17324
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Продаж грузавікоў МАЗ у Расею істотна ўпаў пад ціскам кітайскіх кампаній
МАЗ у красавіку прадаў у Расею на 10% менш грузавікоў, чым годам раней, гаворыцца ў дасьледаваньні «АСМ-холдынг». Доля МАЗ на расейскім рынку склала 4,7%. У пяцёрку лідэраў продажаў увайшлі чатыры кітайскія і адзін расейскі вытворца. Ніводная мадэль беларускага заводу ня трапіла ў 20-ку самых папулярных на рынку Расеі:
https://smarturl.click/1dbA6
Мінабароны анансавала працяглае перакрыцьцё вуліц у Менску для рэпэтыцыі параду 3 ліпеня
Сёлета ў вайсковым парадзе прымуць удзел больш за 6000 вайскоўцаў і каля 250 адзінак баявой тэхнікі.
З 16 траўня на вуліцах Менску 4 тыдні будуць цалкам перакрываць дарожны рух для рэпэтыцый параду па маршруце руху калёнаў. Пешыя калёны будуць праводзіць трэніроўкі на пляцы ваеннай камэндатуры ва Ўруччы, а мэханізаваная калёна — на аэрадроме «Ліпкі». Кіроўцаў просяць улічваць гэтую інфармацыю. Маршруты калёнаў і час перакрыцьця руху:
https://smarturl.click/gpjEy
Сёньня — дзень памяці Казімера Малевіча
15 траўня ў Санкт-Пецярбургу на 57-ым годзе жыцьця памёр Казімер Малевіч — мастак-авангардыст, адзін з заснавальнікаў супрэматызму (кірунку ў абстрактным мастацтве).
Носьбіт традыцыйнага беларускага прозьвішча, які заснаваў у Віцебску мастацкую групу УНОВИС («Утвердителей Нового Искусства»), якая ў 20-я гады прасоўвала супрэматызм і зрабіла сваім сымбалем «Чорны квадрат». Дзякуючы яму і Марку Шагалу, у мастацтвазнаўчую мову ўвайшло словазлучэньне «віцебскіх школаў».
Пра іншыя адметныя даты і падзе 15 траўня — у матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/ql3OV
Беларускія бізнэсоўцы, зьвязаныя з Лукашэнкам, зарабляюць на нерухомасьці ў Дубаі, — расьсьледнікі
У выцеку дадзеных пра сотні тысяч аб’ектаў нерухомасьці ў Дубаі журналістам праект «Бюро Медыя» ўдалося знайсьці зьвесткі пра нерухомасьць дзясяткаў беларусаў у Дубаі, у тым ліку сямʼі «кашалька Лукашэнкі» бізнэсоўца Аляксея Алексіна.
У канцы 2009 году ён купіў сабе кватэру ў 140 м² у адным з жылых комплексаў на востраве Палм-Джумэйра. Купля абышлася прыкладна ў 400 тысяч даляраў. З 2021 па 2023 гады жыльлё здавалася ў арэнду. Гаспадар атрымаў за паслугі больш за 90 тысяч даляраў:
https://smarturl.click/gpjVB
Расейскія вайскоўцы ўдарылі па Харкаве. Пацярпелі 20 чалавек, у тым ліку трое дзяцей
Па мэдыцынскую дапамогу зьвярнуліся 6 мужчын, 11 жанчын і трое дзяцей: 12-гадовы хлопчык, 8-мі і 12-гадовыя дзяўчынкі.
У выніку авіяўдараў па Харкаве пашкоджаныя гаражы, машыны, сама меней 20 жылых і нежылых будынкаў, сярод якіх гандлёвы цэнтар, адна навучальная ўстанова і крамы. Найбольш пацярпелых — у выніку ўдару па жылым 12-павярховым доме:
https://smarturl.click/B6w39
Сьвятлана Ціханоўская атрымала прэстыжную ўзнагароду «Эўрапеец году»
Прэмія штогод ўручаецца дацкім філіялам Міжнароднага эўрапейскага руху — асобам, якія зрабілі выбітны ўнёсак у эўрапейскую інтэграцыю, разьвіцьцё эўрапейскага грамадзтва і прасоўваньне агульначалавечых каштоўнасьцяў.
Раней «Эўрапейцамі году» былі прызнаныя, сярод іншага, прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі, прэзыдэнт Францыі Эманюэль Макрон, прэм'ер-міністарка Даніі Мэтэ Фрэдрыксэн:
https://smarturl.click/VDabn
У Тбілісі пратэстоўцы штурмавалі парлямэнт, паліцыя пачала разгон пратэстоцаў
Удзельнікі акцыі пратэсту ў сталіцы Грузіі, якія выступаюць супраць закона аб «іншаземных агентах», змаглі прабіць мэталічныя загароды ля ўваходу ў парлямэнт, пасьля чаго сілавікі пачалі жорсткія затрыманьні дэманстрантаў.
Супрацоўнікі МУС Грузіі занялі тэрыторыю перад будынкам парлямэнту і адціснулі адтуль пратэстоўцаў. Дакладная колькасьць затрыманых невядомая:
Падрабязьней: https://smarturl.click/ppy49
Відэа: Эхо Кавказа, фота — крыніцы Радыё Свабода
Парлямэнт Грузіі ўхваліў закон аб «іншаземных агентах». Перад гэтым дэпутаты пабіліся
Парлямэнт Грузіі, нягледзячы на буйныя акцыі пратэсту і крытыку краін-партнэраў, ухваліў закон «Аб празрыстасьці іншаземнага ўплыву», больш вядомы як закон аб іншаземных агентах.
https://smarturl.click/vwz2w
Колькасьць беларусаў, якія працуюць за мяжой, павялічылася амаль на 15%
У 2023 годзе, паводле інфармацыі Белстату, за межамі краіны працавалі (тэрмін да 1 году) 110,3 тысячы грамадзян Беларусі, што на 14,9% больш у параўнаньні з 2022 годам.
Большасьць зь іх (63%) знайшлі сабе працу ў Расеі.
https://smarturl.click/5O7W2
Забойства Салтанат. Як суд над былым міністрам у Казахстане паказаў, што гвалт любіць цішыню
«Я адчуваю, што Мордар адступіў», — піша казахстанская журналістка Гулім Амірханава пра вырак Куандыку Бішымбаеву, які месяцамі зьдзекаваўся з жонкі, а потым літаральна забіў яе да сьмерці.
За гэтай справай — безь перабольшваньня — сачылі мільёны людзей. Салтанат Нукенава стала, мабыць, самай вядомай казашкай у сьвеце. На жаль, пасьмяротна. Піша Наста Захарэвіч.
https://smarturl.click/JDzdk
У краіне, дзе больш як 80 працэнтаў — беларусы, павінна быць адна дзяржаўная мова, — Ігар Случак
Юрыст, праваабаронца, моўны актывіст аналізуе статус і шлях беларускай мовы пасьля рэфэрэндуму 1995 году, заяўляе, што ўласна беларуская мова ніколі не была тым галоўным ворагам, супраць якога ішла наўмысная барацьба, і выказвае думку, як будзе вырашацца моўнае пытаньне ў новай Беларусі.
https://smarturl.click/0eDBv
Ва Ўкраіне грамадзянку Беларусі аштрафавалі за пратэрмінаваны беларускі пашпарт. Яна пайшла ў суд
Суд прызнаў, што адсутнасьць дзейнага пашпарта Беларусі не зьяўляецца доказам незаконнасьці знаходжаньня на тэрыторыі Ўкраіны, калі ёсьць дзейны дазвол на жыхарства.
https://smarturl.click/ba656
Ужо сёньня: гадавіна рэфэрэндуму, які зьмяніў дзяржаўныя сымбалі і зрабіў расейскую мову другой дзяржаўнай
14 траўня 1995 году прайшоў першы ў гісторыі Рэспублікі Беларусь рэфэрэндум. У выніку краіна зьмяніла дзяржаўную сымболіку часоў адноўленай незалежнасьці — герб «Пагоня» і бел-чырвона-белы сьцяг — на падпраўленыя савецкія сымбалі, а расейская мова набыла статус дзяржаўнай. Апазыцыя БНФ заявіла пра нелегітымнасьць рэфэрэндуму, падкрэсьліўшы, што яго праводзілі з парушэньнямі тагачасных Канстытуцыі і законаў.
Больш гістарычных датаў 13 траўня ў нашым матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/4kDkm
Галоўнае за 13 траўня
📌 «Я баюся. Пастаянна». Як жывуць сваякі палітэмігрантаў пасьля пагрозаў Лукашэнкі
📌 Хроніка перасьледу: У Менску затрымалі праграміста і дырэктара фірмы, у Гомлі — кіроўцу, сьвятароў у Віцебску засудзілі на суткі
📌 Апублікавалі відэа, на якім дзясяткі мігрантаў спрабавалі штурмам прабіцца ў Польшчу
📌 Прэзыдэнцкія выбары ў Літве: аналітыка зь беларускага ракурсу
📌 Расейскія войскі атачаюць Ваўчанск у Харкаўскай вобласьці. З гораду эвакуююць жыхароў
📌 Гішпанскія дасьледчыкі выявілі дзясяткі выпадкаў пацучынага гепатыту ў людзей
📌 Тры гады пасьля пажару ў нацыянальным санктуарыі ў Будславе. Як ён выглядае цяпер. ФОТА
📌 «Я разумеў, які час прыйшоў у Беларусі», — былы дырэктар Беларускай службы пра канец халоднай вайны
Гішпанскія дасьледчыкі выявілі дзясяткі выпадкаў пацучынага гепатыту ў людзей
Гэта самая вялікая сэрыя зафіксаваных у сьвеце выпадкаў хваробы, упершыню выяўленай у Ганконгу ў 2018 годзе. Вірус Rocahepevirus ratti virus (RHEV) па-ранейшаму мала дасьледаваны. «З таго, што мы ведаем да гэтага часу, інфэкцыі RHEV падобныя да інфэкцыі гепатыту Е», — кажа Фэдэрыка Гарсія, кіраўнік службы мікрабіялёгіі бальніцы Сан-Сэсіліё (Гранада). Гепатыт E можа выклікаць вострыя сымптомы, але звычайна імунная сістэма здольная пераадолець іх за некалькі тыдняў, за выключэньнем людзей з імунадэпрэсіяй.
Пакуль няма прыкметаў таго, што ў бліжэйшыя гады колькасьць хворых будзе расьці, кажуць навукоўцы. https://smarturl.click/mp38n
СМІ: у Расеі затрымалі беларускага доктара-рэаніматоляга Ўладзімера Мартава, які шчыра казаў пра сытуацыю з каранавірусам у Беларусі
Уладзімера Мартава затрымалі ў горадзе Мурына (Ленінградзкая вобласьць Расеі) апэратыўнікі крымінальнага вышуку, ён знаходзіцца ў 87-м аддзеле паліцыі Ўсеваласкага раёну, паведаміла мясцовае выданьне «Фонтанка».
Заяўлена, што ў Беларусі Мартаву завочна выбралі меру стрыманьня ў выглядзе арышту. Зь якой прычыны, дакладна не вядома. Падобна, цяпер яму пагражае дэпартацыя ў Беларусь:
https://smarturl.click/xBmlL
«У Менску было нашмат страшней». Беларусы расказваюць, як праходзяць пратэсты ў Тбілісі
«Людзі стараюцца зрабіць як мага больш шуму. Пляскаюць па бляхах, выкарыстоўваюць прыстасаваньні, як у заўзятараў. Амаль у кожнага тут ёсьць спэцыяльныя акуляры, калі будуць паліваць пярцовым газам, у многіх ёсьць рэсьпіратары. Гэта тут не забаронена, за гэта не затрымліваюць».
Пагутарылі зь беларусамі Грузіі пра тое, як праходзяць пратэсты ў гэтай краіне:
https://smarturl.click/XyAG6
Украіна разарвала пагадненьне зь Беларусьсю аб захаваньні міждзяржаўных сакрэтаў
Адпаведнае пагадненьне паміж Украінай і Беларусьсю дзейнічала з 1993 году.
Пасьля расейскага вайсковага ўварваньня, падтрыманага Аляксандрам Лукашэнкам і вайсковым кіраўніцтвам Беларусі, Украіна дэнансавала больш за 50 міжнародных дакумэнтаў, якія вызначалі супрацу зь Беларусьсю ў розных сфэрах:
https://smarturl.click/LYmWO
Галоўнае за 14 траўня
🙍🏻♀️Сьвятлане Ціханоўскай уручылі прэстыжную прэмію «Эўрапеец году»
👫 Колькасьць беларусаў, якія працуюць за мяжой, павялічылася амаль на 15%
👨🏻⚖️ Ва Ўкраіне грамадзянку Беларусі аштрафавалі за пратэрмінаваны беларускі пашпарт. Яна пайшла ў суд
🇬🇪 Парлямэнт Грузіі ўхваліў закон аб «іншаземных агентах». Пратэстоўцы штурмавалі парлямэнт, пачаліся затрыманьні
👫 Удзел у патрыятычных мерапрыемствах, сяброўства з рускаміраўцам, цяпер — «здрада дзяржаве». Што вядома пра фігурантаў новай гучнай справы
🏭 Дэфіцыт кадраў, звышсакрэтнасьць і кнопачныя тэлефоны для супрацоўнікаў. Як жыве «Гродна Азот» пасьля пратэстаў і ўзломаў
🎥 Падкаст-сэрыял «Архіпэляг БЕЛАГ»: частка 7. Жыцьцё пад наглядам па вызваленьні. Зьяжджаць ці заставацца?
🙍🏻♂️Ня нашаму пакаленьню вырашаць, якая мова павінна быць дзяржаўнай у новай Беларусі, — моўны актывіст Ігар Случак
Праваслаўны сьвятар пра Радаўніцу, мітрапаліта Веніяміна і прапаганду Лукашэнкі
Што варта і чаго ня варта рабіць на Радаўніцу? Наколькі сапраўднае праваслаўе сумяшчальнае з ухваленьнем вайны? У чым трагедыя мітрапаліта Веніяміна і кіраўніцтва Беларускага экзархтату Расейскай праваслаўнай царквы? Пра гэта кажа праваслаўны сьвятар Аляксандар Кухта:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/hhgYIcGi_5U
Падкаст-сэрыял «Архіпэляг БЕЛАГ». Жыцьцё пад наглядам па вызваленьні. Зьяжджаць ці заставацца?
Сёмы, апошні эпізод падкаст-сэрыялу «Архіпэляг БЕЛАГ» пра карную сыстэму рэжыму Лукашэнкі. Гэтая частка пра тое, што пасьля адбыцьця тэрміну былы палітвязень ці былая палітзьняволеная не становяцца свабоднымі людзьмі і могуць зноў трапіць за краты. Гэта дзявяты круг пекла.
🎥 ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=lV53AJxsPug
✍🏻 Пра падкаст + усе эпізоды: https://smarturl.click/Eewg1
У Латвіі на мяжы зь Беларусьсю адкрылі аўтаматызаваную сыстэму памежнага маніторынгу
Яе стварэньне фінансавалі ўрад Латвіі і Эўразьвяз. Падчас адкрыцьця абмеркавалі ўмацаваньне бясьпекі на мяжы ў адказ на гібрыдную пагрозу з боку Беларусі.
У пачатку траўня 2024 году Латвія пачала будаваць уздоўж мяжы з Расеяй і Беларусьсю ланцужок апорных пунктаў — абарончыя ўмацаваньні, розныя перашкоды і склады боепрыпасаў. Цяпер іншаземцам за незаконнае перасячэньня мяжы Латвіі пагражае доўгатэрміновае пазбаўленьне волі:
https://smarturl.click/aJ8DD
Што вядома пра фігурантаў новай гучнай справы на Гомельшчыне?
Падазраваны ўдзельнічаў у «патрыятычных» мерапрыемствах, разам з вайсковымі выведнікамі і міністрам адукацыі. Сябраваў зь ярым прыхільнікам «русского мира», які ў сваім музэі захоўвае кувалду ад ПВК «Вагнэр» і ганарыцца гэтым. Разам зь ім будуць судзіць жонку і сына, за «здраду дзяржаве».
Хто яшчэ фігуруе ў справе, разгляд якой пачнецца 20 траўня ў Гомельскім абласным судзе?
https://smarturl.click/LYmGX
Ці шмат вы ведаеце пра Радаўніцу? ТЭСТ
Ці зможаце вы адказаць на пытаньні пра сьвяточны дзень, які прыпадае на аўторак праз тыдзень пасьля Вялікадня? Праверце сябе.
https://smarturl.click/4vmY
Байдэн падпісаў закон аб забароне імпарту расейскага ўрану
Да студзеня 2028 году Міністэрства энэргетыкі ЗША зможа выдаваць дазволы на імпарт неапрамененага нізкаўзбагачанага ўрану, вырабленага ў Расеі або расейскім прадпрыемствам у выпадку, калі іншыя крыніцы паставак адсутнічаюць. Абмежаваньне будзе дзейнічаць да 2040 году.
https://smarturl.click/G6veZ
🚌 Увага, пошук!
Шукаем кіроўцаў аўтобусаў, якія працуюць альбо працавалі ў Беларусі на гарадзкіх і міжгародных лініях. Ананімнасьць гарантуем.
📬 Сувязь з рэдакцыяй: Telegram: @SvabodaBelarus; Signal: +37068643669
Дэфіцыт кадраў, звышсакрэтнасьць і кнопачныя тэлефоны для супрацоўнікаў. Як жыве «Гродна Азот» пасьля пратэстаў і ўзломаў
«Не прынялі для сябе рашэньня». Чаму ня ўдаўся страйк на «Гродна Азоце», куды цяпер прадаюць яго прадукцыю і як жыве прадпрыемства пасьля пратэстаў, санкцый і кібэратак. Расказваем гісторыю заводу.
https://smarturl.click/kjnjk
Гурт Irdorath, які граў на дудах падчас маршаў пратэсту, вярнуўся на сцэну. Але ў Нямеччыне
Першы пасьля трохгадовага перапынку канцэрт гурту Irdorath прайшоў у нямецкім горадзе Асэндорфе пад Брэмэнам.
Надзею і Ўладзіміра Калачоў, лідэраў Irdorath, 14 снежня 2021 засудзілі на два гады калёніі за музычныя выступы на маршах пратэсту ў Менску. З улікам часу, праведзенага ў СІЗА, тэрмін зьняволеньня склаў 1,5 гады. Музыкі Пётра Марчанка, Юлія Марчанка і Антон Шніп з Irdorath таксама былі засуджаныя на 1,5 года калёніі агульнага рэжыму. https://smarturl.click/jk3Bz
Што вядома пра новага міністра абароны Расеі і чаго ад яго чакаюць
Новым міністрам абароны Расеі замест Сяргея Шайгу, які займаў гэтую пасаду амаль 12 гадоў, стаў былы першы віцэ-прэм’ер расейскага ўраду, эканаміст Андрэй Белавусаў. Ад яго чакаюць посьпехаў у пераводзе расейскай эканомікі на ваенныя рэйкі. Але біяграфія Белавусава і ўспаміны людзей, якія яго ведалі, сьведчаць, што ён выкарыстоўваў дзяржаўную службу для паляпшэньня фінансавага дабрабыту сваіх сваякоў. Вось што вядома: https://smarturl.click/0eDM8
Расейскія войскі атачаюць Ваўчанск у Харкаўскай вобласьці. З гораду эвакуююць жыхароў
Расейскія войскі ўжо некалькі дзён вядуць наступ у Харкаўскай вобласьці: за мінулыя выходныя яны захапілі некалькі населеных пунктаў у прымежных раёнах і выйшлі да ваколіц гораду Ваўчанску. Пра гэта афіцыйна паведамляюць Мінабароны РФ і Генштаб Узброеных сіл Украіны.
У Генштабе УСУ прызналі тактычныя посьпехі расейскіх вайскоўцаў у раёне Ваўчанску. Галоўнакамандуючы УСУ Аляксандар Сырскі назваў сытуацыю ў гэтым раёне складанай, але запэўніў, што УСУ робяць усё, каб утрымаць абаронныя пазыцыі ў Харкаўскай вобласьці. (На фота Ваўчанск 12 траўня 2024) https://smarturl.click/0eDM7