17433
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Галоўнае за 1 лютага
🇺🇦 Ва Ўкраіне зьявіцца вуліца ў гонар беларуса Міраслава Лазоўскага, які летась загінуў у Бахмуце
✍🏻 У сеціве масава пачалі зьяўляцца фэйкавыя «анкеты для атрыманьня нацыянальнага пашпарта Беларусі»
❗️ У Telegram зьяўляюцца «двайнікі» тых, хто даўно не карыстаецца сваімі беларускімі нумарамі. Тлумачым, што адбываецца і як засьцерагчыся
🏢 Бяз сайта і адкрытай прыёмнай кампаніі. Расказваем пра паўсакрэтную ўстанову, якая рыхтуе кадры для КДБ Беларусі
👮🏻♂️ Сілавікі будуць жыць у супэрмаркеце. Тлумачым, што з размахам адкрываў Лукашэнка
🙍🏻♂️ «Беларусь мяне зьдзівіла». Гісторыя паляка Альбэрта Ежы Вяжбіцкага, які вядзе тэлеграм-канал па-беларуску
👫 Што трэба, каб беларусы мелі бязьвізавы рэжым у Эўразьвяз. Расказвае пасланьнік чэскага МЗС
«Гэта не параноя, а рэальнасьць». Чаму ў Telegram зьяўляюцца «двайнікі» тых, хто даўно не карыстаецца сваімі беларускімі нумарамі
Вы зайшлі ў Telegram і раптам даведаліся, што там завялі акаўнт з вашым старым беларускім мабільным нумарам, хоць сім-карта ўсё яшчэ з вамі? Значыць, хтосьці завалодаў вашым нумарам. З такой праблемай сутыкнуліся ўжо некалькі беларускіх актывістаў і журналістаў, якія даўно не жывуць у Беларусі. Але беларускія нумары могуць забраць ня толькі ў тых, хто актыўна выступае супраць беларускіх уладаў.
Тлумачым, што гэта за зьява і як засьцерагчыся ад узлому акаўнтаў:
https://smarturl.click/xJ2M
Што трэба, каб беларусы мелі бязьвізавы рэжым у Эўразьвяз
Калі беларусы змогуць зноў атрымліваць чэскія візы ў Беларусі? Ці чэскія ўлады аднолькава глядзяць на беларусаў і расейцаў? — На гэтыя ды іншыя пытаньні адказаў Давід Стулік, нядаўна прызначаны на пасаду спэцыяльнага пасланьніка для Ўсходняга партнэрства ў Міністэрстве замежных спраў Чэхіі:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/DhfHOH5wLYU
Сілавікі будуць жыць у супэрмаркеце. Тлумачым, што з размахам адкрываў Лукашэнка
У прэстыжнай частцы Менску плянавалі пабудаваць футурыстычны аб’ект у выглядзе магніта або падковы. «Магніт Менску», так яго зьбіраліся назваць. Але на месцы грандыёзных плянаў у выніку адкрылі нешта зусім іншае.
Дзьмітры Гурневіч уважліва паглядзеў на новы аб'ект, які з размахам адкрываў Лукашэнка:
🎥 ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=MJ1_Aje1DPo
Сталі вядомыя дэталі справы беларуса, затрыманага ў Ровенскай вобласьці за плянаваньне дывэрсіі супраць энэргетыкі Ўкраіны
Цяпер ён у СІЗА ў Роўне. Як вядома з матэрыялаў справы, заданьне аб усталяваньні GPS-трэкераў на адным з аб’ектаў энэргетычнай інфраструктуры беларус атрымаў 3 студзеня праз тэлеграм-канал ад чалавека, які назваўся супрацоўнікам упраўленьня Генштабу Ўзброеных сіл Расеі. 11 студзеня ён прыбыў да аб’екта. Яго затрымалі недалёка ад горада Сарны, каля адной з апораў лініі электраперадач магутнасьцю 750кВ, якая зьвязвала Ровенскую АЭС з падстанцыяй «Кіеўская».
У матэрыялах справы адзначаецца, што затрыманы нарадзіўся ў Расеі, зьяўляецца прыхільнікам ідэі «русского мира» і добраахвотна пагадзіўся на супрацу:
https://smarturl.click/MJlb
Спартоўцам Латвіі забаранілі гуляць нават супраць «нэўтральных» зборных Расеі і Беларусі
Такую пастанову зацьвердзіла Саэйма Латвіі.
Зборныя Беларусі і Латвіі рэдка сустракаюцца ў футболе ці баскетболе, затое ў хакеі іх шляхі перакрыжоўваюцца вельмі часта.
Прынятую пастанову патлумачыў адзін дэпутат парлямэнту Латвіі:
https://smarturl.click/dgv0
На выяве зборная Латвіі ў хакеі з шайбай, архіўнае фота Nacionālā enciklopēdija
«Беларусь мяне зьдзівіла». Гісторыя паляка, які вядзе ТГ-канал па-беларуску
Як этнічны паляк Альбэрт Ежы Вяжбіцкі дапамагае беларусам інтэгравацца ў Польшчы і захаваць сваю беларускасьць? Акрамя беларускамоўных экскурсій, ён вядзе па-беларуску тэлеграм-канал «Польскія аповесьці».
https://smarturl.click/0V18
Начальства наваполацкай калёніі перастала выдаваць вязьням кнігі на любых мовах, апрача расейскай
Пра гэта паведаміў былы палітвязень, які раней сядзеў у ПК-1.
«Цяпер зь бібліятэкі вынялі ўсе беларускія творы: гэта пачалося недзе восеньню 2023 году. Палітычным нельга чытаць Алексіевіч, напрыклад. Прыбралі Купалу, Караткевіча, Коласа. Забралі кніжнкі на замежных мовах — ангельскай, польскай, літоўскай і нават кітайскай. Пацаны пытаюцца: „А чаму нельга на кітайскай? Яны ж нашыя сябры“. Ім адказваюць: „Сёньня сябры, заўтра — ворагі“. Усе кніжкі толькі на расейскай мове»«, — цытуе былога палітвязьня «Вясна».
З канца 2020 году ўлады ўзмацнілі ціск за беларускую мову, шэраг палітвязьняў сьведчылі пра дыскрымінацыйнае стаўленьне турэмнікаў з-за яе. Пасьля прыходу да ўлады ў 1994 годзе Аляксандар Лукашэнка шматкроць заяўляў пра неабходнасьць падтрымкі расейскай мовы.
На ілюстрацыйнай выяве адно з выданьняў паэмы Якуба Коласа «Новая зямля»
У Менску аднавілі падачу вады ў раёне, дзе раней пры будаўніцтве мэтро пашкодзілі трубу
Дзяржаўнае прадпрыемства «Менскводаканал» запусьціла ваду ў дамы, якія пацярпелі ад аварыі. Водазабесьпячэньне аднавілі ў 1:55 ночы.
https://smarturl.click/Q9pp
У Беларусі адкрыюць 4-е аддзяленьне Расейскага цэнтру навукі і культуры, які прасоўвае ідэі «рускага сьвету»
Расейскае Фэдэральнае агенцтва па справах СНД, суайчыньнікаў, якія пражываюць за мяжой, і па міжнародным гуманітарным супрацоўніцтве адкрывае сваё прадстаўніцтва ў Горадні.
https://smarturl.click/lvY6
«Гісторыя на Свабодзе». Беларуская мова — гарант нашай прысутнасьці ў сьвеце, — Уладзімер Лобач
Чым народ адрозьніваецца ад нацыі? Наколькі беларускі этнас стары? Чаму гісторыкі ня могуць гаварыць пра нейкія ідэнтычнасьці сялянаў ў дамадэрную і раньнюю мадэрную эпоху? — Пра гэта і іншае гаворым зь беларускім этнолягам, былым прафэсарам Полацкага дзяржаўнага ўнівэрсытэту, доктарам гістарычных навук Уладзімерам Лобачам:
https://smarturl.click/a23g
Галоўнае за 31 студзеня
✍🏻 Урад зьмяніў умовы ў закон аб дармаедах. ІП будуць лічыцца занятымі ў эканоміцы толькі пры аплаце падаткаў
🙍🏻♂️ «Вязьні бачылі яго праз вакно зь перабінтаванай галавой». Экс-вязень Наваполацкай калёніі расказаў пра Віктара Бабарыку
🛩 Пачаліся найбуйнейшыя з часоў халоднай вайны вайсковыя вучэньні NATO ўздоўж межаў з Расеяй і Беларусьсю
✍🏻 У Беларусі пачынаецца агітацыя да Адзінага дня галасаваньня, умовы для яе сталі горшымі. Конкурс у Палату прадстаўнікоў мінімальны за апошні час
🙎🏼♂️«Мільён для мяне не кішэнныя грошы». Гутарка з Паўлам Падкарытавым пра адабраны маёнтак Падароск і мэцэнацтва
🙎🏼♂️Пазьняк: Толькі ўнутры Беларусі можа зьявіцца нацыянальны лідэр
📸 «Намаляваць такое ў турме — подзьвіг». Рэпартаж з выставы Паўла Севярынца. ФОТА
🗣 «Зь песьнямі, танцамі, буфэтамі». Як Натальля Качанава разумее выбары: разважае аналітык
Усе ўдзельнікі «Бі-2» паляцелі з Тайлянду
Шасьцёра ўдзельнікаў групы «Бі-2», якія былі затрыманыя ў Тайляндзе, сёньня змаглі вылецець у Ізраіль. Пра гэта «Медиазоне» паведаміў юрыст гурта. Саліст гурта Ягор «Лёва» Бортнік паляцеў у Ізраіль учора.
Дэпартацыі музыкаў у Расею дамагаўся асабіста расейскі консул па ўзгадненьні з Крамлём. У Расеі ім пагражае перасьлед празь іх антываенную пазыцыі.
Пазьняк: Толькі ўнутры Беларусі можа зьявіцца нацыянальны лідэр
1-га лютага 1863 года на землях былога Вялікага княства Літоўскага пачалося паўстаньне Кастуся Каліноўскага. Паўстанцы выступілі супраць расейскай улады, але паўстаньне пацярпела паразу. Чаму тады гэты дзень адзін з найважнейшых у беларускай гісторыі? Што беларусы адзначаюць, узгадаваючы паўстанцаў Каліноўскага? І ці ёсьць сэнс выступаць супраць мацнейшага суперніка?
Госьць эфіру «Свабоды Premium» — Зянон Пазьняк, лідэр руху «Вольная Беларусь»:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/V3T_RDrsfjs
«Зь песьнямі, танцамі, буфэтамі». Як Натальля Качанава разумее выбары
«Развагі Натальлі Качанавай пра выбары — гэта адлюстраваньне калектыўнага несьвядомага цяперашняй кіроўнай эліты Беларусі, — піша аналітык Валер Карбалевіч:
Паводле яе разваг, ня ўлада абавязана народу, а грамадзянін абавязаны дзяржаве („сьвяты абавязак“, „гонар“) за тое, што дазваляе, дае яму „права аддаць свой голас“. Тут усё перакулена з ног на галаву. Атрымліваецца, не народ павінен выбіраць уладу, а наадварот, улада выкарыстоўвае народ для імітацыі сваёй легітымнасьці»:
https://smarturl.click/mxnB
Беларусь і Расея дамовіліся пра стварэньне агульных падручнікаў гісторыі для школ і ВНУ, — расейскі пасол
«Гэта тэма вельмі важная, таму што дасюль ёсьць розначытаньні ў разуменьні вельмі важных падзей у гісторыі і СССР, і Расейскай імпэрыі. Цяпер мы дамовіліся аб тым, што мы будзем гэтыя падзеі разглядаць з адзінага пункту гледжаньня», — заявіў Барыс Грызлоў:
https://smarturl.click/jMjy
Ва Ўкраіне зьявіцца вуліца ў гонар беларуса Міраслава Лазоўскага, які загінуў у Бахмуце
Вуліца імя Міраслава Лазоўскага зьявіцца ў Роўне. Адпаведнае рашэньне прынялі на пасяджэньні мясцовай камісіі ў пытаньнях найменьня гарадзкіх аб'ектаў тапанімікі, усталяваньня памятных знакаў.
Адзін з заснавальнікаў «Белага легіёну», распаўсюднік кніг Міраслаў Лазоўскі ваяваў ва Ўкраіне зь першых дзён вайны. Ён быў добрааахвотнікам палка імя Каліноўскага. Загінуў 16 траўня ў Бахмуце, у апошнія дні абароны гораду, ратуючы пабрацімаў. Яму было 49 гадоў:
https://smarturl.click/DAD0
У 2023 годзе Польшча адмовіла ў часовым ДНЖ амаль 14% заяўнікаў зь Беларусі
Агулам за 2023 год адмовы атрымалі 6,5% замежнікаў (больш за ўсіх расейцы — 36,2% адмоваў, менш за ўсё рамадзяне Ўкраіны —5,7%).
Летась Польшча выдала беларусам 59 627 часовых дазволаў на жыхарства (17,8% ад агульнай колькасьці). На 31 сьнежня 2023 году ў Польшчы пражывалі 118 562 грамадзян Беларусі з сапраўднымі дакумэнтамі, выдадзенымі ў Польшчы, якія даюць права на знаходжаньне ў краіне:
https://smarturl.click/Rbyb
Сілавікі паведамілі аб затрыманьні 48 чалавек, якія працавалі ў менскіх кол-цэнтрах. Іх абвінавачюваюць у махлярстве
Паводле сілавікоў, затрыманыя працавалі ў менскіх кол-цэнтрах, і прапаноўвалі гандляваць на сыравінных рынках, рынку форэкс і крыптавалютай. На фэйкавых сайтах стваралі бачнасьць пасьпяховага гандлю і «імітацыю росту прыбытку». Вывесьці даход ні ў кога не ўдавалася. Пасьля з пацярпелымі зьвязваліся пад выглядам юрыстаў, банкаўскіх супрацоўнікаў і дэтэктываў, якія «шукалі нядобрасумленных брокераў».
Летась, паводле МУС, у Беларусі зарэгістравалі больш за 85 тысяч злачынстваў, зь якіх амаль 12 тысяч — махлярства:
https://smarturl.click/pQnG
❗️У сеціве зьявіліся фэйкавыя «анкеты для атрыманьня нацыянальнага пашпарта Беларусі»
У АПК заявілі, што Аб'яднаны Пераходны Кабінэт, яго прадстаўніцтвы ці Офіс Ціханоўскай не складаюць аніякія сьпісы на атрыманьне «новага нацыянальнага пашпарта», не запускалі і не плянуюць запускаць падобную рэкляму і што любыя падобныя сайты, старонкі ў сацсетках і рэкляма — гэта «правакацыя спэцслужбаў рэжыму з мэтай сабраць інфармацыю пра беларусаў па-за межамі краіны».
«Мы толькі рыхтуем орган, які будзе зьбіраць і захоўваць дадзеныя беларусаў. І нават калі орган зьявіцца, малаверагодна, што такія дадзеныя будуць зьбірацца праз гугл-форму», — адказалі «Медиазона. Беларусь» у прадстаўніцтве.
Відэа @mediazona_by: фэйкавая рэкляма анкеты на YouTube
Усе краіны Эўразьвязу дамовіліся аб дадатковай дапамозе Ўкраіне
На новы пакет падтрымкі пагадзіліся ўсе 27 краін-сяброў ЭЗ.
«У нас ёсьць угода. Усе 27 лідэраў дамовіліся аб дадатковым пакеце падтрымкі Ўкраіны ў памеры 50 мільярдаў эўра ў рамках бюджэту Эўразьвязу. Гэта забясьпечыць стабільнае, доўгатэрміновае, прадказальнае фінансаваньне для Ўкраіны. Эўразьвяз бярэ на сябе лідэрства і адказнасьць у падтрымцы Ўкраіны; мы ведаем, што пастаўлена на карту»
Выйшаў падрабязны альбом-даведнік пра пахаваньні беларусаў у сьвеце
Аўтары альбома-даведніка «Кніга могілак. Беларускія пахаваньні ў сьвеце» — Натальля Гардзіенка і Лявон Юрэвіч.
Кніга ахоплівае пахаваньні ў 13 краінах плянэты, у тым ліку падрабязна апісвае адмысловыя беларускія могілкі або беларускія часткі шматнацыянальных могільнікаў у Аўстраліі, Вялікай Брытаніі, ЗША, а таксама паасобныя надмагільлі беларусаў і ўраджэнцаў Беларусі ў Бэльгіі, Грэцыі, Даніі, Італіі, Канадзе, Нямеччыне, Францыі, Чэхіі, Чылі, Швэцыі.
https://smarturl.click/EQV0
Здымак з сацыяльных сетак Натальлі Гардзіенкі
Вагнэраўцы вучаць снайпэраў унутраных войскаў МУС Беларусі
«Шосты сэзон курсу тактыка-спэцыяльнай падрыхтоўкі пад кіраўніцтвам інструктараў ПВК „Вагнэр“ ідзе поўнай хадой. Да засваеньня новай вузкай спэцыялізацыі таксама прыступілі снайпэры», — напісаў тэлеграм-канал унутраных войск і апублікаваў відэа.
Меркаваны баец «Вагнэра» на занятках з навучэнкамі Нацыянальнай школы прыгажосьці, лета 2023
Тут вучыліся Патрушаў і Латыпаў. Што за Акадэмія нацыянальнай бясьпекі, дзе рыхтуюць кадры для КДБ
Будынак у стылі сталінскага ампіру ў Менску па вуліцы Зьмітрака Бядулі — гэта Акадэмія нацыянальнай бясьпекі, кузьня кадраў КДБ. Сваю гісторыю гэтая закрытая ўстанова пачала ва ўкраінскім Львове. Расказваем, як там вучацца і што гэта за структура.
https://smarturl.click/vZvg
СК Беларусі зможа атрымліваць зьвесткі аб пэрсанальных дадзеных фізычных асобаў бязь іх згоды
Згодна з законпраектам, які Палата прадстаўнікоў сёньня прыняла ў 1-ым чытаньні, Сьледчы камітэт атрымае паўнамоцтвы «ў адпаведнасьці з ускладзенымі на яго задачамі бяз згоды фізычных асобаў» атрымліваць зьвесткі «з інфармацыйных рэсурсаў [сыстэм], якія зьмяшчаюць пэрсанальныя дадзеныя», і да іх мець доступ, у тым ліку дыстанцыйны:
https://smarturl.click/AvbO
У эміграцыі памёр гарадзенец, які ў 2020 годзе адзіны публічна далучыўся да страйку на тытунёвай фабрыцы
30 студзеня ў польскім Быдгашчы памёр 42-гадовы беларус Аляксандар Куваньнікаў. Ён зьехаў у Польшчу, ратуючыся ад палітычнага перасьледу. У 2020 годзе Аляксандар быў адзіным, хто публічна далучыўся да страйку 14 лістапада. Яго звольнілі.
У Аляксандра за мяжой засталася жонка Жанна і чацьвёра дзяцей, у Беларусі — маці. Для сям'і адкрылі дабрачынны збор:
https://smarturl.click/Ymaj
«Мільён для мяне не кішэнныя грошы». Гутарка з Паўлам Падкарытавым пра адабраны маёнтак Падароск і мэцэнацтва
Пагутарылі з расейцам Паўлам Падкарытавым, які спансуе беларускую культуру. Нядаўна ў яго забралі «Маёнтак Падароск», які ён аднаўляў 10 гадоў і ў які інвэставаў мільён даляраў.
Мэцэнат расказаў Свабодзе пра крымінальную справу на ягоных супрацоўнікаў, страчаную маёмасьць, наколькі цяжка адмаўляць людзям у дапамозе і чаму ён працягвае ўкладаць грошы ў беларускае:
https://smarturl.click/Q980
Праваабаронцы паведамляюць пра рэйды сілавікоў па родных тых, хто зьехаў за мяжу
Людзей просяць угаворваць сваіх сваякоў вярнуцца ў Беларусь праз «камісію па вяртаньні». Вядома пра сама меней 3 выпадкі, калі да людзей прыходзілі з такімі прапановамі, піша @viasna96.
Праваабаронцам вядомыя сама меней тры выпадкі, калі нягледзячы на «дамоўленасьці» супраць людзей заводзілі крымінальныя справы пасьля вяртаньня з-за мяжы праз «камісію па вяртаньні» і праграму сілавікоў «Дарога дадому»:
https://smarturl.click/VWv4
Украіна перадала Расеі аднаго з трох палонных беларусаў, якія змагаліся ў складзе расейскіх сіл
Грамадзяніна Беларусі Максіма Запеку разам зь іншымі расейскімі палоннымі перадалі расейскаму боку ў рамках абмену, паведамілі Свабодзе ў праекце «Хачу жыць». Украінскія вайскоўцы ўзялі яго ў палон летась у кастрычніку пад Бахмутам. Запека пачаў служыць ва Ўзброеных сілах Расеі з 5 жніўня 2023 году — ён казаў, што падпісаў кантракт з расейскай арміяй, бо патрэбны былі грошы.
Сярод тых украінскіх вайскоўцаў, якія ў межах абмену вярнуліся ва Ўкраіну, беларускіх добраахвотнікаў, захопленых Расеяй у палон, няма:
https://smarturl.click/xJQm
Конкурс у Палату прадстаўнікоў значна меншы, чым у папярэднія гады — 2,4 чалавека: ЦВК абнародавала вынікі рэгістрацыі кандыдатаў на выбары
На 110 месцаў у Палаце прадстаўнікоў будуць прэтэндаваць 265 кандыдатаў. Агулам было вылучана 298 кандыдатаў, 34 зь іх не зарэгістравалі. У сярэднім на 1 месца прэтэндуе 2,4 кандыдаты, і гэта значна менш, чым у папярэднія гады: у 2,7 раза менш, чым на папярэдніх выбарах у ніжнюю палату ў 2019 годзе (6,4 чалавека на месца), і ў 2,4 раза — чым на выбарах у 2016-м (5,7 на месца). На выбарах у мясцовыя саветы конкурс — прыкладна 1,5 чалавекі на месца.
З 1996 году незалежныя назіральнікі не прызналі ніводнай выбарчай кампаніі ў Беларусі транспарэнтнай і адпаведнай стандартам АБСЭ:
https://smarturl.click/J1aw