17433
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Галоўнае за 13 сакавіка
👮🏼♀️ У Беларусі затрымлівалі 12 адвакатаў, што дапамагалі палітвязьням, паведамляюць праваабаронцы
🖌 Лукашэнка падпісаў указ, які рэгулюе продаж актываў кампаній зь «недружалюбных» краін
🏚 У Браслаўскім раёне пасьля перарэгістрацыі засталося 5 аграсядзіб з 300. У Дубровенскім і Талачынскім — ніводнай
🔉 «Гісторыя на Свабодзе». Савецкая прапаганда на беларускай мове ў вайну была адказам на адкрыцьцё тысяч беларускіх школ пад акупацыяй — Яўген Мірановіч
📥 Ад бібліятэкі да Дня Волі. Як беларусы ахвяруюць свае падаткі на беларускія праекты за мяжой
📗 «Мое баба — діректор морга». Беларуска ў Новай Зэляндыі выдае кнігу на палескай гаворцы
🇵🇱 МЗС Польшчы абвяргае інфармацыю пра скарачэньне фінансаваньня «Белсата» напалову
🇱🇹 У Літве правялі апытаньне аб стаўленьні літоўцаў да беларусаў, украінцаў і расейцаў. Якія вынікі
🔺 Хто ня любіць беларусаў і чаму гэта небясьпечна
🇺🇸 Байдэн і Трамп забясьпечылі сабе вылучэньне кандыдатамі на прэзыдэнта ЗША ад сваіх партыяў
Што творыцца ў Савеце Рэспублікі. Тлумачым з Гурневічам
СМІ неаднаразова зьвярталі ўвагу, што менавіта Натальля Качанава паказвае ўсёй сыстэме, наколькі лаяльна трэба ставіцца да свайго начальніка.
https://youtu.be/L-5nzwmK9YE
МЗС Польшчы зьняпраўдзіў інфармацыю пра скарачэньне фінансаваньня «Белсата» напалову
У 2023 годзе аб’ём фінансаваньня быў захаваны. А сёлета тэлебачаньне запрасіла 75 млн, сказаў прадстаўнік ведамства.
«Такой сумы ў Міністэрстве замежных спраў ніколі не было і няма. Спадарыня Агнешка Рамашэўская кажа пра грошы, якіх ніколі не было».
На кампанію зь беларускімі каранямі Flo падалі калектыўны пазоў у Канадзе
Распрацоўнікаў вінавацяць у продажы зьвестак аб здароўі карыстальніц іншым кампаніям накшталт Facebook бязь іх ведама.
https://smarturl.click/aJe8q
Літоўцы найчасьцей ставяцца нэгатыўна да мігрантаў, якія ня ведаюць літоўскае мовы
Аддзел этнічных дасьледаваньняў Інстытуту сацыялёгіі Літоўскага цэнтру сацыяльных навук і няўрадавая арганізацыя Diversity Development Group правялі апытаньне, у якім спрабавалі высьветліць стаўленьне жыхароў Літвы да розных сацыяльных, этнічных, рэлігійных груп і да мігрантаў.
Ёсьць і вынікі па беларусах.
https://smarturl.click/W36jZ
Пуцін зноў заявіў аб гатоўнасьці Расеі да ядзернай вайны. Што ён казаў раней
Заходнія аналітыкі ў галіне бясьпекі мяркуюць, што такія заявы Пуціна накіраваныя на стрымліваньне і запалохваньне, але яны не перашкодзілі ЗША і іхным хаўрусьнікам у NATO дапамагаць Украіне зьвесткамі сваіх выведак, навучаньнем пэрсаналу, а таксама вайсковай тэхнікай і ўзбраеньнем.
Агенцтва Reuters сабрала ранейшыя выказваньні Пуціна, у якіх ён згадваў пра расейскую ядзерную моц і гатоўнасьць выкарыстаць ядзерную зброю:
https://smarturl.click/EeG40
Чарга на выезд зь Беларусі ў Эўразьвяз вырасла да амаль 3 тысяч фураў
А 10-й гадзіне раніцы 13 сакавіка ў чэргах на межах Беларусі з краінамі Эўразьвязу стаялі агулам 2930 фураў (апоўдні іх колькасьць не зьмянілася), а дзень таму — 2820 фураў. «Чэргі працягваюць расьці», — паведамляе Памежны камітэт Беларусі.
Растуць і чэргі легкавога транспарту. 310 легкавікоў стаялі ў чарзе на раніцу 13 сакавіка (учора — 180), зь іх 180 — на пераходзе Берасьце – Тарэспаль, 80 — на пераходзе Беняконі – Салечнікі, 50 — у Каменным Лагу (Меднікі):
https://smarturl.click/Zyp52
Супрацоўніка Верхнядзьвінскага райвыканкаму затрымалі нібыта за ўдзел у праграме «Кадравай рэзэрвы»
У Верхнядзьвінску затрымалі супрацоўніка мясцовага райвыканкаму Аляксея Кісялёва. На камэру яго прымусілі сказаць, што ён навучэнец «Кадравай рэзэрвы для Новай Беларусі» і на яго завялі крымінальную справу.
14 лютага СК завёў крымінальную справу супраць прадстаўнікоў і ўдзельнікаў «Кадравай рэзэрвы», ім інкрымінуюць «стварэньне экстрэмісцкага фармаваньня або ўдзел у ім». На АНТ паказалі нібыта 15 затрыманых па справе, але прадстаўнік Юрась Губарэвіч заявіў, што тыя зь іх, каго ўдалося ідэнтыфікаваць, ня маюць і ніколі ня мелі дачыненьня да ініцыятывы:
https://smarturl.click/4kpnm
У Сумах, Крывым Рогу і Мірнаградзе расейцы пацэлілі ў жылыя дамы, ёсьць загінулыя
Уначы і раніцай расейцы абстралялі 7 грамадаў Сумскай вобласьці Ўкраіны кіраванымі авіябомбамі, артылерыйскімі ракетамі і дронамі. На тэрыторыі рэгіёну зафіксавалі 64 выбухі. У Сумах дрон пацэліў у жылы 5-павярховы дом. Пашкоджаныя 30 кватэр, з-пад завалаў дасталі 10 чалавек, ёсьць загінулыя.
Позна ўвечары 12 сакавіка ў Мірнаградзе Данецкай вобласьці часткова зруйнавалі 5-павярховы будынак — 2 чалавекі загінулі, яшчэ 6 дасталі з-пад завалаў. У Крывым Рогу расейцы пацэлілі ў дзевяці- і пяціпавярховы будынкі. Загінулі 4 чалавекі, яшчэ паўсотні атрымалі раненьні:
https://smarturl.click/aJeLg
Беларускі свабодны тэатар намінавалі на найвышэйшую тэатральную ўзнагароду Вялікай Брытаніі
Опэра «Дзікае паляваньне караля Стаха» прынесла Беларускаму свабоднаму тэатру намінацыю на Olivier Awards 2024 — найвышэйшую прэмію брытанскага тэатру. Тэатар вылучалі на прэстыжную ўзнагароду ў катэгорыі «Выбітныя дасягненьні ў опэрным мастацтве», піша The Guardian:
https://smarturl.click/l524B
13 сакавіка — дзень памяці Ігната Грынявіцкага, забойцы імпэратара Аляксандра ІІ
13 сакавіка 1881 году расейскі імпэратар Аляксандар II быў сьмяротна паранены ў Пецярбургу бомбай, кінутай 25-гадовым ураджэнцам Беларусі Ігнатам Грынявіцкім. У замаху загінуў і сам Грынявіцкі, удзельнік рэвалюцыйнага руху, сябра нелегальнай партыі «Народная воля», адзін з заснавальнікаў яе беларускай фракцыі. У сваім запавеце рэвалюцыянэр-нарадаволец напісаў:
«Аляксандар ІІ павінен памерці. Ён памрэ, а разам зь ім памрэм і мы, яго ворагі, яго забойцы... Гісторыя сьведчыць, што раскошнае дрэва свабоды вымагае чалавечых ахвяраў...».
Іншыя памятныя даты 13 сакавіка — у матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/e56W5
«Буду судзіцца». Былая кіраўніца «Белсату» расказала, чаму яшчэ не гатовая пакідаць канал
У інтэрвію «Свабодзе» Агнешка Рамашэўска-Гузы расказала, чаму зьбіраецца абскардзіць гэтае рашэньне ў судзе, што думае пра новага кіраўніка тэлеканалу і чаму лічыць, што ёй яшчэ ня час пакідаць праект:
https://smarturl.click/jk4Od
На апошняй Алімпіядзе выступалі 108 атлетаў зь Беларусі, на будучыя гульні ў Парыжы пакуль ёсьць толькі 6 дакладных ліцэнзій
Так мала беларускіх спартоўцаў на Алімпіядах яшчэ не выступала ніколі. Пакуль ёсьць толькі 6 ліцэнзій. Пры гэтым на Алімпіядзе могуць зьявіцца як спартоўцы зь Беларусі, так і атлеты, якія зьехалі за мяжу. Даведаліся, як беларусы будуць удзельнічаць у Алімпіядзе:
https://smarturl.click/W36LX
Чаму ў Кіргізстане запанаваў страх і ці бясьпечна туды езьдзіць беларусам
Што адбываецца ў Кіргізстане, некалі адной з самых дэмакратычных краінаў Цэнтральнай Азіі, дзе былі канкурэнтныя выбары і незалежныя СМІ? Якія небясьпекі нясе кіргізам расейская мова, якая мае, як і ў Беларусі, статус другой дзяржаўнай? Ці патрабуюць па-ранейшаму ўлады Кіргізстану выдачы былога прэзыдэнта Бакіева, якому даў прытулак Лукашэнка.
Пра гэта расказвае дырэктарка кіргіскай службы Радыё Свабода Вэнэра Джуматаева:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/qF-YtsOIvfo
Пасьля пачатку вайны беларусы зьвяртаюцца па грамадзянства Малдовы, Кіргізстану і Армэніі. Расказваем, што пра гэта вядома
Свабода паспрабавала высьветліць, ці масава беларусы атрымліваюць новае грамадзянства і ці можа гэта вырашыць праблему тых, хто апынуўся за мяжой Беларусі, але праз забарону Лукашэнкі ня мае магчымасьці абмяняць свой пашпарт у консульскіх установах сваёй краіны:
https://smarturl.click/vwYYQ
Хто ня любіць беларусаў і чаму гэта небясьпечна
Польскі цэнтар вывучэньня грамадзкай думкі апублікаваў вынікі апытаньня на тэму «Якія нацыі палякі любяць найбольш, а якія найменш?» Выявілася, беларусаў ня любяць 43% палякаў, абыякавыя 21%, ставяцца з сымпатыяй 24%.
Бяскрыўдная, на першы погляд, апытанка ў кантэксьце расейскіх пагрозаў атакаваць Польшчу выглядае злавесна. Піша Сяргей Дубавец.
https://smarturl.click/8Ex00
Латушка пра пагрозы жыцьцю і правілы бясьпекі
У Вільні на расейскага апазыцыянэра Леаніда Волкава напалі з малатком. Ён абвінаваціў Пуціна ў арганізацыі нападу. Наколькі рэальныя пагрозы ад рэжыму Лукашэнкі беларускім палітыкам у эміграцыі? Пра гэта кажа кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня Павал Латушка.
https://youtu.be/2I0NL0z0Xhg
Чыя прапаганда аказалася больш пасьпяховай у вайну. ВІДЭА
Беларусы сёньня жывуць ва ўмовах актыўнай прапаганды, прычым як з боку рэжыму ў Менску, так з боку расейскіх мас-мэдыя, якія вядуць сапраўдную інфармацыйную вайну.
І гэты стан для беларусаў — не навіна. Тое самае было і з боку розных рэжымаў у ХХ стагодзьдзі. Беларускі гісторык зь Беластоку Яўген Мірановіч напісаў кнігу пра нямецкую і савецкую прапаганду ў акупаванай Беларусі ў часе Другой сусьветнай вайны, якая называецца «Трэці фронт». Каму больш верылі беларусы і хто аказаўся больш пасьпяховым? Пра гэта расказвае доктар гісторыі габілітаваны, прафэсар Яўген Мірановіч.
🎥 https://youtu.be/MjtpatSYnTE
Як цяпер выглядае мяжа Ўкраіны зь Беларусьсю. Відэа
Украіна працягвае ўмацоўваць мяжу зь Беларусьсю. Шматузроўневая абарона мяжы зьявілася пасьля таго, як расейскія войскі, скарыстаўшы тэрыторыю Беларусі, напалі на Ўкраіну 24 лютага 2022 году.
Дывэрсія ці новая лінія фронту. Што адбываецца ў Белгарадзкай і Курскай абласьцях на мяжы Расеі і Ўкраіны
Другі дзень запар Расея паведамляе аб інтэнсіўнай атацы дронамі з украінскага боку, а расейскія грамадзяне, якія ваююць на баку Ўкраіны ў складзе сфармаваных з расейцаў трох батальёнаў, паведамляюць аб захопе часткі аднаго населенага пункту на расейскай тэрыторыі.
https://smarturl.click/RAY1l
«Мое баба — діректор морга». Беларуска ў Новай Зэляндыі выдае кнігу на палескай гаворцы
«Нефармальная мянушка маёй бабулі Мані ў вёсцы была «дырэктар моргу». Бо яна лепш чым хто ведала традыцыі пахаваньня, не баялася памыць, адзець нябожчыка. Кніга — пра філязофію жыцьця і сьмерці», — кажа беларуска Вольга Аполька.
Яна нарадзілася на Палесьсі, а цяпер жыве за 17,5 тысячы кілямэтраў — у Новай Зэляндыі — і напісала кнігу на палескай гаворцы. Расказваем пра яе:
https://smarturl.click/G6Gwg
Ад бібліятэкі да Дня Волі: як беларусы ахвяруюць свае падаткі на беларускія праекты за мяжой
Беларусы ў Польшчы і Літве могуць ахвяраваць 1,2%–1,5% сваіх падаткаў на карысьць беларускіх арганізацыяў. Летась за гэтыя адсоткі адкрылі беларускую бібліятэку ў Вільні, а сёлета, сярод іншага, за іх ладзяць Дзень Волі ў Варшаве.
Расказваем, якія арганізацыі падтрымліваюць беларусы:
https://smarturl.click/l52L6
У Беларусі затрымлівалі 12 адвакатаў, якія дапамагалі палітвязьням, — праваабаронцы
Хваля арыштаў, падчас якой затрымалі сама меней 12 абаронцаў, прайшла 28 лютага ў многіх гарадах Беларусі, але пра гэта стала вядома толькі апошнімі днямі. Праваабаронцы ня ведаюць, колькі затрыманых адвакатаў застаюцца за кратамі.
З 2020 году праваабаронцам «Вясны» вядома пра сама меней 23 выпадкі затрыманьня адвакатаў пасьля абароны імі людзей, арыштаваных з палітычных матываў. Больш за 500 адвакатаў страцілі ліцэнзіі і пакінулі прафэсію, многія праз рэпрэсіі зьехалі за мяжу.
https://smarturl.click/aJeLd
У расейскім Белгарадзе дрон атакаваў будынак ФСБ, у Разані — нафтавы завод
У Белгарадзе ў выніку атакі дронаў быў пашкоджаны фасад будынку ФСБ і выбітыя вокны, пацярпелых няма. Горад атакавалі яшчэ 2 дроны, адзін зь іх урэзаўся ў шматкватэрны дом (папярэдне — без пацярпелых), другі ўпаў у раку.
У выніку атакі дронаў па НПЗ у Разані (гэта ўжо трэці за два дні расейскі нафтавы аб’ект, які пацярпеў ад удараў дронаў) разгарэўся пажар, ёсьць пацярпелыя, двое ў бальніцы ў стане сярэдняй ступені цяжкасьці.
Мінабароны Расеі заявіла, што за ноч і раніцу 13 сакавіка над рэгіёнамі краіны зьнішчылі 58 бесьпілётнікаў.
Беларусь уводзіць чарговыя контрасанкцыі супраць «недружалюбных краін», яны тычацца падаткаў
З 1 красавіка і да канца 2026 году ўводзіцца стаўка падатку на дывідэнды ў памеры 25% для замежных арганізацый, якія не ажыцьцяўляюць дзейнасьць у Беларусі праз пастаяннае прадстаўніцтва, а іх офісы знаходзяцца ў «недружалюбных краінах» (раней было 15%, у асобных выпадках — нават ніжэй).
З 1 чэрвеня да 31 сьнежня 2026 году Беларусь часткова прыпыніць дзеяньне пагадненьняў аб прадухіленьні двайнога падаткаабкладаньня з 27 «недружалюбнымі краінамі». Гаворка пра некаторыя палажэньні пагадненьняў — адносна выплаты дывідэндаў, даходаў ад даўгавых патрабаваньняў і даходаў ад адчужэньня маёмасьці:
https://smarturl.click/4kpGW
Як Эўропа рыхтуецца да магчымага новага прэзыдэнцтва Трампа, тлумачыць экспэртка
Як эўрапейскія чальцы NATO рыхтуюцца да магчымага вяртаньня ў Белы дом у Вашынгтоне Дональда Трампа, ці выведзе ён ЗША з Паўночнаатлянтычнага альянсу і ці здолее Эўропа самастойна несьці цяжар падтрымкі Ўкраіны ў вайне? — На гэтыя пытаньні і іншыя адказвае віцэ-прэзыдэнтка міжнароднага аналітычнага цэнтру GLOBSEC у Браціславе Алена Кудзько:
https://smarturl.click/XyxeQ
Галоўнае за 12 сакавіка
📺 Звольнілі дырэктарку «Белсату». «Каналам будзе кіраваць беларус»: TVP патлумачыла зьмены на тэлеканале
🇸🇪 Лукашэнка пасьля дыпляматычнага скандалу зьняў з пасады пасла ў Швэцыі Мірончыка
🇱🇹 У Беларусі за кратамі памёр грамадзянін Літвы
🇷🇺 Украіна дронамі атакавала 7 абласьцей Расеі, легіён «Свабода Расеі» заявіў аб прарыве мяжы
🧑🏻🎨 «White Russia», «Russian Empire», «Born in Belarus». Як беларускіх мастакоў пераймяноўваюць у сусьветных музэях
👫 Пасьля пачатку вайны беларусы зьвяртаюцца па грамадзянства Малдовы, Кіргізстану і Армэніі. Расказваем, што пра гэта вядома
❌ У Менску ліквідуюць таварыства падманутых укладнікаў, дапамогу якім абяцаў Лукашэнка
🤸🏻♀️На апошняй Алімпіядзе выступалі 108 атлетаў зь Беларусі, на будучыя гульні ў Парыжы пакуль ёсьць толькі 6 дакладных ліцэнзій
✍🏻 Як «страшны монстар» NATO ператварыўся ў абаронцу незалежнасьці Ўкраіны: піша Валер Карбалевіч
🇰🇬 «Цяпер у нас супэрпрэзыдэнцкая краіна». Чаму ў Кіргізстане запанаваў страх і ці бясьпечна туды ехаць беларусам
Апэляцыйны суд у Сэрбіі адмяніў рашэньне аб экстрадыцыі беларускага рэжысэра Андрэя Гнёта
Апэляцыйны суд адмяніў рашэньне суда першай інстанцыі, накіраваўшы справу на новы разгляд. Новае слуханьне па справе прызначылі на 26 сакавіка, паведамляе @dw_belarus. Тэрмін утрыманьня Андрэя пад вартай працягнулі яшчэ на 60 дзён.
Сваё рашэньне Апэляцыйны суд патлумачыў тым, што ня ўсе акалічнасьці, на падставе якіх вынесьлі рашэньне аб экстрадыцыі, былі дасьледаваныя. Акрамя таго, Андрэю Гнёту не далі слова падчас першага працэсу:
https://smarturl.click/Q1ma0
«Каналам будзе кіраваць беларус». TVP патлумачыла зьмены на «Белсаце»
Польская грамадзкая тэлевізія TVP адказала на пытаньні Радыё Свабода пра прычыны звальненьня Агнешкі Рамашэўскай-Гузы і будучыні тэлеканалу «Белсат»:
https://smarturl.click/EeGAL
Дырэктарку «Белсату» звольнілі пасьля 17 гадоў працы на тэлеканале
Агнешка Рамашэўская-Гузы паведаміла, што спачатку ёй прапанавалі звольніцца зь «Белсату» і з TVP па ўласным жаданьні і з «залатым парашутам» (г.зн. на надзвычай выгадных умовах), але яна на гэта не пагадзілася.
«Яшчэ мне сказалі, што бюджэт тэлеканалу скарачаюць на 47% і гэта рашэньне Міністэрства замежных спраў», — адзначыла яна:
https://smarturl.click/4kp71