18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
«Разгойдваньне сытуацыі ў Літве яўна ў інтарэсах Расеі», — экспэрт пра вынікі выбараў у Сейм Літвы
Учора ў Літве прайшоў першы тур парлямэнцкіх выбараў. Перамогу ў ім атрымала апазыцыйная Сацыял-дэмакратычная партыя (больш за 20% галасоў), на другім месцы апынулася кіроўная кансэрватыўная партыя — «Зьвяз Айчыны — Хрысьціянскія дэмакраты Літвы» з 18% галасоў, на трэцім — «Нёманская зара» з 15%. Праз 2 тыдні ройдзе другі тур выбараў у мажарытарных акругах, па выніках сфармуюць новы ўрад.
Верагоднасьць зьмены правячай кааліцыі і шанцы партый апынуцца ва ўрадзе Свабодзе ацаніў Вітаўтас Брувярыс, галоўны рэдактар літоўскага агенцтва навінаў ELTA:
https://smarturl.click/715zD
Нобэлеўскую прэмію ў эканоміцы прысудзілі за дасьледаваньне адрозьненьняў у дабрабыце паміж краінамі
Нобэлеўскую прэмію ў эканоміцы 14 кастрычніка далі Дарону Аджэмоглу, Сыману Джонсану і Джэймзу А. Робінсану за дасьледаваньне адрозьненьняў у дабрабыце паміж краінамі.
Аджэмоглу і Джонсан працуюць у Масачусэцкім тэхналягічным інстытуце, а Робінсан праводзіць свае дасьледаваньні ў Чыкаскім унівэрсытэце.
https://smarturl.click/0edb5
Расейцы аднавілі тактычныя наступы ў Данецкай і Запароскай абласьцях
Як мінімум два падразьдзелы расейскай арміі 12 і 13 кастрычніка правялі штурм сяла Ляваднае ў Запароскай вобласьці і, выглядае, прарвалі ў гэтым раёне ўкраінскую абарону і пачалі наступ у кірунку Новадараўкі.
https://smarturl.click/EeDZ5
«Магу толькі маліцца Богу, каб яна была жывая». Марыя Калесьнікава не выходзіла на сувязь з роднымі больш за 18 месяцаў
Палітзьняволеная застаецца ў рэжыме інкамунікада, і ніхто ня ведае, які яе цяперашні стан здароўя і што зь ёй адбываецца.
https://smarturl.click/JDjkm
«Пасьля 60-га кілямэтра кожны крок — боль». Як беларус прабег больш за 100 кілямэтраў па Падляшшы
У пачатку кастрычніка двое беларусаў на Падляшшы фінішавалі ў забегу на 106 кілямэтраў. Адзін зь іх, праграміст Аляксей Каляда, расказаў Свабодзе, як рыхтаваўся за забегу, ці хочацца ў дарозе есьці, калі ў яго пачалі балець ногі і чаму ён не пакінуў дыстанцыю.
https://smarturl.click/G6nRd
Сацыял-дэмакраты перамаглі ў першым туры парлямэнцкіх выбараў у Літве зь невялікім адрывам ад кансэрватараў
Паводле папярэдніх зьвестак Цэнтрвыбаркаму, пасьля падліку галасоў на ўсіх 1947 участках сацыял-дэмакраты набралі ў шматмандатнай акрузе 19,36% галасоў і атрымалі 18 мандатаў з 70.
https://smarturl.click/jk2Vj
Дрон-камікадзэ, запушчаны «Хэзбалой», параніў больш за 60 чалавек у Ізраілі
Выбух адбыўся ў раёне населенага пункту Біньяміна на поўначы Ізраілю.
https://smarturl.click/e5j79
Фота мае ілюстрацыйны характар
Пасьля чарговых расейскіх абстрэлаў ва Ўкраіне загінулі 2 чалавекі, 22 параненыя
На гэты раз Расея абстраляла чатыры ўкраінскія вобласьці.
https://smarturl.click/JDjzL
Таварыскую сустрэчу дзьвюх беларускіх футбольных камандаў спынілі пасьля масавай бойкі
Сустрэча паміж «Мінскам», які выступае ў Вышняй лізе першынства Беларусі і «Маладэчнам-2018», які ўпэўнена ўзначальвае табліцу ў Першай лізе, толькі на паперы насіла статус «таварыскай». На справе футбол аказаўся настолькі баявым, што гульню ня здолелі завяршыць.
https://smarturl.click/jk23b
Здымак афіцыйнага каналу «Маладэчны-2018» зь менскага стадыёну «Тарпэда», дзе адбыўся скандал
Украінскі аналітычны праект паведаміў пра расстрэл расейцамі 9 украінскіх палонных
Расейскія войскі ў Курскай вобласьці расстралялі дзевяць украінцаў, якія здаліся ў палон, пра гэта паведаміў украінскі аналітычны праект Deepstate.
https://smarturl.click/qlExd
Беларускія грыбы называйма па-беларуску! Тэст
Назвы грыбоў — словы, засвоеныя ня ў школе ці з расейскіх сэрыялаў, а ад дзядоў-бацькоў. Таму грыбаўніцтва — тая галіна, дзе беларускія словы ведаюць і ўжываюць нават самыя расейскамоўныя беларусы. Гэта жыцьцёва важна, бо за назвамі — практычныя веды пра добрыя і неядомыя грыбы.
А беларускія народныя назвы грыбоў — асобны паэтычны сьвет: у ім жывуць і травеньская красулька, і буцяновыя яйкі, і шчыранькі добрык. У кожнай гаворцы свой набор словаў. Але тэст, як правіла, пра найбольш пашыраныя грыбныя назвы, і ўсё ж няпросты. Удачы!
https://smarturl.click/VDEng
Чаму становіцца папулярным выдаваць паэзію на некалькіх мовах? Вольга Гапеева расказала пра свой новы зборнік
Новая кніга паэткі Вольгі Гапеевай выйшла на трох мовах. Такое ў сучаснай беларускай літаратуры здараецца рэдка. Пагаварылі з аўтаркай пра яе трылінгву, мастацкія праекты, міжнароднае прызнаньне, а яшчэ пра тое, чаго цяпер бракуе беларускай літаратуры.
https://smarturl.click/mpJ1O
💌 Самае цікавае на Свабодзе за тыдзень у адным лісьце!
Пра топ-15 карысных беларускіх адукацыйных праектаў для дзяцей і дарослых, беларускі «квэст як атрымаць візу», незайздросны лёс настаўнікаў, падвышэньне падаткаў і ня толькі — чытайце ў нашай рассылцы.
Падпісвайцеся і чытайце: 👉🏻 http://eepurl.com/ijMaIv
У Грузіі тры тэлеканалы аштрафавалі за адмову паказваць ролік кіруючай партыі з кадрамі з Украіны
Суд у Тбілісі аштрафаваў тры грузінскія тэлеканалы за адмову разьмяшчаць у эфіры перадвыбарчы ролік кіруючай партыі «Грузінская мара», у якім былі кадры разбураных у выніку вайны будынкаў ва Ўкраіне.
У роліку «Грузінскай мары» паказаны чорна-белыя кадры разбураных у выніку вайны будынкаў і гарадоў ва Ўкраіне з надпісам «Не вайне!». Насупраць гэтых кадраў паказаныя будынкі і іншыя аб’екты ў Грузіі з надпісам «Выберы мір».
Раней тэлеканалы заявілі, што партыя «Грузінская мара» «працягвае спэкуляваць на трагедыі ўкраінскага народа для сваёй палітычнай кампаніі і зараз патрабуе ад тэлеканалаў трансліраваць амаральныя банэры, якія яна вывесіла на вуліцах, на рэкламных шчытах». У заяве таксама гаворыцца, што тэлеканалы «ня маюць намеру, нават ускосна, падтрымліваць расейскую прапаганду „Грузінскай мары“ і здзек з украінскага народа». https://smarturl.click/Xy6jG
Асноўныя падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 12 кастрычніка
Партугалія пачне выдаваць гуманітарныя візы. Іх змогуць атрымаць і беларусы
Лукашэнка запрасіў у Беларусь жыхароў Гішпаніі, якая не прызнае яго легітымнасьць
«Ня мы да іх прыйшлі». Як украінскія танкісты ваююць на Пакроўскім напрамку. Фотарэпартаж
Boeing скароціць 17 тысяч працоўных месцаў на фоне маштабнага страйку
Экспэрт патлумачыў, як можа зьмяніцца палітыка Літвы адносна Беларусі, калі на выбарах перамогуць левыя ці радыкалы
«Калі палякі паспрабуюць адцяць захад Украіны і Беларусі...». Што стаіць за «польскімі» страхамі Лукашэнкі
У «Супольнасьці чыгуначнікаў Беларусі» паведамілі аб новай хвалі затрыманьняў супрацоўнікаў БЧ
Паводле зьвестак @belzhd_live, сярод затрыманых начальнік службы перавозак Віталь Панюшэнка, ягоны намесьнік Фёдар Шулянкоў і першы намесьнік начальніка цэнтру кіраваньня перавозкамі, начальнік апэратыўна-распарадчага аддзелу Аляксандар Іваноў. Папярэдне, затрыманым выставілі падазрэньне ў атрыманьні хабару:
https://smarturl.click/Xy6mz
Беларус Віталь Гуркоў зноў стаў чэмпіёнам сьвету ў кікбоксінгу і заявіў пра завяршэньне кар’еры
Пасьля вымушанага ад’езду за мяжу Віталь Гуркоў зьмяніў спартовае грамадзянства і стаў выступаць за Ўкраіну, дзе жыве ўжо некалькі гадоў. Гуркоў адзін з найбольш тытулаваных беларускіх спартоўцаў усіх часоў.
https://smarturl.click/EeDyV
Эміграцыя як наканаваньне. Пра што можна даведацца зь першай энцыкляпэдыі беларускіх помнікаў на Захадзе
Беларускія могілкі на Захадзе захоўваюць пераемнасьць ад спрадвечных беларускіх пахаваньняў, чаго не адбываецца на радзіме, піша Сяргей Дубавец.
https://smarturl.click/jk2lj
Апячаталі магілёўскую кватэру былой палітзьняволенай Булыбенкі
Анастасія Булыбенка ў сваім інстаграме расказала, што гэта, на яе думку, хутчэй за ўсё азначае, што супраць яе праходзіць «спэцвядзеньне».
https://smarturl.click/0edOL
«Там жудасныя ўмовы, яна сьпіць на падлозе». Паліну Шарэнду-Панасюк на час суду перавялі ў рэчыцкі ізалятар
Пра гэта паведаміў муж актывісткі «Эўрапейскай Беларусі» Андрэй Шарэнда, які спаслаўся на зьвесткі зь СІЗА Гомля.
Паводле яго, перавод зьвязаны з тым, што 14 кастрычніка ў судзе Рэчыцкага раёну супраць Паліны пачынаецца новы судовы працэс. Свабода падрыхтавала адмысловае відэа напярэдадні чарговага суду.
Тэкст з апошнімі навінамі пра палітзьняволеную: https://smarturl.click/opWqj
125 гадоў Адаму Бабарэку
14 кастрычніка 1899 году нарадзіўся Адам Бабарэка, беларускі пісьменьнік, адзін з арганізатараў і кіраўнікоў літаратурных аб’яднаньняў «Маладняк» і «Ўзвышша».
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/DaR0b
На здымку Адам Бабарэка — студэнт Менскай духоўнай сэмінарыі, 1915 год
Галоўнае за 13 кастрычніка
📌 Украінскі аналітычны праект паведаміў пра расстрэл расейцамі 9 украінскіх палонных
📌 Чаму становіцца папулярным выдаваць паэзію на некалькіх мовах? Вольга Гапеева расказала пра свой новы зборнік
📌 Беларускія грыбы называйма па-беларуску! Тэст
📌 Кампанія паплечніка Лукашэнкі Шэймана набыла зямлю ў Абхазіі на беразе Чорнага мора. Ёсьць прыкметы карупцыі — БРЦ
📌 Таварыскую сустрэчу дзьвюх беларускіх футбольных камандаў спынілі праз масавую бойку
Што лепш — есьці да трэніроўкі ці пасьля яе
Шмат хто з тых, хто вядзе актыўны лад жыцьця і наведвае спартовыя залі, ня рэдка мае праблемы з плянаваньнем прыёмаў ежы. Экспэрты кажуць, што час прыёму ежы можа паўплываць як на прадукцыйнасьць арганізму, так і на яго аднаўленьне.
https://smarturl.click/Ad0MM
Кампанія паплечніка Лукашэнкі Шэймана набыла зямлю ў Абхазіі на беразе Чорнага мора. Ёсьць прыкметы карупцыі, — БРЦ
Віктар Шэйман, які з чэрвеня 2021 году не займае афіцыйных пасадаў, прысутнічаў на сустрэчы Лукашэнкі з Бжанія ў Абхазіі ў верасьні 2022 году і ў час візыту ў адказ абхаскага кіраўніка ў Менск у лютым 2023-га.
Зямля можа каштаваць некалькі мільёнаў даляраў. Але за два гады будаўніцтва на ёй так і не пачалі.
https://smarturl.click/RAJvW
У Пакістане ў выніку сутыкненьняў сунітаў з шыітамі загінулі 16 чалавек
Сама меней 16 чалавек, у тым ліку тры жанчыны і двое дзяцей, забітыя ў выніку сутычак на паўночным захадзе Пакістану. Гэта наступствы даўняга канфлікту.
https://smarturl.click/ppvEW
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Ці верыце вы, што ў кожным чалавеку ёсьць штосьці добрае?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Думаю, штосьці добрае кожнаму даецца ад нараджэньня. Важна гэтае штосьці разгледзець і разьвіваць з маленства. Ад гэтага залежыць, што ў выніку адзін вырастае з сэрцам, а другі з помпай у грудзях. І ўсё было б ня так трагічна, калі б чалавек з помпай не атрымліваў аблудным чынам уладу або зброю ў рукі. Тады ён робіцца падобным да монстра або зомбі. Беларусы сёньня праходзяць гістарычнае выпрабаваньне выпадковай уладай і пачынаюць разумець, наколькі важна, хто імі кіруе, як шмат залежыць ад кожнага грамадзяніна і што выбары павінны быць сумленнымі.
140 гадоў з дня нараджэньня Баляслава Пачопкі
13 кастрычніка 1884 году нарадзіўся Баляслаў Пачопка, дзяяч беларускага хрысьціянскага руху, сталы аўтар ґазэты «Наша Ніва», рэдактар-выдавец першае беларускае каталіцкае ґазэты «Biełarus», (1913—1915), уніяцкі сьвятар.
Больш падзей гэтага дня чытайце ў публікацыі «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/gp1EO
Здымак catholic.by
13 кастрычніка ў гісторыі
1910 — у Санкт-Пецярбургу ў друкарні Пянткоўскага выходзіць другі паэтычны зборнік Янкі Купалы «Гусьляр».
1929 — у Менску пачаўся рух трамваяў.
1960 — з канвэеру Беларускага аўтамабільнага заводу ў Жодзіне сышоў першы 40-тонны самазвал.
1999 — 25 гадоў таму у сыстэме каталіцкай царквы Беларусі загадам папы Яна Паўла II на просьбу кардынала Казіміра Сьвёнтка створаная Віцебская дыяцэзія, якая ўваходзіць у склад Менска-Магілёўскай мітраполіі.
2020 — раніцай у цэнтры Менску міліцыянты схапілі аднаго з уласьнікаў крамы „Первый цветной“ Максіма Харошына разам з жонкай. Мужчыну брутальна зьбілі ў міліцыі, адкуль яго адразу адправілі ў шпіталь.
Пра іншыя падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле: https://smarturl.click/gp1EO
У Беларусі маюцца выпадкі заражэньня варыянтам каранавіруса ХЕС
COVID-19, «на жаль, нікуды ня зьнік», ён «па-ранейшаму цыркулюе», заявіў намесьнік галоўнага ўрача Менскага гарадзкога цэнтра гігіены і эпідэміялёгіі Рыгор Гяцюк.
Не прыводзячы канкрэтных дадзеных, ён паведаміў, што ў параўнаньні зь мінулым годам колькасць выпадкаў захворваньня ў 2024-м зьнізілася.
Доктар паведаміў, што цяпер, прынамсі, у Менску цыркулюе штам амікрон і яго новыя падвіды — FLiRT і XEC.
«Мы пакуль ня схільныя прадбачыць нейкую экстраную сытуацыю, — заявіў ён. — Я ня думаю, што яны будуць значна ўплываць на эпідэміялягічнае становішча. Нашыя ўстановы гатовыя — гатовыя для дыягностыкі, гатовыя для аказаньня мэдыцынскай дапамогі, таму, я думаю, сытуацыя будзе кантраляванай». https://smarturl.click/YzaXl
За першую дэкаду кастрычніка краіны ЭЗ спынілі на 60% менш спробаў нелегальнага пранікненьня з Беларусі, чым год таму
За першую дэкаду кастрычніка суседнія краіны ЭЗ прадухілілі 710 спробаў мігрантаў нелегальна перасекчы мяжу зь беларускай тэрыторыі — на 39,6% менш, чым 1–10 верасьня (1.175), і на 60% менш, чым 1–10 кастрычніка 2023 года (1.774), сьведчыць праведзены «Позіркам» аналіз дадзеных іх памежных службаў.
Зьніжэньне актыўнасьці нелегалаў за гэты пэрыяд у гадавым вымярэньні зафіксаванае на ўсіх напрамках: на польскім — на 15,8%, латвійскім — на 81,5%, літоўскім — на 89,2%.
Міграцыйны крызіс на мяжы Беларусі і краінаў ЭЗ цягнецца з вясны 2021 года. Улады суседніх эўрапейскіх дзяржаў лічаць яго «гібрыднай атакай», арганізаванай рэжымамі ў Менску і Маскве. https://smarturl.click/4kdVY