18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Беларусы па ўсёй краіне назіраюць паўночнае зьзяньне
Жыхары розных гарадоў Беларусі ўвечары 10 кастрычніка заўважылі ў небе незвычайную прыродную зьяву — так званае паўночнае зьзяньне. фота прыгожага паўночнага зьзяньня з розных гарадоў публікуюць у тэлеграм-каналах.
Фота: @minsk_gl/4937, @mogilevonline, @newgrodno, @gorodmozyr
Больш фота: https://smarturl.click/bax81
Галоўнае за 10 кастрычніка
Армэнія можа выдаць Менску аднаго з арыштаваных беларусаў
У Віцебску памёр актывіст, якога год таму пабілі ў ізалятары часовага ўтрыманьня
Кампанія Unilever пакідае беларускі рынак
Урад Беларусі часова абмежаваў вываз з краіны капусты, яблыкаў і цыбулі
Нобэлеўскую прэміі ў літаратуры атрымала карэйская пісьменьніца. Літаратурны Нобэль-2024: чаканьні й расчараваньні
«Вельмі хочацца ўцячы ад рэальнасьці». Чаму падлеткі становяцца квадробэрамі, камэнтар псыхоляга
400 прысудаў за 30 гадоў, памілаваных адзінкі. Што варта ведаць пра сьмяротнае пакараньне ў Беларусі
Колькасьць крымінальных справаў за «экстрэмісцкія злачынствы» — 19 тысяч, — праваабаронца Сапелка
«ПіК Свабоды». Дзікавіцкі: «Белсат» застанецца выключна беларускамоўным, зьявяцца новыя перадачы
Які лёс падрыхтавалі «Белсату»
Сьледчы камітэт Беларусі арыштаваў на Піншчыне хату кіраўніка тэлеканалу «Белсат» Аляксея Дзікавіцкага. Перад гэтым рэжым Лукашэнкі прызнаў тэлеканал «экстрэмісцкай арганізацыяй». Непажаданай арганізацыяй канал абвясьцілі і ў Расеі.
Аб праблемах «Белсату» і яго кіраўніка гаворым у этэры «ПіКу Свабоды»:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/JJ7Itsj0XDg
Літаратурны Нобэль-2024: чаканьні й расчараваньні
Нобэлеўскай ляўрэаткай у галіне літаратуры ў 2024 годзе стала пісьменьніца з Паўдёвай Карэі Хан Ган.
Напярэдадні абвяшчэньня прэміі мы пагаварылі зь Янам Максімюком і Сяргеем Шупам, знанымі перакладчыкамі сусьветных шэдэўраў, пра тэндэнцыі ў сучаснай літаратуры, зьмену крытэраў адбору намінантаў, чаканьні і расчараваньні ў імёнах уганараваных і беларускі аспэкт ва ўсім гэтым інтрыгоўным працэсе:
https://smarturl.click/dpaBz
Колькасьць крымінальных справаў за «экстрэмісцкія злачынствы» — 119 тысяч, — праваабаронца Сапелка
Павал Сапелка аналізуе маштаб і тэндэнцыі рэпрэсіяў апошніх месяцаў, тлумачыць, якія канкрэтна крокі беларускага рэжыму могуць прывесьці яго ў Гаагу.
https://smarturl.click/G6E24
«Вельмі хочацца ўцячы ад рэальнасьці». Чаму падлеткі становяцца квадробэрамі, камэнтар псыхоляга
Дзяцей у зьвярыных масках, з лапкамі і хвосьцікамі сталі часьцей заўважаць у Беларусі і суседніх краінах. Псыхоляг расказала Свабодзе, што квадробэрамі становяцца, каб адысьці ад цяжкай рэальнасьці. Яна ня лічыць гэтую субкультуру небясьпечнай і не рэкамэндуе забараняць яе падлеткам.
https://smarturl.click/0eav8
Польскі пашпарт экс-судзьдзі Шмыта анулявалі, перабежчык, які атрымаў прытулак у Беларусі, ня зможа езьдзіць за мяжу
Мазавецкі ваявода на падставе запыту Нацыянальнай пракуратуры Польшчы ануляваў пашпарт былога судзьдзі Томаша Шмыта, які перабег у Беларусь больш за пяць месяцаў таму.
https://smarturl.click/5OVzJ
У Эўразьвязе дамовіліся даць крэдыт Украіне на 35 млрд эўра
Амбасадары краін Эўразьвязу ўзгаднілі выдзяленьне крэдыту для Ўкраіны на суму ў 35 мільярдаў эўра, забясьпечанага за кошт прыбыткаў ад замарожаных актываў расейскага Цэнтрабанку.
https://smarturl.click/xB6Om
85 гадоў таму Вільню і частку Віленскай вобласьці БССР перадалі Літве
10 кастрычніка 1939 году была падпісаная дамова паміж СССР і Літвой, паводле якой Літве адышлі Вільня і Віленская вобласьць. Перад гэтым меркавалася зрабіць Вільню сталіцай Заходняй Беларусі, аднак сталася па-іншаму. Узамен за Вільню Літва дазволіла разьмясьціць на сваёй тэрыторыі савецкія вайсковыя базы, якія неўзабаве стануць пляцдармам далучэньня Літвы да СССР.
Іншыя падзеі гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/8E3l2
Ордэн за вернасьць Расеі. Якія вынікі чарговага візыту Лукашэнкі ў Маскву
Валер Карбалевіч аналізуе вынікі перамоваў Пуціна і Лукашэнкі:
«У адносінах паміж хаўрусьнікамі назьбіралася праблемаў, якія чакаюць калі не вырашэньня, дык абмеркаваньня. Аднак поўнафарматных перамоваў не атрымалася. Ці не галоўнай падзеяй візыту стала ўзнагароджаньне Лукашэнкі найвышэйшай дзяржаўнай узнагародай Расеі».
Галоўнае за 9 кастрычніка
🎖«ПіК Свабоды»: За што насамрэч Лукашэнка атрымаў ордэн ад Пуціна
👮🏻♂️ Сьледчы камітэт арыштаваў хату кіраўніка «Белсату» на Піншчыне і лецішча журналісткі Ганны Златкоўскай
🎥 Тлумачым з Гурневічам. Чаму прапагандысты нема равуць у сваіх эфірах
🚚 3,5 мільёна пачкаў за паўгода. Як у Літву завозяць кантрабанду беларускіх цыгарэт, нягледзячы на закрыцьцё памежных пунктаў
❗️«Гродна Азот» пастаўляў угнаеньні ва Ўкраіну праз Расею і Баўгарыю з дапамогай дубайскай кампаніі, — расьследаваньне Свабоды
✍🏻 Ордэн за вернасьць Расеі. Якія вынікі чарговага візыту Лукашэнкі ў Маскву
🗣 У Гаазе пацьвердзілі, што рэжым Лукашэнкі могуць прыцягнуць да адказнасьці за дэпартацыю ўкраінскіх дзяцей
❌ Праз ураган у ЗША Байдэн ня змог паехаць на саміт, прысьвечаны дапамозе Ўкраіне. Саміт скасавалі
За што насамрэч Лукашэнка атрымаў ордэн ад Пуціна?
За што насамрэч Лукашэнка атрымаў найвыйшэйшую расейскую ўзнагароду ад Пуціна? Ад якой прапановы ці загаду Пуціна яму будзе немагчыма адмовіцца? — Публічныя і непублічныя вынікі чарговага візыту кіраўніка Беларусі ў Маскву абмяркоўваем у штодзённым эфіры «ПіК Свабоды» з палітычным аналітыкам Вадзімам Мажэйкам:
ВІДЭА: https://youtu.be/4S5-0bw1GO0
Кожны чацьвёрты беларус пакутуе ад праблем, зьвязаных з псыхічным здароўем
«Калі мы бярэм такія парушэньні, як трывога, дэпрэсія, праблемы з адаптацыяй, дык, паводле сучасных дасьледаваньняў, на іх пакутуе каля 25% насельніцтва.
Ад дэпрэсіі пакутуюць 5% насельніцтва — толькі ўдумайцеся, і ў дапамозе маюць патрэбу больш за 450 тысячаў чалавек», — паведаміў дацэнт катэдры псыхіятрыі, наркалёгіі, псыхатэрапіі і мэдычнай псыхалёгіі БДМУ Сяргей Давідоўскі:
https://smarturl.click/67Rba
Што адбываецца на лініі фронту ў Пакроўску на Данбасе, дзе расейскія войскі набліжаюцца да «горада-крэпасьці»
Набліжаецца вялікая бітва за ўкраінскі горад Пакроўск, дзе знаходзіцца важная прамысловая і транспартная інфраструктура ў Данецкай вобласьці. Паказваем, як там цяпер:
📸 Фотагалерэя: https://smarturl.click/Ad2V4
Колесава-Гудзіліна пра ператрус у яе кватэры: «Адвакатаў перасьледуюць, нават калі яны за мяжой»
8 кастрычніка стала вядома, што ў кватэры ў Жодзіне, дзе раней жыла беларуская адвакатка Марыя Колесава-Гудзіліна, сьледчыя правялі ператрус.
Адвакатка падзялілася сваімі думкамі са Свабодай.
https://smarturl.click/l53pd
У Беларусі зьмяншаецца колькасьць жанчын, у тым ліку рэпрадукцыйнага ўзросту
У Беларусі на 1 студзеня 2024 году жылі 4 051 900 жанчын, старэйшых за 18 гадоў, за год іх паменела на 8 тысяч, сьведчаць зьвесткі Белстату. Цяпер жанчыны складаюць 55% жыхароў Беларусі, старэйшых за 18 гадоў (у 2023-м — 55,1%, 2022-м — 53,8%). Больш цікавых лічбаў:
https://smarturl.click/EeWL0
Украінская журналістка Вікторыя Рошчына памерла ў расейскім палоне
Украінская журналістка Вікторыя Рошчына, якая зьнікла бязь вестак падчас паездкі на акупаваныя тэрыторыі Ўкраіны і якую ўтрымлівалі на тэрыторыі Расеі, памерла ў расейскім палоне, паведаміў прадстаўнік Каардынацыйнага штабу па пытаньнях абыходжаньня з ваеннапалоннымі ва Ўкраіне Пэтро Яцэнка.
Вікторыя Рошчына была ў сьпісах на абмен палоннымі. Апошняя вядомая інфармацыя — яе этапавалі з Таганрогу ў Маскву ў рамках падрыхтоўкі да абмену палоннымі:
https://smarturl.click/yqW4k
Армэнія можа выдаць Менску аднаго з арыштаваных беларусаў
Пра магчымую экстрадыцыю 36-гадовага грамадзяніна Беларусі Ўладзімера Баландзіна армянскай службе Радыё Свабода паведаміла ягоная адвакатка Ані Чацінян.
Беларуса затрымалі на грузінска-армянскай мяжы, ён знаходзіцца ў армянскай турме ўжо 7 месяцаў. Паводле зьвестак Менску, Баландзіна нібыта абвінавачваюць у растраце, але адвакаты беларуса сьцьвярджаюць, што яго перасьледуюць за ўдзел у пасьлявыбарчых пратэстах 2020 году:
https://smarturl.click/Q1Dzp
Ва Ўкраіне памежніка падазраюць ва ўдзеле ў незаконным перамяшчэньні ў Беларусь уцекачоў ад мабілізацыі
Супрацоўнікі СБУ затрымалі начальніка аднаго з аддзелаў атраду «Сталёвая мяжа» ў Ровенскай вобласьці. Ён за хабар у 500-1000 даляраў (залежна ад колькасьці асобаў) пагадзіўся перавезьці на службовым аўтамабілі ўкраінцаў, якія пазьбягаюць мабілізацыі, праз блёк-пасты па дарозе ў кірунку мяжы зь Беларусьсю, і пакінуць іх недалёка ад мяжы, каб яны маглі яе перайсьці і трапіць у Беларусь:
https://smarturl.click/8E357
Абвясьцілі пераможцу Нобэлеўскай прэміі ў літаратуры. Ёй стала карэйская пісьменьніца
Сёлета прэмію атрымала карэйская пісьменьніца Хан Ган «за інтэнсіўную паэтычную прозу, якая супрацьстаіць гістарычным траўмам і паказвае кволасьць чалавечага жыцьця».
https://smarturl.click/O0VRa
Чаму вынік выбараў у ЗША будзе залежаць ад «хісткіх штатаў». Аналіз Свабоды
Вынік прэзыдэнцкіх выбараў у ЗША, хутчэй за ўсё, будзе залежаць ад выбарнікаў у сямі «хісткіх штатах», дзе ён менш прадказальны, чым у традыцыйных апорных штатах рэспубліканцаў ці дэмакратаў.
https://smarturl.click/RA398
#rfe_rl
У Віцебску памёр актывіст, якога год таму пабілі ў ізалятары часовага ўтрыманьня
Аляксею Тамілаву было 52 гады, ён працаваў аўтасьлесарам, вызначаўся актыўнай грамадзянскай пазыцыяй, неабыякавасьцю да жыцьця ў сваім горадзе.
https://smarturl.click/Xy1WQ
400 прысудаў за 30 гадоў, памілаваных адзінкі. Што варта ведаць пра сьмяротнае пакараньне ў Беларусі
Часьцей за ўсё сьмяротныя прысуды ў Беларусі выносяць за забойствы з асаблівай жорсткасьцю. Сьмяротнікам страляюць у патыліцу. Целы сваякам не выдаюць, іх хаваюць у таемных месцах. Расказваем, што варта ведаць пра сьмяротнае пакараньне ў Беларусі.
https://smarturl.click/JDaQw
Частку дэфіцыту бюджэту Беларусі на 2025 год прафінансуюць за кошт расейскага крэдыту
Паводле міністра фінансаў Беларусі, дэфіцыт бюджэту на 2025 год прагназуецца ў суме каля 4,5 млрд рублёў. «Практычна 1 мільярд з гэтых 4,5 млрд рублёў — гэта будуць зьнешнія прыцягненьні. Частка гэтых сродкаў будзе прыцягнутая з Расеі ў выглядзе крэдыту», — заявіў Селівестраў:
https://smarturl.click/qlw6v
Школьныя клясы «Юны пракурор» адкрылі ў кожным рэгіёне Беларусі
Гэта вынікае са словаў генпракурора Беларусі Андрэя Шведа, які сёньня выступіў на адкрыцьці такой клясы ў гімназіі № 1 Берасьця. У клясах дзеці носяць адмысловую форму і «ў абавязковым парадку знаёмяцца з працай пракурораў і іншых праваахоўных органаў», іх вывозяць на агляд месцаў здарэньня, яны прысутнічаюць у залі судовага пасяджэньня і інш.
З прыходам Шведа Генпракуратура стала адным з галоўных рэпрэсіўных органаў Беларусі. Дзейнасьць дзяржаўных абвінаваўцаў у апошнія гады ўсё больш выклікае пытаньні ў праваабаронцаў, журналістаў і прафэсійных юрыстаў:
https://smarturl.click/G6EqV
Тлумачым з Гурневічам. Чаму прапагандысты нема равуць у сваіх эфірах
Журналіст Свабоды Дзьмітры Гурневіч расказвае, адкуль прыйшла мода на крыкі на беларускай дзяржаўнай тэлевізіі і што гэта дае прапагандыстам.
ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=fV7eknGUFhM
«Гродна Азот» пастаўляў угнаеньні ва Ўкраіну праз Расею і Баўгарыю з дапамогай дубайскай кампаніі
«Гродна Азот» цягам 2023 году у абход санкцыяў пастаўляў сваю прадукцыю ва Ўкраіну праз Расею і марскія парты ў Баўгарыі, Румыніі і Турэччыне. У часе такой лягістыкі беларускае паходжаньне прадукцыі мянялі. Але пакуль няма адказу на пытаньне, на якім узроўні адбываецца падробка сэртыфікатаў і ці маюць да гэтага дачыненьні ўладаў Туркмэністану, Узбэкістану, Казахстану, Азэрбайджану і Грузіі.
Расьледаваньне Свабоды: https://smarturl.click/9znE4
Сьледчы камітэт Беларусі арыштаваў лецішча журналісткі Ганны Златкоўскай
Ганна Златкоўская пакінула Беларусь у лістападзе 2020 году. Учора ў Менску сілавікі прыйшлі зь ператрусам у кватэру да яе маці. Стала вядома, што на журналістку завялі крымінальную справу, а на яе маёмасьць — лецішча — наклалі арышт. У чым абвінавачваюць Златкоўскую, пакуль невядома. Раней яна супрацоўнічала з шэрагам незалежных СМІ і мэдыяпраектаў:
https://smarturl.click/5OVLD
Сустрэча ў фармаце Rammstein, якая павінна была адбыцца 12 кастрычніка, перанесеная. Новая дата вызначаецца, паведамілі Радыё Свабода тры крыніцы ў штаб-кватэры NATO.
Читать полностью…
Нобэлеўскую прэмію ў хіміі прысудзілі за працу зь бялкамі
Нобэлеўскі камітэт Швэдзкай каралеўскай акадэміі навук аб’явіў уладальнікаў прэміі ў хіміі. Сёлета імі сталі адразу тры навукоўцы.
Гэта Дэйвід Бэйкер (вашынгтонскі ўнівэрсытэт у Сіэтле, ЗША) і супрацоўнікі Google Deepmind Дэміс Хасабіс і Джон Джампэр. У чым іх дасягненьні?
https://smarturl.click/RA3z9