18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
«Я адмовіўся прасіць памілаваньня». Дэсантнік, які ў 2020 годзе прайшоў па Салігорску зь бел-чырвона-белым сьцягам, — пра 4 гады за кратамі
Былы дэсантнік Руслан Акостка ў лістападзе 2020-га ўзрушыў Беларусь, прайшоўшы праз Салігорск зь бел-чырвона-белым сьцягам. Так ён пратэставаў супраць гвалтоўнай сьмерці менчука Рамана Бандарэнкі. Пасьля амаль чатырох гадоў за кратамі і эвакуацыі зь Беларусі палітзьняволены расказаў у інтэрвію Свабодзе, як яго затрымлівалі, што дапамагала не здавацца за кратамі і чаму эміграваў у Гішпанію.
https://smarturl.click/M1OJx
Віртуальную рэканструкцыю Вялікай Воўпаўскай сынагогі прэзэнтавалі ў Meta Store
Цэнтар беларуска-габрэйскай культурнай спадчыны анансаваў новы праект — віртуальную рэканструкцыю Вялікай Воўпаўскай сынагогі, адной з самых прыгожых драўляных сынагог Эўропы.
https://smarturl.click/EeOLZ
ААН: з сакавіка 2023 году 10 украінскіх вайскоўцаў і адзін мэдык загінулі ў расейскім палоне
Упраўленьне Вярхоўнага камісару ААН у правах чалавека задакумэнтавала з сакавіка 2023 году гібель 10 ўкраінскіх вайскоўцаў і 1 мэдработніка ў расейскім палоне праз катаваньні, дрэнныя ўмовы ці неналежны мэдыцынскі догляд.
169 з 174 украінскіх ваеннапалонных, апытаных з сакавіка 2023 году, распавялі пра жорсткае зьбіцьцё, удары электрычным токам, сэксуальны гвалт, удушэньні, пазбаўленьне сну і інш. Падрабязнасьці ў справаздачы
Чытайце таксама: Украіна расьсьледуе імаверны расстрэл 16 украінскіх палонных вайскоўцамі Расеі
Галоўнае за 1 кастрычніка
☢️ Генэральны дырэктар МАГАТЭ прыбыў у Беларусь і сустрэўся з Лукашэнкам
🇪🇺 Эўразьвяз скараціў штат у менскім прадстаўніцтве, частку супрацоўнікаў адклікалі ў Брусэль
🇷🇸 У Менску пачаў працаваць амбасадар Сэрбіі, якая далучылася да санкцый супраць Беларусі
🇮🇱 Ізраіль пачаў першую з 2006 году наземную апэрацыю ў Лібане
🇮🇷 Іран запусьціў ракеты па Ізраілі, па ўсёй краіне абвясьцілі паветраную трывогу
🇺🇦Ва Ўкраіне адзначаюць Дзень абаронцаў. За тэрытарыяльную цэласнасьць краіны загінулі больш за 60 беларусаў
🏳️🌈 «Добраахвотна і свабодна пакінуў Беларусь». Баўгарыя адмовіла беларускаму ЛГБТ-актывісту ў атрыманьні статусу ўцекача
👬 «Сёньняшняе жыцьцё не прамяняў бы на беларускую стабільнасьць». Гісторыі былых добраахвотнікаў, якія вярнуліся з вайны
🙍🏻♂️«ПіК Свабоды». Латушка пра пазоў Літвы ў Міжнародны крымінальны суд: Цягнік з Лукашэнкам едзе ў Гаагу
Іран запусьціў ракеты па Ізраілі, па ўсёй краіне абвясьцілі паветраную трывогу
Армія абароны Ізраілю (ЦАХАЛ) увечары 1 кастрычніка паведаміла, што Іран запусьціў ракеты ў бок Ізраілю,
і заклікала ўсіх прайсьці ў сховішчы. На тэрыторыі ўсёй краіны абвешчаная паветраная трывога:
https://smarturl.click/z2m36
Беларусь працягнула забарону на ўвоз асобных тавараў празь беларуска-літоўскую мяжу
Урад Беларусі працягнуў да 1 красавіка 2025 году забарону на ўвоз асобных тавараў празь беларуска-літоўскі ўчастак дзяржаўнай мяжы, якая дзейнічала да 1 кастрычніка.
Краіна паходжаньня тавараў значэньня ня мае. У пераліку — вада, піва, вэрмуты, іншыя зброджаныя напоі, пнэўматычныя гумовыя шыны і апоны, ужываныя адзеньне й іншыя вырабы, ужываныя часткі й рыштунак транспартных сродкаў і інш.:
https://smarturl.click/71n0k
Пракуратура Беларусі запатрабавала ад інтэрнэт-крамы Wildberries спыніць продаж дронаў фізычным асобам
Летась у верасьні Лукашэнка падпісаў указ аб забароне фізычным асобам увозіць, захоўваць і эксплюатаваць бесьпілётнікі, але, як выявіла Генпракуратура, на Wildberries па-ранейшаму можна было набыць бесьпілётнікі, авіямадэлі і запчасткі да іх:
https://smarturl.click/9zy0v
У Беларусі зьмянілі пастанову пра тэхніку бясьпекі на вытворчасьці ў вязьніцах
Міністэрства ўнутраных спраў Беларусі прыняло пастанову № 282, якой унесла зьмены ў Інструкцыю расьсьледаваньня і ўліку няшчасных выпадкаў ва ўстановах крымінальна-папраўчай сыстэмы і лячэбна-працоўных прафілякторыяў.
https://smarturl.click/O0Mp3
Ціханоўская: зварот Літвы ў МКС і яго разгляд прадэманструюць рэжыму непазьбежнасьць адказнасьці за злачынствы
Намесьнік кіраўніка Аб’яднанага пераходнага кабінэту, кіраўнік «Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня» Павал Латушка лічыць, што разгляд справы ў МКС зьяўляецца «вельмі моцным сыгналам» для прадстаўнікоў рэжыму Лукашэнкі.
https://smarturl.click/aJdQD
Ва Ўкраіне адзначаюць Дзень абаронцаў. За тэрытарыяльную цэласнасьць краіны загінулі больш за 60 беларусаў
Два беларусы, Ян Дзюрбейка і Сяргей Дзёгцеў, як мяркуецца, знаходзяцца ў расейскім палоне.
https://smarturl.click/aJdOq
У NATO новы генэральны сакратар. Енс Столтэнбэрг пайшоў у адстаўку
Кандыдатуру Марка Рутэ на пасаду генэральнага сакратара NATO агучылі сёлета ў чэрвені.
https://smarturl.click/ZyOJ5
Расейскую журналістку завочна асудзілі за «тэрарызм». Яна заклікала пісаць беларускім «рэйкавым партызанам»
Рэдактарка расейскага выданьня Doxa Марыя Меньшыкава атрымала завочна 7 гадоў пазбаўленьня волі за заклікі пісаць лісты беларускім палітвязьням Дзянісу Дзікуну, Дзьмітрыю Равічу і Алегу Малчанаву, прыгавораных да доўгіх тэрмінаў зьняволеньня ў «справе сьветлагорскіх партызанаў».
https://smarturl.click/8EXg0
207 гадоў таму заснавалі Таварыства філяматаў
📌1 кастрычніка 1817 году ў Віленскім унівэрсытэце заснавалі таемнае студэнцкае патрыятычнае Таварыства філяматаў. Студэнцкі гурток, які праіснаваў 6 гадоў, адыграў значную ролю ў фармаваньні беларускае нацыі.
📌 15 гадоў таму памёр у гэты дзень памёр журналіст Альгерд Невяроўскі, у 1996–2007 быў карэспандэнтам Радыё Свабода ў Менску.
Больш падзей 1 кастрычніка ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/z2moo
У верасьні ў Літву прыляцелі 250 паветраных балёнаў зь Беларусі, памежнікі просяць дазволу зьбіваць іх
У жніўні зафіксавалі 117 такіх выпадкаў, у верасьні іх колькасьць павялічылася да 250. На сёньняшнім пасяджэньні Нацыянальнай камісіі па бясьпецы Літвы міністэрствам транспарту, унутраных спраў і абароны даручылі прадставіць прапановы па праблеме мэтэазондаў, «з дапамогай якіх у Літву спрабуюць перакінуць кантрабанду».
Таксама камісія абмяркоўвала дадатковыя захады па скарачэньні транспартных плыняў празь мяжу зь Беларусьсю:
https://smarturl.click/dpdQz
Галоўнае за 30 верасьня
🧑🏻💻 Apple для ААЦ і Windows для Мінэканомікі. Колькі дзяржава траціць на заходняе абсталяваньне і праграмы на фоне размоваў пра айчынны софт
👫 «Лятарэя з высокімі стаўкамі». За амаль два гады затрымалі пасьля вяртаньня ў Беларусь з-за мяжы ня менш як 260 чалавек
👨🏻⚖️ Палітвязьня Зьмітра Дашкевіча асудзілі па новай справе
🛩 Ва Ўкраіне заявілі, што яшчэ адзін расейскі бесьпілётнік заляцеў у Беларусь
📑 Новая схема аплаты АРІП, зьмены пры абмене валюты. Што новага будзе ў кастрычніку
🎥 «ПіК Свабоды». Ці будуць судзіць Лукашэнку? Матэрыялы перадалі ў Гаагу
🙍🏻♂️ «Адкрыта змагацца зь беларускай мовай уладам будзе цяжка». Размова з амэрыканскім дасьледнікам моўных паводзін беларусаў Куртам Вулгайзэрам
✍🏻Гэта як біць безабароннага. Пра чалавечы фактар у апазыцыі і ўладзе
«Гучыць як нейкая камэдыя». Што беларусы Падляшша думаюць пра «карту беларуса»
У Беларусі чарговы раз загаварылі пра стварэньне «карты беларуса», якая можа стаць адказам на «карту паляка». Свабода запыталася ў беларусаў Падляшша, ці ім патрэбны такі дакумэнт.
🔺Ужо само пытаньне вывела з раўнавагі ўсіх рэспандэнтаў.
https://smarturl.click/B6Oon
Ужо сёньня: дзень нараджэньня Зьмітра Сідаровіча і Сяргея Шупы
2 кастрычніка 1961 году нарадзіўся Сяргей Шупа, беларускі перакладнік і журналіст.
У гэты дзень у 1965 годзе нарадзіўся Зьміцер Сідаровіч (на фота), беларускі музыка, дудар, лідэр гурту «Камэлот», аўтар і выканаўца песень, зьбіральнік фальклёру, навуковец. Памёр 17 траўня 2014 году.
Больш падзей гэтага дня чытайце ў публікацыі «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/71nka
Стаў вядомы кароткі сьпіс літаратурнай прэміі Гедройця. У ім кніга зь «Бібліятэкі Свабоды»
Журы прэстыжнай беларускай літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройця 1 кастрычніка назвала ўдзельнікаў «кароткага сьпісу» прэтэндэнтаў на ўзнагароду за найлепшую кнігу прозы па-беларуску за 2022-2023 гады. У яго ўвайшлі 6 кніг, сярод іх — кніга зь «Бібліятэкі Свабоды» «Забіць упалмінзага» Зьмітра Бартосіка:
https://smarturl.click/Ad8qY
У Тэль-Авіве адбылася страляніна ў раёне Яфа. Ёсьць ахвяры
У Тэль-Авіве адбылася страляніна ў раёне Яфа. У выніку нападу загінулі восем мірных жыхароў, сама меней дзевяць былі параненыя, піша The Jerusalem Post. Паводле першапачатковай інфармацыі ізраільскіх СМІ, нападнікаў было двое, іх забілі праваахоўнікі:
https://smarturl.click/z2m3A
Тры ўдары Латушкі па Лукашэнку
Ці мае прэцэдэнты пазоў Літвы ў Міжнародны крымінальны суд на рэжым Лукашэнкі? Чаму прадметам пазову ня стаў прымусовы вываз украінскіх дзяцей? Якія палітычныя наступствы будзе мець літоўскі пазоў у МКС? — На гэтыя пытаньні ў праграме «ПІК Свабоды» адказвае намесьнік старшыні Аб'яднанага пераходнага кабінэту Павал Латушка:
https://www.youtube.com/watch?v=CBMRSRaulH8
Ізраіль пачаў першую з 2006 году наземную апэрацыю ў Лібане. Што вядома
Армія Ізраіля аб‘явіла пачатак першай за 18 гадоў наземнай апэрацыі супраць аб’ектаў і інфраструктуры групоўкі «Хэзбала» на поўдні Лібану. Асноўнае, што трэба пра гэта ведаць:
https://smarturl.click/B6Oj9
Эўразьвяз скараціў штат у менскім прадстаўніцтве
Частку супрацоўнікаў прадстаўніцтва Эўразьвязу ў Менску перавялі ў Брусэль, але яны працягнуць там «сваю важную працу, зьвязаную зь Беларусьсю», паведаміў @pozirkonline афіцыйны прадстаўнік Эўрапейскай службы замежных дзеяньняў Пэтэр Стана. Паводле яго, прынятая мера абумоўленая сёньняшняй сытуацыяй у Беларусі і ўзроўнем двухбаковых адносінаў Менску і ЭЗ:
https://smarturl.click/z2mb6
Генэральны дырэктар МАГАТЭ прыбыў у Беларусь і сустрэўся з Лукашэнкам
Галоўнай мэтай прыезду чыноўніка зьяўляецца наведваньне Астравецкай атамнай электрастанцыі.
https://smarturl.click/XydWm
У Менску пачаў працаваць амбасадар Сэрбіі, якая раней далучылася да санкцый супраць Беларусі
1 кастрычніка Аляксандар Лукашэнка прыняў даверчыя граматы амбасадараў дзевяці краін — Кітаю, Казахстану, Сэрбіі, Альжыру, Маўрытаніі, Бурундзі, Кувэйту, Дамініканскай Рэспублікі і Ўругваю.
З усіх краін, дыпляматы якіх пачынаюць працаваць у Беларусі, у Эўропе знаходзіцца толькі Сэрбія. Краіна зьяўляецца кандыдаткай на ўступленьне ў Эўразвяз.
https://smarturl.click/VDOen
«Сёньняшняе жыцьцё не прамяняў бы на беларускую стабільнасьць». Гісторыі былых добраахвотнікаў, якія вярнуліся з вайны
«Я не атрымаў пасьля вайны дэпрэсіі ці посттраўматычнага сындрому. Атрымаў досьвед знаёмства з крутымі людзьмі, навучыўся самадысцыпліне. Ва Ўкраіне я навучыўся гаварыць па-беларуску. Цяпер маю пляны атрымаць адукацыю па іншым кірунку».
Як жывуць беларускія добраахвотнікі, якія вярнуліся з вайны.
https://smarturl.click/LYLRX
У Менску аднавілі рэгістрацыю ІП
Рэгістрацыю ІП у сталіцы былі спынілі ў 2021 годзе. Улады патлумачылі гэта «тэхнічнымі прычынамі».
https://smarturl.click/Ad8ly
«Добраахвотна і свабодна пакінуў Беларусь». Баўгарыя адмовіла беларускаму ЛГБТ-актывісту ў атрыманьні статусу ўцекача
«На мае аргумэнты міграцыя адказала так: «Вы проста падманваеце». Яны сьцьвярджаюць, што мне бясьпечна ў Беларусі, нічога не пагражае і што я выехаў адтуль добраахвотна і свабодна”. Гісторыя ЛГБТ-актывіста зь Беларусі, якому Баўгарыя адмовіла ў прытулку.
https://smarturl.click/aJdmq
Адна з найбуйнейшых тытунёвых кампаніяў сьвету скасавала ліцэнзійныя дамовы зь беларускай «Тытунь-Інвэст»
Японская JT International і яе брытанская дачка Gallaher Group скасавалі ліцэнзійныя пагадненьні зь беларускай кампаніяй «Тытунь-Інвэст», паводле якіх у Беларусі шмат гадоў выпускалі і прадавалі цыгарэты пад маркамі Winston, Camel, Sobranie і Monte-Carlo.
Прычыны скасаваньня пагадненьняў не называюць. У сьнежні 2023 году «Тытунь-Інвэст» і яе саўладальнікі, набліжаныя да Лукашэнкі бізнэсоўцы Павал Тапузідзіс і Віктар Пятровіч, трапілі пад санкцыі ЗША:
https://smarturl.click/l5dj6
Пракурор Міжнароднага крымінальнага суду адрэагаваў на зварот Літвы аб прыцягненьні Лукашэнкі да адказнасьці
Пракурор Міжнароднага крымінальнага суду Карым Ган ў адказ на зварот Літвы з просьбай расьсьледаваць злачынствы рэжыму Лукашэнкі супраць насельніцтва Беларусі паведаміў, што ягоны офіс правядзе папярэдняе вывучэньне прадстаўленых Літвой дакумэнтаў і вызначыць, «ці ёсьць разумныя падставы для пачатку расьсьледаваньня».
Пры гэтым ён падкрэсьліў, што зварот «не вядзе аўтаматычна з пачатку расьсьледаваньня»:
https://smarturl.click/gpdDw
Сама меней 59 іншаземцаў сталі фігурантамі палітычных крымінальных справаў у Беларусі за апошнія гады
Пад палітычны крымінальны перасьлед у Беларусі ў апошнія гады трапілі грамадзяне Расеі, Швайцарыі, Польшчы, Украіны, Літвы, Нямеччыны, Латвіі, Швэцыі, Узбэкістану і Казахстану. Зь іх 30 чалавек прызнаныя палітвязьнямі, яны цяпер у зьняволеньні, піша «Вясна»:
https://smarturl.click/2qQ9X