18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Жыхар Кобрыня атрымаў 10 дзён арышту за кнігу Ўладзімера Арлова
Жыхару Кобрыня далі 10 дзён арышту за «распаўсюджваньне экстрэмізму» — кнігі Уладзіміра Арлова «Айчына: маляўнічая гісторыя. Ад Рагнеды ды Касьцюшкі», якая стаяла ў яго дома на паліцы. На гэты выпадак зьвярнуў увагу партал «Зеркало».
У судзе кобрынец віну адмаўляў. Ён настойваў, што ніякага «экстрэмізму» ён распаўсюджваць не плянаваў, кнігу нікому не паказваў і ўвогуле забыўся пра тое, што яна ў яго калі-небудзь была. Аднак суд з такімі довадамі не пагадзіўся: калі выданьне стаяла на паліцы, значыць, «публічна дэманстравалася» (яе маглі ўбачыць «як мінімум сямейнікі»), а калі «публічна дэманстравалася», значыць, «распаўсюджвалася».
Суд Цэнтральнага раёну Менску прызнаў гэтую кнігу экстрэмісцкай 18 кастрычніка 2022 году і загадаў зьнішчыць.
https://smarturl.click/71jQD
Аўтар песьні «L'Estaca», вядомай у Беларусі як «Муры» і папулярнай падчас пратэстаў, стаў прэзыдэнтам Каталёнскай нацыянальнай асамблеі
Каталёнскі паэт і бард Люіс Ляк быў абраны новым прэзыдэнтам арганізацыі грамадзянскай супольнасьці «Нацыянальная асамблея Каталёніі», якая выступае за незалежнасьць Каталёніі ад Гішпаніі, паведамляе El Diario.
Люіс Ляк стаў пятым прэзыдэнтам з моманту стварэньня Каталёнскай нацыянальнай асамблеі ў 2012 годзе, яго абралі большасьцю галасоў (48 галасоў з 72).
Беларусам Люіс Ляк (Lluís Llach) вядомы як аўтар песьні «L'Estaca», адзін зь беларускіх перакладаў якой — «Муры» — набыў новую папулярнасьць на мітынгах Сьвятланы Ціханоўскай у 2020 годзе, калі яна стала кандыдаткай у прэзыдэнты пасьля арышту мужа.
https://smarturl.click/ppqD7
Быкаў на Свабодзе. Пра ролю Расеі
19 чэрвеня беларусы адзначаць 100-годзьдзе Васіля Быкава (1924–2003) — клясыка беларускай літаратуры і нацыянальнага генія. Штодня цягам месяца мы будзем публікаваць цытаты творцы, прамоўленыя ў розныя гады ў эфірах і перадачах Радыё Свабода.
👉🏻 Чытайце і слухайце: Васіль Быкаў на Свабодзе
У Беларусі — чарговы антырэкорд на рынку працы: у краіне не хапае 154 тысячы работнікаў
Па стане на 1 чэрвеня, у агульнарэспубліканскім банку вакансіяў цяпер 154 008 прапановаў працы, пры гэтым рэзюмэ тых, хто шукае працу, — усяго 12 776. За апошні месяц у базу дадаліся яшчэ амаль 64,4 тысячы вакансіяў, зь іх толькі за апошні тыдзень — 17,3 тысячы:
https://smarturl.click/mpq0o
Расея ўначы выпусьціла па Ўкраіне 100 ракет і дронаў. Параненыя 20 чалавек, пашкоджаныя аб’екты энэргетыкі
У ноч на 1 чэрвеня расейскае войска зноў атакавала Ўкраіну. Сярод іншага, Расея ўдарыла па базе адпачынку ў Харкаўскай вобласьці: пацярпелі 12 чалавек, сярод якіх 8 дзяцей. Усе яны знаходзяцца ў стане сярэдняй цяжкасьці. Расейскі дрон атакаваў маршрутны аўтобус у Нікаполі Днепрапятроўскай вобласьці — параненыя 4 чалавекі, у тым ліку дзіця. Яшчэ 4 пацярпелых ад абстрэлу — у Львоўскай вобласьці.
Атакаваныя энэргаабʼекты ў Запароскай, Днепрапятроўскай, Данецкай, Кіраваградзкай, Івана-Франкоўскай абласьцях. Наступствы ўдакладняюцца:
https://smarturl.click/9z71O
💌 Падсумаваньне тыдня — у суботняй рассылцы Свабоды!
Сёньня падводзім вынікі выбараў у Каардынацыйную раду і распавядаем пра беларуса, які балятуецца ў Эўрапарлямэнт, дзелімся, што ўдалося даведацца пра Сяргея Ціханоўскага, і цытуем шчымлівыя лісты палітвязьня Вітольда Ашурка да маці, расказваем, як за беларускімі актывістамі і журналістамі сачылі з дапамогай шпіёнскай праграмы, ды гутарым зь беларусамі, якія працягваюць жыць ва Ўкраіне падчас вайны...
👉🏻 Усё самае важнае за тыдзень у адным лісьце: падпісвайцеся на нашу рассылку і чытайце!
Сёньня — Сусьветны дзень абароны дзяцей
1 чэрвеня адзначаецца Міжнародны дзень абароны дзяцей. Яго заснавалі ў лістападзе 1949 году ў Парыжы рашэньнем кангрэсу Міжнароднай дэмакратычнай фэдэрацыі жанчын, а ўпершыню адзначылі — у 1950 годзе.
Пра іншыя памятныя даты і падзеі 1 чэрвеня ў гісторыі — у матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/W3Gve
Галоўнае за 31 траўня:
📌 ПіК «Свабоды». Латушка пра сакрэтныя пляны рэжыму і свае амбіцыі
📌 «Ты мне прысьнілася, мама». Што пісаў маці з турмы Вітольд Ашурак
📌 «Рэжым ня судзіць, а помсьціць». Завочны суд у справе «аналітыкаў Ціханоўскай» камэнтуюць Рудкоўскі і Красуліна
📌 Кіраўнік МЗС Літвы адказаў, ці варта Ўкраіне паражаць цэлі і ў Беларусі
📌 Старшыня СК: са жніўня 2020 году ў Беларусі ўчынена каля 19 тысяч экстрэмісцкіх злачынстваў
📌 «Куды б вас ні закінуў лёс — памятайце пра сваю краіну». Ціханоўская — навучэнцам беларускай гімназіі ў Вільні
📌 Экс-кіраўніка «Белінвэстбанку» асудзілі на 12 гадоў за хабар
📌 Хроніка перасьледу 31 траўня: новыя суды над палітвязьнямі ў Магілёве і Горадні; іншаземцу пагражае 25 гадоў калёніі
📌 Блогер Павук пра свой завочны суд паводле 14 артыкулаў: «Гэта яны нас баяцца»
📌 Быкаў на Свабодзе. «Мы павінны назваць імёны катаў нашых ахвяр»
📌 Пяць кніг для гэтага лета. Што можна пачытаць сёлета ў адпачынку
Латушка пра сакрэтныя пляны рэжыму і свае амбіцыі ў палітыцы
Якія пляны і амбіцыі ў «Каманды Латушкі і руху «За свабоду» – сьпісу, які атрымаў найбольшую колькасьць галасоў на выбарах у Каардынацыйную раду? Пра што можа сьведчыць актыўнасьць беларускіх і расейскіх спэцслужбаў у Польшчы? Госьць штодзённага эфіру «Пік Свабоды» – Павал Латушка, старшыня Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня, прадстаўнік Аб’яднанага пераходнага кабінэту ў пытаньнях транзыту ўлады і цяпер адзін зь лідэраў найвялікшага сьпісу ў Каардынацыйнай радзе.
https://youtu.be/PgGfRkbqhlk
«Куды б вас ні закінуў лёс — памятайце пра сваю краіну». Ціханоўская — навучэнцам беларускай гімназіі ў Вільні
Беларуская дэмакратычная лідэрка Святлана Ціханоўская наведала віленскую гімназію імя Францішка Скарыны, дзе ўзяла ўдзел ва ўрачыстасьцях з нагоды заканчэньня навучальнага году.
«Куды б вас ні закінуў лёс, як бы ні склалася жыцьцё — памятайце пра сваю краіну, не губляйце сувязі з Беларусьсю, захоўвайце нашу мову і беражыце нашу культуру» — сказала дэмакратычная лідэрка, зьвяртаючыся да навучэнцаў.
Яна адзначыла, што сёньня Беларусь ізноў паняволеная. «Але так ня будзе заўжды. Гісторыя нашага народу — таму сьведчаньне. Нават у самых складаных умовах, пасьля няўдалых спробаў, мы не апускалі рук, а шукалі новыя спробы дамагчыся нашых мэтаў» — адзначыла Ціханоўская.
https://smarturl.click/l5q2q
🤳 Падпісвайцеся на Свабоду ўradio_svaboda"> TikTok!
Нашыя журналісты публікуюць там унікальныя кароткія відэа на розныя тэмы. Вось відэа апошняга тыдня:
👉🏻 Цікавосткі пра Мазыр. radio_svaboda/video/7373667331165146374">Працягваем расказваць пра беларускія гарады
👉🏻 Чэшуць ці чухаюць? radio_svaboda/video/7374375526326127877">Расказваем, у чым розьніца і як правільна казаць
👉🏻 «Спрачаецца ён нармальна, трымае плянку». radio_svaboda/video/7374516074810707206">Палітвязень з суседняй з Ціханоўскім камэры расказаў пра Сяргея
Больш цікавых відэа ў radio_svaboda">акаўнце Радыё Свабода ў TikTok
«Ты мне прысьнілася, мама». Што пісаў маці з турмы Вітольд Ашурак
«Прывітаньне, любая мама! Ніколі ня думаў, што прыйдзецца пісаць табе з турмы. Але ты лепей за ўсіх ведаеш, што па-іншаму я зрабіць ня мог. Тым больш, што нічога такога, за што было б сорамна, я не зрабіў».
29 траўня ў Бярозаўцы пахавалі Алену Міронаўну Ашурак. Публікуем фрагмэнты лістоў Вітольда да маці, напісаных у турме.
https://smarturl.click/9z7o5
Суд у Расеі пакінуў пад вартай журналістку Радыё Свабода Алсу Курмашаву
31 траўня Савецкі раённы суд Казані (Татарстан, Расея) задаволіў хадайніцтва сьледзтва і працягнуў да 5 жніўня арышт журналістцы татара-башкірскай службы Радыё Свабода Алсу Курмашавай. Пра гэта паведамляе SOTA, а таксама прэс-служба суду.
Журналістка Алсу Курмашова знаходзіцца ў зьняволеньні больш за 7 месяцаў — з 18 кастрычніка мінулага году.
Абарона журналісткі настойвала на зьмене меры стрыманьня на хатні арышт, аднак суд у гэтым адмовіў.
https://smarturl.click/4kyOX
🇪🇺 Стартуюць выбары ў Эўрапейскі парлямэнт. Тлумачым, што пра іх трэба ведаць
6–9 чэрвеня ў Эўразьвязе пройдуць выбары ў Эўрапейскі парлямэнт.
Паводле ацэнак, у 27 краінах – сябрах Эўразьвязу налічваецца каля 370 мільёнаў выбарнікаў, якія маюць права голасу.
Расказваем, за што будуць галасаваць грамадзяне ЭЗ і як паўплываюць выбары ў Эўрапарлямэнт на палітыку Эўразьвязу: https://smarturl.click/B6k6Q
Быкаў на Свабодзе. Пра парлямэнцкую Апазыцыю БНФ і Незалежнасьць
19 чэрвеня беларусы адзначаць 100-годзьдзе Васіля Быкава (1924–2003) — клясыка беларускай літаратуры і нацыянальнага генія. Штодня цягам месяца мы будзем публікаваць цытаты творцы, прамоўленыя ў розныя гады ў эфірах і перадачах Радыё Свабода.
👉🏻 Чытайце і слухайце: Васіль Быкаў на Свабодзе
З турмы — у калгас. Чаму Лукашэнка вяртае на кіраўнічыя пасады чыноўнікаў-карупцыянэраў
За 30 гадоў кіраваньня Лукашэнкі дзясяткі топ-чыноўнікаў былі асуджаныя па карупцыйных справах. Многія зь іх не адбылі цалкам свой тэрмін у турме і выйшлі на волю раней. Свабода пацікавілася ў экспэртаў, чаму Лукашэнка, у якога барацьба з карупцыяй застаецца галоўным лёзунгам, рэгулярна мілуе хабарнікаў.
https://smarturl.click/bajL7
Open AI заблякавала дзьве расейскія сеткі ўплыву, якія выкарыстоўвалі ChatGPT для стварэньня камэнтароў і кантэнту
Першую сетку ў кампаніі назвалі Bad Grammar. Яна дзейнічала ў асноўным у Тэлеграме і была накіраваная на Ўкраіну, Малдову, краіны Балтыі і ЗША.
Другая сетка ўплыву, вядомая з 2022 году як Doppelganger, выкарыстоўвала Chat GPT для стварэньня камэнтароў на ангельскай, францускай, нямецкай, італьянскай і польскай мовах, якія потым публікавалі ў Твітары і на сайце 9GAG, а таксама для перакладу і рэдагаваньня артыкулаў на ангельскай і францускай мовах, стварэньня загалоўкаў і рэрайтынгу навінаў для публікацыі ў Фэйсбуку:
https://smarturl.click/G6k0w
Рэпрэсіі як зброя заплянаванай перамогі. Якімі страхамі апанаваныя Пуцін і Лукашэнка на трэцім годзе вайны
Якіх патэнцыйных небясьпек найбольш асьцерагаюцца два дыктатары на трэцім годзе вайны, калі патрыятычны мілітарысцкі чад спакваля зьнік, а грамадзтва ўсё больш апаноўвае стомленасьць, глухое раздражненьне і страх перад няпэўнай будучыняй?
Пра страхі Пуціна і Лукашэнкі ў сваім новым блогу піша Віктар Багдзевіч:
https://smarturl.click/1dBxw
«Куды коціцца сьвет»: чаго чакаць ад Нямеччыны
Як памянялася палітыка Нямеччыны ад пачатку маштабнай расейскай вайны супраць Украіны? Ці ёсьць у нямецкіх палітыкаў нейкі кансэнсус адносна таго, як весьці справы зь Беларусьсю? — Пра гэта ў падкасьце «Куды коціцца сьвет» разважае супрацоўніца Нямецкага фонду Маршала Марына Рахлей:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/lx2nuxLPmJk
👆🏻Запытайся ў Дубаўца. Чаму людзі ў Расеі ўхваляюць відавочна брыдкія рэчы: вайну, гвалт за іншадумства, даносы?
25 гадоў на Радыё Свабода Сяргей Дубавец знаходзіць сэнсы беларускага жыцьця і адказвае на вашы пытаньні.
Нядаўна адна расейская прапагандыстка сваю лекцыю на факультэце журналістыкі ў Маскоўскім унівэрсытэце пачала словамі: аб’ектыўнай праўды не існуе. Гэта базавы прынцып расейскай улады і прапаганды, якому шмат вякоў: ня вер вачам сваім, а вер у нашы інтэрпрэтацыі. Вер, але ня думай, думаем за цябе мы. Тое, чым звычайна кіруюцца ўлада, юрыспрудэнцыя, журналістыка — аб’ектыўнымі фактамі — тут пастаўленае з ног на галаву: вайна — гэта мір, вакол ворагі, праўда ў кожнага свая.
Былы прэзыдэнт Манголіі заклікаў арыштаваць Лукашэнку падчас яго візыту ў гэтую краіну
1 чэрвеня пачынаецца афіцыйны візыт Аляксандра Лукашэнкі ў Манголію. Экс-прэзыдэнт і прэм'ер-міністар Манголіі Цахіягійн Элбэгдорж напісаў з гэтай нагоды у сацсетцы Х:
«Манголія зьяўляецца ўдзельніцай Рымскага статуту і мае судзьдзю ў Міжнародным крымінальным судзе. Чакаецца прыбыцьцё асобы, якая ўчыніла злачынствы супраць чалавечнасьці. Спадзяюся, што адпаведныя меры будуць прынятыя. Перад міжнароднай супольнасьцю Манголія выканае свае юрыдычныя абавязаньні. Перамога справядлівасьці стане сусьветнай падзеяй, і гэта прынясе Манголіі добрую рэпутацыю»:
https://smarturl.click/XywEz
Аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч аналізуе вынікі тыдня.
https://www.youtube.com/watch?v=4rn2LRNq4n4
У Беларусі адкрылі новае радовішча нафты, пасьля таго як гэтага запатрабаваў Лукашэнка
У Беларусі адкрылі новае радовішча нафты ў Акцябрскім раёне Гомельскай вобласьці. Пра гэта заявіў міністар прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя Сяргей Масьляк, перадае БЕЛТА.
Супрацоўнікі НПЦ геалёгіі ўдакладнілі аб’ёмы запасаў. Паводле папярэдніх ацэнак, яны складаюць 152 тыс. т нафты. У год у Беларусі здабываюць каля 1,9 млн т нафты, што складае 15% ад патрэбаў эканомікі краіны.
У сакавіку Аляксандар Лукашэнка заявіў, што ня верыць, што ў Беларусі выпампавалі ўсю нафту, і запатрабаваў шукаць лепей.
https://smarturl.click/gpq62
Старшыня СК: са жніўня 2020 году ў Беларусі ўчынена каля 19 тысяч экстрэмісцкіх злачынстваў
«З жніўня 2020 году ў Беларусі ўчынена каля 19 тысячаў злачынстваў экстрэмісцкай накіраванасьці», — заявіў старшыня Сьледчага камітэта Дзьмітры Гара падчас сустрэчы з супрацоўнікамі прадпрыемства «Граніт» у Берасьцейскай вобласьці.
Гара адзначыў, што летась было выяўлена каля 5,5 тысячы такіх злачынстваў, у тым ліку мінулых гадоў. «Гэта і ўдзел у несанкцыянаваных мерапрыемствах, масавых беспарадках, фінансаваньне экстрэмісцкай дзейнасьці, абраза прадстаўнікоў улады», — патлумачыў ён. Паводле Гары, многія з тых, хто ўчыніў злачынства ў 2020 годзе, хаваюцца дагэтуль.
За апошнія чатыры гады паводле палітычна матываваных крымінальных справаў у Беларусі, як паведамляе праваабарончы цэнтар «Вясна», асуджана ня менш за 5.133 чалавекі.
https://smarturl.click/Dakeb
Блогер Павук пра свой завочны суд паводле 14 артыкулаў: «Дзяржаўныя сымбалі зьневажаў. Гэта сьвятая справа для змагара»
Блогер Андрэй Павук фігуруе ў завочнай крымінальнай справе, у якой таксама абвінавачаныя ягоная былая жонка Вольга Павук, сьпявачка Маргарыта Ляўчук, музыкі і актывісты Аляксандар Чахоўскі, Ільля Салянкоў і Ўладзіслаў Наважылаў. Завочны працэс пачынаецца 31 траўня ў Берасьцейскім абласным судзе.
«Што паводле абвінавачаньня я дзяржаўныя сымбалі зьневажаў, дык гэта сьвятая справа змагара — не прызнаваць і змагацца з сымбалямі той дзяржавы, якая абвясьціла ворагам уласны народ. Нас хочуць запалохаць, а я бачу, што гэта яны нас баяцца, баяцца нашых сымбаляў, прычым гэты страх будзе іх перасьледаваць да канца жыцьця. З усіх артыкулаў турбуе толькі адзін — нібыта што я нанёс камусьці цяжкія цялесныя пашкоджаньні. Спрабую з гэтым разабрацца», — сказаў у камэнтары Радыё Свабода Андрэй Павук.
https://smarturl.click/yq85B
Расея і Ўкраіна правялі новы абмен палоннымі. Пасярэднікам у перамовах былі Аб’яднаныя Арабскія Эміраты
Як паведамілі ў Міністэрстве абароны Расеі, абмен адбыўся пры пасярэдніцтве Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў. Расейскіх палонных даставілі ў Маскву для наданьня мэдычнай дапамогі.
Адначасова бакі перадалі адзін аднаму целы загінулых. Расея перадала Ўкраіне целы 212 вайскоўцаў, а Ўкраіна перадала Расеі целы 45 загінулых.
Некалькі дзён таму расейскі бок заявіў аб аднабаковым спыненьні працэсу абмену. Апошні абмен адбыўся сёлета ў пачатку лютага.
Гэта 52-і з пачатку расейскага ваеннага ўварваньня абмен палоннымі. Пакуль што Ўкраіна змагла вызваліць з расейскага палон 3210 сваіх абаронцаў.
https://smarturl.click/EeYXg
На здымку абмен палоннымі 8 лютага 2024 году.
Кіраўнік МЗС Літвы адказаў, ці варта Ўкраіне паражаць цэлі і ў Беларусі
Міністар замежных спраў Літвы Габрыелюс Ландсбергіс перад пачаткам саміту кіраўнікоў МЗС краін NATO ў Празе адказаў на пытаньне Радыё Свабода, ці мусіць Ўкраіна паражаць і цэлі ў Беларусі.
«Я маю на ўвазе тое, што Ўкраіна павінна мець здольнасьць абараняцца. Калі Расея, баючыся, што цэлі могуць быць пад ударам у Расеі, можа перанесьці іх кудысьці яшчэ, то я думаю, што выбар цэляў мусіць быць перанесены таксама».
31 траўня ў Празе праходзіць сустрэча міністраў замежных справаў NATO, дзе прадстаўнік ураду Нямеччыны Штэфан Гэбэштрайт заявіў, што Ўкраіна можа выкарыстоўваць перададзеную ёй зброю па расейскіх аб’ектах. Як паведаміла агенцтва dpa, нямецкі ўрад ухваліў адпаведнае рашэньне.
https://smarturl.click/ppq2W
Хрэнін на пасяджэньні АДКБ заявіў, што Захад нібыта «разгойдвае» сытуацыю для «зьвяржэньня легітымных урадаў»
Міністар абароны Беларусі Віктар Хрэнін заявіў аб неабходнасьці ў такіх умовах «гуртаваць намаганьні і актывізаваць супольную дзейнасьць, накіраваную на гарантаваньне бясьпекі дзяржаў АДКБ і дабрабыту іхных народаў».
Міністар абароны Расеі Андрэй Белавусаў заявіў, што Расея гатовая перадаць партнэрам па АДКБ «сучасныя мэтады выкарыстаньня ўзброеных сіл, а таксама мэтады вядзеньня баявых дзеяньняў».
https://smarturl.click/mpqBQ
Суд прызнаў Трампа вінаватым. Як гэта паўплывае на выбары ў ЗША
Суд Нью-Ёрку прызнаў былога прэзыдэнта ЗША Дональда Трампа вінаватым ува ўсіх 34 пунктах абвінавачаньня ў фальсыфікацыі дзелавых дакумэнтаў перад прэзыдэнцкімі выбарамі 2016 году з мэтай прыхаваць выплаты акторцы зь фільмаў для дарослых.
12 прысяжных вынесьлі вэрдыкт 30 траўня, за пяць месяцаў да прэзыдэнцкіх выбараў у ЗША, на якіх, як чакаецца, будуць супрацьстаяць дзейны прэзыдэнт дэмакрат Джо Байдэн і Дональд Трамп, меркаваны кандыдат ад Рэспубліканскай партыі.
Прэс-офіс Дональда Трампа абнародаваў заяву, у якой судовы працэс назвалі палітычна матываваным.
https://smarturl.click/Dakav
«Рэжым ня судзіць, а помсьціць». Завочны суд у справе «аналітыкаў Ціханоўскай» камэнтуюць Рудкоўскі і Красуліна
У Менскім абласным судзе 31 траўня распачнецца судовы працэс у дачыненьні да 20 «ўдзельнікаў экстрэмісцкага фармаваньня „Аналітыкі Сьвятланы Ціханоўскай“».
Мы папрасілі дваіх фігурантаў пракамэнтаваць завочны працэс у іхнай справе. Прэс-сакратарка офісу Ціханоўскай Ганна Красуліна назвала яго помстай і спробай рэваншу за паразу на выбарах 2020 году, а палітоляг Пётра Рудкоўскі ацаніў, на каго разьлічаныя такія працэсы.
https://smarturl.click/67y0E