18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Украінскі погляд на 30-годзьдзе кіраваньня Лукашэнкі — вэрсія Віталя Портнікава
У чым былі асаблівасьці прыходу да ўлады Лукашэнкі ў 1994 годзе? Чаму амаль усе прэзыдэнты Ўкраіны мелі прыязныя стасункі зь ім? Чаму Лукашэнка пэўны час быў самым папулярным замежным палітыкам ва Ўкраіне? Ці заслугоўвае беларускі народ такога кіраўніка?
На пытаньні Юрыя Дракахруста ў праграме «ПіК Свабоды» адказвае ўкраінскі журналіст і палітычны аналітык Віталь Портнікаў.
https://youtu.be/bU0md9ljO0A
Падпісвайцеся на Свабоду ў radio_svaboda">TikTok!
Там вы знойдзеце шмат унікальных кароткіх відэа на розныя тэмы. Вось відэа апошняга тыдня:
👉🏻 Гісторыя беларускі, якая паехала ў Аўстралію вывучаць абарыгенаў і там radio_svaboda/video/7384143112072957190">успомніла пра сваё паходжаньне
radio_svaboda/video/7384890303326506245">👉🏻 Выразы на штодзень
👉🏻 Пра гэта людзі не гавораць… radio_svaboda/video/7383834913591610630">А мы раскажам вам цікавінкі пра Слонім
👉🏻 Гісторыя Беларусі: radio_svaboda/video/7384500107774889222">Чаму ВКЛ стала РП
Міжнародны крымінальны суд адклаў выдачу ордэраў на арышт прэмʼер-міністра Ізраіля Біньяміна Нэтаньягу і міністра абароны Ёава Галанта
Іх абвінавачваюць ў ваенных злачынствах падчас апэрацыі ў сэктары Газа.
Як піша The Jerusalem Post, адтэрміноўку зрабілі пасьля таго, як 10 чэрвеня Вялікая Брытанія на правах «сябра суду» падала заяву аб прадстаўленьні заўваг адносна юрысдыкцыі МКС з нагоды Ізраілю.
https://smarturl.click/Yz2zM
Лідэрку прафсаюза «Нафтану» Вольгу Брыцікаву пакаралі 3 гадамі калёніі
Віцебскі абласны суд 8 красавіка ў закрытым рэжыме асудзіў былую старшыню незалежнага прафсаюза «Нафтан» з Наваполацку, палітзьняволеную Вольгу Брыцікаву.
Судзьдзя Галіна Бондал прызнала актывістку вінаватай і асудзіла да пазбаўленьня волі на тры гады ў калёніі ва ўмовах агульнага рэжыму.
Вольгу Брыцікаву абвінавацілі ў «распальваньні сацыяльнай варожасьці альбо варажнечы» паводле ч. 1 арт. 130 Крымінальнага кодэкса.
https://smarturl.click/EeEmV
У МАГАТЭ заявілі пра зьнішчэньне аднаго з пунктаў кантролю на ЗАЭС, але ня кажуць, хто зьнішчыў
Генэральны дырэктар Міжнароднага агенцтва па атамнай энэргетыцы (МАГАТЭ) Рафаэль Гросі заявіў, што Запароская АЭС страціла сувязь зь яшчэ адной станцыяй радыяцыйнага кантролю — чацьвёртай з пачатку расейскай акупацыі АЭС.
Да вайны радыяцыйны кантроль каля Запароскай АЭС ажыцьцяўляўся на 14 такіх станцыях. У той жа час у заяве кіраўніка МАГАТЭ не паведамляецца, па чыёй віне зьнішчана яшчэ адна станцыя маніторынгу.
https://smarturl.click/ba2g7
У Горадні за ўдзел у пратэстах 2020 году затрымалі сямейную пару
Сямейную пару Леаніда і Антаніну Церабей затрымалі нібыта за ўдзел у пратэстах, піша тэлеграм-канал «Права маюць». Відэа з сужэнцамі апублікаваў праўладны тэлеграм-канал.
На відэа сілавікоў Леанід кажа, што ўдзельнічаў у мітынгах у 2020 годзе і што будзе садзейнічаць сьледзтву. Антаніну ў відэа не паказалі, як сьцьвярджаюць аўтары праўладнага канала, яе «да суду пакінулі зь дзіцем, і пакараньне ёй хутчэй за ўсё ня будзе зьвязанае з пазбаўленьнем волі».
Паводле якіх менавіта артыкулах затрыманыя горадзенцы — невядома.
Ад 8 да 11 гадоў. У Гомлі за «здраду дзяржаве» вынесьлі прысуд сям’і
Як стала вядома Свабодзе, адзін з абвінавачаных, Васіль Прохараў, атрымаў 11 гадоў калёніі. Ягоная жонка Ларыса і сын Павал атрымалі па 8 гадоў зьняволеньня. Яшчэ аднаму фігуранту справы, настаўніку беларускай мовы Руслану Прахарэнку, прысудзілі 10 гадоў калёніі. Пра лёс пятага фігуранта справы, Фёдара Аксёненка, нічога не вядома.
Зь неафіцыйнай крыніцы нам стала вядома, што крымінальная справа тычыцца фатаграфаваньня розных аб’ектаў на тэрыторыі Беларусі, а за фігурантамі справы нейкі час перад арыштам сачылі спэцслужбы.
Працэс праходзіў у закрытым рэжыме з 20 траўня.
https://smarturl.click/YzAmV
28 чэрвеня — Дзень памяці Янкі Купалы
28 чэрвеня 1942 году ў Маскве загінуў Янка Купала, клясык беларускай літаратуры, паэт, драматург, публіцыст, выбітны дзеяч беларускага Адраджэньня пачатку XX стагодзьдзя.
Больш гістарычных падзей дня ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/gpmLA
Галоўнае за 27 чэрвеня
📌 Лукашэнка прызначыў Крутога кіраўніком сваёй адміністрацыі, яго намесьніцай Пяткевіч, а Рыжанкова — міністрам замежных спраў
📌 «Гэта сыгнал Маскве». Навошта Лукашэнку Пяткевіч, Рыжанкоў, Круты
📌 «Эйсмант будзе цяжка». Што азначае вяртаньне Натальлі Пяткевіч у Адміністрацыю Лукашэнкі
📌 У Лукашэнкі новы кіраўнік адміністрацыі. Чаго чакаць?
📌 Караць ШЫЗА дазволілі ў паўтара раза даўжэй. Як новы закон пагоршыць умовы для беларускіх вязьняў
📌 Навіны палітвязьняў: Шарэндзе-Панасюк зноў прызначылі псыхіятрычную экспэртызу, журналіста Карнея этапавалі ў калёнію
📌 Беларусь у дакладзе Дзярждэпартамэнту ЗША: новы закон пашырае прывілеі БПЦ Маскоўскага патрыярхату
📌 У Палітычным камітэце ПАРЭ з удзелам беларускіх палітыкаў прайшла дыскусія па Беларусі
📌 Рэха адной адстаўкі. Чаму сышоў Валер Кавалеўскі
📌 У сеціве зьбіраюць подпісы за магчымасьць стварэньня субтытраў на беларускай мове ў праграме Captions
📌 «Гэта ж не ІП, гэта царква!». У Беларусі пачынаецца масавая перарэгістрацыя рэлігійных арганізацый
📌 «Гэта вам не даярку на фэрму знайсьці». Выбары-1994: жывыя карцінкі
У Палітычным камітэце ПАРЭ з удзелам беларускіх палітыкаў прайшла дыскусія аб Беларусі
Удзельнік дыскусіі пра сытуацыю ў Беларусі Анатоль Лябедзька распавёў Свабодзе, як ідзе праца над фармаваньнем прадстаўніцтва беларускіх дэмакратычных сілаў у Парлямэнцкай асамблеі Рады Эўропы.
Дарадца Сьвятланы Ціханоўскай у міжпарлямэнцкай супрацы Анатоль Лябедзька ў інтэрвію Свабодзе назваў 27 чэрвеня «днём Беларусі ў Страсбуры».
Тут адбываюцца адразу некалькі падзеяў, зьвязаных зь Беларусьсю: цягам дня прайшло пасяджэньне Кантактнай групы, а ў Палітычным камітэце адбылася дыскусія аб Беларусі. Зь беларускага боку разам зь Лябедзькам ў дыскусіі бралі ўдзел Вадзім Саранчукоў і Вольга Алейнік.
https://smarturl.click/mpDWz
У Лукашэнкі новы кіраўнік адміністрацыі. Чаго чакаць?
🔸 Кіраўніком сваёй адміністрацыі Лукашэнка прызначыў даволі маладога па мерках беларускай намэнклятуры чыноўніка.
🔸 Раней Лукашэнка называў Крутога ў якасьці свайго магчымага пераемніка.
🔸 Круты запэцканы і ў палітычных рэпрэсіях, і ў расейскай агрэсіі супраць Украіны.
🔸43 гады Крутога і 69 гадоў Лукашэнкі — красамоўныя лічбы для параўнаньня.
Піша аглядальнік Свабоды Юры Дракахруст:
https://smarturl.click/0ebZL
Рэха адной адстаўкі. Чаму сышоў Валер Кавалеўскі
Юры Дракахруст аналізуе адстаўку Валера Кавалеўскага з пасады намесьніка кіраўніцы і прадстаўніка ў замежных справах у Аб’яднаным пераходным кабінэце: «Адна зь відавочных прычынаў адстаўкі Кавалеўскага — няўдача праекту «Пашпарт Новай Беларусі».
https://smarturl.click/0ebvL
Максім Рыжанкоў — новы міністар замежных спраў Беларусі
27 чэрвеня Лукашэнка зрабіў некалькі прызначэньняў. У прыватнасьці, ён зьняў з пасады кіраўніка МЗС Сяргея Алейніка і паставіў на яе Максіма Рыжанкова.
Кіраўніком сваёй адміністрацыі Лукашэнка прызначыў Дзьмітрыя Крутога, які быў амбасадарам Беларусі ў Маскве. Ягонай першай намесьніцай будзе Натальля Пяткевіч, якая даўно зьнікла з высокіх пасадаў.
З сакавіка 2024 году пасада кіраўніка адміністрацыі была вакантнай, пасьля таго як Ігар Сергеенка трапіў у Палату прадстаўнікоў і стаў у ёй сьпікерам.
Новым віцэ-прэм'ерам у сельскай гаспадарцы прызначылі Юрыя Шулейку. Міністрам прамысловасьці прызначылі Аляксандра Яфімава.
Іншыя прызначэньні ў матэрыяле на сайце (абнаўляецца): https://smarturl.click/Eey2g
На здымку Максім Рыжанкоў (справа) зь міністрам адукацыі Ігарам Карпенкам.
Кіраўнік «Белавія» расказаў, як ставяць запчасткі да самалётаў ва ўмовах санкцый
Эўрапейскі суд агульнай юрысдыкцыі ў Люксэмбургу адмовіўся здымаць санкцыі і пастанавіў, што «Белавія» мае аплаціць судовыя выдаткі. Але гендырэктар авіякампаніі Ігар Чаргінец пахваліўся, што праблемаў з запчасткамі няма.
https://smarturl.click/O0yp8
У сеціве зьбіраюць подпісы за магчымасьць стварэньня субтытраў на беларускай мове ў праграме Captions
Беларуская мова пакуль не прадугледжаная ў праграме Captions, якая дазваляе аўтаматычна дадаваць субтытры на запампаванае ў сеціва відэа з дапамогай штучнага інтэлекту.
Пакуль беларускай мовы ў праграме няма, таму стваральнікі беларускамоўных відэазапісаў вымушаныя ствараць субтытры ўласнаруч.
https://smarturl.click/jkQxb
«Украіна Беларусі не пагражае, мы вымушаныя абараняцца» — украінская памежная служба адказала беларускай
Сьпікер Дзяржаўнай памежнай службы Ўкраіны Андрэй Дземчанка адказаў на абвінавачваньні з боку беларускіх памежнікаў на адрас Украіны:
«Украіна ім не пагражае, наадварот, мы вымушаныя абараняцца, у тым ліку і на беларускім кірунку, бо Беларусь працягвае падтрымліваць тэрарыстаў і ў свой час адкрыла мяжу для расейскіх акупантаў. ...пакуль Беларусь застаецца ў арбіце ўплыву краіны-тэрарыста, Украіна будзе нарошчваць сваю абароназдольнасьць, каб даць адпор усім, хто ідзе да нас зь Беларусі з вайной».
У Дзяржаўным памежным камітэце Беларусі раней заявілі, што ў Жытомірскай вобласьці ў зоне адказнасьці ўкраінскіх памежнікаў падразьдзелы Расейскага добраахвотніцкага корпусу праводзяць выведку, у тым ліку «з выхадам да дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь». https://smarturl.click/Yz23M
Шры-Ланка запытала ў Расеі кампэнсацыю за забітых на вайне наймітаў
У паведамленьні на сайце ланкійскага МЗС гаворыцца, што пытаньне аб выплатах семʼям забітых і параненых уздымалася на перамовах у Маскве падчас візыту дэлегацыі Шры-Ланкі на чале з дзяржаўным міністрам замежных спраў Таракай Баласурыя.
Прадстаўнікі Шры-Ланкі сустрэліся з намесьнікам кіраўніка МЗС Расеі Андрэем Рудэнкам і намесьнікам міністра абароны Аляксандрам Фаміным. На перамовах ішла гутарка аб выплаце кампэнсацый семʼям 17 загінуўшых і параненых на вайне, датэрміновым скасаваньні кантрактаў завэрбаваных і выплаце ўзнагароджаньняў. Колькасьць параненых у паведамленьні ланкійскага МЗС не прыводзіцца.
МЗС Расеі аб падрабязнасьцях сустрэчы не інфармавала.
Раней МЗС Шры-Ланкі паведамляў, што на вайну многіх ланкійцаў вэрбавалі падманам. Расейскі бок, як сьцьвярджаецца, абяцаў наймітам высокія заробкі, працу ў тыле і атрыманьне расейскага грамадзянства.
У Менску ноччу дарылі кнігі за піжамы, а ў Століне буслы пасяліліся на пад’ёмным кране
Расказваем, што добрага здарылася на гэтым тыдні: https://smarturl.click/Q1n1R
З 1 ліпеня беларусаў чакае шэраг зьменаў
Сярод іх:
🔸 пэнсіі павысяць на 6%
🔸 новыя правілы аплаты лісткоў непрацаздольнасьці
🔸 новая рэдакцыя закону «Пра рэкляму»
🔸 зьмена цэнаў у стаматалёгіі
🔸 электронныя падатковыя дэклярацыі
Свабода разабралася, у якіх сфэрах і што будзе новым: https://smarturl.click/Yz2dV
У сьпіс «экстрэмістаў» дадалі 36 чалавек, у іх ліку журналіст Карней
У пералік «асоб, якія маюць дачыненьне да экстрэмісцкай дзейнасьці», 28 чэрвеня дадалі яшчэ 36 чалавек, цяпер у ім 4190 пазыцый.
Сярод іншых у абноўлены сьпіс на сайце МУС унесьлі прызнанага палітвязьнем журналіста Ігара Карнея. 22 сакавіка Менскі гарадзкі суд (судзьдзя Сяргей Кацар) прысудзіў Ігару 3 гады пазбаўленьня волі паводле ч. 3. арт. 3611 КК («Стварэньне экстрэмісцкага фармаваньня або ўдзел у ім»).
Па выніках разгляду апэляцыйнай скаргі 7 чэрвеня ў Вярхоўным судзе (судзьдзя Аляксандар Саўчук) прысуд пакінуты бязь зьменаў.
https://smarturl.click/JDAGg
Байдэн у дэбатах з Трампам заявіў, што калі Расея пераможа Ўкраіну, будуць рызыкі для Беларусі і Польшчы
Прэзыдэнт ЗША Джо Байдэн і яго канкурэнт ад Рэспубліканскай партыі Дональд Трамп сутыкнуліся наконт замежнай палітыкі і вайны Расеі супраць Украіны ў тэледэбатах паміж двума найстарэйшымі кандыдатамі, якія калі-небудзь прэтэндавалі на пасаду прэзыдэнта ЗША.
У часе першых дэбатах яны абмяняліся думкамі аб замежнай палітыцы краіны і наступствах вайны Расеі супраць Украіны.
https://smarturl.click/M1dJo
Што такое беларускае бюро Інтэрполу і як яны шукаюць беларусаў за палітыку
Міжнародная арганізацыя крымінальнай паліцыі — Інтэрпол працуе ў 196 краінах і мае бюро ў Беларусі. Гэты мэханізм беларускія сілавікі могуць выкарыстоўваць у палітычных мэтах. Расказваем, як гэта працуе.
https://smarturl.click/l5Rvd
Як рэжым Лукашэнкі парушае правы дзяцей. Погляд палітыкаў, лекараў і праваабаронцаў
У Вільні прайшла канфэрэнцыя «Парушэньні правоў дзяцей беларускай дзяржавай». Абмеркаваньне вострых праблем зладзілі праваабарончая ўстанова «Лекары за праўду і справядлівасьць» і Сэйм Літвы ў партнэрстве з «Народным антыкрызісным упраўленьнем» і Беларускім Хэльсынскім камітэтам.
Мэта размовы — пашырыць інфармацыю пра парушэньні рэжымам Аляксандра Лукашэнкі правоў дзяцей, прычым ня толькі беларускіх, але і ўкраінскіх. Пра намаганьні прыцягнуць да адказнасьці за гэтыя парушэньні расказаў на пачатку канфэрэнцыі празь відэасувязь намесьнік кіраўніка «Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня», сябра Каардынацыйнай рады Арцём Брухан.
https://smarturl.click/71qkX
Адных наблізіў, другіх аддаліў. Кім незадаволены Лукашэнка?
Пасада кіраўніка Лукашэнкавай адміністрацыі была вакантная амаль паўгода, са студзеня, калі чыноўнік, які яе займаў (Ігар Сяргеенка) пайшоў у дэпутаты. Лукашэнка выбіраў доўга. Бо перад новым кіраўніком Адміністрацыі стаіць вельмі адказная задача: забясьпечыць правядзеньне прэзыдэнцкай кампаніі 2025 году з гарантаваным вынікам. Каб не паўтарылася драма 2020 году.
Нельга сказаць, што выбар Дзьмітрыя Крутога быў нечаканы. Такіх цяжкавагавікоў з мэнэджарскімі здольнасьцямі ў атачэньні Лукашэнкі ня так і шмат. Неяк на адной з нарадаў Лукашэнка адзначыў, што амбасада Беларусі ў Расеі — гэта другі беларускі ўрад. Ну, а яго кіраўнік — амбасадар — другі кіраўнік ураду. Тым больш што ён захоўваў за сабой паўнамоцтвы віцэ-прэм’ера.
Піша аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч:
https://smarturl.click/bavZL
Навошта Лукашэнку Пяткевіч, Рыжанкоў і Круты
Палітоляг Аляксандар Марозаў у інтэрвію «ПіКу Свабоды» камэнтуе сёньняшнія прызначэньні Лукашэнкі палітыкаў «маладога пакаленьня», а таксама разважае пра інфармацыю ад расейскага палітоляга Яўгенія Мінчанкі аб далучэньні Лукашэнкі да «новага Палітбюро» у Расеі і аналізуе, што можа даць Беларусі сяброўства ў ШАС і BRICS.
https://youtu.be/my-6A35IBa8
«Эйсмант будзе цяжка». Што азначае вяртаньне Натальлі Пяткевіч у Адміністрацыю Лукашэнкі
Натальля Пяткевіч ужо займала пасаду намесьніцы і першай намесьніцы кіраўніка Адміністрацыі прэзыдэнта — з 2004 па 2010 год. Апошнія гады жыла ў ЗША. Пра што сьведчыць яе новае прызначэньне.
Палітоляг, былы супрацоўнік Адміністрацыі прэзыдэнта Анатоль Котаў мяркуе, што ідэя вярнуць ва ўладу Натальлю Пяткевіч належыць самому Аляксандру Лукашэнку.
«У свой час Натальля Пяткевіч была вельмі блізкая і ўплывовая. Зараз патрэбныя старыя правераныя кадры. Больш няма каго прызначаць на кіраўнічыя пасады, таму некаторыя доўгі час застаюцца вакантнымі. Што да цяперашняга жаночага атачэньня Лукашэнкі, прэсавай сакратарцы Натальлі Эйсмант будзе цяжка працаваць. Натальля Качанава застанецца, але яе ўплывы будуць меншыя. Там будзе цікава зараз. Але, мяркую, раней ці пазьней канфлікт непазьбежны», — выказаў меркаваньне Анатоль Котаў.
https://smarturl.click/qlLzx
«Гэта ж не ІП, гэта царква!». У Беларусі пачынаецца масавая перарэгістрацыя рэлігійных арганізацый
«Сьвятар, вядома, будзе перарэгістроўваць парафію. Бо што рабіць? Людзі хочуць вызнаваць сваю веру. Гэта ня так, што вы закрыеце свой ІП і чалавек пойдзе ў іншы ІП. Гэта ж не ІП, гэта царква!». Да канца году ўсе рэлігійныя арганізацыі Беларусі маюць прайсьці перарэгістрацыю. Аднак яе пройдуць ня ўсе.
https://smarturl.click/dpxD3
Беларусь у дакладзе Дзярждэпартамэнту ЗША: новы закон пашырае прывілеі БПЦ Маскоўскага патрыярхату
Дзяржаўны дэпартамэнт ЗША адзначае, што ў Беларусі ўлады працягвалі выкарыстоўваць законы, якія рэгулююць «масавыя мерапрыемствы», супраць прадстаўнікоў духавенства і рэлігійных групаў, якія ўдзельнічаюць у дэмакратычным руху, а таксама супраць групаў, якія пратэстуюць супраць уварваньня Расеі ва Ўкраіну.
https://smarturl.click/opnBM
Польшча і краіны Балтыі заклікаюць Эўразьвяз пабудаваць лінію абароны на мяжы з Расеяй і Беларусьсю
«Стварэньне сыстэмы абарончай інфраструктуры ўздоўж вонккавай мяжы Эўразьвязу з Расеяй і Беларусьсю задаволіць вострую і тэрміновую неабходнасьць абароны ЭЗ ад ваенных і гібрыдных пагрозаў», — гаворыцца ў лісьце чатырох лідэраў.
https://smarturl.click/JDyJL
«Гэта вам не даярку на фэрму знайсьці». Выбары-1994: жывыя карцінкі
Што пра першыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі ў 1994 годзе пісала самая папулярная апазыцыйная газэта таго часу — «Свабода», згадвае Сяргей Дубавец. Гэтам разам пра рэгістрацыю кандыдатаў Кебіча, Лукашэнкі, Пазьняка і пра тое як яны кантактавалі паміж сабой.
https://smarturl.click/ppL6W