18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Асноўныя падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 22 сакавіка
Беларускі космас і паніжэньне кіраўніка адміністрацыі Лукашэнкі. Вынікі тыдня ад Карбалевіча
Журналісту Ігару Карнею прысудзілі 3 гады калёніі і штраф 20 тысяч рублёў
«Праз 3 гады пасьля падаўленьня пратэстаў працягваюць распраўляцца з журналістамі». БАЖ патрабуе вызваленьня Ігара Карнея і іншых калегаў
У Лагойску апошнімі днямі затрымалі 18 маладафронтаўцаў, сярод затрыманых — брат добраахвотніка Дзяніса Ўрбановіча
Сьпікерам Палаты прадстаўнікоў стаў экс-кіраўнік адміністрацыі Лукашэнкі, генэрал КДБ Сергеенка
Роля «кішэннага» парлямэнту пасьля фармаваньня УНС яшчэ больш занепадзе — палітоляг Рудкоўскі
«Ніякага прапагандысцкага эфэкту ад удзелу ў Алімпіядзе рэжым не атрымае», — Апейкін
У Вільні праходзіць Форум Каліноўскага, на якім абмяркоўваецца эўрапейская будучыня Беларусі
У Вільні адкрылі помнік паўстанцам 1863–1864 гадоў. ФОТА
«Вельмі хачу зьняцца ў беларускім кіно». Як беларус трапіў у два сэрыялы для Netflix
Пяскоў заявіў, што Данецкая, Луганская, Запароская і Хэрсонская вобласьці «дэ-факта акупаваныя» Украінай, і Расея «у стане вайны»
Падпісвайцеся на Свабоду ў radio_svaboda">TikTok!
Нашыя журналісты публікуюць там унікальныя кароткія відэа на розныя тэмы. Вось відэа апошняга тыдня:
👉🏻 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь ужо 30 гадоў. radio_svaboda/video/7346651367999638789">Расказваем, як прымалі Канстытуцыю ў 1994-м
👉🏻 Ліцэй БДУ хочуць назваць імем Фэлікса Дзяржынскага. radio_svaboda/video/7347786988117839109">Узгадваем самае цікавае пра яго
👉🏻 Моўная хвілінка. radio_svaboda/video/7348155690843639045">Як правільна казаць «беларускі» па-ангельску? — Расказваем
👉🏻 Пінск — сапраўдная пэрліна Палесься. radio_svaboda/video/7348536419155152134">Расказваем цікавы факты зь гісторыі горада
👉🏻 «Мы памятаем пра ахвяры каліноўцаў». radio_svaboda/video/7348876600001236229">У Вярхоўнай Радзе Ўкраіны ўзьнялі бел-чырвона-белы сьцяг
Роля «кішэннага» парлямэнту пасьля фармаваньня УНС яшчэ больш занепадзе, — палітоляг Рудкоўскі
Што азначае абраньне старшынём Палаты прадстаўнікоў Ігара Сергеенкі — былога кіраўніка адміністрацыі Лукашэнкі? Якая функцыя Палаты прадстаўнікоў у сыстэме ўлады ў Беларусі? Як зьменіцца гэтая роля пасьля фармаваньня Ўсебеларускага народнага сходу ў новым канстытуцыйным статусе? На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста адказвае доктар філязофіі, палітоляг Пётра Рудкоўскі. https://smarturl.click/O06AO
«На побытавым узроўні Беларусь губляецца». Плякаты пра рэпрэсіі ў Беларусі зьявіліся ў варшаўскім мэтро
«У Польшчы твой камэнтар на Facebook — гэта ўнёсак у дыскусію. У Беларусі — можаш трапіць у турму»
«Вывучэньне замежнай мовы ў Польшчы — гэта тваё разьвіцьцё. У Беларусі закрылі 10 школ і курсаў польскай мовы»
«У Польшчы твае дабрачынныя ахвяраваньні — гэта дапамога тым, хто яе патрабуе. У Беларусі — нагода пачаць сьледчыя дзеяньні»
Плякаты супрацьпастаўляюць побытавыя сытуацыі ў Польшчы і Беларусі, паказваюць, наколькі ў Беларусі абмежаваная свабода слова. Акцыю ініцыявала Прадстаўніцтва па нацыянальным адраджэньні Аб’яднанага пераходнага кабінэту з дазволу варшаўскіх уладаў. Яна прымеркаваная да Дня Волі.
Пяскоў заявіў, што Расея знаходзіцца «у стане вайны»
Прэс-сакратар прэзыдэнта Расеі Дзьмітрый Пяскоў заявіў у інтэрвію газеце «Аргументы и факты», што «чатыры новыя суб’екты» РФ «дэ-факта акупаваныя» Украінай. Гаворка ідзе аб Данецкай, Луганскай, Запароскай і Хэрсонскай абласьцях Украіны, частка тэрыторый якіх акупавалі расейскія войскі. https://smarturl.click/VD6M7
«Ніякага прапагандысцкага эфэкту ад удзелу ў Алімпіядзе рэжым не атрымае», — Апейкін
«Мяркую, усяго будзе атрымана каля 15 ліцэнзіяў на ўдзел у Алімпіядзе, і з гэтых 15 максымум можа быць некалькі мэдалёў. Наўрад ці магчыма будзе прадставіць любы вынік як нейкае «дасягненьне». Тое самае і з Расеяй», — лічыць Аляксандар Апейкін, кіраўнік Беларускага Фонду спартовай салідарнасьці.
У Латвіі ня сталі забараняць допуск да дарог аўтамабілям зь беларускімі нумарамі
Дэпутаты Саэймы Латвіі не ўхвалілі законапраект аб нядопуску на дарогі аўтамабіляў зь беларускімі рэгістрацыйнымі нумарамі і перадалі адпаведныя папраўкі да закону на перагляд Камісіі па народнай гаспадарцы:
https://smarturl.click/ZyzQW
Журналісту Ігару Карнею прысудзілі 3 гады калёніі
Судзьдзя Сяргей Кацар прысудзіў Ігару Карнею 3 гады зьняволеньня ў калёніі агульнага рэжыму і штраф 20 тысяч рублёў. Журналіста абвінавацілі ва «ўдзеле ў экстрэмісцкім фармаваньні» паводле ч. 3 арт. 361-1 КК. Як стала вядома з прапагандысцкіх СМІ, яго перасьледавалі за супрацоўніцтва зь Беларускай асацыяцыяй журналістаў.
Ігар Карней — былы карэспандэнт Радыё Свабода, больш за 20 гадоў асьвятляў на нашых радыёхвалях і вэб-сайце жыцьцё і падзеі ў Беларусі. Сярод іншага Ігар вядомы як аўтар тэкстаў пра культурна-гістарычную спадчыну Беларусі і трэвэл-блогер:
https://smarturl.click/67wza
Радыё Свабода запісвала развагі добраахвотніка да другой гадавіны поўнамаштабнага ўварваньня ва Ўкраіну
«Можа гэта пэсымізм, а можа рэалізм. Мне хочацца верыць, што я ня моцна зьмяніўся. У нейкіх пытаньнях я стаў больш упэўнены ў сабе, чым гэта было ў 2020 годзе падчас пратэстаў. Тады я, як і большасьць, хаваўся, уцякаў. Сёньня я бачу шмат непрыемных і жудасных рэчаў, і нейкі АМАП цяпер ужо не такі страшны, як раней.
Я стаў больш патрабавальным. Людзі, якія вакол мяне сёньня, павінны быць адказнымі нават у дробных пытаньнях. Бо ад гэтага можа залежаць жыцьцё тваё і тваіх пабрацімаў.
Хочацца верыць, што больш жорсткім я ня стаў. Я разумею, што ёсьць нейкае разьмежаваньне між вайной і цывільным жыцьцём. І гэта зусім розныя рэчы», — казаў тады «Туз»:
У Вільні пачаўся Форум Каліноўскага, на якім абмяркоўваюць эўрапейскую будучыні Беларусі
VII Форум Каліноўскага пачаўся 22 сакавіка ў Сейме Літвы. Сёлета ён прысьвечаны эўраатлянтычнаму выбару для рэгіёну Ўсходняй Эўропы, эўрапейскай будучыні для Беларусі, а таксама дэрусыфікацыі і эўрапейскаму шляху «Ўсходняга партнэрства»:
https://smarturl.click/aJD7J
Беларускі касманаўт абавязкова мусіць ведаць асновы дзяржаўнай ідэалёгіі, а за «злачынства экстрэмісцкага характару» яго пазбавяць усіх ільготаў
Пра гэта гаворыцца ў тэксьце ўказу Лукашэнкі. Сярод ільготаў для касманаўтаў — мэдычнае абслугоўваньне ў клінічным мэдцэнтры Ўпраўленьня справамі прэзыдэнта, пэнсійнае забесьпячэньне за асаблівыя заслугі, дзяржаўная дапамога пры будаўніцтве\набыцьці жытла, права на працу, раўназначную перад звальненьнем для палёту ў космас, на ўдзел у якасьці ганаровага госьця ў розных імпрэзах:
https://smarturl.click/EeAML
Дзе пройдуць імпрэзы да Дня Волі? Расклад і адрасы
25 сакавіка беларусы ўсяго сьвету адзначаць 106-ю гадавіну абвяшчэньня Беларускай Народнай Рэспублікі. Свабода паглядзела, што беларусы прымеркавалі да чарговай даты (у розных краінах і гарадах):
https://smarturl.click/e51Xb
160 гадоў таму ў Вільні публічна пакаралі сьмерцю Кастуся Каліноўскага
22 сакавіка 1864 году на віленскім Лукіскім пляцы расейскія ўлады пакаралі сьмерцю на шыбеніцы Кастуся Каліноўскага, палітыка, публіцыста, аднаго з кіраўнікоў нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863–1864 гадоў, нацыянальнага героя Беларусі.
Іншыя адметныя падзеі 22 сакавіка — у матэрыяле «Ўжо сёньня»:
https://smarturl.click/gp65A
Сьцяг палку Каліноўскага ў Вярхоўнай Радзе Ўкраіны. ВІДЭА
Палкавы сьцяг найбуйнейшай беларускай фармацыі ва Ўзброеных сілах Украіны, палку імя Кастуся Каліноўскага, разгарнуў у Радзе ўкраінскі дэпутат Ігар Гузь з калегамі.
У Польшчы з пачатку мігранцкага крызісу на мяжы зь Беларусьсю затрымалі больш за 42 тысячы мігрантаў
27 лютага Памежная служба Польшчы паведаміла пра намер цягам году стварыць сыстэму электроннай аховы мяжы зь Беларусьсю на рэках Буг, Сьвіслач і Істачанка. Агульны кошт праекту — больш за 364 мільёнаў злотых (прыблізна 90 мільёнаў даляраў у эквіваленце).
https://smarturl.click/1djxO
Страляніна ў канцэртнай залі ў Падмаскоўі. Ці ёсьць сярод ахвяраў беларусы, што стаіць за нападам. Фота, відэа, спэцыяльны эфір https://smarturl.click/mp7q5
Фота Reuters
Страляліна ў канцэртнай залі ў Падмаскоўі. Ёсьць загінулыя і параненыя
Расейскія тэлеграм-каналы навінаў Mash, Baza ды іншыя ўвечары ў пятніцу паведамілі, што невядомы пачаў страляць з аўтамата ў маскоўскай канцэртнай залі «Крокус Сити Холл».
Гэта адбылося перад пачаткам канцэрту расейскага рок-гурту «Пікнік». Страляць з аўтаматычнай зброі пачаў невядомы мужчына. Загінулі 12 чалавек, параненыя ня менш як 35, удакладняе Baza. Расейскае агенцтва РИА «Новости» сьцьвярджае, што агонь у клюбе адкрылі трое мужчын у камуфляжы. https://smarturl.click/mp7q5
Ціханоўская адкрывае офіс дэмсілаў у Празе. Чым ён займаецца
Напярэдадні Дня Волі ў Празе пачынаецца ІІІ Канфэрэнцыя беларусаў і беларусак сьвету. Якія пытаньні і праблемы маюць намер разглядаць і вырашаць яе ўдзельнікі? У гэтыя ж дні ў Празе адбудзецца ўрачыстае адкрыцьцё Офісу дэмакратычных сілаў Беларусі ў Чэскай Рэспубліцы. Дырэктарка офісу Крысьціна Шыянок адказвае на пытаньні Свабоды. Тут відэа: https://www.youtube.com/watch?v=tbzOzsHpAVo
Беларускі космас і паніжэньне кіраўніка адміністрацыі Лукашэнкі, – Карбалевіч
Чаму палёт беларускай грамадзянкі ў космас – гэта палітычны праект Лукашэнкі, і як новы кіраўнік Палаты Прадстаўнікоў пайшоў на паніжэньне. Палітычны аглядальнік Свабоды падводзіць вынікі тыдня.
Глядзіце відэа. https://www.youtube.com/watch?v=KMhGxh2cCUo
Дырэктар фонду Kamunikat Яраслаў Іванюк: «Беларуская літаратура разьвіваецца, як кожная іншая»
«Насустрач дню Волі» – гэта назва туру па гарадах Балтыйскіх краін, які напярэдадні 25 сакавіка робяць пісьменьнік Уладзімер Арлоў і выдавец, дырэктар фонду Kamunikat.org Яраслаў Іванюк, які жыве у Беластоку. 22 сакавіка сустрэча зь літаратарам і ягоным выдаўцом адбудзецца ў Вільні, а далей на іхным маршруце Рыга, Талін і Хэльсынкі. Ужо адбыліся сустрэчы з Арловым беларусаў Клайпеды і Коўна.
Выдавец Уладзімера Арлова, беларус з Падляшша Яраслаў Іванюк расказаў Свабодзе пра выдадзеныя кнігі і працу заблякаванай у Беларусі інтэрнэт-бібліятэкі. https://smarturl.click/gp6jR
Эўракамісія афіцыйна прапанавала ўвесьці павышанае мыта на збожжа зь Беларусі і Расеі і пазбавіць краіны доступу да збожжавых квотаў
Памер мыта складае 95 эўра за тонну, альбо 50% ад кошту тавару. Мытныя абмежаваньні, у прыватнасьці, будуць спаганяцца пры пастаўках збожжа, алейных культур і прадуктаў перапрацоўкі зь Беларусі і Расеі, у тым ліку пшаніцы, кукурузы і сланечнікавага шроту. Таксама Расея і Беларусь больш ня будуць мець доступу да квотаў Эўразьвязу на зерне.
Мыта ня будзе закранаць транзыт указаных тавараў праз ЭЗ:
https://smarturl.click/ql43v
У Вільні зьявіўся помнік удзельнікам паўстаньня 1863 году
Урачыстае адкрыцьцё помніка Кастусю Каліноўскаму ды іншым удзельнікам паўстаньня 1863-1864 гадоў прайшло сёньня ля Касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшае Панны Марыі пры кляштары францішканаў у Вільні. Помнік усталявалі на сродкі Польскага нацыянальнага фонду.
📸 Фотарэпартаж з адкрыцьця: https://smarturl.click/z2G0p
«Вельмі хачу зьняцца ў беларускім кіно». Як беларус трапіў у два сэрыялы для Netflix
37-гадовы беларус Міця Савелаў упершыню пайшоў на акторскія курсы ў 2021 годзе. Сёлета выйшаў ужо другі сэрыял зь ягоным удзелам для Netflix. Міця расказаў Свабодзе, як здымаўся ў фільме з Энтані Гопкінсам, як яго на здымках падтрымала «каралева» і ў чым сакрэт ягонага посьпеху:
https://smarturl.click/baD3l
Стала вядома пра сьмерць былога беларускага добраахвотніка ў Літве
21 сакавіка ў Вільні трагічна загінуў былы беларускі добраахвотнік «Туз». Пра гэта паведаміў @Licviny_klub, таксама здарэньне Свабодзе пацьвердзілі іншыя крыніцы. Паліцыя высьвятляе абставіны трагедыі. Імя і прозьвішча дабраахвотніка не агалошваюць у мэтах бясьпекі.
«Туз» вярнуўся ў Вільню з фронту напрыканцы лютага, апошнім часам ён ваяваў у складзе 79-й асобнай дэсантна-штурмавой брыгадзе:
https://smarturl.click/3kXvG
UPD: Затрымалі толькі брата Дзяніса Ўрбановіча Максіма
Іншыя родныя Дзяніса Ўрбановіча (брат Арцём, сястра Марына і бацька Іосіф) цяпер на волі, паведамляюць крыніцы @mediazona_by і @belsat.
Раней у тэлеграм-канале «Маладога Фронту» зьявілася інфармацыя, што арыштавалі ўсю сямʼю Урбановічаў.
Затрымалі родных каліноўца Дзяніса Ўрбановіча. За апошнія 4 дні затрымалі 18 «маладафронтаўцаў»
Як паведамляе @MaladyFrontBelarus, затрыманыя два браты кіраўніка «Маладога фронту», добраахвотніка Дзяніса Ўрбановіча — Максім і Арцём, а таксама бацька Іосіф і сястра Марыля Ўрбановіч. Паводле «Маладога фронту», іх затрымаў ГУБАЗіК; Максіма моцна зьбілі супрацоўнікі КДБ, пасьля яго зьмясьцілі ў СІЗА КДБ. Супраць Дзяніса Ўрбановіча ў Беларусі завялі крымінальную справу і абвясьцілі яго ў вышук.
Паводле «Маладога фронту», з 19 па 22 сакавіка затрымалі сама меней 18 маладафронтаўцаў, сярод іх 4 дзяўчыны.
Расея нанесла масіраваны ўдар па Ўкраіне: Харкаў абясточаны, у Запарожжы разбураныя дамы, ёсьць загінулыя
У ноч на 22 сакавіка Паветраныя сілы Ўкраіны паведамлялі пра пускі Расеяй ударных дронаў «Шагед», аэрабалістычных ракет Х-47М2 «Кінжал» і крылатых ракет. Вядома пра атакі ў Днепрапятроўскай, Запароскай, Львоўскай, Кіраваградзкай, Харкаўскай і Хмяльніцкай абласьцях.
Больш за 15 удараў нанесена па аб’ектах энэргетыкі Харкава, горад фактычна цалкам абясточаны, ёсьць праблемы з водазабесьпячэньнем. У Запарожжы разбурана 7 дамоў, 35 пашкоджана, колькасьць пацярпелых удакладняецца. На Запароскай АЭС адключылася адна зь дзьаюх электраліній, якія сілкуюць станцыю — Днепрапятроўская ГЭС. Падрабязнасьці:
https://smarturl.click/O069D
Галоўныя падзеі 21 сакавіка
🕯 Памёр беларускі гісторык і літаратуразнаўца Аляксей Каўка, які напісаў падпольны «Ліст да расейскага сябра»
🚫 У Вільні скасавалі сустрэчу зь пісьменьнікам Уладзімерам Арловым пасьля скаргаў літоўскага блогера
🚀 Запуск ракеты «Саюз МС-25» зь беларускай на борце адклалі
🏥 У Лепельскім раёне на вайсковых зборах мэдыкаў памёр прызыўнік
📩 Брытанскі інвэстар «Солар Лэнд» падаў пазоў супраць Лукашэнкі
⛓ Былога журналіста-фрылансэра Андрэя Толчына асудзілі на 2,5 года калёніі
🚨 Беларусы Варшавы патрабавалі свабоды для Андрэя Гнёта, які ўжо 5 месяцаў у сэрбскай турме
🔶Артыкулы Свабоды🔶
«На карысьць дзяржавы». Гісторыя пра «сьвятога Рамана», ягоных кароваў і забітага старшыню сельсавету
Лукашэнка і касьмічная дзяржава. Чым скончыцца чарговы палітычны праект беларускіх уладаў
21 тысяча квадратных мэтраў ямаў. Пра стан дарог у Беларусі — ад кіроўцы і высокіх чыноўнікаў
«Экспарт беларускага збожжа ў ЭЗ мізэрны». Чаму тады на яго ўводзяць мыта?
У Вільні скасавалі сустрэчу зь пісьменьнікам Уладзімерам Арловым пасьля скаргаў літоўскага блогера
Сустрэчы 22 сакавіка ня будзе, бо частка літоўскай супольнасьці занепакоеная тым, што ў Вільню прыяжджае «галоўны ідэоляг літвінізму», як яго назваў літоўскі блогер Жыльвінас Сьвітоюс. Ён зрабіў допіс у фэйсбуку, які атрымаў шмат увагі, пад ім ёсьць камэнтары з пагрозамі.
«Мы ня можам ні гарантаваць бясьпеку Арлова, ні нашу», — заявіў Цэнтар беларускай культуры і супольнасьці ў Вільні.
Тым часам сустрэча зь беларускім пісьменьнікам адбываецца ў іншым горадзе — Коўне. Яе ўдалося сарваць на адной пляцоўцы, але яна адбываецца на іншай.
https://smarturl.click/9zjMO
Па віне Расеі беларускае збожжа страціць рынак Эўразьвязу
Эўрапейская камісія неўзабаве ўвядзе мыта на пастаўкі збожжа зь Беларусі і Расеі, каб супакоіць фэрмэраў і некаторыя краіны Эўразьвязу. Фактычна гаворка ідзе пра ўвядзеньне забароннага мыта для беларускага экспарту збожжа, бо цана адной тоны можа вырасьці на 45–65%. Госьць «Свабоды Premium» — навуковы супрацоўнік дасьледчага цэнтру BEROC Алег Мазоль.
ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=YukviotRcxU