18400
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Як прайшлі тэледэбаты Камалы Гарыс і Дональда Трампа: галоўнае
Увечары 10 верасьня ў Філядэльфіі, штат Пэнсільванія, дзейны віцэ-прэзыдэнт ЗША Камала Гарыс (кандыдат у прэзыдэнты ад дэмакратаў) і экс-прэзыдэнт Дональд Трамп (кандыдат ад рэспубліканцаў) сустрэліся на тэледэбатах, якія прайшлі на тэлеканале ABC News. На працягу 90 хвілін кандыдаты ў прэзыдэнты адказвалі на пытаньні вядоўцаў.
Цяперашнія дэбаты — важны момант прэзыдэнцкай гонкі ў ЗША напярэдадні выбараў 5 лістапада. Нацыянальныя апытаньні паказваюць, што разрыў паміж кандыдатамі па-ранейшаму вельмі невялікі.
Пра што казалі кандыдаты: https://smarturl.click/0eXnn
Віцебскую тэрытарыяльную абарону вучаць змагацца з дывэрсантамі
Больш за 250 вайсковаабавязаных у запасе ўдзельнічаюць у зборах тэрытарыяльнай абароны ў Віцебскай вобласьці, якія пачаліся 10 верасьня, паведамляе афіцыйны Telegram-канал Віцебскага аблвыканкаму.
На вучэньнях адпрацуюць «пытаньні кіраваньня падпарадкаванымі падразьдзяленьнямі пры выкананьні задач тэрытарыяльнай абароны, вядзеньне барацьбы з дывэрсійнымі групамі суперніка, аховы і абароны аб’ектаў тэрабароны, выкананьне мерапрыемстваў у забесьпячэньні ваеннага становішча», паведамляе Віцебскі аблвыканкам. https://smarturl.click/Da7Qo
Паядынак «усіх часоў»: Камала Гарыс і Дональд Трамп рыхтуюцца да дэбатаў, якія ўжо называюць «вырашальнымі»
Кандыдаты ў прэзыдэнты ЗША Дональд Трамп і Камала Гарыс ніколі не сустракаліся асабіста і нават не размаўлялі па тэлефоне, але ў аўторак яны сустрэнуцца на дэбатах, якія стануць ключавым момантам прэзыдэнцкай гонкі ў ЗША.
Дэбаты пройдуць за 8 тыдняў да афіцыйнага дня выбараў у ЗША (5 лістапада), але ўсяго за некалькі дзён да пачатку датэрміновага галасаваньня ў некаторых з 50 штатаў. Нацыянальнае апытаньне паказвае, што барацьба будзе жорсткай. Падрабязьней пра дэбаты:
https://smarturl.click/ZyRYv
Загадзя нэўтралізаваць апанэнтаў. Як Лукашэнка рыхтуецца да чарговага пераабраньня
10 верасьня Аляксандар Лукашэнка правёў нараду, прысьвечаную «актуальным унутрыпалітычным пытаньням і падрыхтоўцы да правядзеньня палітычных кампаній». Як высьветлілася падчас нарады, актуальнае пытаньне на парадку дня толькі адно: пераабраньне Лукашэнкі яшчэ на адзін тэрмін. На вырашэньне гэтай задачы мабілізоўваецца ўся дзяржаўная машына, піша Валер Карбалевіч. https://smarturl.click/W30lk
Лукашэнка адмаўляе, што яго прымусілі выпускаць палітвязьняў
Аляксандар Лукашэнка заявіў, што рашэньне аб вызваленьні некалькіх дзясяткаў палітвязьняў ухвальваў не пад зьнешнім ціскам.
«Ніхто мяне, па-першае, прымусіць ня можа. Гэта выключана. Я часта кажу журналістам і іншым: вы мяне добра ведаеце, я ніколі па ўказцы і пад ціскам не ўхвальваў рашэньні», — заявіў Аляксандар Лукашэнка на нарадзе аб актуальных унутрыпалітычных пытаньнях і падрыхтоўцы да правядзеньня палітычных кампаній.
Як паведамляецца на ягоным сайце, пры гэтым Аляксандар Лукашэнка дадаў, што ў Беларусі «няма палітычных артыкулаў» і нікога «паводле палітычных артыкулаў не судзілі». За чатыры гады з прычыны палітычнага перасьледу ў Беларусі адбылося каля 65 тысяч затрыманьняў. https://smarturl.click/JD9Xq
Латушка адказаў на прапанову Лукашэнкі ўзяць удзел у прэзыдэнцкіх выбарах 2025 году
Сёньня на нарадзе па палітычных і выбарчых пытаньнях Аляксандар Лукашэнка заявіў, зьвяртаючыся да апазыцыі: «Я проста хачу, як заўсёды, ім параіць: калі яны хочуць перавярнуць краіну і ўдзельнічаць у прэзыдэнцкіх выбарах, даказваць сваю рацыю ці яшчэ нешта, ім трэба прыходзіць і змагацца на прэзыдэнцкіх выбарах».
Кіраўнік «Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня» (НАУ), намесьнік старшыні Аб’яднанага пераходнага кабінэту Павал Латушка адказаў на прапанову Лукашэнкі, што гатовы ўдзельнічаць у выбарах, калі Лукашэнка выпусьціць усіх палітвязьняў, спыніць рэпрэсіі і дапусьціць да выбараў міжнародных назіральнікаў.
«Я гатовы, але ты — баязьлівец... Беларускі народ ніколі не выбера цябе, бо беларусы цябе ненавідзяць. Ты баязьлівец, хлус і забойца. Адзінае, у чым ты не схлусіў, хаця сам, вядома, лічыш інакш — у беларусаў будзе новы прэзыдэнт». https://smarturl.click/gpe9y
«Я нібыта трапіў у беларускі ІЧУ». Беларусы расказалі пра ўмовы ў лягеры для ўцекачоў у Славаччыне
«Скажу шчыра — такой Эўропы я не чакаў. Я вывучаў правы чалавека, сам працаваў у праваабарончай арганізацыі. Таму зафіксаваў у лягеры для ўцекачоў парушэньні, абыякавае ці хамскае стаўленьне, нястачу нармальнай ежы».
У Беларусі пачаўся пажар на самым вялікім верхавым балоце
«На Ельні зноў пажар!!! Сёньня з розных крыніц прыйшла інфармацыя, што паміж возерам Валожая і Яжгіня заўважылі клубы дыму. Адразу паведамілі лясьніцтву, але яны былі ўжо ў курсе! Зараз на месцы працуе лясніцтва, усіх папрасілі сысьці з балота!», — паведамляе турагенцтва YelnyaTrip.
Балоту Ельня ў Віцебскай вобласьці каля 13 тысяч гадоў, яно самае вялікае ў Беларусі, гэта ўнікальная экасыстэма, у якой жыве больш за сотню відаў птушак.
Фота: facebook.com/YelnyaTrip
СМІ: Беларусам у расейскіх калёніях прапануюць напісаць згоду на адпраўку для адбыцьця пакараньня на радзіму
Супрацоўнікі расейскай Фэдэральнай службы выкананьня пакараньняў у калёніях абыходзяць вязьняў зь Беларусі, Украіны, краінаў Цэнтральнай Азіі і заходніх краін з прапановай напісаць згоду на адпраўку на радзіму для далейшага адбыцьця пакараньня, расказалі «Важным историям» крыніца ў адной з калёніяў і праваабаронца:
https://smarturl.click/VDA9x
Судзяць Ігара Мельнікава, які дасьледаваў гісторыю Заходняй Беларусі ў складзе міжваеннай Польшчы
10 верасьня ў судзе Менску распачынаецца працэс над гісторыкам Ігарам Мельнікавым, вядома, што яго абвінавачваюць у «садзейнічаньні экстрэмісцкай дзейнасьці» (ч. 1 арт. 361-4 КК), яму пагражае да 7 гадоў зьняволеньня. Беларускія праваабаронцы прызналі Ігара Мельнікава палітвязьнем.
Расказваем пра гісторыка і ягоную справу: https://smarturl.click/O0Wb3
Пажар на Альманскіх балотах працягваюць тушыць больш за сотню работнікаў
На ліквідацыі буйнога пажару задзейнічалі 26 адзінак тэхнікі і 110 чалавек зь пяці лясгасаў. На вечар 9 верасьня плошча пажару складала каля 50 га. МНС зноў апублікавала штармавое папярэджаньне, што сёньня на большай частцы тэрыторыі Гомельскай і Магілёўскай абласьцей захаваецца надзвычайная пажарная небяспьека.
Альманскія балоты — найбуйнейшы ў Эўропе комплекс верхавых, пераходных і нізінных балот, якія захаваліся да нашых дзён у натуральным стане (не пацярпелі ад мэліярацыі). Ён займае 94 тысячы гектараў. Альманскія балоты маюць статус водна-балотнага ўгодзьдзя міжнароднага значэньня з 2001 году і ахоўваюцца Рамсарскай канвэнцыяй:
https://smarturl.click/Ad9bR
10 верасьня, у 1893 годзе, нарадзіўся Аляксандар Ляўданскі, беларускі гісторык і археоляг
Аляксандар Ляўданскі быў арганізатарам першых у Беларусі навуковых археалягічных экспэдыцый. Зрабіў клясыфікацыю гарадзішчаў жалезнага веку, вызначыў іх культурна-археалягічную прыналежнасьць і арэалы археалягічных культур. Першы выказаў думку, што гарадзішчы культуры штрыхаванай керамікі ў Цэнтральнай Беларусі належалі балцкім плямёнам. Дасьледаваў Віцебск, Оршу, Заслаўе, Барысаў і тэрыторыю Смаленшчыны.
У жніўні 19937 году быў расстраляны НКВД. Яму было 43 гады.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/4k1dd
Асноўныя падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 9 верасьня
«ПіК Свабоды». Тры вэрсіі зьяўленьня вайсковых дронаў над Беларусьсю
Кіраўнік Савету бясьпекі расказаў, колькі вайскоўцаў цяпер ля мяжы з Украінай. Лукашэнка называў у разы большыя лічбы
«Кібэрпартызаны» даведаліся падрабязнасьці праекту «Youtube Лукашэнкі»
Чаго Захад хоча ад Лукашэнкі? Як на пытаньне прапагандыста адказаў кіраўнік МЗС Рыжанкоў
На лаве падсудных — 10 чалавек: у Берасьці пачаўся новы масавы суд за ўдзел у пратэстах 2020 году
У Горадні разглядаюць пазоў аб несапраўднаcьці дамовы аб продажы маёмасьці журналісткі Ірыны Чарняўкі
«Наташа, Ганна Эйсмант, Баскаў — пры сваіх кармушках». Вялікая размова зь сястрой Рамана Бандарэнкі Вольгай
Менш фэстываляў і школ, больш кантролю і абмежаваньняў. Што ў Беларусі засталося ад «сацыяльнай дзяржавы»?
Не стае часу штодня сачыць за СМІ? Не бяда! Усё самае цікавае за мінулы тыдзень — у тыднёвай рассылцы Свабоды
У рассылцы — пра тое, як беларусы працягваюць дапамагаць адзін аднаму, нягледзячы на рызыку рэпрэсіяў; што цяпер укладваюць у галовы беларускіх студэнтаў; чым тлумачыцца шалёны рост беларускай эканомікі; які лёс прарочаць Лукашэнку экспэрты; чаго ён хоча дамагчыся вызваленьнем палітвязьняў; як новы кіраўнік МЗС мяняе яго функцыю і інш.
Падпісвайцеся і чытайце: 👉🏻 http://eepurl.com/ijMaIv
«Кібэрпартызаны» даведаліся падрабязнасьці праекту «Youtube Лукашэнкі»
У канцы траўня 2024 года зьявілася навіна аб тым, што ў Беларусі зьбіраюцца стварыць уласную медыяпляцоўку, аналяг Youtube, але толькі для дзяржаўных СМІ.
У канцы 2023 года «Кібэрпартызаны» атрымалі доступ ва ўнутраную сетку БЕЛТА. Дасьледчыкі азнаёміліся з тым, як праходзілі першыя этапы падрыхтоўкі праекту.
Як прапагандысты сабраліся абыходзіць блакіроўкі сваіх відэа? Якія сумы на гэта гатовы патраціць рэжым Лукашэнкі? Якія вядомыя IT- кампаніі вялі перамовы аб распрацоўцы парталу? Ці рыхтуюцца ў Беларусі да блякіроўкі Youtube?
Пра гэта — у дасьледаваньні «Кібэрпартызанаў». https://smarturl.click/opeya
Сёньня — гадавіна тэрарыстычнай атакі на ЗША
11 верасьня 2001 году адбылася тэрарыстычная атака на Сусьветны гандлёвы цэнтар і Пэнтагон у ЗША. Атака была ўчыненая з дапамогай чатырох пілятаваных самалётаў унутраных авіялініяў ЗША, захопленых 19 ісламскімі тэрарыстамі.
Два з самалётаў разьбіліся аб хмарачосы-блізьняты Сусьветнага гандлёвага цэнтру ў Нью-Ёрку, трэці зьнішчыў частку Пэнтагону ў Вашынгтоне. Чацьвёрты самалёт, дзякуючы мужнаму супраціву пасажыраў, не дасягнуў мэты і разьбіўся на палях Пэнсыльваніі прыблізна за 15 хвілін лёту да Вашынгтону. Ахвярамі атакі сталіся 2996 чалавек, уключна з тэрарыстамі.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ужо сёньня»: https://smarturl.click/ZyR8y
Асноўнае за 10 верасьня
📌 «Адкрыта казалі, што ўжо „рыюць“ пад мяне». Як у Беларусі перасьледуюць былых палітзьняволеных
📌 «Я нібыта трапіў у беларускі ІЧУ». Беларусы расказалі пра ўмовы ў лягеры для ўцекачоў у Славаччыне
📌 Загадзя нэўтралізаваць апанэнтаў. Як Лукашэнка рыхтуецца да чарговага пераабраньня
📌 Латушка адказаў на прапанову Лукашэнкі ўзяць удзел у прэзыдэнцкіх выбарах 2025 году
📌 Лукашэнка адмаўляе, што яго прымусілі выпускаць палітвязьняў
📌 «ПіК Свабоды». Вэнэсуэла: беларускі сцэнар ва ўладзе і ў апазыцыі
📌 Пажар на Альманскіх балотах працягваюць тушыць больш за сотню работнікаў
📌 Антыгерой і ягоны цень. Што робіць Лукашэнку падобным да графа Мураўёва
📌 У Кракаўскім унівэрсытэце расказалі, ці падоўжаць тэрмін прыёму дакумэнтаў для беларускіх абітурыентаў
📌 У новым відэа праекту «Сьведкі Лукашэнкі» — прадпрымальнік і блогер Аляксандар Кныровіч.
Вэнэсуэла: беларускі сцэнар ва ўладзе і ў апазыцыі
Адзін з галоўных апазыцыйных палітыкаў Вэнэсуэлы, імаверны пераможца на прэзыдэнцкіх выбарах Эдмунда Гансалес уцёк у Гішпанію. Якія тут могуць быць паралелі зь беларускай лідэркай Сьвятланай Ціханоўскай і дэмакратычнымі сіламі ў выгнаньні? Вэнэсуэльскую сытуацыю ў кантэксьце беларускай мы абмяркоўваем з кандыдатам гістарычных навук Яўгенам Красуліным, які дасьледуе, сярод іншага, дыктатарскія рэжымы Лацінскай Амэрыкі.
https://youtu.be/sN10WgHrW1U
Кныровіч: Я жыў у той самай ілюзіі, як і ўся астатняя краіна
У новым відэа праекту «Сьведкі Лукашэнкі» — прадпрымальнік і блогер Аляксандар Кныровіч. Ён распавядае пра бізнэс і чыноўнікаў у 1990-х, адзначае, як людзі мяняюцца пасьля 5 гадоў за кратамі і ўзгадвае пра свае ілюзіі наконт свабоды і законнасьці ў Беларусі. https://www.youtube.com/watch?v=rJBSQmABUPs
Apple і Google прайгралі суды аб мільярдных штрафах
Эўрапейскі суд пастанавіў, што кампанія Apple павінна выплаціць штраф у 13 млрд эўра, а Google — у 2,4 млрд эўра. Рашэньні, вынесеныя найвышэйшым судом Эўразьвязу, канчатковыя.
Працяглы судовы разбор вёўся наконт падатковых ільготаў, дадзеных Apple Ірляндыяй. А Google, паводле суду, з дапамогай уласнага сэрвісу параўнаньня пакупак забясьпечыў сабе несправядлівыя перавагі і тым самым злоўжыў сваім пануючым становішчам на рынку. https://smarturl.click/ope7A
Абвясьцілі вынікі конкурсу «Вольнае слова» для беларускіх журналістаў
10 верасьня ў Вільні прайшло ўзнагароджаньне пераможцаў традыцыйнага конкурсу журналістаў «Вольнае слова». Журы вызначыла аўтараў найлепшага журналісцкага расьсьледаваньня, публікацыі мастацка-публіцыстычнага жанру, аналітычнай публікацыі, інфармацыйнага матэрыялу і найлепшага відэа:
https://smarturl.click/xBe7L
Антыгерой і ягоны цень. Што робіць Лукашэнку падобным да графа Мураўёва
Лукашэнка ў сваёй антыбеларускай палітыцы паўтарае крокі Мураўёва, але, як і граф-вешальнік, не дасягае незваротных вынікаў, піша Сяргей Дубавец:
https://smarturl.click/xBexL
За дзень у Беларусі патушылі 95 пажараў у прыроднай экасыстэме. Задзейнічалі нават верталёты МНС
З 6-й раніцы 9 верасьня да 6-й 10 верасьня беларускія ратавальнікі агулам патушылі 13 лясных пажараў агульнай плошчай 6,304 га, 5 тарфяных пажараў (0,975 га) і 77 пажараў травы і хмызьняку на агульнай плошчы 17,548 га. Для ліквідацыі пажару на Альманскіх балотах задзейнічалі два верталёты МНС — Мі-8 і Мі-17 МНС.
Ва Ўкраіне чацьвёрты дзень замагаюцца з пажарамі ў Ровенскай вобласьці паблізу Беларусі. У памежных зь Беларусьсю раёнах шчыльная задымленасьць.
У Кракаўскім унівэрсытэце расказалі, ці падоўжаць тэрмін прыёму дакумэнтаў для беларускіх абітурыентаў
Дадатковыя дакумэнты ў кракаўскай ВНУ сталі патрабаваць, бо Беларусь перарвала дамову з Польшчай у сфэры адукацыі. Прадстаўнік Ягелёнскага ўнівэрсытэту расказаў Свабодзе, як будуць прымаць рашэньне аб паступленьні абітурыентаў зь Беларусі, якія не пасьпелі сабраць у час патрэбныя дакумэнты:
https://smarturl.click/LY9bO
«Адкрыта казалі, што ўжо „рыюць“ пад мяне». Як у Беларусі перасьледуюць былых палітзьняволеных
Улады працягваюць перасьлед былых палітвязьняў, якія адбылі пакараньне і выйшлі на волю, а таксама тых, хто вось-вось павінен вызваліцца. На іх заводзяць новыя справы. Расказваем пра некалькі такіх выпадкаў.
«Тут гаворка ідзе не пра закон, а пра палітычны перасьлед. Дапусьцім, чалавека пасадзілі за ўдзел у маршы 16 жніўня, ён адседзеў свае 2 гады. А сьледчыя знайшлі, што ён удзельнічаў яшчэ і ў маршы 23 жніўня, 20 верасьня, 18 кастрычніка. І заводзяць новую справу».
Бесьпілётнікі атакавалі 9 рэгіёнаў Расеі. Пад Масквой зьбілі 14 дронаў, ёсьць загінулая і параненыя
У ноч на 10 верасьня пад Масквой зьбілі прынамсі 14 бесьпілётнікаў, загінула жанчына, ёсьць параненыя і разбурэньні. На падлёце да расейскай сталіцы дроны зьбілі ў гарадзкіх акругах Раменскае, Падольск, Дамадзедава, Люберцы і Каломна.
Агулам, паводле Міністэрства абароны Расеі, 144 дроны атакавалі 9 вобласьцяў Расеі — Бранскую, Маскоўскую, Курскую, Тульскую, Белгарадзкую, Калускую, Ліпецкую і Арлоўскую:
https://smarturl.click/qleEV
Спазьненьне аўтобусаў з прычыны чэргаў на беларуска-літоўскай мяжы дасягае 12 гадзінаў
7–12 гадзінаў дасягае спазьненьне аўтобусаў з прычыны чэргаў на беларуска-літоўскай мяжы, сьведчыць праведзены інфармацыйным агенцтвам «Позірк» аналіз паведамленьняў прадпрыемства «Мінсктранс» у спэцыялізаваным тэлеграм-канале «Минсктранс.Международные маршруты» за апошнія трое сутак (7–9 верасьня).
Менш напружаная сытуацыя, мяркуючы па інфармацыі прадпрыемства, на польскім напрамку. З Варшавы аўтобусы адпраўляліся альбо своечасова, альбо з затрымкай на 1–4 гадзіны. https://smarturl.click/mpeJ0
Лукашэнка забараніў служыць у МУС беларусам, у якіх ёсьць іншае грамадзянства
Падставай для спыненьня службы ў органах унутраных спраў будзе набыцьцё грамадзянства або падданства замежнай дзяржавы.
Гэта прадугледжана ўказам № 353, які, паводле паведамленьня прэсавай службы Аляксандра Лукашэнкі, ён падпісаў 9 верасьня.
З паведамленьня прэсавай службы Лукашэнкі вынікае, што ў гэтым выпадку супрацоўнікаў будуць звальняць. Прымаць на працу асобаў зь іншаземным грамадзянствам таксама забараняецца. https://smarturl.click/YzVka
Тры вэрсіі зьяўленьня вайсковых дронаў над Беларусьсю
Ці могуць расейскія дроны над Беларусьсю быць часткай пляну Расеі глыбей уцягнуць Беларусь у вайну? Пра гэта ў праграме «ПіК Свабоды» разважаюць Ян Аўсеюшкін, экспэрт міжнароднай ініцыятывы iSANS, і Вадзім Кабанчук, прадстаўнік у абароне і нацыянальнай бясьпецы Аб’яднанага пераходнага кабінэту, былы намесьнік камандзіра полку Каліноўскага.
https://youtu.be/7Wd1R8dGJF0
ААН: колькасьць ахвяр расейскай агрэсіі супраць Украіны ў апошнія два месяцы значна павялічылася
Найбольшы лік ахвяр сярод цывільнага насельніцтва (91 адсотак) зарэгістраваны на падкантрольнай Украіне тэрыторыі.
Упраўленьне Вярхоўнага камісара ААН у правах чалавека апублікавала новую справаздачу аб колькасьці загінулых і параненых цывільных украінцаў у выніку расейскай агрэсіі.
«У жніўні 2024 году ва Ўкраіне загінулі ня менш як 184 мірныя жыхары, 856 атрымалі раненьні, што зрабіла гэты месяц другім пасьля ліпеня па ліку ахвяр у 2024 годзе», — адзначаецца ў справаздачы. У ліпені загінулі 219 цывільных і параненыя яшчэ 1018.
Аўтары справаздачы зьвярнулі ўвагу на тое, што да павелічэньня колькасьці ахвяр прывялі шматлікія масавыя абстрэлы Канстанцінаўкі ў Данецкай вобласьці і Харкава, а таксама паблізу лініі фронту ў Данецкай вобласьці. https://smarturl.click/opeda