1554
Садриддин Шамс блоги Психологияга оид нимаики билсам, ўргансам ёзаман Мурожаат учун: @PsixoBLOGuzbot
Нега ўз овозимиз хунук эшитилади?
Овозингизни диктофонда эшитгач, ўзингизга жуда ҳам хунукдек туюлади. Тўғрими? Кўплар шундан шикоят қилади. Хатто сиз ҳам бир марта бўлсада, шикоят қилгансиз. Бошқалар "Жиннимасин, овозинг яхшику" деган. Аслида эса бу янглишиш. Ҳақиқий овозимизни ўзимиз эмас, ўзгалар эшитишади. Улар эса шу овозимизга ўрганиб қолишган. Шу учун уларга бу хунукдек туюлмайди.
Оғзингиздан чиқаётган товушлар ўзингизга маъқул туюладию, лекин диктофонда эшитгач, номаъқул туюлишига сабаб овозингиз эмас балки қулоқларингиз бу асл овозингизга ўрганмаганлигидир.
Чунки, гапирганимизда томоғимиз титрайди, вибрация беради. Ана шулар қулоқ пардасига таъсир қилиб товуш ўзгаришига олиб келади.
Бу муаммодан қутилиш учун овозингизни кўпроқ диктофонда ёзиб олиб эшитинг. Шунда овозингиз хунукдек туюлмайди
@psixobloguz
O‘zbek kitobxoni ozarbayjonlik yozuvchi va psixolog Ravshan Abdullao‘g‘lini "Bu shaharda hech kim yo‘q" va "Relslar uzra yotgan odam" kitoblari orqali tanib ulgurdi.
"Bu shaharda hech kim yo‘q" asarida gavjum shahardagi yolg‘iz odamlar haqida o‘qigan bo‘lsangiz, "Relslar uzra yotgan odam" kitobida esa, hayot mashaqqatlari va haqiqatlaridan qochgan insonning boshidan kechirganlarini rels uzra eshitasiz.
Bugun sizga yozuvchining uchinchi – "Hayot sinovlarida matonatli bo‘l" kitobini taqdim qilishdan mamnunmiz.
Ushbu kitob orqali o‘quvchi bugun hayotimizda uchrayotgan mashaqqatlarning kelib chiqishi, ahamiyati, bartaraf etish borasida hayotiy misollardan keyin aniq xulosaga keladi. Zero, birni ko‘rib fikr qil, birni shukr qil, degan purhikmat ibora bejizga aytilmagan.
📇 Yangi asr avlodi
📝 Rustam Jabborov tarjimasi
📘 Yumshoq muqova, 240 bet
💴 31 000 so’m
Buyurtma berish:
@bookuzbot / +998712300050
📚@bookuzbekistan
Ўрдакча синдроми
Психологияда "Ўрдакча синдроми" деб айтилувчи когнитив бузилиш тури мавжуд. Бунда одамлар энг биринчи бўлиб кўрган объектларини энг зўри деб ҳисоблашади. Масалан, бирор қўшиқнинг ковери чиқса, "оригинали барибир бошқача" дейсиз-ку. Ёки илк бор ҳарид қилган машинангиз, биринчи марта еб ёқтирган таомингизни кўпроқ яхши кўрасиз.
"Ўрдакча синдроми" дейилиши эса бекорга эмас. Гап шундаки, ўрдак полапонлари тухумдан чиққанда яқин бир соат ичида илк кўрган объектини онаси деб ҳисоблай бошлайди ва унинг ортидан эргашишади. Агар илк дақиқаларда бирор бир одам бўлса, унда шу объектни онаси деб ҳисоблай бошлашади. Бундай ҳодисани импринтинг деб аташади.
Когнитив бузилишлар инсонларга оқилона қарорлар қабул қилишларига халақит қилади. Ёмон томони, буни ўзингиз сезмайсиз.
@psixobloguz
Талабаларимга "Диққат етишмовчилиги синдроми" мавзусида мустақил таълим учун видеоролик тайёрлаб келиш топшириғини бергандим. Кутганимдан ҳам аъло даражада тайёрлаб келишибди.
Видеороликда ТМС институти талабалари
@psixobloguz
Мақолларда психология борлигини билармидингиз? Мақоллар узоқ тарих давомидаги кузатувлар натижасида шаклланган халқ билимдонлигидир. Бугун биттасини таҳлил қиламиз:
«Яхши қовунни ит ейди»
Бизни халқда мана шундай мақол бор. Бунинг маъноси шуки, яхши қиз ёмон йигитга турмушга чиққанда айтилади. Баъзи яхши қизларнинг ёмон йигитларни ёқтириб қолишининг бир нечта сабаблари мавжуд бўлиши мумкин. Уларни кўриб чиқамиз:
1. Стереотиплар ўзгариши: Баъзи қизлар "яхши йигитлар" билан анъанавий ва зерикарли муносабатлардан чарчаши, шунинг учун улар янада сирли ҳамда қизиқарли одамлар ўзига жалб қилиши сабаб бундай бўлиши мумкин.
2. Саргузашт ҳисси: Баъзи қизлар учун "ёмон болалар" уларнинг ҳаётига ҳаяжон, адреналин қўшиши мумкин бўлган қийинчилик ёки саргузаштни англатади.
3. Ўз-ўзини паст баҳолаш: Баъзи қизлар ўзини паст баҳолаши мумкин. Шу сабаб ўзларини яхши муносабатларга лойиқ эмас деб ҳисоблайдилар. Бу эса уларни ўзи ҳақидаги ишончини тасдиқлайдиган партнерни жалб қилишга олиб келади.
4. Одат: Олдинги салбий тажрибадан олинган травма натижаси ўлароқ баъзи қизлар онгида бундай муносабатлар ягона вариант сифатида шаклланиб қолган бўлиши мумкин.
P.S. Аслида бу саволни илмий жиҳатдан ўрганиш жуда мураккаб. Бу борада аниқ илмий хулосалар йўқ. Бу шунчаки кузатувлар.
P.S. Талабалар билан дарсда шу мавзуда баҳс бўлувди. Шу баҳс пост ёзилишига сабабчи бўлди:)
@psixobloguz
Бундан уч ойча олдин шарлатан, соққафуруш, эзотерик психологлар фаолиятини тартибга солиш бўйича давра суҳбати бўлиб ўтган экан.
Кимларга юборишни биласизлар а?
Манбаа
https://parliament.gov.uz/news/soxta-psixologlar-faoliyatini-tartibga-solish-zarurati
@psixobloguz
Стресснинг эволюцияга таъсири
Яна бир нарсани айтиб ўтиш керак. Биламизки, инсоннинг илмий атамаси Homo sapiens'дир. Homo sapiens'ларнинг 100 минг йиллик эволюцияси натижасида стрессларга чидамлиликни ўзида шакллантира олгани учун ҳам ер юзида энг кўп тарқалган биологик тур ҳисобланади. Ҳали ҳеч қайси биологик тур бу каби стрессга чидамли эмас.
Sapiens'лар билан бир даврда яшаган Homo уруғига мансуб Neandertal'лар эса Sapiens'лар каби стрессга чидамлиликни яъни биргаликда яшашдаги келиб чиқувчи стрессга бардошлиликни шакллантира олмаган.
Шу учун ҳам улар катта катта гуруҳларга бирлаша олмаган. Чунки у бундай гуруҳда сиқилиб ўларди. Шу сабаб доим кичик гуруҳларни маъқул кўрган. Ўз навбатида катта гуруҳларга бирлаша олмагач, Sapiens'лар билан бўлган тўқнашувларда мағлубиятга учрашган.
Бугунги кунда Ғарбда стресс психологияси яхши ўрганилгани учун ҳам улар ижтимоий муассасаларни, таълимни шунга мувофиқ ташкил этишади. Ва албатта яхши натижаларга олиб келаяпти.
Агар биз ҳам юртимизда психологияни юксак даражада ривожлантирганимизда эди... Ҳа майли, гапирганимиз билан фойдаси бўлармиди. Зато бизда Бунёдкор стадиони бор...
@psixobloguz
Талабалар орасида фолбинларга, ноилмий таълимотларга ишонувчилар кўпайгандан кўпаймоқда. Шундай талаба эртага давлат бошқарувига келиб қолса нима бўлади? Қарор қабул қилишда фолбинларга суяниб иш кўрса тамомда.
Адашмасам, Жанубий Кореянинг собиқ аёл президенти Пак Кин Хе ҳам бир мутахассислар қолиб ўзининг шарлатан (ё астролог ё эзотерик эди) дугонасига қулоқ солган. Кейин коррупцияда айбланиб қамалиб кетди шу аёл президент.
Энг алам қиладигани нима? Одамларга шарлатанларни тушунтираман деб ўзим ёмонотлиқ бўлиб қолаяпман. Негативчи, ичи қора дейишадимией. Жилагим келади шунақа пайтда🥲
@psixobloguz
Ўз даврида яхшигина қўллаб-қувватланганимда мендан ҳам ажойиб санъаткор чиққан бўлармиди?!))
Мана сизларга пианода янги ўрганган куйим. Қайси қўшиқ? Топингларчи.
Ҳақиқий соҳа мутахассислари ўзларини кўп ҳам реклама қилаверишмайди. Чунки бунга уларнинг вақти ҳам бўлмайди. Улар ўз тажрибасини орттириш, ривожланиш билан банд бўлишади. Шундай инсонлардан биттаси профессор Зарифбой Ибодуллаев. Зарифбой Ибодуллаев Ўзбекистонда психология ривожи учун чин маънода ҳисса қўша олган инсон деб биламан.
Илм-фанни тушуниш уёқда турсин исмини тўғри ёзишни билмайдиган PhD лар пачкалаб чиқарилаётган бир пайтда Зарифбой Ибодуллаев каби фан фидойилари борлиги озгина кўнглимга таскин беради.
Ушбу видеода автоҳалокатга учраб юра олмай қолган йигитни психомотор усулини қўллаб, оёққа турғазишгани ҳақида.
https://www.youtube.com/watch?v=BiwtYXCa2ug
@psixobloguz
Сиз амалий психологияга қизиқазизми? Сиз учун махсус курс!
Амалий психология курсимизга навбатдаги гуруҳ йиғилмоқда... 👨🏻🏫
Биз Амалий психологияни 0 дан ўргатамиз. 💯
Курсимиз мобайнида сиз:
✅ Шахсий ҳаётингиз билан боғлиқ муаммоларни хал қиласиз;
✅ Амалий психологияга оид керакли билимларни оласиз;
✅ Психолог имиджини ўрганасиз (психолог мижоз билан ишлаш маҳорати);
✅ Яқинларингиз билан муносабатларингизни мустахкамлайсиз;
✅ Анализ қилиш қобилиятингизни оширасиз;
✅ Мижозга тўғри ташхис қўйиш ва у билан ишлашни ўрганасиз;
✅ Психологиянинг илмий ва замонавий йуналишлари ўрганасиз:
- Консультация
- Психодиагностика
- Психоаналитика
- Психотерапия
- Коррекция
- ва бошқа бир қанча амалий билим хамда методикаларга эга бўласиз.
Курс давомийлиги: 4 ой♻️
Курс сўнггида: СЕРТИФИКАТ берилади 📜
Курсимиз кичик гурухда олиб борилади❗️
Гуруҳга ёзилишга шошилинг...
Мурожаат учун: @fxamidullayev
Реклама
Инсон биологик жиҳатдан мукаммал мавжудот эмас. Инсон танасини музей деб аташ ҳам мумкин. У ерда эволюция қолдирган хатоларни кўрса бўлади. Шулардан биттасини юқоридаги видеода кўришингиз мумкин.
Топшириқ: видеони катта экран ҳолатга ўтказинг, чап кўзингизни юмиб, ўнг кўзингизни қора нуқтага узмай қаратинг. Кейин смартфонни орқа олдинга ҳаракатлантиринг. Маълум бир масофага етганда плус(+) белгисини кўрмай қоласиз. (Шу ҳаракатларни ўнг кўзингизни юмиб бажарсангиз, қора нуқтани кўрмай қоласиз).
Бу нарса фанда "Blind spot" дейилади. Ўзбекчага "кўр доғ" дейилади.
Видео Топлесдан чопилди
@psixobloguz
Эсингизда бўлса тармоқларда мана шу опа дудуқланувчи болалар билан ишлашдаги усули билан роса машҳур бўлиб кетувдилар. Инстаграмда кўпчилик бу опани олқишларди. Мана шу опага нисбатан жиноят иши қўзғатилибди. Чунки унинг ишлари «илмий асосланмаган ва педагогика қоидаларига зид» деб топилган.
Ўйлайманки, бошқа шарлатанларга ҳам шунақа қонуний чоралар қўлланади.
ChatGPT'га савол бердим:
– Оила институти йўқ бўлиб кетадими?
Унинг жавоби:
– Турли шакллардаги оила институти кўп минг йиллар давомида мавжуд бўлиб, асосий ижтимоий институтлардан бири бўлиб қолмоқда. Бироқ, вақт ўтиши билан ижтимоий ва маданий ўзгаришлар оила тузилиши ва функциясига таъсир қилиши мумкин. Масалан, аёлларнинг ролидаги ўзгаришлар, турмуш қуриш, ажралиш, фарзандликка олиш ва бошқа ҳолатлар одамларнинг ўз оилаларини қандай кўриши ва яратишига таъсир қилиши мумкин.
Шундай қилиб, айтишимиз мумкинки, оила институти йўқолмайди, лекин у ижтимоий ва маданий омиллар таъсирида ўзгариши мумкин.
@psixobloguz
1 июнь – Халқаро болаларни ҳимоялаш куни.
Ушбу халқаро куннинг мақсади одамларни Ер юзидаги болалар дуч келиши мумкин бўлган муаммоларга эътиборини қаратишдир.
1. Агар сиз ота-она бўлсангиз, болангизга нисбатан ижтимоий масъулиятингиз қай аҳволда?
2. Болангизни тўлақонли шахс бўлиб камол топишида нималар қилмоқдасиз?
3. Ҳар кун болангизга вақт ажратасизми?
4. Болангиз сифатли таълим олаяптими?
5. Китоб ўқийсизми?
6. Болангизга китоб совға қиласизми?
7. Охирги совға қилган китобингиз қайси?
8. "Кичкина Шахзода"ни ўқиганмисиз?
Ва ниҳоят…
Ахийри kun.uz сайти соҳта психологларни фош этувчи видеоролик чиқарибди.
Лекин 20:20 дақиқасида журналист ҳақиқий соҳа мутахассислари қолиб, диний соҳа кишисидан фикр олгани жуда ҳам аянчли. Чунки бу киши фикрича, психогенетика таҳмин, фаразлардан иборат экан. Аммо бу жуда хато фикр.
https://youtu.be/MaN9UOM-bp0
@psixobloguz
Book.uz китоб дўкони каминага китоб совға қилиб жўнатибдилар. Китоб мундарижасини кўрдим. Қизиқарли китобга ўхшаяпти. Китоб озарбайжонлик ёзувчи ва психолог қаламига мансуб. Соҳамга алоқадор китобларни ўқишни ёқтираман. Бу китобни ҳам албатта ўқийман.
Ўзбекистонда китобхонлик тарғиботида book.uz салмоқли ҳисса қўшиб келмоқда деб айта оламан. Айниқса, сўнгги йилларда улар нашр этган китобларнинг сифати ва хилма хиллиги ортиб бориши кишини қувонтиради.
Китоб учун book.uz жамоасига алоҳида ташаккур!
@bookuzbekistan
Сизларга айтсам, бугун ажойиб фильм томоша қилдим! Илк сониданоқ ёқтириб қолдим. Мазза қилиб кулдим ҳам. Доктор Хаус сериалидан кейин кўрган энг яхши сериал деса ҳам бўлади.
Психологияга қизиқувчилар учун айни муддао фильм. Фильмда онасининг гиперопекаси туфайли маниакал-депрессия ривожланган бемор ҳақида гап боради.
Хуллас тавсия қиламан.
Кинога ҳавола👇
https://doramy.club/41246-v-psixiatricheskoe-otdelenie-tozhe-prixodit-utro.html
@psixobloguz
Мифологияларга, фолбинларга, сеҳр-жоду каби сафсаталарга ишониш қанчалик зарарли эканлигига яққол мисол. Беайб инсон азобли ўлим топди шуни деб.
Читать полностью…
Савол: Ижтимоий-гуманитар фанлар қанчалик муҳим? Уларни ривожлантириш нега керак?
Жавоб: Ижтимоий гуманитар фанларни ривожлантириш жуда муҳимдир, чунки улар бизга ўзимизни, жамиятни ва бутун дунёни яхшироқ тушунишга ёрдам беради. Бу фанлар критик фикрлашни шакллантиришга ёрдам беришади, маданият, санъат, тарих ва маданиятлараро тушунчаларни ривожлантиришга хизмат қилади. Уларнинг жамият сиёсатини шакллантиришда, муносабатларни ҳал қилишда ва адолатли жамият яратишда муҳим рол ўйнашади.
@psixobloguz
Узоқ йиллардан бери Ўзбекистонда туғилишлар сони ошиб бораятган эди. Мана шу йилнинг 1 апрель ҳолатига кўра туғилишлар сони камайиб, ўлим ҳолати кўпайишни бошлабди. Туғилишнинг камайиб бориши одатда ривожланган мамлакатларда кузатилаётган феномен эди. Энди эса бу ҳолат кам тараққий этган мамлакатларда ҳам кузатилмоқда. 20 асргача табиий ресурслар учун кураш кетган бўлса, энди инсонлар учун кураш бошланиб кетса-я. Ёшларга энг сифатли таълим, иш шароитлари яратиб берган мамлакатлар бу пойгада ғолиб чиқади. Қайсидир маънода буни ҳукумат сигнал ўлароқ қабул қилар.
@psixobloguz
Стресс менежмент
Баъзи бир инсонлар стрессли вазиятларга жуда чидамли бўлишади. Баъзилар эса стрессни бошқара олишмайди. Шундайлардан биттаси мен эдим. Икки марта ўқишдан йиқилганман. Бу жуда оғир зарба бўлган. Чунки ўқишга кириш ёки кирмаслик ҳаётимизни белгилаб берадигандек эди гўёки. Етмаганига қўни-қўшни, қариндош уруғ, яқинларингни кўзига қарашни айтмайсизми?! Уларнинг ҳар бир нигоҳи мени Ватан фильмидаги "Отиб таша" гапини эслашимга сабаб бўларди
Ўша пайтларда ҳозиргидек зўр имкониятлар йўқ эди. Сиртқи-пиртқи, супер-мупер контракт йўқ. Хусусий олийгохлар йўқ. Минглаб ёшларнинг тақдири 1 август куни хал бўларди қоларди. Таслим бўлганлар Россия сурарди. Хитрлик йўллар билан ҳам "талаба" бўлганлар кўп эди. Яна бир тоифа таслим бўлмай ўз устида бир йил ишлаб, омадини синаб кўрар эди. Лекин бу осон эмас эди. Бу учун ўнлаб китобларни бир йил давомида қайта-қайта ўқиш, тонг ёришмасидан туриш дегани эди бу. Эсимда бор туриб илк қиладиган ишим Худога илтижо қилиш билан бошланарди: эй Худо, ўқишга кириб кетай, яқинларим юзини ёруғ қилай.
Хуллас стрессли даврлар эди. 1 август эса ултра-про-макс стресс куни эди. Бутун республика стрессга тушарди ўзиям.
Нега икки марта ўқишга кира олмаганлигимни бугун таҳлил қилсам, ҳамма гап стрессни бошқариш илмим йўқлигида экан. Чунки билимим яхши эди. Лекин имтихон бошланди дегунча ҳамма нарса эсимдан чиқарди. 1 август куни қандай қалтираганларим ҳалиям эсимда. Негаки ижтимоий босим кучли эди-да. Агар менда стресс менежмент илми бўлганида биринчи йилиёқ ўқишга кириб кетган бўлардим.
Бахтли бўлишни истасангиз, стресс менежмент илмини ўрганинглар. Оилада ҳам карьерада ҳам асқатади. Бугунги кунда ўз стрессини назоратда ушлаб тура оладиган, эмоционал барқарор инсонлар омадга тез эришишади.
@psixobloguz
Бир неча ҳафта олдин феминизм, бокиралик юки деган гаплар роса айланди. Муҳокамалар бўлиб кетди. Тарихчи братнинг гўрига асарият XY хромасомалилар ғишт қалашди, баъзи XX хромасомалилар эса ҳурсанд бўлишди.
Бу ҳақида мени фикримни сўраяпсизми? Мен нима дея олардим?! Мана Ҳожибой Тожибоев икки оғизда ҳаммасини тушунтириб қўйганлар-ку.
Лекин мен буни тушунишимга йиллар кетган😂
@psixobloguz
Қўшиқларимиз психологияси
Қўшиқларимизга эътибор қилганмисиз ҳеч? Деярли бир хил:
– айрилиқ;
– хиёнат;
– рад этилиш;
– камбағал деб қиз бермаслик
каби мавзулар атрофида айлангани айланган. Мавзулар ўтмишга қаратилган: Сиқилиш, азобланиш, депрессия.
Агар психологик таҳлил қилинса буни бемалол инфантиллик дейиш мумкин яъни ҳиссий етилмаганлик.
Ё майли айтилмасин эмас айтилсин. Адабиётда шундай санъат тури ҳам мавжуд. Лекин ҳар 10 та қўшиқни 7-8 таси шу мавзулар. Қайсидир маънода халқимиз руҳиятидан даракмикин деб ўйлаб қоламан.
(Фикримни тиргаклаш учун бирор бир тадқиқот келтира олмайман. Чунки бундай тадқиқотни ўзи йўқ. Кузатувларим бу)
(Қайсидир маънода санъатдаги бу ҳолат иқтисодий-ижтимоий омиллар сабабли бўлиши ҳам мумкин)
Альтернатив математика
Ушбу фильмда ҳаддан ортиқ ақлдан устун бўлган ностандарт қарашларга толерантли(тоқатли) бўлиш қанчалик абсурд эканлигини кўришимиз мумкин.
@psixobloguz
Мазкур куй Такси фильми орқали кўпчилигимизга таниш. Аммо куй тарихи узоқ ўтмишга бориб тақалар экан.
Читать полностью…
#оффтоп
Бизнинг жамият қанчалик деградацияга учраганлигини билмоқчи бўлсанг, илмий этикага тупуриб кўйган бир шарлатанни зўр бериб ҳимоя қилаётганларга боқ!
© Шамсий
Социолог Энтони Гидденснинг "Социология" китоби қачонлардир ўзбекчага таржима этилган экан. Китобдаги мавзулар жуда қизиқ. Вақт топиб ўқинглар.
@psixobloguz
Синган қаҳрамон
Яқинда кинотеатрга бориб «Кунг Фу Панда 4» мултьфильми томошасига тушгандим. Жуда ёқди. Айниқса, фильм тизерида Тай Лунг қайтишини кўриб роса ҳурсанд бўлгандим. Нега? Чунки фильм бош қаҳрамонидан ҳам кўра Тай Лунг персонажи менга кўпроқ ёққан. Унинг озори бегона эмас, таниш эди.
Йиллар давомида устози томонидан аждархо жангчиси эканлиги уқтириб келинган аммо якунда ундаймаслигини кўриб когнитив диссонансга тушган аламзада қаҳрамон эди у.
(Бир вақтлар ўзбек ёшларига ҳам буюк келажак ҳақида ваъдалар бериб келинган эди)
Уни бошқа ёвуз қаҳрамонлар билан бир сафга қўйиб бўлмайди. У ёвуз бўлиб туғилмаганди. У нотўғри фалсафа асосига қурилган нотўғри тарбия хосиласи эди. Тай Лунг ўзига ишончи паст устознинг шогирди эди. Чунки Шифу ўзи эриша олмаган даражага шогирдини эриштирмоқчи бўлганди.
Ҳаётимизда ҳам ўзи эриша олмаган мақсадларга боласини эришишини истаб туну кун фарзандининг болалигини ўғирлайдиган ота-оналар йўқ дейсизми?!
@psixobloguz