📌 ۲۶ ژوئن ۱۹۴۳ مرگ لاندشتاینر کاشف گروههای خونی
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۵ تیر ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️کارل لاندشتاینر متولد ۱۴ ژوئن ۱۸۶۸ آسیبشناس و ایمنیشناس اتریشی-آمریکایی بود که برای کشف گروههای خونی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۳۰ شد. از او به عنوان پدر طب انتقال خون یاد شده است.
وی در بادنِ وین در یک خانواده یهودی به دنیا آمد و در دانشگاه وین به تحصیل پزشکی پرداخت. او سپس برای ادامه تحصیل در رشته شیمی به دانشگاه وورتسبورگ، دانشگاه مونیخ، و دانشگاه زوریخ رفت. وی در ۱۸۹۰ به مسیحیت گروید.
او پس از بازگشت به وین در انستیتو بهداشت و انستیتو آسیبشناسی دانشگاه وین مشغول به کار شد. تحقیقات وی در ۱۹۰۰ منجر به کشف گروههای خونی اصلی (آ، ب، و اُ) و ابداع روش نوین طبقهبندی گروههای خونی براساس آگلوتینینها شد. او نشان داد انتقال خون بین افرادی که گروه خونی یکسان دارند باعث بروز واکنش نمیشود.
دستاورد بعدی او همراه با کنستانتین لِوادیتی میکروبشناس رومانیایی و اِروین پوپر پزشک اتریشی کشف ویروس فلج اطفال در ۱۹۰۹ بود. لاندشتاینر پس از پایان جنگ جهانی اول به هلند و سپس انستیتو راکفلر، نیویورک رفت.
اولین انتقال خون موفق در ۱۹۰۷ توسط روبن اوتنبرگ پزشک و خونشناس آمریکایی در بیمارستان مونت ساینای نیویورک انجام شد. کشف گروههای خونی فرعی (م، ن، و پ، لاندشتاینر و لِوین، ۱۹۲۷) و گروه خونی اِرهاش (لاندشتاینر و واینر، ۱۹۳۷) امکان تزریق کاملاً بیخطر خون را فراهم کرد. در ۱۹۵۴ اولین جایزه لاندشتاینر توسط انجمن بانکهای خون آمریکا به اوتنبرگ اعطا شد.
لاندشتاینر در ۷۵ سالگی در نیویورک درگذشت. از افتخارات دیگر او میتوان به دریافت جایزه آرونسون (۱۹۲۶)، جایزه کامرون (۱۹۳۸)، و جایزه لَسکِر (۱۹۴۶) و عضویت در آکادمی ملی علوم (۱۹۳۲) و انجمن فلسفه آمریکا (۱۹۳۵) و انجمن سلطنتی لندن (۱۹۴۱) اشاره کرد.
سردیس برنزی لاندشتاینر در ۱۹۵۸ در تالار مشاهیر فلج اطفال (انستیتو روزولت، وارم اسپرینگ، جورجیا) نصب شد. به ارتباط معکوس بین آنتیژنهای گروه خونی بر روی سلولهای قرمز و آنتیبادیهای گروه خونی در پلاسما قانون لاندشتاینر گفته میشود. از ۲۰۰۵ روز ۱۴ ژوئن به مناسبت تولد لاندشتاینر روز جهانی اهداکنندگان خون نامیده شده و گوگل در ۲۰۱۶ به همین مناسبت لوگو خود را تغییر داد.
📌تصویر: برندگان نوبل ۱۹۳۰، از چپ سی. وی. رامان (فیزیک)، هانس فیشر (شیمی)، لاندشتاینر (فیزیولوژی یا پزشکی)، و سینکلر لوئیس (ادبیات).
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۲۴ ژوئن ۱۸۵۲ تولد لوفلر کاشف باسیل دیفتری
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۳ تیر ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️فردریش آگوست یوهانس لوفلر باکتریشناس آلمانی، استاد میکروبشناسی و بهداشت دانشگاه گرایفسوالد، و از پیشگامان ویروسشناسی بود که در ۱۸۸۴ عامل بیماری دیفتری را کشف کرد.
بریتونیو پزشک فرانسوی اولین بار در ۱۸۲۶ این بیماری (آنژین بدخیم، گردن گاوی، خروسک، خُناق، خُناک، بادزهره، یا زهرباد) را توصیف کرد و به دلیل وجود غشای کاذب چرممانند در حلق یا حنجره، دیفتری نامید.
باسیل این بیماری موسوم به کورینه باکتریوم دیفتریا اولین بار در ۱۸۸۳ توسط تئودور ادوین کلبس آسیبشناس آلمانی-سوئیسی در ترشحات گلوی مبتلایان به دیفتری شناسایی شده بود اما محیط کشت رایج مبتنی بر ژلاتین که توسط رابرت کخ برای جداسازی باکتریها به کار میرفت، برای رشد این باکتری مناسب نبود.
لوفلر در ۱۸۸۴ محیط کشت جدیدی با استفاده از سرم تغلیظ شده (سرم لوفلر، محیط لوفلر) ساخت و به همین دلیل باکتری جدید باسیل کلبس-لوفلر نام گرفت. وی در فرانکفورت به دنیا آمد و پدرش پزشک بود.
او پس از تحصیل در دانشگاه وورتسبورگ به برلین رفت و در بیمارستان پپینیر و بیمارستان شاریته مشغول به کار شد. وی دستیار کخ در اداره سلطنتی بهداشت برلین بود و در ۱۸۸۴ به انستیتو فردریش ویلهلم و در نهایت دانشگاه گرایفسوالد رفت.
انتشار نتایج مطالعات لوفلر درباره دیفتری در ۱۸۸۴ مقدمات ساخت سرم ضد دیفتری را فراهم کرد. وی در ۱۸۸۷ مجله باکتریشناسی و انگلشناسی را بنیان گذاشت که بعدها نام آن به مجله بینالمللی میکروبشناسی پزشکی تغییر یافت.
لوفلر و همکارش پاول فروش در ۱۸۹۷ عامل تب برفکی (بیماری دهان و پا) را که بیماری عفونی و اغلب کشنده ویروسی احشام است شناسایی کردند. آنان نشان دادند خاصیت بیماریزایی سرم حیوان مبتلا به این بیماری حتی پس از عبور از فیلتر چمبرلند حفظ میشود و بنابراین عامل این بیماری یک ارگانیسم کوچکتر از باکتری (آفتوویروس) است.
وی در ۶۲ سالگی در ۹ آوریل ۱۹۱۵ در برلین درگذشت. انستیتو لوفلر در جزیره رایمز، گرایفسوالد و انستیتو میکروبشناسی پزشکی لوفلر در دانشکده پزشکی دانشگاه گرایفسوالد به افتخار او نامیده شده است.
📌تصویر: تمبر یادبود یکصدمین سال تأسیس انستیتو لوفلر، ۲۰۱۰.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۲۲ ژوئن ۱۹۳۹ تولد یونات پیشگام کریستالوگرافی ریبوزوم
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱ تیر ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️آدا (عادا) یونات بیوشیمیدان اسرائیلی است که برای تحقیق درباره ساختمان پروتئین و کریستالوگرافی ریبوزوم بهطور مشترک با دو دانشمند آمریکایی (وِنکی راماکریشنان و توماس استایتز) برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۰۹ شد. بسیاری از همکاران وی در اسرائیل و محافل مختلف علمی جهان تا سالها تحقیقات یونات را جدی نمیگرفتند و حتی وی را مورد تمسخر قرار میدادند.
او رئیس بخش تحقیقات انستیتو وایزمن، و عضو آکادمی ملی علوم و آکادمی علوم و هنر آمریکا، انجمن سلطنتی لندن، و سازمان زیستشناسی مولکولی اروپا است و در اواخر قرن بیستم موفق به شناسایی ساختمان کریستال ریبوزوم شد. از افتخارات دیگر یونات میتوان به دریافت جایزه هاروی (۲۰۰۲)، جایزه لوئیزا گراس هورویتز (۲۰۰۵)، جایزه ولف (۲۰۰۶)، جایزه پاول ارلیش و لودویگ دارمستادر (۲۰۰۷)، جایزه انیشتین و جایزه علمی لورئال-یونسکو برای زنان (۲۰۰۸) اشاره کرد.
وی در گئولا، اورشلیم در خانواده مهاجر لهستانی به دنیا آمد و در کودکی پدر خود را از دست داد. او ناچار بود همزمان با تحصیل در دانشگاه عبری اورشلیم و سپس انستیتو وایزمن در شهر رخووت، برای گذران زندگی کار کند. یونات اولین زن اسرائیلی برنده نوبل، اولین زن برنده نوبل علمی در خاورمیانه، و اولین زن برنده نوبل شیمی در جهان پس از ۴۵ سال (دوروتی هوچکین، ۱۹۶۴) بود.
او بنیانگذار اولین آزمایشگاه کریستالوگرافی پروتئین در اسرائیل (۱۹۷۰) بود. ریبوزوم محل ترجمه رِنا به پروتئین است و به دلیل تفاوت ساختمان آن در انسان و باکتریها اغلب به عنوان اندامک هدف برای ساخت آنتیبیوتیک به کار میرود. یونات در سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ ساختمان کامل هر دو زیرواحد ریبوزوم را با وضوح بالا شناسایی کرد و نشان داد این اندامک سلولی نامتقارن دارای یک منطقه متقارن عمومی برای انجام فرایند پلیمریزاسیون پلیپپتیدها است.
ریبوزوم در واقع یک ریبوزیم (مولکول رِنا با توانایی آنزیمی) است که میتواند با تغییر آرایش فضایی، جایگاه مناسبی (تونل ریبوزومی) برای مولکول سوبسترا ایجاد کند. یونات موفق شد با ابداع یک روش نوین (کرایو-بیو-کریستالوگرافی) نحوه اثر بیش از ۲۰ آنتیبیوتیک مختلف را که اندامک هدف همه آنها ریبوزوم است به دقت مشخص کند. این دستاورد وی نقش مهمی در شناسایی مکانیسم مقاومت باکتریها در مقابل آنتیبیوتیکها و پدیدههایی مانند همافزایی (سینرژیسم) آنتیبیوتیکها دارد و به طراحی داروهای جدید کمک میکند.
📌تصویر: الگوی یونولیتی ابتدایی ریبوزوم، مِرنا (رشته قرمز)، و پلیپپتید در دست ساخت (رشته آبی).
🔗توصیه آدا یونات به جوانان در هفتاد و یکمین نشست برندگان نوبل، لیندو، آلمان، ۲۰۲۲: حس کنجکاوی و علاقه خود را دنبال کنید.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 دوز پایین مینوکسیدیل خوراکی برای درمان ریزش مو
🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️به تازگی یک مطالعه در مجله انجمن پزشکی آمریکا (جاما) نشان داد تجویز دوز پایین مینوکسیدیل خوراکی (ال-دی-او-ام) به دنبال انتشار یک مقاله در نشریه نیویورک تایمز درباره اثربخشی این دارو در درمان ریزش مو بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
تجویز دوز پایین مینوکسیدیل خوراکی (قرصهای ۲٫۵ یا ۵ میلیگرمی) در ۸ مرکز درمانی برای بار اول طی ۸ هفته پس از مقاله نیویورک تایمز در مقایسه با ۸ هفته پیش از آن بهطور معنادار افزایش یافته و از ۰٫۵ در ۱۰ هزار نسخه به ۰٫۹ در ۱۰ هزار نسخه رسیده است (قرص ۱۰ میلیگرمی مینوکسیدیل برای درمان پرفشاری به کار میرود و از مطالعه حذف شد). بیشترین میزان افزایش در مردان و سفیدپوستان گزارش شده و برای مقایسه، چنین افزایشی در مورد داروی فیناستراید یا داروهای پرفشاری گزارش نشده است.
مقاله نیویورک تایمز تأکید کرده دوز پایین مینوکسیدیل خوراکی برای ریزش مو روش چندان شناخته شدهای برای بیماران و پزشکان نیست و به تأیید اداره غذا و دارو نیز نرسیده است، اما ارزان، بیخطر، و در بسیاری از افراد به شدت مؤثر است. نیویورک تایمز برای این ادعا هیچ یافتهای از تحقیقات یا شواهدی از کارآزمایی بزرگ تصادفیشده ارائه نکرده و تنها به نتایج یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۷ در مجله بینالمللی پوست بسنده کرده است.
رادنی سینکلر استاد پوست دانشگاه ملبورن و محقق اصلی این مطالعه میگوید، “پیش از انتشار مقاله نیویورک تایمز نیز تجویز دوز پایین مینوکسیدیل خوراکی برای ریزش مو به تدریج در حال افزایش بود اما پس از آن افزایش ناگهانی تقاضا باعث شده هماکنون با کمبود جهانی این دارو روبرو باشیم، هرچند قرص مینوکسیدیل هنوز جزو فهرست داروهای کمیاب انجمن داروسازان نیست.”
نظرسنجی انجمن بینالمللی جراحی ترمیم مو در ۲۰۲۲ نشاندهنده تجویز مینوکسیدیل خوراکی توسط ۲۶ درصد پزشکان بهطور مداوم یا غالب (بهعلاوه ۲۰ درصد بهطور پراکنده) است درحالیکه این رقم در ۲۰۱۹ تنها ۱۰ درصد و در ۲۰۱۷ صفر بود.
آدام فریدمن استاد و رئیس دپارتمان پوست دانشگاه جرج واشنگتن میگوید این افزایش سریع تجویز مینوکسیدیل برای او عجیب نیست. براساس نظرسنجی وی و همکارانش در سطح کشوری که قرار است نتایج آن به زودی در مجله داروهای درماتولوژی منتشر شود، بیش از ۸۵ درصد متخصصین پوست به دنبال انتشار مقاله نیویورک تایمز شاهد افزایش مراجعه بیماران برای دریافت نسخه مینوکسیدیل خوراکی بودهاند. همچنین جستجوی گوگل برای کلمات ریزش مو، کچلی، و مینوکسیدیل در این مدت به شدت افزایش یافته است.
به نظر فریدمن، این موضوع لزوماً بد نیست: “با یک مقاله، آموزش درباره یک بیماری شایع طوری در سطح جهانی گسترش یافته که هیچ پزشکی نمیتوانست مشابه آن را انجام دهد.” او باور دارد که مقاله نیویورک تایمز مبتنی بر واقعیت و شواهد و همچنین نظرات متخصصین برجسته پوست است.
🔗منبع: مدسکیپ
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌مجوز اداره غذا و دارو برای اِروکسون
📌اولین داروی موضعی بدون نسخه برای اختلال نعوظ
🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۹ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️شرکت انگلیسی فوتورا مدیکال اعلام کرد ژل موضعی اِروکسون که پیش از این در بازار اروپا موجود بود موفق به اخذ تأییدیه اداره غذا و دارو (افدیای) آمریکا شده است. این دارو نیاز به نسخه ندارد و انتظار میرود بازار داروهای اختلال نعوظ که در ۲۰۲۱ بیش از ۳ میلیارد دلار برآورد شده بود تا ۲۰۲۸ به ۶ میلیارد دلار برسد. بیش از نیمی از مردان آمریکایی درجاتی از اختلال نعوظ را تجربه کردهاند و بیش از نیمی از این بازار متعلق به آمریکای شمالی است.
علاوه بر فروش بدون نسخه و عوارض کمتر ناشی از مصرف موضعی، مزیت بالقوه دیگر اِروکسون بر داروهای مهارکننده فسفودیاستراز مانند سلدینافیل (ویاگرا) این است که سریعتر اثر میکند. اغلب اثر ویاگرا حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از خوردن قرص ظاهر میشود اما اِروکسون تنها در عرض ۱۵ ثانیه تا حداکثر ۱۰ دقیقه پس از استعمال موضعی اثر میکند.
ترکیبات اِروکسون شامل اتانول، پروپیلن گلیکول، گلیسرول، کاربومر، و هیدروکسید پتاسیم است. نحوه اثر ژل از طریق خنککنندگی اتانول است و به همین دلیل افدیای آن را جزو تجهیزات پزشکی و نه دارو طبقهبندی کرده است.
چند ثانیه پس از مصرف موضعی، اتانول بخار میشود و خنکی ایجاد شده گیرندههای حسی را تحریک میکند. تحریک این گیرندهها باعث آزادسازی یک پیامرسان عصبی به نام اکسید نیتریک میشود که رگهای خونی را گشاد میکند. افزایش جریان خون باعث افزایش دمای موضعی، گشاد شدن عروق عمقیتر، و افزایش نعوظ میشود.
شرکت فوتورا میگوید اِروکسون در حدود دو سوم موارد نعوظ کافی برای آمیزش موفق جنسی را ایجاد میکند. نعوظ در حدود یکسوم مردان در کارآزماییهای بالینی کافی نبوده است. پس از آمیزش، نعوظ بهطور طبیعی به پایان میرسد.
اِروکسون اثر ضدبارداری ندارد یا از بیماری آمیزشی پیشگیری نمیکند و آزمایشها نشاندهنده سازگاری این ژل با لاتکس کاندوم است. همچنین تماس ژل با مخاط دهان بیخطر است. عوارض جانبی اِروکسون اغلب خفیف و شامل سردرد، سرگیجه، و برافروختگی است. برخلاف مهارکنندههای فسفودیاستراز، نعوظ طولانی کمتر محتمل است اما در صورت تداوم نعوظ بیش از ۴ ساعت با پزشک خود تماس بگیرید. بهای این دارو در اروپا حدود ۳۲ دلار گزارش شده است.
🔗منبع: فوربس
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۹ ژوئن ۱۹۴۵ تولد کاراجیچ جنایتکار جنگ بوسنی
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۹ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️رادُوان کاراجیچ روانپزشک، شاعر، و سیاستمدار اهل یوگسلاوی سابق و رئیس جمهوری صربسکا (صرب بوسنی) در جریان جنگ بوسنی بود که به اتهام جنایت جنگی و نسلکشی در ۱۹۹۳ در دادگاه بینالمللی کیفری یوگسلاوی سابق در لاهه محاکمه شد. این محاکمه ۸ سال به طول انجامید و کاراجیچ به ۴۰ سال زندان محکوم شد.
کاراجیچ در پتنیتسا، شاونیک در جمهوری مونتهنگرو به دنیا آمد. پدرش یک پینهدوز و عضو چتنیک (ارتش دولت یوگسلاوی در تبعید که در جنگ جهانی دوم بهطور همزمان با نازیها و طرفداران تیتو میجنگید) بود که پس از پایان جنگ توسط حکومت کمونیستی بازداشت شد و بیشتر سالهای کودکی کاراجیچ را در زندان گذراند. بنیان یوگسلاوی سابق عمدتاً بر کمونیسم و ملیگرایی مؤثری استوار بود که از زمان مارشال تیتو بر این کشور حکمفرما بود و با فروپاشی یوگسلاوی در دهه ۱۹۹۰ به پایان رسید.
کاراجیچ پس از تحصیل در دانشگاه سارایوو در ۱۹۷۰ به دانمارک (بیمارستان ناستوود) و سپس آمریکا (دانشگاه کلمبیا) رفت. وی پس از بازگشت به یوگسلاوی در بیمارستانهای مختلف روانپزشکی در سارایوو، زاگرب، و بلگراد مشغول به کار شد. او دو بار در دهه ۱۹۸۰ به اتهام صدور گواهی جعلی پزشکی و اختلاس محاکمه و مدتی زندانی شد.
در ۱۹۹۰ همزمان با تشدید احساسات ملیگرایانه در میان کرواتها، کاراجیچ حزب دموکراتیک صرب را با دیدگاه ایجاد صربستان بزرگ تشکیل داد. شعرهایی که او میسرود نیزعمدتاً تحت تأثیر دوبریتسا چوسیچ نویسنده و سیاستمدار صرب رنگ و بوی سیاسی داشت.
اعلام استقلال بوسنی و هرزگوین در پی همهپرسی ۱۹۹۲ که توسط صربها تحریم شده بود، آغازگر جنگ بوسنی بود. کاراجیچ و ژنرال راتکو مِلادیچ (قصاب بوسنی) مسؤول اصلی اتفاقات وحشتناکی بودند که بین سالهای ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ در سارایوو به وقوع پیوست، هرچند وی همواره این اتهام را رد کرده و همه آن جنایتها را به نیروهای خودسر نسبت داده است.
تنها در سربرنیتسا که توسط سازمان ملل منطقه امن اعلام شده بود، اندکی پیش از پایان جنگ بوسنی در ۱۹۹۵، حدود ۸ هزار مرد و پسر نوجوان در عرض کمتر از یک هفته قتلعام شدند. در محاصره سارایوو بیش از ۱۰ هزار نفر کشته شدند.
کاراجیچ حدود ۱۳ سال متواری بود و با هویت جعلی (دی دی دیوید) به عنوان متخصص طب جایگزین (انرژیدرمانی) فعالیت میکرد. او در ۲۰۰۸ در بلگراد بازداشت و در ۲۰۱۹ محکومیت وی به حبس ابد تبدیل شد. مِلادیچ در ۲۰۱۱ بازداشت و در ۲۰۱۷ به حبس ابد محکوم شد. اسلوبودان میلوشویچ رئیسجمهور صربستان نیز در ۲۰۰۱ در همین ارتباط و همچنین جنایت جنگی در کوزوو بازداشت شد اما پیش از صدور حکم نهایی در بازداشتگاه سازمان ملل در لاهه درگذشت.
📌تصویر: سنگ قبرهای یادبود قربانیان نسلکشی سربرنیتسا، ۲۰۰۹.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۸ ژوئن ۱۹۷۱ مرگ کاریر کاشف ویتامین آ
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۸ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️پاول کاریر متولد ۲۱ آوریل ۱۸۸۹ شیمیدان سوئیسی بود که برای مطالعه در زمینه ویتامینها بهطور مشترک با نورمن هاورث شیمیدان بریتانیایی برنده جایزه نوبل شیمی ۱۹۳۷ شد. آلبرت سِنت گیورجی پزشک و بیوشیمیدان مجارستانی- آمریکایی نیز در همان سال برای کشف ویتامین ث جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت کرد.
وی در مسکو به دنیا آمد و در دانشگاه زوریخ و نزد آلفرد وِرنر (شیمیدان سوئیسی و برنده نوبل شیمی ۱۹۱۳) در انستیتو شیمی به تحصیل پرداخت. او مدتی در انستیتو زیستشناسی سرطان جرج-اسپیر-هاوس، فراکفورت دستیار پاول ارلیش (پزشک و ایمنیشناس آلمانی و برنده نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۰۸) بود و در ۱۹۱۹ به استادی و ریاست انستیتو شیمی دانشگاه زوریخ منصوب شد. اولین مقالات وی و کارل نِیگلی گیاهشناس سوئیسی در دهه ۱۹۲۰ درباره پلیساکاریدهای گیاهی، سلولز، و دکسترین بود.
اولین بار در ۱۹۱۲ سِر فردریک هاپکینز (بیوشیمیدان انگلیسی و برنده نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۲۹) نشان داد عوامل ناشناخته غیر از کربوهیدرات، پروتئین، و چربی در شیر برای رشد ضروری هستند. کاسیمیر فونک بیوشیمیدان لهستانی-آمریکایی در ۱۹۱۲ مفهوم آمین حیاتی (ویتال آمین، ویتامین) را مطرح کرد.
در ۱۹۱۳ اِلمر مککالوم و دانشجویش مارگریت دیویس در دانشگاه ویسکانسین-مَدیسون و لافایت مندل و توماس آزبورن در دانشگاه ییل بهطور مستقل یکی از این عوامل ضروری را که محلول در چربی بود کشف کردند. این ماده توسط مککالوم و دیویس "عامل آ" و بعدها ویتامین آ نام گرفت.
تحقیقات کاریر بر رنگدانههای گیاهی بهویژه کاروتنوئیدهای زرد (بتاکاروتن) متمرکز بود. او در ۱۹۳۱ با شناسایی ساختمان شیمیایی ویتامین آ و کاروتنوئیدها نشان داد که این رنگدانهها در بدن به ویتامین آ تبدیل میشوند. پیش از وی هَری استینباک در دانشگاه ویسکانسین-مَدیسون احتمال ارتباط بین ویتامین آ و بتاکاروتن را مطرح کرده بود. ریچارد کوهن (شیمیدان آلمانی و برنده نوبل شیمی ۱۹۳۸) و دانشجوی فرانسویاش ادگار لِدرر نیز تقریباً بهطور همزمان به تحقیق درباره کاروتنوئیدها پرداختند.
مطالعات کوهن، لدرر، و کاریر منجر به مطرح شدن دوباره کروماتوگرافی پس از اختراع آن در ۱۹۰۳ توسط میخائیل سیویت گیاهشناس روسی شد. سویت در ۱۹۱۱ با پیشنهاد اصطلاح "کاروتنوئید" اعلام کرد این رنگدانه زرد (گزانتوفیل) احتمالاً ترکیبی از چندین ایزومر است اما سایر دانشمندان این ادعا را رد میکردند. تاکنون بیش از ۱,۱۰۰ کاروتنوئید شناسایی شده است.
کاریر بعدها ساختمان ویتامین ث، ویتامین ب۲، و ویتامین ای را نیز شناسایی کرد. دو شیمیدان هلندی بهنام دیوید آدریان فن دراپ و ژوزف فردیناند آرنز در ۱۹۴۷ موفق به ساخت ویتامین آ در آزمایشگاه شدند. کاریر در ۸۲ سالگی در زوریخ درگذشت.
از افتخارات دیگر او میتوان به دریافت جایزه مارسل بونوا (۱۹۲۲) و عضویت در آکادمی علوم لئوپولدی (۱۹۲۵)، انجمن سلطنتی ادینبرا (۱۹۴۳)، آکادمی ملی علوم آمریکا (۱۹۴۵)، و انجمن سلطنتی لندن (۱۹۴۷) اشاره کرد. کتاب "درسنامه شیمی آلی" وی که اولین بار در ۱۹۲۷ به چاپ رسید ۱۳ بار تجدید چاپ و به ۷ زبان ترجمه شد. نشان پاول کاریر از ۱۹۵۹ توسط دانشگاه زوریخ به شیمیدانهای برجسته اعطا میشود.
📌تصویر: تمبر یادبود کاریر، ۱۹۹۷.
🔗فیلم کوتاهی از برندگان نوبل ۱۹۳۷.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۷ ژوئن ۱۹۲۰ تولد ژاکوب کاشف اوپرون
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۷ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️فرانسوا ژاکوب (یاکوب) پزشک و زیستشناس فرانسوی بود که بهطور مشترک با آندره لووف و ژاک مونو در ۱۹۶۵ برای کشف اوپرون برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی شد.
وی در نانسی در یک خانواده یهودی به دنیا آمد و هنگامی که دانشجوی دانشکده پزشکی پاریس بود در جریان اشغال فرانسه توسط ارتش نازی به انگلستان رفت. او به واحد پزشکی لشکر دوم زرهی فرانسه پیوست و به دنبال زخمی شدن در ۱۹۴۴ به پاریس بازگشت. نشان لیبراسیون و لژیون دونور به پاس خدمات ژاکوب در جنگ به وی اعطا شد.
او پس از پایان تحصیل در ۱۹۴۷ به مرکز تحقیقات کابانل رفت و به تحقیق درباره تولید آنتیبیوتیک تیروتریسین پرداخت. وی در ۱۹۵۰ به انستیتو پاستور و نزد ژاک مونو رفت. موضوع پایاننامه او در ۱۹۵۱ لیزوژنی، پروویروس، و تداخل ژنوم باکتری و باکتریوفاژ بود. ژاکوب و مونو در ۱۹۶۱ ایده کنترل سطح آنزیمها در همه سلولها از طریق رونویسی ژنها را مطرح کردند.
دانشمندان تا پیش از آن میدانستند که مثلاً اگر باکتری اشریشیا کلی به جای قند ساده گلوکز با قند لاکتوز مواجه شود، شروع به تولید آنزیمهایی برای تجزیه لاکتوز به گالاکتوز و سپس تبدیل گالاکتوز به گلوکز خواهد کرد و این آنزیمها از قبل در باکتری وجود ندارند. با کشف دیاِناِی (دِنا) توسط واتسون و کریک در ۱۹۵۳ روشن شد که همه پروتئینها دارای رمز ژنتیکی هستند.
ژاکوب و مونو نشان دادند عوامل خاصی در باکتری اشریشیا کلی عامل سرکوب رونویسی دِنا به آراِناِی (رِنا) و در نتیجه جلوگیری از تولید لاکتاز هستند. آنان این عوامل را که مستقیما به دِنا متصل میشوند سرکوبگر لاکتوز (لاک رپرسور) و مجموعه رپرسور و بخشی از دِنا که با آن در تعامل است را لاک اوپرون نامیدند.
دستاورد مهم دیگر ژاکوب همراه با ماتیو میسلسون (زیستشناس آمریکایی) و سیدنی برنر (زیستشناس اهل آفریقای جنوبی و برنده نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۲۰۰۲) کشف امآراِناِی (مِرِنا، رِنای پیامرسان) در ۱۹۶۱ بود.
اوپرون واحد عملیاتی دِنا تحت کنترل یک پروموتر واحد است. از هر اوپرون یک مِرنا رونویسی میشود. در حضور لاکتوز، برخی مولکولهای لاکتوز به آلولاکتوز تبدیل و با اتصال به لاک رپرسور باعث سلب توانایی اتصال آن به دِنا و توقف سرکوب رونویسی میشوند.
ژاکوب و مونو این ایده را به همه پروتئینها گسترش دادند و به تدریج ژنهای دیگری که در کنترل رونویسی نقش دارند شناسایی شدند. مثلاً در مخمر نان که ۶٫۴۱۹ ژن در تولید پروتئین نقش دارند، ۴۰۵ ژن مستقیماً مسؤول کنترل رونویسی هستند.
ژاکوب رئیس آزمایشگاه انستیتو پاستور پاریس، از بنیانگذاران و اولین رئیس دپارتمان ژنتیک سلولی این انستیتو، و از ۱۹۶۴ استاد ژنتیک سلولی کالج فرانسه بود و در ۱۹ آوریل ۲۰۱۳ در ۹۲ سالگی در پاریس درگذشت.
از افتخارات دیگر او میتوان به عضویت در آکادمی علوم و هنر (۱۹۶۴)، آکادمی ملی علوم، و انجمن فلسفه آمریکا (۱۹۶۹)، و انجمن سلطنتی لندن (۱۹۷۳)، و دریافت نشان هانس کرِبس (فدراسیون انجمنهای بیوشیمی اروپا، ۱۹۸۲) و جایزه لوئیس توماس برای نویسندگی علوم (دانشگاه راکفلر، ۱۹۹۶) اشاره کرد.
📌تصویر: منطق زندگی، تاریخ وراثت، فرانسوا ژاکوب، ۱۹۹۳.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌مجوز اداره غذا و دارو برای اولین داروی یبوست در کودکان
🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۵ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️اخیراً اداره غذا و دارو (افدیاِی) ایالات متحده با گسترش موارد مصرف داروی لیناکلوتاید (لینزِس، کانستلا) تأییدیه آن را برای درمان یبوست عملکردی (فونکسیونل) در اطفال ۶ سال به بالا صادر کرد. این اولین داروی یبوست کودکان است که مجوز افدیاِی دارد.
یبوست عملکردی در اطفال و نوجوانان شایع است. علائم آن شامل کاهش دفعات اجابت مزاج همراه با سفتی مدفوع و اشکال در دفع یا دفع دردناک است. هیچ عامل عضوی (ارگانیک) شناخته شدهای وجود ندارد هرچند معمولاً عوامل تسهیلکننده مختلفی مطرح است.
اثربخشی لیناکلوتاید در کودکان مبتلا به یبوست فونکسیونل در یک کارآزمایی تصادفی دوسوکور شاهددار چندمرکزی به مدت ۱۲ هفته به اثبات رسیده و توسط شواهد اثربخشی در کارآزماییهای بزرگسالان مبتلا به یبوست مزمن ایدیوپاتیک نیز تأیید شده است.
اداره غذا و دارو ابتدا مجوز این دارو را در ۲۰۱۲ برای درمان یبوست مزمن ایدیوپاتیک و سندرم روده تحریکپذیر با یبوست (آیبیاس-سی) در بالغین صادر کرد. لیناکلوتاید به شکل کپسولهای ۷۲ و ۱۴۵ میکروگرمی برای یبوست و ۲۹۰ میکروگرمی برای آیبیاس-سی تولید میشود و مقدار توصیه شده این دارو برای اطفال ۷۲ میکروگرم خوراکی روزانه یک نوبت است.
اطفال شرکتکننده در کارآزمایی لیناکلوتاید باید کمتر از ۳ بار اجابت مزاج خودبهخود در هفته و همچنین تجربه دستکم یکی از علائم زیر را دستکم یکبار در هفته، برای دستکم ۲ ماه پیش از ویزیت اول کارآزمایی را داشتند:
-سابقه امتناع از اجابت مزاج یا احتباس ارادی و افراطی مدفوع
-سابقه دفع مدفوع با قطر زیاد که گاهی توالت را مسدود کند
-وجود توده بزرگ مدفوع در رکتوم
-دستکم یک نوبت بیاختیاری مدفوع در هفته
معیار اصلی پاسخ به درمان شامل تغییر میزان اجابت مزاج خودبهخودی طی ۱۲ هفته بود. میانگین دفعات اجابت مزاج خودبهخودی در کودکانی که لیناکلوتاید مصرف کردند نسبت به دارونما بیشتر بود. دفعات اجابت مزاج خودبهخودی در هفته اول درمان افزایش یافت و در طول مطالعه در همان میزان باقی ماند.
شایعترین عارضه جانبی لیناکلوتاید اسهال است که اگر شدید باشد مصرف دارو باید متوقف و مایعدرمانی آغاز شود. مصرف لیناکلوتاید در اطفال زیر ۲ سال و همچنین در موارد تشخیص یا شک به انسداد گوارشی ممنوع است.
🔗منبع: مدسکیپ
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 مصرف شیرینکنندههای غیرقندی برای کاهش وزن توصیه نمیشود
🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۴ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️براساس تازهترین دستورالعمل سازمان سلامت جهانی، مصرف مواد شیرینکننده غیرقندی (اناساس) برای کنترل وزن یا کاهش خطر دیابت، بیماری قلبی، یا سرطان توصیه نمیشود. این مواد شامل آسپارتام، اسسولفام پتاسیم، آدوانتام، ساخارین، سوکرالوز، استیویا، و مشتقات استیویا هستند.
این توصیه مبتنی بر نتایج مرور نظاممند دادههای ۲۸۳ مطالعه در بزرگسالان، کودکان، زنان باردار، و جمعیتهای مختلط است که نشان میدهند مصرف شیرینکنندههای غیرقندی هیچ فایدهای در طولانیمدت در کاهش چربی بدن بالغین یا اطفال ندارد و حتی ممکن است دارای خطرات بالقوه باشد.
کاهش خفیف و موقت وزن و نمایه وزن (بیامآی) در بزرگسالان در کوتاهمدت نیز هیچ تأثیر معناداری بر سایر معیارهای چاقی یا سلامت کاردیومتابولیک شامل گلوکز ناشتا، انسولین، چربی خون، و فشار خون ندارد.
عوارض مصرف طولانیمدت شیرینکنندههای غیرقندی در بالغین (در برخی مطالعات کوهورت با قطعیت اندک یا بسیار اندک) شامل افزایش خطر دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبیعروقی، و مرگمیر به هر علت بوده است.
در مورد خطر سرطان، نتایج مطالعات مورد-شاهد (با قطعیت بسیار اندک) نشاندهنده ارتباط بین مصرف ساخارین و سرطان مثانه در بالغین است اما ارتباط معنادار با سایر انواع سرطان مشاهده نشده است. مطالعات در اطفال نسبتاً کمتر و عمدتاً بینتیجه بوده است.
در نهایت، مطالعات در زنان باردار حاکی از افزایش خطر زایمان زودرس (با قطعیت اندک) و احتمالاً چاقی فرزندان (با قطعیت بسیار اندک) در ارتباط با مصرف شیربنکنندههای غیرقندی است.
بهترین راه برای کاهش مصرف قند با هدف کاهش وزن، مصرف غذاهای حاوی قند طبیعی مانند میوه یا غذاها و نوشیدنیهای فاقد قند است. شیرینکنندههای غیرقندی جزو مواد غذایی ضروری نیستند و هیچ ارزش غذایی ندارند. افراد باید بهطور کلی و بهویژه از سالهای ابتدایی زندگی تلاش کنند تا از شیرینی رژیم غذایی خود بکاهند.
خطاب این توصیهها به همه افراد بهاستثنای بیماران مبتلا به دیابت است و همه شیرینکنندههای مصنوعی و طبیعی یا تغییریافته غیرغذایی را شامل میشود.
این توصیهها فرآوردههای مراقبت شخصی و بهداشتی حاوی شیرینکنندههای غیرقندی مانند خمیردندان، کرِمهای جلدی، و داروها یا قندهای کمکالری و الکلهای قندی (پُلیولها مانند مالتیتول، سوربیتول، زایلیتول، و اِریتریتول) را شامل نمیشود.
بهطور کلی توصیههای فوق توسط سازمان سلامت جهانی با توجه به اینکه نتایج مطالعات ممکن است تحت تأثیر ویژگیهای شرکتکنندگان و الگوهای پیچیده مصرف شیرینکنندههای غیرقندی قرار گیرد، “مشروط” ارزیابی شده است. بنابراین تصمیمگیری براساس این توصیهها در هر کشور نیاز به بحثهای بنیادی و مثلاً در نظر گرفتن شرایط گروههای سنی مختلف دارد.
🔗منبع: سازمان سلامت جهانی
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۴ ژوئن ۱۹۲۴ تولد بلَک کاشف پروپرانولول
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۴ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️سِر جیمز وایت بلَک داروشناس اسکاتلندی بود که برای کشف دو داروی پروپرانولول و سایمتیدین (بهطور مشترک با گرترود اِلیون بیوشیمیدان و جرج هیچینگز پزشک آمریکایی برای کشف داروی ضدسرطان ۶-مرکاپتوپورین) برنده نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۸۸ شد.
او بنیانگذار آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه گلاسگو، استاد و رئیس دپارتمان داروشناسی یونیورسیتی کالج لندن، استاد کالج کینگ لندن، رئیس دانشگاه داندی، و محقق شرکت داروسازی بریتانیایی آیسیآی (شرکت صنایع شیمیایی سلطنتی، زیرمجموعه شرکت هلندی آکزونوبل کنونی)، آزمایشگاه تحقیقاتی ولکام لندن، و شرکت آمریکایی اسکیاف (اسمیت-کلاین-فرنچ، جیاسکی یا گلاکسو-اسمیت-کلاین کنونی) بود.
وی در اودینگستون، لانارکشر به دنیا آمد و پس از تحصیل در کالج داندی و دانشگاه سنت آندروز برای تدریس به کالج پزشکی پادشاه ادوارد هفتم در سنگاپور رفت. او در ۱۹۵۰ به انگلستان بازگشت و مطالعات خود را در دانشگاه گلاسگو و شرکت آیسیآی درباره اثرات آدرنالین بر روی قلب آغاز کرد.
کشف اولین داروی مسدودکننده انتخابی گیرنده بتا آدرنالین (بتا-بلاکر، پروپرانولول، ایندرال) در ۱۹۶۴ بزرگترین دستاورد علم پزشکی در درمان بیماریهای قلبیعروقی پس از کشف دیگوکسین (دیژیتالیس، ویلیام ویترینگ، ۱۷۸۵) و یک نقطه عطف در صنعت داروسازی بود. بلَک پیش از آن داروی پرونتالول (آلدرلین) را در ۱۹۶۲ کشف کرده بود اما آزمایشهای این دارو به دلیل سرطانزایی در حیوانات متوقف شد.
روشی که بلَک ابداع کرد این بود که به جای آزمایش داروهایی که اثرات ناشناخته دارند میتوان داروهایی ساخت که دارای آثار شناختهشده هستند. وی همین روش را برای کشف داروی درمان زخم معده به کار برد اما به دلیل اختلاف با آیسیآی ناچار شد این شرکت را ترک کند و در ۱۹۶۴ به اسکیاف پیوست.
اولین داروی مسدودکننده انتخابی گیرنده شماره ۲ هیستامین (اچ۲-بلاکر، سایمتیدین، تاگامت) در ۱۹۷۵ کشف و به سرعت با پیشی گرفتن از پروپرانولول به پرفروشترین داروی نسخهای جهان تبدیل شد. بلَک در ۱۹۸۸ بنیاد پژوهشی جیمز بلَک را با حمایت شرکت جانسون و جانسون تأسیس کرد.
وی به دنبال بیماری طولانی در ۲۲ مارس ۲۰۱۰ در ۸۵ سالگی در لندن درگذشت. از افتخارات دیگر او میتوان به عضویت در انجمن سلطنتی (۱۹۷۶)، و دریافت جایزه لَسکِر (۱۹۷۶)، جایزه کامرون (۱۹۸۰)، جایزه ولف (۱۹۸۲)، و نشان پادشاهی (۲۰۰۴) اشاره کرد.
در ۲۰۱۲ برایان کوبلیکا و رابرت لِفکوویتس برای کشف گیرنده انتخابی بتا۲-آدرنرژیک برنده نوبل شیمی شدند و پروپرانولول امروز عمدتاً جای خود را به داروهای جدیدتر و اختصاصیتر برای درمان بیماریهای قلبیعروقی داده، هرچند به دلیل کمک به درمان و پیشگیری از علائم اضطراب همچنان مورد توجه هنرمندان موسیقی، هنرپیشهها، ورزشکاران، و سخنرانان است. مصرف پروپرانولول برای ارتقای عملکرد در برخی ورزشهای حرفهای ممنوع است.
📌تصویر: پلاک آلدرلی پارک، مقر مرکزی شرکت صنایع شیمیایی سلطنتی (آیسیآی) در ندِر آلدرلی، چشر، بریتانیا. نام داروی ایندرال (پروپرانولول) وارو-واژه یا آناگرام آلدرلین (پرونتالول) از ریشه آلدرلی است.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
🎙 الگویابان (۱)
بررسی کتاب «الگویابان» (بخش اول)
بخش دوم
دکتر آذرخش مکری
#مکری #آذرخش_مکری
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۳ ژوئن ۱۸۰۹ تولد هافمن خالق پیتر ژولیده
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۳ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️هاینریش هافمن روانپزشک آلمانی بود که بیشتر با داستانهای کوتاهی که برای کودکان نوشت و بهویژه کتاب مصور "پیتر ژولیده" شناخته میشود. وی در آثار خود بهطور عمده رفتارهای بد کودکان را به تصویر میکشید و آثار متعدد ادبی و نمایشی از جمله فیلم "ادوارد دستقیچی" (تیم برتون، ۱۹۹۰) با شرکت جانی دِپ براساس شخصیت پیتر ژولیده ساخته شده است.
هافمن در فرانکفورت به دنیا آمد و پس از تحصیل در دانشگاه هایدلبرگ و دانشگاه هاله، مدتی در پاریس به طبابت پرداخت. وی در ۱۸۵۱ در دارالمجانین فرانکفورت مشغول به کار شد و کارزاری برای تأسیس یک ساختمان مدرن برای بیماران روانی که دارای فضای سبز وسیع باشد به راه انداخت. بیمارستان جدید معروف به "قلعه مجانین" در محل کنونی پردیس علوم انسانی دانشگاه گوته فرانکفورت افتتاح و در دهه ۱۹۲۰ تخریب شد.
او به نوشتن شعر و متون طنز علاقه داشت و در ۱۸۴۵ به درخواست دوست ناشر خود مجموعهای از این آثار را با نام "داستانهای بامزه با 15 نقاشی رنگی برای کودکان ۳ تا ۶ ساله" به عنوان هدیه کریسمس برای پسر سه سالهاش منتشر کرد: شش داستان کوتاه مصور، با روایتی خوفناک. کاسپار سوپش را نخورد و به همین دلیل آب رفت و تکیده شد! فردریک از درد به خود میپیچید، چون با سگی بدرفتاری کرده بود. کُنراد انگشت شستش کنده شد زیرا بیوقفه آن را میمکید. به او هشدار داده بودند که اگر به مکیدن شست خود ادامه دهد، مرد دستقیچی میآید و انگشتش را میچیند.
این کتاب که هافمن برای چاپ سوم نام یکی از ضدقهرمانهای مورد علاقه خود یعنی اشتراولپیتر (پیتر ژولیده) را روی آن گذاشت، به سرعت معروف و به چندین زبان (از جمله به انگلیسی توسط مارک تواین) ترجمه شد. گناه پیتر ژولیده این بود که هیچوقت ناخنهای خود را کوتاه نمیکرد، حمام نمیرفت، یا موهایش را شانه نمیزد. تنبیه او واقعاً بیرحمانه بود: کسی او را دوست نداشت!
هافمن در ۲۰ سپتامبر ۱۸۹۴ در ۸۵ سالگی در فرانکفورت درگذشت. در زبان آلمانی از شخصیتهای آثار وی برای نامگذاری اختلالات پزشکی و روانپزشکی استفاده شده است: "فیلیپ بیقرار" برای بیشفعالی و کمتوجهی (اِیدیاچدی)، "کاسپار سوپی" برای بیاشتهایی عصبی، و "نشانگان پیتر ژولیده" برای سندرم موی غیرقابل شانه زدن.
📌تصویر: "گرترود خفه شده" در اثر پیچیدن بند ناف دور گردن جنین (بند ناف گردنی)، پیتر ژولیده ژینکولوژی (کتابچه زنان و مامایی)، کارل هاینریش استراتز (پزشک آلمانی-روسی)، ۱۸۸۲.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۲ ژوئن ۱۸۹۹ تولد لیپمَن کاشف کوآنزیم آ
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۲ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️فریتس آلبرت لیپمَن پزشک و بیوشیمیدان آلمانی-آمریکایی بود که برای کشف کوآنزیم آ بهطور مشترک با هانس آدولف کرِبس برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۵۳ شد.
وی در کانیگسبرگ (کالینینگراد در روسیه کنونی) در یک خانواده یهودی به دنیا آمد و پس از تحصیل در دانشگاه کانیگسبرگ، دانشگاه برلین، و دانشگاه مونیخ، در ۱۹۲۶ به انستیتو زیستشناسی کایزر ویلهلم، برلین و نزد اُتو مایرهوف (پزشک و بیوشیمیدان آلمانی و برنده نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۲۲) رفت.
لیپمَن در ۱۹۳۹ به آمریکا رفت و در دپارتمان بیوشیمی دانشگاه کُرنل، نیویورک مشغول به کار شد. او از ۱۹۴۱ محقق دپارتمان جراحی بیمارستان عمومی ماساچوست، بوستون و سپس آزمایشگاه تازه تأسیس بیوشیمی در این بیمارستان بود. وی همچنین استاد بیوشیمی دانشکده پزشکی هاروارد، بوستون و دانشگاه راکفلر، نیویورک بود.
کرِبس در ۱۹۳۷ تصویر نسبتاً کاملی از یک بخش مهم از سوختوساز سلولی یعنی چرخه اسید سیتریک (چرخه کرِبس) ارائه داد. موضوع تحقیقات لیپمَن که منجر به کشف کوآنزیم آ در ۱۹۴۵ شد، انتقال بنیان استیل و آنزیم استیل ترانسفراز در چرخه کرِبس بود. وی متوجه فعالیت یک عامل منحصربهفرد در بافتهای جانوران شده بود که در عصاره این آنزیم وجود نداشت و موفق شد آن عامل را از کبد خوک استخراج کند.
او کشف عامل جدید را در نامهای که در شماره مارس ۱۹۴۶ مجله شیمی زیستشناختی منتشر شد تحت عنوان "عامل مشترک استیلاسیون آنزیمی سولفانیلامید و کولین" گزارش کرد و بعدها آن را کوآنزیم فعالسازی استات (اکتیواسیون استات، استیلاسیون) یا به اختصار کوآنزیم آ نامید. کوآنزیم آ بهطور طبیعی از پانتوتنات (ویتامین ب۵، اسید پانتوتنیک، از ریشه یونانی پانتوس به معنی "از همه جا") ساخته میشود که تقریباً در همه غذاها وجود دارد.
وی در ۲۴ ژوئیه ۱۹۸۶ در ۸۷ سالگی در پوکیپسی، نیویورک درگذشت. از افتخارات دیگر او میتوان به عضویت در آکادمی علوم و هنر (۱۹۴۹)، آکادمی ملی علوم (۱۹۵۰)، و انجمن فلسفه (۱۹۵۹) و دریافت نشان ملی علوم آمریکا (۱۹۶۶) اشاره کرد.
📌تصویر: برندگان نوبل ۱۹۵۳، از چپ به راست، هانس آدولف کرِبس (فیزیولوژی یا پزشکی، برای کشف چرخه اسید سیتریک)، فریتس زرنیکه (فیزیک، برای اختراع میکروسکوپ فاز کنتراست)، بانو چرچیل (به نمایندگی از وینستون چرچیل، ادبیات، برای کتاب ۶ جلدی خاطرات جنگ جهانی دوم، ترجمه ذبیحالله منصوری و تورج فرازمند)، هرمان اشتودینگر (شیمی، برای کشف پلیمرها) و فریتس آلبرت لیپمَن (فیزیولوژی یا پزشکی، برای کشف کوآنزیم آ)، مهمانی منزل بیرگر اِکِبرگ (نماینده پارلمان و دادستان سوئد و عضو کمیته نوبل که در لغو مجازات اعدام در سوئد در ۱۹۲۱ نقش اساسی داشت)، استکهلم، ۹ دسامبر ۱۹۵۳ (پرترهای از اِکِبرگ بر روی دیوار مشاهده میشود).
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۱ ژوئن ۱۹۵۹ تولد دکتر هاوس
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۱ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️جیمز هیو کالوم لوری (هیو لوری) بازیگر، گوینده، کمدین، نویسنده، نوازنده و کارگردان انگلیسی است که بیشتر با یکی از محبوبترین شخصیتهای منفی تخیلی تاریخ یعنی “دکتر گریگوری هاوس” شناخته میشود.
شهرت لوری از ۲۰۰۴ و زمانی آغاز شد که او عهدهدار ایفای نقش اصلی در مجموعه تلویزیونی “دکتر هاوس” شد، پزشک متخصص بیماریهای عفونی و نفرولوژیست بدعنق، نابغه، و مردمگریز بیمارستان پرینستون پلینزبورو، نیوجرسی که به مصرف داروی مسکن اعتیاد دارد.
هر قسمت “دکتر هاوس” معمولاً به مشکل تشخیص یک بیمار میپردازد و روشهای مختلفی که برای تشخیص و درمان به کار میرود اما اغلب موفقیتآمیز نیست.
در پایان هر قسمت و زمانی که وضعیت بیمار بحرانی میشود، معمولاً درمان جواب میدهد. هاوس اغلب بیمارانی را میپذیرد که پزشکان دیگر از تشخیص بیماری آنان ناتوان بودهاند و از قبول پروندههایی که برایش جالب نیستند خودداری میکند.
خط داستانی سریال بیشتر حول نظریههای غیرمعمول پزشکی و واکنش دیگر پزشکان به این مسئله میگردد. هاوس و گروهش از تشخیص افتراقی برای پیدا کردن علت بیماری استفاده میکنند. آنان با فهرست کردن موارد احتمالی بر روی یک تخته سفید، به تدریج بیشتر موارد را حذف میکنند و در نهایت یکی از اعضای گروه (معمولاً خود هاوس) به تشخیص درست میرسد.
معمولاً در ابتدا تشخیصها اشتباه است و درمانها در بهترین شرایط تغییری در اوضاع بیمار ایجاد نمیکنند و گاهی باعث بدتر و پیچیدهتر شدن وضع بیمار میشوند. گاهی همین شرایط پیچیده باعث بروز علائم تازهای میشود که در نهایت به تشخیص کمک میکند.
این مجموعه از ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ در ۸ فصل از شبکه فاکس پخش شد و لوری برای این نقش در ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ برنده دو گلدن گلوب، و در ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ برنده دو جایزه انجمن بازیگران فیلم شد.
او در آکسفورد از والدین اسکاتلندی به دنیا آمد و پدرش پزشک بود. وی پس از کالج ایتون به کالج سلوین، کمبریج رفت و ضمن ادامه تحصیل در رشتههای باستانشناسی و انسانشناسی اجتماعی با عضویت در باشگاه فوتلایتز به اجرای نمایشهای کوتاه کمدی پرداخت. او و استیون فرای یکی از پرطرفدارترین شوهای کمدی زوج تلویزیونی انگلستان در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ (کمی از فرای و لوری) را رقم زدند.
نام وی در ۲۰۱۱ دو بار برای بالاترین دستمزد در یک سریال درام (۴۰۹ هزار دلار برای بازی در هر اپیزود که تا پایان مجموعه به ۷۰۰ هزار دلار افزایش یافت) و پرتماشاگرترین بازیگر نقش اول مرد در تلویزیون در کتاب رکوردهای جهانی گینس ثبت شد.
او گفته است از اینکه به خاطر یک نسخه بدلی بودن از پدر خود درآمد بسیار بیشتری نصیبش میشد احساس گناه میکرد. کتاب “دکتر هاوس و فلسفه: همه دروغ میگویند” (هنری یاکوبی، ۲۰۰۸) به تحلیل جنبههای فلسفی شخصیت دکتر هاوس پرداخته است.
📌تصویر: هاوس و فلسفه، همه دروغ میگویند، هنری یاکوبی، ۲۰۰۸، ترجمه امیرحسین خداپرست، ۱۴۰۰.
🔗میدانی چرا سیاه هستی؟
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۲۵ ژوئن ۱۸۳۰ مرگ مَکداوِل پدر جراحی شکم
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۴ تیر ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️ایفرِیم مَکداوِل متولد ۱۱ نوامبر ۱۷۷۱ پزشک و جراح آمریکایی معروف به پدر جراحی تومور تخمدان و همچنین پدر جراحی شکم بود که در ۱۸۰۹ اولین جراحی تومور تخمدان را انجام داد.
وی در راکبریج کانتی، ویرجینیا به دنیا آمد و پدرش سرهنگ نیروهای آمریکایی در جریان جنگ هفتساله فرانسویان و سرخپوستان و همچنین انقلاب آمریکا بود. او پس از تحصیل در مدرسه وورلی و جیمز، نزد الکساندر هامفری پزشک ایرلندی-آمریکایی در ویرجینیا به یادگیری طب پرداخت. وی مدتی به اسکاتلند رفت و دستیار جان بل جراح و آناتومیست دانشگاه ادینبرا بود.
مکداوِل پس از بازگشت به آمریکا در دانویل، کنتاکی به طبابت و جراحی پرداخت. یکی از معروفترین بیماران او جیمز ناکس پولک یازدهمین رئیسجمهور آمریکا بود که مَکداوِل در اوایل قرن ۱۹ سنگ ادراری وی را خارج و فتق او را ترمیم کرد. در ۱۳ دسامبر ۱۸۰۹ مَکداوِل برای ویزیت یک زن ۴۵ ساله به نام جین تاد کرافورد که تصور میشد باردار است به گرین کانتی، کنتاکی واقع در ۹۷ کیلومتری دانویل فراخوانده شد.
تشخیص مَکداوِل تومور تخمدان بود و به نظر حتی بهترین جراحان آن زمان امکان درمان بیمار وجود نداشت. بیمار به اصرار خود به دانویل منتقل شد و اولین جراحی تخمدان در جهان در صبح روز کریسمس ۱۸۰۹ بدون بیهوشی یا ضدعفونی انجام گرفت. جراحی ۲۵ دقیقه طول کشید و توموری که از شکم خانم کرافورد خارج شد ۱۰ کیلو و ۲۰۰ گرم وزن داشت.
همه جراحیهای مشابه پیش از آن به مرگ بیمار منجر شده بود اما کرافورد جان به در برد و پس از آن ۳۲ سال دیگر نیز زندگی کرد. شرح عمل مَکداوِل و اشاره به تخلیه خون از حفره صفاق، شستن رودهها با آب گرم، یا عباراتی مانند "مرتب و تمیز" و "به دقت تمیز" نشان میدهد او نقش مهمی در موفقیت این جراحی داشته است.
با وجود انتقاد گسترده سایر پزشکان، براساس شواهد به نظر میرسد مَکداوِل پس از آن دستکم ۱۲ عمل مشابه انجام داد. او بنیانگذار و عضو هیئت امنای کالج مرکزی دانویل بود و در ۵۸ سالگی احتمالاً به دلیل ابتلا به آپاندیسیت در دانویل درگذشت. از افتخارات دیگر وی میتوان به عضویت در انجمن پزشکی فیلادلفیا (۱۸۱۷) و دریافت دکتری افتخاری از دانشگاه مریلند (۱۸۲۵) اشاره کرد.
طولانیترین عمل جراحی تاریخ که ۴ روز (۱۰۳ ساعت) به طول انجامید شامل خارج کردن یک کیست تخمدان از گرترود لواندوفسکی ۵۸ ساله در شیکاگو در ۴ فوریه ۱۹۵۱ بود. دکتر ام. اس. رابرتز لولهای را وارد کیست کرد و اجازه داد حدود ۹۰ لیتر از مایع درون آن به آهستگی و طی ۴ روز تخلیه شود. او بقایای کیست را به وزن حدود ۴۵ کیلوگرم و به اندازه یک سبد بزرگ در روز چهارم خارج کرد.
📌تصویر: تمبر یادبود ایفرِیم مکداوِل، یکصد و پنجاهمین سالگرد اولین جراحی تخمدان، ۳۰ دسامبر ۱۹۵۹.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۲۳ ژوئن ۱۸۹۴ تولد کینزی بنیانگذار سکسولوژی
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲ تیر ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️آلفرد چارلز کینزی زیستشناس آمریکایی، استاد حشرهشناسی و جانورشناسی دانشگاه ایندیانا، و بنیانگذار انستیتو تحقیقات سکس، جنسیت و تولید مثل در ۱۹۴۷ بود. پژوهشهای جنجالی وی در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ در زمینه تمایلات جنسی انسان مقدمات شکلگیری رشته جدید سکسولوژی و انقلاب جنسی دهه ۱۹۶۰ را فراهم کرد و ارزشهای فرهنگی و اجتماعی غالب در جهان را تحت تأثیر قرار داد.
مطالعه در زمینه سکسولوژی و موضوعات جنسی تا اوایل قرن بیستم یک تابو محسوب میشد و اغلب محدود به مسائل اجتماعی مربوط به فحشا بود. کینزی مقیاسی از صفر تا ۶ (صفر برای دگرجنسگرای کامل و ۶ برای همجنسگرای کامل) برای سنجش گرایش جنسی معرفی کرد که به مقیاس کینزی معروف شد. مقیاس ایکس بعدها برای بیجنسگرایی اضافه شد.
نتایج مطالعات کینزی با حمایت بنیاد راکفلر که مبتنی بر مصاحبه با افراد بود در دو کتاب پرفروش تحت عنوان رفتار جنسی مردان (۱۹۴۸) و زنان (۱۹۵۳) منتشر و به گزارش کینزی معروف شد. توجه به این موضوع در فرهنگ عامه را میتوان در ترانههای پرطرفدار آن دوره مانند "اوه، دکتر کینزی" (مارتا رِی) و "خیلی داغ" (کول پورتر) مشاهده کرد.
کینزی در هوبوکِن، نیوجرسی به دنیا آمد و به اصرار پدرش که استاد انستیتو فناوری استیوِنس بود به تحصیل مهندسی پرداخت اما پس از مدتی رشته تحصیلی خود را به زیستشناسی تغییر داد. وی پس از تحصیل در کالج بودوین و انستیتو باسی (دانشگاه هاروارد)، به عنوان استاد زیستشناسی به دانشگاه ایندیانا رفت و در ۱۹۲۰ اولین مقالات خود را درباره مگس گال (عامل بیماری گال گیاهی) منتشر کرد. از حدود ۱۸ میلیون حشره که هماکنون در موزه تاریخ طبیعی آمریکا موجود است بیش از ۵ میلیون آن مربوط به کلکسیون مگس گال است که توسط کینزی جمعآوری شده است. کتاب "مقدمه زیستشناسی" که او در ۱۹۲۶ منتشر کرد جزو منابع درسی دبیرستان بود.
وی به دنبال ابتلا به بیماری قلبی و ذاتالریه در ۲۵ آگوست ۱۹۵۶ در ۶۲ سالگی در بلومینگتون، ایندیانا درگذشت. دهه ابتدایی قرن ۲۱ شاهد رویکرد دوباره عمومی به کینزی بود که نمونه آن دو نمایش "مگسهای لعنتی" و "دکتر سکس" (۲۰۰۳)، فیلم سینمایی "کینزی، بیایید درباره سکس صحبت کنیم" (۲۰۰۴) به کارگردانی بیل کاندن و بازی لیام نیسون در نقش کینزی، رمان "حلقه شرکا" (تی سی بویل، ۲۰۰۴)، نمایش رادیویی "آقای سکس" از بیبیسی (۲۰۰۵)، و مستند تلویزیونی "کینزی" از پیبیاس (۲۰۰۶) است.
در مجموعه مستند "ایکسونامی، خاطرات یک پورن استار" (محسن آقایی، ۱۳۹۸ - ۱۳۹۶) نیز به مطالعات کینزی و پیامدهای آن اشاره شده است. نام کینزی در ۲۰۱۲ در پیادهراه میراث الجیبیتیکیو در شیکاگو و در ۲۰۱۹ در دیوار افتخار الجیبیتیکیو در استونوال، گرینویچ، نیویورک درج شد.
📌تصویر: آلفرد کینزی روی جلد مجله تایم، ۱۹۵۳.
🔗تریلر فیلم سینمایی "کینزی" (۲۰۰۴).
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۲۱ ژوئن ۱۸۸۰ تولد گِزِل مخترع گنبد گِزِل
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۳۱ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️آرنولد لوسیوس گِزِل پزشک اطفال و روانشناس آمریکایی، استاد دانشگاه ییل، و از پیشگامان مکتب رشد درونی یا نمویافتگی بود که رشد را تابع قوانین طبیعت میدانست و بیشتر برای تحقیق در زمینه بهداشت و رشد کودک شناخته میشود. آثار او از محافل علمی فراتر رفت و سالها پیش از بنجامین اسپاک مورد توجه عموم مردم قرار گرفت.
وی در آلما، ویسکانسین به دنیا آمد. پدرش عکاس و مادرش آموزگار بود و گِزِل پس از تحصیل در دانشگاه ویسکانسین، استیونس پوینت به روانشناسی علاقمند شد.
او تحصیلات خود را در دانشگاه ویسکانسین، مَدیسون و دانشگاه کلارک ادامه داد و همزمان با تحصیل پزشکی به مطالعه علل و روشهای درمان معلولیت ذهنی و همکاری با تعدادی از مدارس کودکان مبتلا به معلولیت ذهنی پرداخت. وی استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس و سپس دانشگاه ییل و بنیانگذار درمانگاه رشد کودک در دانشگاه ییل (۱۹۱۱) بود که بعدها به مرکز مطالعات کودک تغییر نام یافت.
گِزِل در اکتبر ۱۹۱۳ در مقالهای تحت عنوان "دهکده هزار روح" در مجله آمریکا، با یادآوری تجربیات شخصی خود و استفاده گزینشی از برخی عکسهای آرشیو پدرش، زادگاه خود آلما را منطقهای مملو از افراد ناباب از دیدگاه روانی و اخلاقی توصیف کرد و خواستار جداسازی و نظارت بر افراد ناباب با هدف اصلاح نژادی شد.
وی اولین روانشناس مدرسه در ایالات متحده بود و همکاری او با اداره آموزش ایالت کنتیکت، انتشار چندین کتاب، جزوه، و فیلم آموزشی در این زمینه را در پی داشت. مطالعات وی عمدتاً مبتنی بر مشاهداتی بود که با استفاده از دوربین فیلمبرداری، آینههای یکطرفه، و اختراع معروف او موسوم به "گنبد گِزِل" انجام میشد. کامالا (یکی از دو دختربچه وحشی که ادعا میشد در جنگلهای بنگال توسط گرگها بزرگ شدهاند) موضوع یکی از این مطالعات و همچنین کتاب "بچه گرگ و بچه آدم" (۱۹۴۲) بود.
گِزِل باور داشت رشد کودک تحت تأثیر محیط قرار دارد اما اثر عوامل محیطی عمدتاً مشروط به رشد درونی (رَسِش) و تحت کنترل ژنها است. پس از بازنشستگی او در ۱۹۴۸، انستیتو گِزِل در ۱۹۵۰ توسط همکارانش در درمانگاه رشد دانشگاه ییل تأسیس شد. وی در ۲۹ مه ۱۹۶۱ در ۸۰ سالگی در نیوهیوِن، کِنتیکِت درگذشت.
📌تصویر: گنبد گِزِل، درمانگاه رشد کودک، دانشگاه ییل، ۱۹۴۷.
🔗رشد دست کودک
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۲۰ ژوئن ۱۸۶۱ تولد هاپکینز کاشف عامل فرعی
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️سِر فردریک گالَند هاپکینز پزشک و بیوشیمیدان انگلیسی، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۲۹ (بهطور مشترک با کریستیان آیکمن پزشک و فیزیولوژیست هلندی و کاشف عامل ضد بریبری [تیامین یا ویتامین ب۱])، و از پیشگامان تحقیق درباره ویتامینها و اسیدهای آمینه بود.
وی در ۱۹۰۱ اسید آمینه تریپتوفان را کشف کرد و در دهه ۱۹۰۰ با انجام آزمایشهای معروف خود بر روی موش نشان داد مصرف اجزای غذایی اصلی شامل کربوهیدرات، چربی، پروتئین، و املاح برای سلامت کافی نیست و موجودات زنده برای ادامه حیات نیاز به موادی دارند که او آنها را "عوامل فرعی (کمکی)" نامید.
پیش از وی نیکلای لونین دانشمند روسی در ۱۸۸۱ و کورنلیس پکلهارینگ فیزیولوژیست هلندی در ۱۹۰۵ آزمایشهای مشابهی انجام دادند اما نتایج آنها چندان مورد توجه قرار نگرفت. کاسیمیر فونک بیوشیمیدان لهستانی-آمریکایی در ۱۹۱۲ مفهوم آمین حیاتی (ویتال آمین، ویتامین) را مطرح کرد.
در ۱۹۱۳ اِلمر مککالوم و دانشجویش مارگریت دیویس در دانشگاه ویسکانسین-مَدیسون یکی از عوامل فرعی هاپکینز را که محلول در چربی بود "عامل آ" و دیگری را که محلول در آب بود "عامل ب" نامیدند. نامگذاری ویتامینها براساس الفبا توسط جک دروموند بیوشیمیدان انگلیسی در مقاله کوتاهی در شماره ۱۲ آگوست ۱۹۲۰ مجله بیوشیمی پیشنهاد شد.
ارزش خاص برخی غذاها در پیشگیری از بیماری از گذشته دور مورد توجه قرار گرفته بود. مصریان باستان برای درمان شبکوری از جگر استفاده میکردند. اولین بار جیمز لیند جراح اسکاتلندی در ۱۷۴۷ نشان داد مصرف مرکبات در سفرهای دریایی طولانی از ابتلا به بیماری اسکوربوت پیشگیری میکند. تاکاکی کانیهیرو پزشک نیروی دریایی ژاپن در ۱۸۸۴ نشان داد جیره غذایی مبتنی بر برنج سفید عامل ابتلا به بیماری بریبری است.
علاوه بر هاپکینز و آیکمن، فهرست دانشمندانی که در ارتباط با ویتامینها برنده نوبل شدند شامل آدولف وینداوس (شیمی ۱۹۲۸)، جرج ویپل، ویلیام مورفی، و جرج مینوت (فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۳۴)، پاول کاریر و نورمن هاورث (شیمی ۱۹۳۷)، آلبرت سِنت گیورجی (فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۳۷)، ریچارد کوهن (شیمی ۱۹۳۸)، ادوارد آدلبرت دویسی و هنریک دام (فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۴۳)، الکساندر تاد (شیمی ۱۹۵۷)، دوروتی هوچکین (شیمی ۱۹۶۴)، و جرج والد (فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۶۷) است.
هاپکینز در ایستبورن، ساسکس به دنیا آمد و پس از تحصیل در کالج بیربک، دانشگاه لندن به بیمارستان گای رفت. او استاد فیزیولوژی و سمشناسی بیمارستان گای بود و در ۱۸۹۸ به دعوت سِر مایکل فاستر به آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه کمبریج پیوست. موضوع تحقیقات هاپکینز عمدتاً جنبههای شیمیایی فیزیولوژی بود اما در آن زمان بیوشیمی هنوز به عنوان یک شاخه مستقل علمی شناخته نشده بود.
هاپکینز در دهه ۱۹۲۰ نشان داد ماده آنتیاکسیدان موسوم به فیلوتیون (گوگرد عشق) که در ۱۸۸۸ توسط گی دو ره پید پزشک فرانسوی کشف شده بود در واقع ترکیبی از سه اسید آمینه گلیسین، گلوتامات، و سیستئین است و آن را گلوتاتیون نامید.
وی در ۱۶ مه ۱۹۴۷ در ۸۵ سالگی در کمبریج درگذشت. از افتخارات دیگر او میتوان به دریافت نشان سلطنتی (۱۹۱۸)، جایزه کامرون (۱۹۲۲)، نشان کاپلی (۱۹۲۶)، و نشان آلبرت (۱۹۳۴)، عضویت (۱۹۰۵) و ریاست (۱۹۳۰) انجمن سلطنتی لندن، و عضویت در آکادمی ملی علوم (۱۹۲۴) و انجمن فلسفه آمریکا (۱۹۳۷) اشاره کرد.
📌تصویر: برندگان نوبل ۱۹۲۹، از چپ فردریک گالَند هاپکینز (فیزیولوژی یا پزشکی)، آرتور هاردن (شیمی)، توماس مان (ادبیات)، و هانس فون اویلر شپلین (شیمی).
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
تفنگت را زمین بگذار...
شبیهسازی برخورد یک گلوله تفنگ کالیبر ۵۰ به سینه انسان 😳
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌از سیف به نیکی یاد آرید
📌مسعود جوزی
#بایگانی
ش ۸۹ پزشکان گیل، اسفند ۸۹
هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد
هم رونقِ زمان شما نیز بگذرد
وین بومِ محنت از پیِ آن تا کند خراب
بر دولتْ آشیان شما نیز بگذرد
بادِ خزانِ نکبتِ ایام، ناگهان
بر باغ و بوستان شما نیز بگذرد
آب اجل که هست گلوگیرِ خاص و عام
بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد
ای تیغتان چو نیزه برای ستم دراز
این تیزی سنان شما نیز بگذرد
چون دادِ عادلان به جهان درْ بقا نکرد
بیدادِ ظالمان شما نیز بگذرد
در مملکت چو غرش شیران گذشت و رفت
این عوعوِ سگان شما نیز بگذرد
آن کس که اسب داشت غبارش فرو نشست
گَردِ سُمِ خران شما نیز بگذرد
... این نوبت از کسان به شما ناکسان رسید
نوبت ز ناکسانِ شما نیز بگذرد
بیش از دو روز بود از آنِ دگر کسان
بعد از دو روز از آنِ شما نیز بگذرد
بر تیرِ جورتان ز تحمل سپر کنیم
تا سختی کمان شما نیز بگذرد
... ای دوستان! به نیکی خواهم دعای «سیف»
یک روز بر زبان شما نیز بگذرد…
این شعر از مولانا سیفالدین ابوالمحامد محمد الفرغانی معروف به «سیف فرغانی» است.
از تاریخ زندگانی شاعر اطلاع زیادی در دست نیست. همینقدر میدانیم که در نیمهی دوم قرن هفتم و نیمهی اول قرن هشتم هجری قمری میزیسته و همانگونه که از پسوند نامش پیداست اهل «فرغانه» بوده و آنچنان که از یکی از ابیاتش برمیآید در شهر «آقسرای» سکنی داشته است:
مسکن من مُلک روم، مرکزِ محنت
آقسرا شهر و خانه دارِ هَوان بود…
اما فرغانه کجا و آقسرا یا آقسرای کجا؟
اگر همچون من نمیدانید، اجازه دهید بهجایتان سرچ کنم:
در حال حاضر فرغانه (Farghona) نام شهری واقع در استانی به همین نام در منتهیالیه شرقی کشور ازبکستان فعلی است و آقسرای (Aksaray) نیز شهری واقع در استانی به همین نام در مرکز ترکیهی فعلی. اگر به نقشهی زیر نگاه کنید، فرغانه در جوار ضلع شرقی مستطیل است و آقسرای چسبیده به ضلع غربی آن. پیداست که چنین سفری در ۸۰۰-۷۰۰ سال پیش (که هنوز دفتر هواپیمایی «ترکیش ایر» در تاشکند افتتاح نشده بود) چه مایه دشواری در پی داشته است.
اما غمانگیزتر اینکه سیف فرغانی از پس این سفر طولانی نیز دلی خوش نداشته است، چنان که در همان بیت مورد اشاره میگوید:
مسکن من مُلک روم، مرکزِ محنت
آقسرا شهر و خانه دارِ هَوان بود…
(روم: ترکیهی فعلی، دار: خانه، هَوان: خوار گردیدن.)
و همانطور که تابهحال حدس زدهاید، سفری به چنین درازی و دشواری و از محنتی به محنت دیگر، دلیلی نداشته است جز یورش سپاه مغول بر این مرز و بوم؛ یورشی که هر که را پای رفتن داشت به گریز از «دم چک» مغولان ناگزیر میساخت: چه مولوی خردسال را دست در دست پدر از بلخ (شمال افغانستان کنونی) تا قونیه (شهری در غربِ همان آقسرای خودمان)، چه سعدی را از شیراز تا عراق و سوریه و عربستان… و آنکه نگریخت عطار بود که در هجوم سپاه مغول به نیشابور شهید شد.
تاریخ سفر دور و دراز سیف معلوم نیست. تنها از دو قصیدهی گلایهآمیز او خطاب به غازان خان، ایلخان اصلاحطلب (حکومت: ۷۰۳-۶۹۴ ق.) برمیآید که در این عهد در آسیای صغیر میزیسته و از نابهسامانی و پریشانی احوال آن حدود در سیطرهی حاکمان مغول و جور و مالیاتهای جورواجورشان به فغان بوده است:
هم شفای جان مظلومان شده زهر اجل
هم غذای روح درویشان شده خون جگر
خرقه میپوشند چون مسکین، خداوندان مال
لقمه میخواهند چون سایل، نگهبانان زر
قحط از آنسان گشته مستولی که بهرِ قوت روز
کشته خواهر را برادر، خورده مادر را پسر
مردم تشنه جگر از زندگانی گشته سیر
چون سگان گُرْسنه افتاده اندر یکدگر…
و:
شیر چون گربه در این مُلک کند موش شکار
بهرِ نان گربه کند نزد سگان روباهی
سرورانی که به هر گُرْسنه نان میدادند
استخوانْجوی شده همچو سگِ درگاهی
امن از این خاک چنان رفته که گر یابد باز
خوف آن است که از آب بترسد ماهی...
سیف فرغانی شاعر خوشاقبالی نبود. متعلق به یکی از دهها و صدها نسلی بود که در این کشور خود را «نسل سوخته» میخواندهاند و میخوانند. در یکی از دهها بزنگاه شوم تاریخ این سرزمین بهدنیا آمد، زیست و مرد. چنان در آن تبعید ناخواسته از دامن میهن جدا مانده و چنان در سختی روزگار از پای افتاده بود که اگر آن چند «شعر-نامه»اش را خطاب به سعدی نسروده بود، شاید همین نام مختصر نیز از او در تاریخ ادبیات ایران نمیماند. اما این قصیدهی قلندرانه، تلخزبان و شجاعانهاش ماند و میمانَد. تا آیندهای نامعلوم، تا فردایی که «عروسی به کوچهی ما هم بیاید» میماند…
ای دوستان، سیف را به نیکی دعا کنید!
✍️ متن کامل در سایت پزشکان گیل
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
🎙 الگویابان (۲)
بررسی کتاب «الگویابان» (بخش دوم)
بخش اول
دکتر آذرخش مکری
#مکری #آذرخش_مکری
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۶ ژوئن ۱۸۵۸ مرگ اسنو پیشگام همهگیرشناسی
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۶ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️جان اسنو متولد ۱۵ مارس ۱۸۱۳ پزشک و همهگیرشناس بریتانیایی بود که نقش کلیدی در تغییر نگرش به همهگیری و بهداشت و اصلاح شیوه آبرسانی و تصفیه فاضلاب شهری داشت. او در جریان همهگیری وبا در ۱۸۵۴ در سوهو، لندن منشاء گسترش بیماری را با یک منبع آب آشامیدنی مرتبط دانست و مسؤولین محلی را متقاعد ساخت تا دستگیره یکی از تلمبههای آب را بردارند.
وی در یورک به دنیا آمد و پدرش کارگر معدن زغالسنگ بود. او نزد ویلیام هاردکسل، از پزشکان نیوکاسل به یادگیری پزشکی و جراحی پرداخت و با گیاهخواری، پرهیز از الکل، و نوشیدن آب مقطر سبک زندگی زاهدانهای در پیش گرفت.
اسنو مدتی به عنوان دستیار جراح در برنوپفیلد و سپس پاتلی بریج مشغول به کار شد و در ۱۸۳۶ به مدرسه کالبدشناسی جان هانتر جراح اسکاتلندی در لندن رفت. او در ۱۸۳۷ کار در بیمارستان وستمینستر را آغاز کرد و در ۱۸۳۸ به عضویت کالج سلطنتی جراحان انگلستان درآمد.
وی دانشآموخته دانشگاه لندن (۱۸۴۴) و عضو کالج سلطنتی پزشکان (۱۸۵۰) و از بنیانگذاران انجمن همهگیرشناسی لندن (۱۸۵۰) بود و در مطب شخصی خود در سوهو علاوه بر ویزیت بیماران به تحقیق در زمینههای مختلف بهویژه بیماریهای تنفسی، بیهوشی، و احیا پرداخت.
او از نخستین پزشکانی بود که روشی برای تجویز بیخطر و محاسبه مقدار اِتر و کلروفرم در هر بیمار ابداع کرد. به دلیل مخالفت کلیسا، بسیاری از پزشکان زایمان بدون درد را غیراخلاقی میدانستند و استفاده از کلروفرم توسط وی برای زایمان ملکه ویکتوریا در ۷ آوریل ۱۸۵۳ یک نقطه عطف در تاریخ طب زایمان و بیهوشی قلمداد میشود.
یکی از کارهای مورد علاقه جراحان لندن در آن زمان تحقیق درباره همهگیری وبا بود. اسنو جزو مخالفین نظریه سنتی و غالب میاسما (هوای بد) بود اما نظریه میکروبی بیماریها (لویی پاستور، ۱۸۸۰) هنوز شکل نگرفته بود. وی در اولین مقاله خود در این زمینه در ۱۸۴۹ (پیرامون نحوه تماس با وبا) آلودگی آب را دلیل اصلی همهگیری اعلام کرد.
او با تهیه نقشهای نشان داد میزان ابتلا در خانههایی که از آب شرکت ساوتوارک و وُکسهال (تأمینکننده اصلی آب جنوب لندن) استفاده میکنند ۱۴ برابر خانههای شمال شهر است که تحت پوشش شرکت لامبت هستند و آب آنان از مناطق بالادستی و تمیزتر رودخانه تیمز تأمین میشود.
اسنو در ۱۸ سپتامبر ۱۸۵۴ در نامهای به نشریه تایمز پزشکی نوشت: "در عصر روز ۷ سپتامبر با اداره نگهبانی محله سنت جیمز صحبت کردم و شرایط فوق را به آنان توضیح دادم. روز بعد، در اثر آنچه گفتم، دسته تلمبه برداشته شد."
وی که مدتها از بیماری کلیوی رنج میبرد به دنبال سکته مغزی در ۴۵ سالگی در لندن درگذشت و در گورستان برومپتون به خاک سپرده شد. در ۲۶ ژوئن ۱۸۵۸ مجله پزشکی لانست، بدون اشاره به دستاوردهای مهم اسنو در زمینه کنترل وبا و همهگیرشناسی، به یک آگهی کوتاه و اعلام خبر فوت وی بسنده کرد. در ۱۸۶۶، سالها پس از مرگ اسنو، ویلیام فار پزشک و همهگیرشناس بریتانیایی و از بنیانگذاران آمار حیاتی که از مخالفین اصلی وی بود، درستی نظریه او را پذیرفت.
مجله لانست نیز در ۲۰۱۳ ضمن انتشار یک اصلاحیه، به اشتباه خود اقرار کرد. زندگی و کارهای اسنو الهامبخش کاترین تِنسلی نویسنده انگلیسی در خلق شخصیت تخیلی دکتر فرانک رابرت در رمان "پزشک خیابان براد" (۲۰۱۶) بود. در قسمت ۲۱ مجموعه تلویزیونی ویکتوریا (اجسام خارجی، ۲۰۱۹) به ملاقات اسنو (سام سواینزبری) با ملکه (جنا کولمن) اشاره شده است.
📌تصویر: تلمبه بدون دسته، یادبود جان اسنو، خیابان برادویک، سوهو، لندن.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۵ ژوئن ۱۸۹۸ تولد استروگهولد پدر طب فضا
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۵ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️هوبرتوس استروگهولد پزشک و فیزیولوژیست آلمانی بود که در ۱۹۴۷ پس از پایان جنگ جهانی دوم به اتهام جنایت جنگی بازداشت و طی عملیات موسوم به "گیره کاغذ" همراه با بیش از ۱۶۰۰ دانشمند نازی به آمریکا منتقل شد. هدف اصلی این عملیات مقابله با عملیات اوسوایخیم و انتقال بیش از ۲۲۰۰ متخصص آلمانی به شوروی بود.
پاول بِرت فیزیولوژیست فرانسوی بود که از وی به عنوان پدر طب هوافضا یاد میشود اولین بار در کتاب فشار بارومتریک (۱۸۷۸) به اثرات سمّی اکسیژن روی مغز (اثر بِرت) اشاره کرد.
استروگهولد اولین و تنها استاد طب فضا در دانشکده طب هوافضای نیروی هوایی آمریکا، دانشمند ارشد ناسا در شاخه پزشکی، و اولین کسی بود که در ۱۹۴۸ به اصطلاح "طب فضا" اشاره کرد. وی در وِستتونن، هام به دنیا آمد و در دانشگاه گوتینگن، دانشگاه مونیخ، دانشگاه مونستر، دانشگاه وورتسبورگ، و دانشگاه فرایبورگ به تحصیل پرداخت.
او دستیار فیزیولوژیستهای بزرگی چون فون فرای و هافمن بود و همراه با فون گرایم خلبان معروف آلمانی در جنگ جهانی اول به مطالعه اثرات ارتفاع در زیستشناسی انسان پرداخت. فون گرایم بعدها خلبان شخصی هیتلر شد و نقش بهسزایی در ارتقای جایگاه استروگهولد در حزب نازی و انتصاب وی به ریاست انستیتو طب هوانوردی در وزارت هوانوردی و سپس نیروی هوایی ارتش آلمان داشت.
استروگهولد سردبیر مجله طب هوانوردی و عضو آکادمی ملی علوم لئوپلدی بود و با آغاز جنگ جهانی دوم با درجه سرهنگی به نیروی هوایی ارتش پیوست. برخی گزارشها از کنفرانس پزشکی ۱۹۴۲ نورنبرگ نشان میدهد در آزمایشهایی که عمدتاً تحت نظر وی انجام میشد از زندانیان اردوگاه کار اجباری داخائو استفاده شده و این آزمایشها در بسیاری از موارد منجر به مرگ زندانیان شده، اما استروگهولد اعلام کرد از این موضوع اطلاع نداشته و در دادگاه پزشکان که از اکتبر ۱۹۴۶ تا آگوست ۱۹۴۷ در نورنبرگ برگزار شد در چندین نوبت در دفاع از همکاران خود شهادت داد.
وی مبتکر ایده شبیهسازی اتمسفر مریخ و طراح اصلی ظرف مریخ (مارس جار، ظرف شیشهای شبیه به شیشه مربا که امکان کنترل دقیق دما و فشار را فراهم میکرد) در دهه ۱۹۵۰ بود و کتاب "سیاره سبز و سرخ: مطالعه فیزیولوژیک امکان وجود حیات در مریخ" را در ۱۹۵۳ منتشر کرد. او نخستین بار در این کتاب به اصطلاح زیستاخترشناسی (آستروبیولوژی) اشاره کرد.
استروگهولد در ۲۵ سپتامبر ۱۹۸۶ در ۸۸ سالگی در سانآنتونیو، تگزاس درگذشت. پس از مرگ، عمدتاً با پیگیری کنگره جهانی یهودیان و اتحادیه ضد افترا، بسیاری از عناوین و افتخارات او پس گرفته شد.
📌تصویر: از چپ، مردی با کلاکِت، دکتر جان رایدر، و دکتر استروگهولد، پشت صحنه برنامه "پزشکان در فضا"، تلویزیون آموزشی ملی آمریکا، ۱۹۵۳.
🔗اتاق نشیمن در خلاء، پزشکان در فضا، ۱۹۵۶.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
به همین سادگی؟
هر کسی تست بارداریاش مثبت شد، به ما خبر بدهید؟
این سرک کشیدن به حریم خصوصی مردم قانونی است؟
این نقض رازداری پزشکی و افشای راز بیماران و مراجعان پیگرد حقوقی ندارد؟
گیرم که به سبک کابوس ۱۹۸۴ بر اتاق خواب مردم هم مسلط شدید، چگونه سقطهای خودبهخودی را از غیر آن، تشخیص میدهید؟
چه مجازاتی برای سقط تعیین کردهاید؟
اخلاق هیچ، عقل هیچ، براساس کدام قانون عمل میکنید؟
#سقط #بارداری #جمعیت #افزایش_جمعیت
#رازداری_پزشکی #اخلاق_پزشکی
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
نمایی شگفتانگیز از قلعه رودخان گیلان
#فراپزشکی
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
در گمرک جمهوری اسلامی و به دستور مقامات اجرایی و قضایی، ۲۵۹ هزار لیتر سرم مرغوب وارداتی را در اوج نیاز کشور منهدم کردند!
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌ظهور و سقوط بت اعظم
📌مسعود جوزی
#بایگانی
ش ۸۳ پزشکان گیل، شهریور ۸۹
📍این عکس دو نفره که میبینید، سمت راستی که منم؛ سمت چپ هم یکی از خدایانی است که حدود ۳۰۰۰ سال پیش در جانب شرقی آذربایجان بزرگ میپرستیدهاند. این حکایت هم که میخواهم تعریف کنم، داستان همین خداوندگار یا «بت اعظم» است که الان در قامت سنگافراشتهی سرگشتهای در جایی سرپا ایستاده است که احتمالاً اسمش را هم نشنیدهاید و من هم تا پیش از این سفر اخیر نشنیده بودم.
📍القصه، ۷۰ کیلومتر که از اردبیل بهسمت مشکینشهر حرکت کنید، سمت راست جاده تابلویی است که رویش نوشته: «شهر باستانی شَهَر یری ۳ کیلومتر.» اگر مثل ما وسوسه شوید و سر مرکب را کج کنید، بعد از ۱/۵ کیلومتر به روستایی به نام «پیرازمیان» میرسید. ما که رسیدیم ظهر بود. یک پیرمرد باصفایی دیدیم، گفتیم از او بپرسیم شهر یری چه خبر است، فرمود چند سنگ قدیمی هست که رویش عکس آدم و شمشیر کشیدهاند. پرسیدیم مال چه دورانی است، خیلی جدی پاسخ داد: «دوران گدیم!» بقیهی راه خاکی است و سربالایی، اما قابل رفتن. بههرحال وقتی رسیدیم یک محوطهی مسقف دیدیم، فرض کنید ۵۰ متر در ۵۰ متر. (شاید هم بیشتر یا کمتر، به تخمین من اعتماد نکنید.) راهنمایی هم که نبود چیزی ازش بپرسیم، ولی کلی سنگافراشته بود قد و نیمقد که این یکی که کنار بنده ایستاده از همه بلندتر و متفاوت بود. بعدها فهمیدم این سنگها معروف به «مکتب اوشاقلاری» است یعنی «بچههای مدرسه». وجه تسمیه هم باید این باشد که مثلاً بقیهی سنگها دانشآموز مدرسهاند و این یکی معلمشان.
📍همانجا حدس زدم این سنگها باید مال تمدن اورارتویی باشد، اما بعد که در گوگل گشتم دیدم نه، اینها از یک تمدن دیگری بودند که از اورارتوییها شکست خوردند. و نکتهی جالب اینکه بعد از شکست مرتد هم شدند، یعنی اعتقادشان را به دین قدیم و توتمهایشان از دست دادند و دین اورارتوییها را پذیرفتند. شاید بپرسید باستانشناسها از کجا به این ارتداد پی بردهاند، عرض کنم از آنجا که پس از مدتی درست روی همین معبد، دیوار قلعهی جدیدشان را ساختند و در واقع معبد و بت اعظم و سایر توتمها و اعتقادات قدیمشان را یکجا زیر این دیوار جدید دفن کردند. از اینجا تراژدی این دوست ۳ متر و ۲۵ سانتیمتری من شروع میشود که پس از سالها معبود و محبوب بودن و بر صدر نشستن، زیر خاک خفته و تا سال ۱۹۷۸ که باستانشناسان غبار فراموشی و دیوار قلعهی مرتدان را کنار زنند، از بیوفایی زمانه در اندیشه بوده است.
📍ایران کشور شگفتانگیزی است. کشور تمدنهای برآمده و بر باد رفته؛ کشور درخشانترین اندیشهها و خونبارترین قتلعامها؛ کشور مردمانی که با قومیتها و مذاهب گوناگون از هزاران هزار سال پیش در آن زیستهاند؛ گاه در صلح و صفا عشق ورزیده و گاه با هم جنگیدهاند؛ زدهاند، خوردهاند، داد و ستد کردهاند، بردهاند، آوردهاند؛ و اینک میدان به ما سپردهاند؛ به ما که خود به قول خیام: «فردا که از این دیر فنا درگذریم/ با هفت هزار سالگان سربهسریم.» بهعبارت دیگر، همین فردا (یا امروز) هم اگر مردیم، در بایگانی جهان آفرینش پروندهمان همانجایی میرود که پوشهی بتپرستان سادهدل شهر یری رفت. جالب است، نه؟
📍تامل بر بیوفایی و بیاعتباری زمانه رباعیات و اندیشهی خیامی را یادمان میآورد، اما حافظ نیز از این دست تاملات کم ندارد: «سرود مجلس جمشید گفتهاند این بود:/ بیار جام که دوران جم نخواهد ماند.» و… «چنان نماند و چنین نیز هم نخواهد ماند!»
✍️ متن کامل در سایت پزشکان گیل
📸 مهراب جوزی
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
📌 ۱۱ ژوئن ۱۹۳۷ تولد وارِن کاشف هلیکوباکتر
🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۱ خرداد ۱۴۰۲
🟢 azizafshari@yahoo.com
▫️جان رابین وارن آسیبشناس استرالیایی و استاد بیمارستان سلطنتی پِرت است که برای کشف ارتباط باکتری هلیکو (اچ.پیلوری) با بیشتر موارد زخم معده و دوازدهه بهطور مشترک با پزشک و میکروبشناس هموطن خود بَری مارشال برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۲۰۰۵ شد.
دانشمندان از قرن نوزدهم متوجه ارتباط احتمالی زخم معده با نوعی عامل عفونی شده بودند اما این بیماری همواره ناشی از استرس و کاهش مقاومت مخاطی در برابر اسید معده تلقی میشد. آدولف کاسمول پزشک آلمانی در ۱۸۶۸ توصیه کرد برای درمان این بیماری از بیسموت استفاده شود که بعدها روشن شد یک ماده ضدباکتری است.
ادوین کلبس آسیبشناس و باکتریشناس آلمانی-سوئیسی در ۱۸۸۱ به وجود ارگانیسم شبیه به باکتری در غدد معده اشاره کرد. والری جاورسکی پزشک لهستانی نیز در ۱۸۸۹ یک ارگانیسم مارپیچی را در ترشحات معده انسان شناسایی کرد اما هیچیک موفق به کشت آن نشدند.
وارِن در آدلاید به دنیا آمد و پس از تحصیل در کالج سنتپیتر و دانشگاه آدلاید به عنوان کلینیکال پاتولوژیست به بیمارستان سلطنتی آدلاید، آزمایشگاه خونشناسی انستیتو علوم پزشکی و دامپزشکی، بیمارستان سلطنتی ملبورن، و در نهایت بیمارستان سلطنتی پِرت رفت.
او در دهه ۱۹۷۰ با رواج بیوپسی معده تلاش کرد از روشهای بهتری برای رنگآمیزی این نمونهها استفاده کند و در ۱۹۷۹ همزمان با چهلودومین سالگرد تولدش، رشد نوعی باکتری در سطح مخاط معده یکی از بیماران نظر وی را جلب کرد. او با جمعآوری نمونههای متعدد نشان داد که این باکتری با گاستریت مزمن فعال مرتبط است و درمان عفونت منجر به بهبود بیماری زخم پپتیک و کاهش موارد عود میشود.
وارِن در ۱۹۸۱ با مارشال آشنا شد اما تلاش آنان برای کشت هلیکوباکتر ناموفق بود. آنان بالاخره در ۱۹۸۲ پس از اینکه محیط کشت در ایام تعطیل عید پاک بهطور اتفاقی داخل انکوباتور مانده بود، کلنیهای باکتری را مشاهده کردند.
این باکتری ابتدا کامپیلوباکتر پیلوریدیس و در ۱۹۸۷ کاپیلوباکتر پیلوری نامیده شد اما در ۱۹۸۹ با شناسایی توالی ژنوم آن مشخص شد که متعلق به سرده کامپیلوباکتر نیست و به دلیل شکل مارپیچی آن هلیکوباکتر نام گرفت. آژانس جهانی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان سلامت جهانی در ۱۹۹۴ اچ.پیلوری را در کنار ویروس هپاتیت ب، الکل، و سیگار در فهرست عوامل سرطانزای قطعی (کلاس ۱) قرار داد.
انتشار دو مقاله تاریخی وارِن و مارشال در ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ در مجله لانست یک نقطه عطف بود و نحوه نگرش به بیماریهای گوارش بهویژه زخم پپتیک را برای همیشه تغییر داد. انجمن گوارش استرالیا در ابتدا از پذیرفتن این مقالهها برای ارائه در نشست سالانه خود امتناع کرده بود. وارِن همچنین با استفاده از اوره نشاندار شده با کربن ۱۴ آزمایش تنفسی اوره (یوبیتی) را برای تشخیص عفونت اچ.پیلوری ابداع کرد.
از افتخارات دیگر او میتوان به عضویت در کالج سلطنتی پاتولوژیستهای استرالیا (۱۹۶۷) و دریافت جایزه پاول ارلیش و لودویگ دارمستادر (۱۹۹۷) و نشان استرالیا (۲۰۰۷) اشاره کرد. مستند استرالیایی “راهنمای برندگان جایزه نوبل” (۲۰۰۶) به تلاش وارِن و مارشال در مسیر رسیدن به این جایزه میپردازد.
📌تصویر: اچ.پیلوری در زیر میکروسکوپ الکترونی.
🔗تصاویر کامل در اینستاگرام
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil
فیروز نادری همان بود که چند نسل از ایرانیان به اعتبار نام او میگفتند «نصف دانشمندان ناسا ایرانی هستند»!
«مدیرکل سابق اکتشافات منظومه شمسی ناسا» فقط نماینده و نماد برجسته دانشمندان معاصر ایران نبود؛ مردی عاشق ایران و مردم ایران، و انسانی شریف بود.
یادش گرامی باد! ❤️🖤
Tel: t.me/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil