3049
گزیده اخبار و اطلاعات فقهی آدرس سایت: ijtihadnet.ir ارتباط با دبیر خبر و مدیر کانال؛ جهت ارسال مطالب، نقد و پیشنهادات: @MBagherAryani
📚 رونمایی از کتاب فقهی «الزكاة في النقود الرائجة»
یکی از مسؤلیت‌های حوزه‌های علمیه امامیه پرداختن به مسائل فقهی کاربردی جامعه ایمانی است، به ویژه مسائل کاربردی نوپدید که دغدغه زندگی ایمانی مؤمنان شده است.
در این میان، زکات اسکناس‌های رایج در زندگی معاصر، ذهن فقیهان را درگیر نموده است. آیةالله حاج شیخ مصطفی اشرفی در سال درسی (۱۳۹۰-۱۳۸۹) در حوزه علمیه مشهد به این مهم پرداخته و مجموعه این دروس به قلم حجةالاسلام سعید رمزی تقریر یافته است.
کتاب «الزکاة فی النقود الرائجة» که توسط عتبه عباسیه به زیور طبع آراسته شده با حضور اساتید و پژوهشگران در نشستی معرفی و رونمایی می‌شود.
🗓 زمان: دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۴ - ساعت ۱۰ صبح
📍 مکان: مشهد، مطهری شمالی ۳۶ نبش فاتق ۱۳ پلاک ۱۲۷ مرکز التراث الاسلامی
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💠 از آشوب متهورانه تا اصلاح «عالمانه»!
🔸 آموختنی‌هایی به بهانه یک اقدام
در عصر رسانه‌ای کنونی که یک «کلیک» می‌تواند مصالح امت اسلامی را زیر و رو کند، هر اقدام دینی، به‌ویژه در بستر جهانی حج، نیازمند سنجش دقیق فقهی، سیاسی و تمدنی است. بازداشت حجةالاسلام قاسمیان پس از انتشار ویدیویی انتقادی در مکه، تنها یک حادثه شخصی یا سیاسی نیست؛ بلکه آزمایشی تمام‌عیار برای نظام تحلیل ما در فقه حکومتی، اخلاق امر به معروف، و مصلحت‌سنجی تمدنی است.
حجةالاسلام علی محدث اردبیلی در این یادداشت کوشیده است این اقدام را در سه سطح فقهی، سیاسی - اجتماعی و مصلحت امت اسلامی بررس نماید.
👈 بخوانید
🆔 @ijtihadnetwork
💢 رویکردشناسی تکامل فقاهت در دوره معاصر
دوره رویکردشناسی تکامل فقاهت در دوره معاصر از سلسله مدارس گفتمان فقه مضاف، در مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه‌السلام آستان قدس رضوی برگزار شد.
در این مدرسه موضوعات نظیر «چرایی تکامل فقاهت»، «چیستی تکامل فقاهت»، «توسعه در مکلف» «مباحث حکم‌شناسی»، «روش فهم لسان شارع»، «رویکردها در حکم‌شناسی» و «امتثال و اجرا» توسط اساتید مدعو حجت‌الاسلام محمد مهدی طهرانی و حجةالاسلام علی محمدی تبیین و بررسی شد.
مباحث این مدرسه با محوریت ایده فقهای معاصر همچون امام خمینی (ره)، آیةالله خامنه‌ای، آیةالله سیستانی، میرزای نائینی، شهید صدر و... دنبال می‌شود.
شایان ذکر است این مدرسه تخصصی، بخشی از پروژه کلان ارتقای سطح اجتهاد کارآمد و ناظر به مسائل نظام و جامعه در میان طلاب و فضلای حوزه‌های علمیه است که با هدف تقویت گفتمان فقه نظامات اجتماعی در پرتو اندیشه فقهای بزرگ معاصر طراحی و در حال برگزاری است.
🆔 @ijtihadnetwork
💢 عبادت عاشقانه در طواف خانه‌ی خدا
✔️ شیخ محمدرضا نعمانی از شاگردان و همراهان شهید صدر:
🔹 به همراه شهید صدر به عمره مشرف شدم. او هر روز به مسجدالحرام می‌رفت و نماز ظهر و عصر را آنجا اقامه می‌کرد. بعد برای ناهار به هتل برمی‌گشت و سپس بار دیگر در حدود ساعت دو ظهر که به دلیل گرمای شدید، ازدحام جمعیت کم بود، به آنجا برمی‌گشت.
🔹 زمین مسجدالحرام با سنگ مرمر طبیعی - که با سنگ‌های مرمر الآن فرق دارد - فرش شده بود و از شدت گرما در آن ساعات کسی نمی‌توانست طواف کند، اما شهید صدر همان وقت پابرهنه به مسجد می‌رفت و من هم همراهش می‌رفتم و طواف می‌کردم.
🔹 یک روز، بعد از اینکه از مسجدالحرام برگشتیم از ایشان درباره این قدرت عجیبش برای تحمل گرما سؤال کردم. گفت: «تا وقتی که در مسجدالحرام هستم گرمای هوا را احساس نمی‌کنم، اما بعد از اینکه به هتل برمی‌گردم حس می‌کنم پایم درد می‌کند».
🔹 ... یادم می‌آید در تمام آن مدت طعم گوشت را نچشیدیم و اکثراً غذایمان نان و تخم‌مرغ و ماست بود. وقتی این موضوع را با شوخی برای شهید صدر مطرح کردم، گفت: «ما برای عمره به اینجا آمده‌ایم، نه خوردن».
🌐 شرح صدر؛ ص ۱۷۲
🆔 @ijtihadnetwork
🔔 کرسی ترویجی «نظریه وجود احادیث مشترک شیعه و سنی در معاملات با تمرکز بر کتاب فقهی «تذکرة الفقها» علامه حلی (ارائه ۱۰ مورد)»
🎙ارائه: حجةالاسلام هادی مصباح‌الهدی
🎙ناقد: حجةالاسلام والمسلمین محمد حسن ربانی
🗓 زمان، شنبه ۱۰ خرداد، ساعت ۱۰ الی ۱۱
🏢 مکان: مشهد، دفتر تبلیغات اسلامی، طبقه اول، مدرس ۳
🔗 حضور مجازی
🆔 @ijtihadnetwork
📗 وقتی در غرب درباره «فرایند آیةالله شدن در مذهب شیعه» کتابی نوشته می‌شود
✔️ حجةالاسلام یحیی جهانگیری در معرفی آن نوشت:
👈🏻عنوان: The Making of Shia Ayatollahs
👈🏻 ناشر: Lexington Books
👈🏻 سال انتشار: (2023)
👈🏻شابک: 9781793655158
📖 معرفی ناشر: این کتاب هم از منظر دست‌اندرکاران و هم از نگاه ناظران بیرونی، به این مهم می‌پردازد که چگونه یک دانش‌پژوه دینی در اسلام شیعی به مقام آیةاللهی نائل می‌شود، آیةالله‌ها چه دیدگاه‌های گوناگونی را در باب ایمان مطرح میکنند، و آیةالله‌های عظام چگونه با برآیندی از عوامل متعدد، از جمله تقوا، دانشوری، محبوبیت مردمی و شبکه‌سازی، به رسمیت شناخته می‌شوند. این اثر در دو بخش سامان یافته است. بخش نخست با جایگاه بنیادین علم در اسلام و تفسیر «علما» از فقه آغاز می‌کند و به موضوعات، ارزش‌ها و روش‌هایی می‌پردازد که این علما پروریده‌اند و در رویارویی با چالش‌های برخاسته از کنش‌های دینی در زندگی امروزین به کار می‌گیرند. نویسنده سازوکارهای مدرسه، حوزه، نظام آموزشی‌شان، و فرایند به رسمیت شناخته شدن یک عالم به عنوان آیةالله را ترسیم می‌کند. بخش دوم، کثرت‌گرایی و جدال‌های پردامنه و گاه تند و تیزِ جاری در میان جامعه آیت‌الله‌ها را در باب موضوعاتی همچون هویت فرقه‌ای و تعاملات درون‌مذهبی، تصوف و عرفان، فلسفه و حکمت، تجدد و غرب، قدرت سیاسی و زمامداری، و حضور زنان در ساحت عمومی، به تفصیل می‌کاود. نویسنده، پس از ترسیم پیش‌زمینه‌ای تاریخی برای هر مبحث، خواننده را، با حفظ امانت و اصالت مطلب، به کانون مباحثات روز میان آیةالله‌ها در قم، مشهد، نجف و بیروت رهنمون می‌شود تا طیف گسترده‌ای از مخاطبان را با این مباحث آشنا سازد.
🔻فهرست مطالب
◽️مقدمه
◻️بخش اول: چیستی و ساختار
◽️فصل اول: از علم تا اجتهاد فقهی
◽️فصل دوم: مدرسه، حوزه و مراتب علمی
◽️فصل سوم: آیت‌الله و مجتهد
◽️فصل چهارم: فقه: اهمیت و فرایند آیت‌الله شدن
◽️فصل پنجم: مراجع عظام تقلید، مرجعیت، و تفکیک مقلَّد و مقلِّد
◻️بخش دوم: پویایی و گوناگونی
◽️فصل ششم: فرقه‌محوری و وحدت‌گرایی (تقریب بین مذاهب)
◽️فصل هفتم: تصوف و سلوک معنوی
◽️فصل هشتم: فلسفه و حکمت
◽️فصل نهم: تجددگرایی و غرب
◽️فصل دهم: سیاست و حکمرانی
◽️فصل یازدهم: زنان
🔺امیدوارم یکی از مراکز بین المللی و راهبردی بزودی در نقد و بررسی این کتاب اقدامی کنند.
🆔 @ijtihadnetwork
🎧 «فقه مقاومت در اندیشه امامین انقلاب»
🔻با ارائه اساتید:
🎙 محمد محمدی قائینی
🎙 سیدسجاد ایزدهی
🎙 ذبیح الله نعیمیان
🗓 زمان: قم، موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام، هفتم خرداد ۱۴۰۴
🆔 @ijtihadnetwork
📹 ببینید | تجربه موفق استاد محسن اراکی در ارائه نظریات فقهی در مجامع بین‌المللی و حل یک منازعه‌ی حقوقی پیچیده در دادگاه‌های لندن
🆔 @ijtihadnetwork
💢 تحقق فقه حکمرانی نیازمند روش‌شناسی فراتر از اجتهاد متعارف است
✔️ استاد عبدالحسین خسروپناه:
🔹 در تفکر حکمرانی حکمی ولایی، فقه تنها به بیان احکام محدود نمی‌شود. بلکه ماموریت اصلی فقه، «تغییر وضع موجود به وضع مطلوب» است. این تغییر نیازمند شناخت وضعیت موجود (با روش‌های جدیدتر اجتهادی) و استفاده از «فناوری حکمرانی» (سیاست‌گذاری، گفتمان‌سازی، راهبری) است تا افراد از نظر فکری و رفتاری تغییر کنند.
🔹 برای تحقق فقه حکمرانی، نیازمند روش‌شناسی خاصی هستیم که فراتر از اجتهاد متعارف - برای کشف حکم مطلوب - است. این روش‌شناسی باید به شناخت «انسان محقق» - وضع موجود - بپردازد که در علوم انسانی غربی برای تغییر انسان به کار می‌رود.
👈 چگونه فقه می‌تواند ساختار و سیاست عمومی تولید کند؟
🆔 @ijtihadnetwork
🌙 دفتر آیةالله سیستانی در نجف اشرف اعلام کرد که فردا چهارشنبه مکمل ماه ذی‌‌القعده و روز پنج‌شنبه ۸ خرداد، اول ماه ذی‌الحجه خواهد بود.
أعلنَ مكتبُ سماحة السيد السيستاني (دام ظلّه) في النجف الأشرف أن يوم غدٍ الأربعاء هو المكمّل لشهر ذي القعدة، ويوم الخميس الموافق (٢٠٢٥/٥/٢٩م) هو الأول من شهر ذي الحجة لعام ١٤٤٦ للهجرة.
💢 سه مقطع درسی، یک منظومه اجتهادی در علم اصول
🔻 سیری در تقریرات «تعارض الأدلة و اختلاف الحدیث» بر اساس دروس آیةالله سیستانی
🔹در دهمین نشست از «تأمّلات علمی» مؤسسه «به سوی اجتهاد» که با محوریت کتاب «تعارض الأدلة و اختلاف الحدیث» برگزار شد، پژوهشی مستند پیرامون تقریرات سه دوره درس خارج آیةالله سیستانی در یکی از مباحث کلیدی علم اصول ارائه گردید. حجةالاسلام سید مسعود مرتضوی با تحلیل تطبیقی این تقریرات، سیر تحول روشی و محتوایی آنها را بررسی کرد و گزارشی تفصیلی از روند تدوین کتاب «المنهج فی علم الاصول» و پشت‌صحنه علمی آن ارائه داد.
🔹مرتضوی به اهتمام ویژه آیةالله سیستانی نسبت به این مبحث اشاره کرد و گفت: ایشان طی حدود بیست سال، سه مرتبه به تدریس موضوع «تعارض الادله و اختلاف الحدیث» پرداخته‌اند که در هر دوره، نوآوری‌های علمی و منهجی قابل‌توجهی مطرح شده است.
👈 معرفی تقریرات سه دوره تعارض ادله و اختلاف حدیث
🆔 @ijtihadnetwork
💢 نباید چنین سخنانی گفته می‌شد / انتظار از ایشان بیشتر است
🔻 مواضع ایشان شخصی است؛ انتظار می‌رود حج او بدون مانع انجام شود و به کشور بازگردد
✔️ واکنش سرپرست حجاج ایرانی درباره ماجرای بازداشت حجةالاسلام قاسمیان در عربستان
🔹حجةالاسلام سید عبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی طی سخنانی در جمع زائران ایرانی در مکه مکرمه در بخشی از سخنان خود، به مسائل مربوط به انتشار کلیپی از یکی از روحانیون محترم کشورمان در فضای مجازی طی ۲۴ ساعته اخیر اشاره کرد و گفت: با توجه به شناختی که از این کشور به واسطه سالها توفیق خدمتگزاری در عمره و حج دارم، وقتی این صحبتها را شنیدم شگفت زده شدم و نباید چنین سخنانی گفته می شد.
🔹سرپرست حجاج ایرانی با تاکید بر اینکه گفته های این روحانی محترم، نظر شخصی اوست، خاطرنشان کرد: ایشان یک نیروی فعال قرآنی است و به همین دلیل انتظار از ایشان هم بیشتر است.
🔹نواب ادامه داد: با این حال از مسئولان محترم کشور میزبان انتظار داریم که با توجه به شخصی بودن نگاه این فرد محترم، و به جهت احترام به خدماتی که ایشان به ترویج فرهنگ قرآنی داشته است، اجازه دهند که اعمال حجش را انجام دهد و به کشور بازگردد.
🔹وی با اشاره به همسایگی جمهوری اسلامی ایران با ۱۵ کشور، گفت که هر کدام از این کشورها نوع خاصی از حکومت را دارند؛ بعضی با پادشاهی، بعضی با جمهوری و بعضی هم به نحو دیگری اداره می شوند و سیستم حکمرانی هر کشوری هم برای خودشان محترم است؛ لذا ما معتقدیم که هر حاکمیتی اگر مبتنی بر رضایت مردمش باشد، محترم است.
🔹نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، ادامه داد: در رابطه با میزبانی این کشور برای زائران هم می بینیم که هر سال قدمهای بیشتری برداشته می شود و خدمات بیشتری به زائران ارائه می شود که بخشی از آنها با سرمایه گذاری خود این کشور است.
🔹نواب ادامه داد: البته در تاریخ این سرزمین، هر حکومتی که بر سر کار آمده در تلاش بوده که به زائران بیت الله الحرام خدمت کند و تلاششان بر خدمت به زائران بوده است و در هر دوره ای و بویژه در عصر معاصر، توسعه مسجد الحرام و مسجد النبی (ص) وجود داشته است.
🌐 تسنیم
🆔 @ijtihadnetwork
📜 اجازه زنده‌یاد آیةالله‌العظمی سید محمد هادی حسینی میلانی (رضوان الله علیه) به مقام معظم رهبری حضرت آیةالله سید علی خامنه‌ای در نقل روایت و تصدی امور حسبیه
🆔 @ijtihadnetwork
🎥 روایت دیداری که معادلات را تغییر داد
🔻 شیخ ناظم السعیدی، رئیس شورای اجرایی جنبش نجباء
در آخرین دیداری که بین دو رکن اساسی صورت گرفت، رکن ولایت که نماینده‌اش حضرت آیةالله جوادی آملی است و رکن دوم، مرجعیت نجف اشرف، و این پیوند میان حوزه قم و حوزه نجف در حقیقت ابعاد فرهنگی عمیقی برای مردم عراق در بر داشت و بسیاری از رویکردهای داخلی را در عراق تغییر داد.
دشمن تصور می‌کرد که به مرحله‌ای از عدم توافق میان حوزه قم و حوزه نجف یا حتی انزوا خواهد رسید، اما انچه از سوی مرجع عالیقدر دیدیم این بود که ایشان سخنان زیبایی را خطاب به این مرجع جلیل‌القدر یعنی آیةالله جوادی آملی بیان کردند، هنگامی که گفتند: شما مایه افتخار شیعیان جهان هستید و همین طور آیةالله جوادی آملی نیز چنین سخنانی بیان کردند.
🆔 @ijtihadnetwork
💢 آنچه داریم «مسائل فقهی معاصر» است نه «فقه معاصر»
🔻فقه را با مسائل غیرمبتلابه فرد، جامعه و دولت فربه نکنیم
🔻تکثیر قواعد فقه محیط‌زیست، سودمند نیست
✔️ حجةالاسلام علوی‌آزیز در گفتگو با «اجتهاد»:
🔹در بسیاری از این دروس و فقه‌های مضاف، سازوکار جدیدی عرضه نمی‌شود بلکه قرار است مسائل و موضوعات نو و معاصر با ضوابط فقه جواهری مورد بررسی قرار گیرد و پاسخ شایسته و منطبق بر ضوابط فقهی و دینی دریافت کند؛ لذا به نظر می‌رسد تذکر برخی بزرگان به‌جا باشد که تعبیر به مسائل معاصر فقهی بهتر و ادق از تعبیر به فقه معاصر است؛ همان‌گونه که برخی به‌درستی، اصطلاح مسائل جدید کلامی را بر کلام جدید ترجیح می‌دهند.
🔸امروز یک رویکردی در حوزه علمیه ایجاد شده که تکثیر قواعد و ابداع قواعد جدید، یک ارزش محسوب می‌شود؛ با اینکه در بسیاری موارد، این قواعد، متداخل بوده یا صرفاً تغییر نام است و حقیقتا قاعده نیست. در فقه محیط‌زیست پیشنهادم این است که به سراغ قواعد عقلایی برویم و با مطالعه تجربیات ارزشمند کشورها و دانشمندان این حوزه، فکری برای حل معضلات رو به تزاید زیست‌محیطی برداریم تا تکثیر قواعد فقهی. فربه کردن فقه با مسائلی که مبتلابه فرد و جامعه و دولت نیست شایسته به نظر نمی‌رسد.
🔹از فقه و دین جز کلیاتی در لزوم حفاظت از منابع طبیعی، حرمت اسراف، حرمت اضرار به غیر و...دستگیر ما نمی‌شود. واقعاً چند سؤال واقعی و نه فرضی وجود دارد که فقه باید پاسخ دهد؟ آیا حفاظت از جنگل‌ها، آلوده‌نکردن آب‌ها، جلوگیری از آلودگی هوا و...مسئله مبهمی است؟
👈 متن کامل گفتگو
🆔 @ijtihadnetwork
💢 تقیه، امت و میدان؛ بازخوانی یک اصل مغفول در مناسبات بین‌المللی امت
✍️ محمد باقری
بازداشت یکی از روحانیون شناخته‌شده ایرانی در سرزمین حجاز و در ایام حج تمتع، پس از انتشار ویدیویی با محتوای تند علیه سیاست‌های فرهنگی ـ سیاسی حکومت عربستان، اتفاقی است که در نگاه اول می‌توان آن را مسئله‌ای سیاسی یا رسانه‌ای دانست؛ اما در نگاهی عمیق‌تر، این واقعه می‌تواند مدخلی برای بازخوانی مجدد یکی از اصول فقهی مهجور در ادبیات معاصر ما باشد.
مسئله تقیه، از آموزه‌های برجسته و حکیمانه تشیع در دوران اقلیت و مظلومیت بوده که در روزگار شکل‌گیری حکومت اسلامی در ایران، گمان رفت که دورانش به سر آمده است. حال آن‌که در سطح امت اسلامی و در میدان‌های بین‌المللی، ما هنوز در وضعیت اقلیت راهبردی و تهدید مستمر هستیم و تقیه، همچنان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مصلحت‌ساز در فقه حکومتی به شمار می‌آید.
۱- تقیه؛ اصل امتنانی یا مانع انقلابی‌گری؟
۲- تقیه در عصر امت‌سازی؛ بازخوانی یک غفلت فقهی
۳- فریاد در حرم یا خلل در تدبیر امت؟
۴- ایده راهبردی: دیوان اسلامی حل اختلاف
📝 مطالعه مطلب
🆔 @ijtihadnetwork
💢 بازنمایی بهشت و دوزخ در هنرهای تجسمی؛ امکان یا امتناع؟
✍️ محمد عشایری منفرد
نمایشگاهی که به همت فعالان فرهنگی استان گیلان به نمایش درآمده و در بخشی از آن جزا و پاداش اخروی به تصویر کشیده شده است، این روزها از زاویه‌های مختلفی مورد گفتوگو قرار گرفت. بخشی از نقدها، نقدهای غیرعلمی بود که بدون توجه به همه ابعاد نمایشگاه و تحت تأثیر روایت ناقصی که رسانه‌های مخالف از واقعیت، ارائه کرده بودند، شکل گرفت.
نگارنده که واقع را از نزدیک ندیده، قضاوت درباره همه‌ی آنچه در نقد یا توجیه آن نمایشگاه گفته شده، دشوار است. مخصوصا با نقد شخص یا شخصیت مؤسسان زحمت‌کشِ نمایشگاه که با نیت خیر در صدد اثرگذاری فرهنگی بوده‌اند، قطعا مخالف است اما خبرهای ناقص و کاملی که از این نمایشگاه منتشر شده، این مسأله را فراچنگ می‌آورد که آیا اموری مانند بهشت و جهنم را می‌توان با پرده‌ی سینما یا باشبیه‌سازی غیرسینمایی، بازنمایی کرد؟ این یادداشت صرفا برای پاسخ به همین پرسش سامان یافته است.
👈 بخوانید
🆔 @ijtihadnetwork
📗 پیش‌درآمدی بر تاریخ تحول فقه شیعه
✍️ مؤلف: شیخ علی صافی گلپایگانی
📖 تعداد صفحات: ۲۲۲
🔹 زبان: فارسی
کتاب با مقدمه‌ای در شرح حال مؤلف آغاز شده، در پی آن، موقعیت و جایگاه علم فقه و ارزش آن از منظر اسلام شرح و تبیین گردیده است.
علل انحطاط مسلمین، تحریفات فقهی اهل سنت و نقش شیعه در علوم و فنون اسلامی از دیگر مباحث کتاب است.
🆔 @ijtihadnetwork
🔔 کرسی علمی «جایگاه موعظه در مراتب امر به معروف و نهی از منکر از منظر فقه تربیتی»
🔻 ارائه‌دهندگان:
🎙 حجةالاسلام میرهاشم حسینی
🎙 حجةالاسلام مهدی گرامی‌پور
🔻 ناقدان:
🎙 حجةالاسلام سعید صلح میرزایی
🎙 حجةالاسلام مهدی عزیزی
🗓 زمان: شنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ - ساعت ۲۰
🏢 مکان: تالار اندیشه دانشگاه قم
🔗 پخش آنلاین
🆔 @ijtihadnetwork
💢 ازدواج عرفی در جهان اسلام؛ از چالش تا راهکار
✍️ حجةالاسلام علی راد
ازدواج عرفی، پدیده‌ای نوظهور در جهان اسلام معاصر، به ویژه در میان جوامع اهل سنت با اشکال گوناگونی همچون نکاح مسیار و مصیاف، در دهه‌های اخیر رواج یافته است. گسترش این نوع ازدواج، به ویژه در کشورهای دارای جاذبه‌های گردشگری، نشان از ریشه داشتن آن در عوامل پیچیده فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارد.
اگرچه بررسی تفصیلی این عوامل نیازمند بحثی جداگانه است، باید اذعان داشت که بخشی از این گرایش، نتیجه مستقیم فشارهای اجتماعی و فرهنگی ناشی از مدرنیته تحمیل شده بر جهان اسلام است. این چالش نیازمند بررسی دقیق و ارائه راهکارهایی متناسب با مقتضیات جوامع اسلامی است تا ضمن پاسخگویی به نیازهای مشروع افراد، از بروز آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
روند رو به رشد ازدواج عرفی در میان جوانان، گردشگران، دانشجویان، زنان بیوه و مردان علاقه‌مند به چند همسری، چالشی فرهنگی پیش روی نگرش سنتی به ازدواج در کشورهای مسلمان ایجاد کرده است. این امر، مشروعیت و اعتبار این نوع روابط جنسی بین زنان و مردان را زیر سوال برده است.
دهه اخیر را می‌توان دوره کشاکش نفی و اثبات مشروعیت ازدواج عرفی نامید. برخی از سنّت‌گرایان این روابط جنسی را فاقد مشروعیت دینی می‌دانند و آن را "الزواج العرفی" می‌نامند، این نگرش پیامدهای منفی در مورد تعهدات زناشویی ناشی از آن ایجاد کرده است. با این حال، از دیدگاه غالب مردان و زنانی که به این نوع روابط زناشویی تمایل دارند، روابط آنها مبتنی بر معیارهای...
📝 ادامه مطلب
🆔 @ijtihadnetwork
📚 چکیده مقالات و ایده‌های همایش خوانش تاریخی پیام «حوزه پیشرو و سرآمد»
🔻 پنل‌های چهارگانه:
🔹 تحلیل متن پیام حوزه پیشرو و سرآمد از منظر تاریخی
🔹 کلیات و مفاهیم بنیادی تحول در دانش تاریخ
🔹 پیشینه حوزه‌های علمیه و ظرفیت‌های تاریخی آن برای تحول در دانش تاریخ
🔹 وضعیت‌شناسی حوزه‌های علمیه برای تحول در دانش تاریخ
🗓 قم، دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام، ۷ خرداد ۱۴۰۴
🆔 @ijtihadnetwork
💢 ما و اسلام سعودی؛ از آرمان تا واقعیت!
✍️ حجةالاسلام محسن قنبریان
اینکه سعودی -به تعبیر امام خمینی (ره)- اسلام سفیانی است و “بتهایی خطرناک تر از لات و هبل در چهره فریبی نو برپاست” و “حرم، حرم است اما نه برای ناس که برای آمریکا”؛ درست!
اینکه بین اسلام انقلابی ما با اسلام آمریکاییِ عربستان از حج ابراهیمی تا مواجهه با مظلومین فلسطین تا نفی سبیل استکبار بر ثروت مسلمین و همکاری با صدام و آمریکا و اسرائیل و ده‌ها مساله دیگر چالش بوده و هست؛ درست!
اما واقعیت سیاست و روابط بین‌الملل هم اقتضائاتی داشته است! از قیمت و تعداد بشکه صادرات نفت در اپک تا همکاری‌ای منطقه‌ای علیه پروژه ایران هراسی و تحریم‌ها و…، موجب شد پس از حج خونین سال ۶۶، روابط (حتی خانوادگی!) با ملک عبدالله توسط برخی شاگردان امام یا گشایش‌های سال‌های اخیر توسط رهبر انقلاب رقم بخورد!
چاره دو چیز نیست:
۱- صرفاً بیانیه خوانی از آن آرمان‌ها که پای هر چالش از امام بخوانیم: (جنایت آل سعود و برائت خونین) “تا قیام قیامت هم با آب زمزم و کوثر پاک نمی‌شود”/ “اگر از مساله قدس بگذریم از حجاز (آل سعود) نمی‌گذریم”! که گذشتیم! و این بیانیه خوانی‌ها فقط القاء شکست و ناامیدی می‌کند!
۲- غلبه عمل گرایی و فراموشیِ همه چیز با بیانیه‌های ضعیفی مثل توئیت اخیر وزیر خارجه که: “مدیریت بسیار شایسته حج امسال مورد تقدیر ایران است. من درودهای گرم و دعای خیر خود را برای موفقیت روزافزون دولت و مردم عربستان سعودی در استقبال از مسلمانان در حرمین شریفین تقدیم می‌کنم.”
📝 ادامه مطلب
🆔 @ijtihadnetwork
💢 برای نظام‌سازی، نیازی به ابداع فقهی جدید نیست
انتقاد از رویکردهایی که فقه را به احکام فردی محدود میکنند
🔹استاد محسن اراکی با انتقاد از رویکردهایی که فقه را به احکام فردی محدود میکنند، اظهار داشت: حوزه دیگر نمی‌تواند صرفاً به مسائل عبادی و شخصی بپردازد؛ مسئولیت اصلی ما، ارائه نقشه راه کامل برای اداره جامعه بر اساس ولایت الهی است.
🔸استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با اشاره به ظرفیت‌های عظیم فقه جواهری، تصریح کرد که برای این نظام‌سازی، نیازی به ابداع فقهی جدید نیست، بلکه فهم عمیق و روشمند همین فقه غنی، کفایت می‌کند.
🔹به گفته استاد اراکی، «رسالت ما بنیان‌گذاری نظام‌های اصیل اسلامی از پایه است، نه وصله‌پینه کردن ساختارهای بیگانه». تلاش برای اسلامی‌سازی ظاهری و سطحی نظام‌های غربی، یا اکتفا به «عدم مخالفت» با شرع، انحراف از مسیر صحیح است.
👈 ادامه مطلب
🆔 @ijtihadnetwork
📹 آیا حل مسئله کار فقیه است؟
🎙 حجةالاسلام محسن قنبریان پاسخ می‌دهد
🆔 @ijtihadnetwork
🔖 جریان‌شناسی اندیشه اجتماعی دینی در ایران معاصر
اثر حاضر مجموعه مقالات حجةالاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی است که برای اولین‌بار بدین صورت منتشر می‌گردد تا علاقه‌مندان به جریان‌شناسی حوزه علمیه و اندیشه دینی در ایران معاصر، با مطالعه آن به نقد و تکمیل مطالب مطرح شده بپردازند.
🆔 @ijtihadnetwork
💢 سیره علمی امام جواد (ع)، الگویی برای آزاداندیشی
✍️ استاد سید محمدکاظم طباطبایی
سؤال‌کنندگانی که فضاها یا شبهات جدیدی برایشان مطرح بود، کم‌کم به حضور ائمه علیهم‌السلام می‌رسیدند و با احساس نیازی که برایشان پدید آمده بود، شأن علمی ائمه علیهم‌السلام را کشف می‌کردند. از آغاز سده‌ی دوم هجری ما با یک قشر فرهیخته روبه‌رو می‌شویم. در حالی که در دوره‌ی پیامبر اکرم (ص) و در دوره‌ی خلفا چنین قشری به این معنی نداریم.
صحابه‌ی پیامبر کشاورزی هم میکنند، روایت از پیامبر اکرم هم می‌شنوند و نقل میکنند. یعنی راوی حدیث هستند. به غیر از افراد معدودی مثل ابن عباس که دغدغه‌ی علمی دارند، در دوره‌ی امام صادق و امام باقر علیهما‌السلام به بعد می‌بینیم که هم در بین شیعیان و هم در بین اهل سنت عده‌ای بودند که به معنی واقعی طلبه‌ی علوم و به دنبال این بودند که بتوانند این مطالب را به دست بیاورند و پاسخ سؤالات خود را بگیرند. مثلاً زراره این‌گونه بود.
پس از شهادت امام رضا (ع)، امام جواد (ع) حدوداً در سن هشت سالگی به عنوان امام شیعیان مطرح شدند. در آن زمان پیش‌فرض یحیی بن اکثم این بود که ما بر پدر ایشان -یعنی امام رضا- نمی‌توانستیم پیروز شویم، چون واقعاً بزرگ و عالم بود، اما این کودک است. پس ما اگر بتوانیم حیثیت امام جواد (ع) را خدشه‌دار کنیم، در واقع توانسته‌ایم تفکر شیعی دال بر امامت را خدشه‌دار کنیم. این موضوع از نظر مذهبی بسیاری مهم بود. در گزارش «احتجاج» این مناظره‌ها مطرح است.
👈 ادامه مطلب
🆔 @ijtihadnetwork
💢 فقه بدون منظومه، شریعت بدون کرامت!
با فقه تکه‌تکه نمی‌توان در دنیا سربلند بود
فقه بدون عقلانیت، شایسته شریعت پیامبر (ص) نیست
✔️ استاد ابوالقاسم علیدوست:
🔹یازده روایت داریم که اگر چیزی با قرآن نساخت، کنار بگذارید. حتی فرمودند: اگر شاهدی از قرآن برایش نیافتید، کنار بگذارید. پس کسی که برای مقاصد شارع احترام قائل است، چنین روایت‌هایی را کنار می‌گذارد. وقتی امام می‌فرماید روایت را کنار بگذار، مراد روایت ضعیف نیست؛ بلکه روایت با سند است.
🔹الآن فضا به‌گونه‌ای شده که بعضی تلاش میکنند اثبات کنند: نه «عقل» توانایی درک دارد، نه «مقاصد» باید لحاظ شود، نه خداوند در تشریعش عادل است، نه نظام فقهی داریم؛ فقط با احکام اتمیکِ بریده بریده مواجه‌ایم که باید به هر قیمتی به آنها عمل شود!
🔹اگر با عقل نسازد! مگر عقل توان درک دارد؟ اگر با مقاصد نسازد! مگر ما حق داریم سراغ مقاصد برویم؟ اگر با کرامت انسانی نسازد! مگر انسان کرامت دارد؟ این‌ها چه حرف‌هایی‌ست! اگر نظام اقتصادی فاسد شد! باز هم می‌شود ربا را با قوطی کبریت جابه‌جا کرد! اگر نظام صداقت در گفتوگو و معامله نداشتیم! راحت می‌توانی دروغ بگویی، فقط نیتت را درست کن! نظامی پر از توریه !
🔹با این فقه و با این نظام فقاهت، نمی‌توان در دنیا سربلند بود. ما نظام فقاهت نفیس و شایسته‌ی امیرالمؤمنین (ع) و پیامبر اکرم(ص) می‌خواهیم. این شریعت، درخور شأن پیامبر (ص) نیست. من به این جریانات بدبینم و فکر نمی‌کنم این وضعیت طبیعی باشد.
👈 ادامه مطلب
🆔 @ijtihadnetwork
🎧 «تقیه از منظر فقه سیاسی شیعه با تأکید بر آرا امامین انقلاب»
🎙 ارائه‌کننده: حجةالاسلام مهدی گرامی پور
🎙 ناقد: حجةالاسلام عنایت‌الله رمضان پور
🗓 قم، مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) - ۴ خرداد ۱۴۰۴
🆔 @ijtihadnetwork
🎥 سخنرانی آیةالله جوادی آملی در مراسم اهدای تفسیر شریف «تسنیم» به آستان مقدس علوی
🆔 @ijtihadnetwork
📖 نمایه مقالات فقهی و حقوقی محیط زیست و منابع طبیعی
فقه محیط زیست و منابع طبیعی، هنوز فقهی نوپاست که پژوهش‌های صورت گرفته در آن، به میزان کافی نیست. شاید کتاب‌هایی که در خصوص این باب فقهی نوپدید نگاشته شده است به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد.
در این میان اما وضعیت مقالات کمی بهتر است و به میزان قابل قبولی رسیده است. این مقالات، برخی سویه فقهی و برخی سویه حقوقی دارند.
در زیر، نمایه مقالات فقهی و حقوقی محیط زیست و منابع طبیعی، به تفکیک، از نگاه شما می‌گذرد.
👈 اینجا
🆔 @ijtihadnetwork
