Eng zo'r, sara, tarbiyaviy va sevimli @Hikoyalar shu yerda 📜📚📖 @Hikoyalar kanaliga qo'shilish uchun 👇 https://t.me/joinchat/AAAAADuknkYHGVbghYjS1A 👆 ni bosing va OK. Bizni aslo tark etmang! Yaxshilari albatta bo'ladi. Biz izlanishdamiz!
"ДАЙДИ ЎҚ ЭМАС" ЭКАН !
Мен бу ҳикояни кўп айтаман. Чунки ундан кўп таъсирланганман.
Дaмашқ бозорларидан бирида кетаётган эдим. Маҳаллаларнинг биридан бир киши чиқиб йўлимни тўсиб деди:
- Сиз масжидда азон айтасиз-а?
- Ҳа!
- Кеча бир инсон менга айтишича, Дaмашқдаги ёпиқ бозорда отишма овози эшитилибди. Нима гаплигини билиш учун бошини кўтариб қарамоқчи бўлганида дайди ўқ келиб орқа миясига тегибди. У шол бўлиб қолибди. Унинг нима гуноҳи бор эди. Меҳнат қилиш ибодат эмасми?! Унинг хотини, бола-чақаси бор эди. Ишлаш гуноҳми? Унинг нима гуноҳи бор?! Хато қаерда? Ризқ топиш учун ҳаракат қилиш айбми?!
Мен дедим:
- Мен сабаб нимадалигини билмайман. Аммо шуни биламанки, Аллоҳ зулм қилмайди. У одилдир. Аммо бунинг жавобини билмайман!
Йиигирма йил ўтганидан сўнг Аллоҳнинг ҳикмати билан масжидда бир маъҳад мудири билан гаплашиб қолдим. У шундай деди:
- Мен Дамашқ маҳаллаларидан бири бўлмиш Майдонда яшайман. Бизнинг бир қўшнимиз бор эди. У акасининг етимларга тегишли уйни эгаллаб олди. Саккиз йил мобайнида уйни уларга бермай юрди. Болалар Шом қориларининг шайхи бўлмиш бир зотга шикоят қилишди. У зот ҳозир вафот қилиб кетган. Шайх уни чақиртириб етимларнинг уйини беришини сўради. У шайхга ниҳоятда қўпол гаплар билан гапириб, уйни бермаслигини айтди.
Шайх болаларни чақириб уларга деди:
- Болаларим! Бу сизнинг амакингиз. Ундан қозига шикоят қилиб юрманг. Тўғри Аллоҳга шикоят қилинг!
Бу гап кечқурун соат 21.00 да бўлиб ўтган эди. Эрталабки соат 9.00 да уларнинг амакиси отишмада хабарни билиш учун бошини кўтариб қараган ва орқа миясидан ўқ еган биз таниган ҳалиги киши эди.
Юқорида биз ўқни "дайди ўқ" дедик. У дайди эмас, тўғри топиб келган ўқ экан!
Муҳаммад Ротиб Нобулсий.
ҲАЁТИЙ ВОҚЕА
Суданнинг Нил штатидаги мактабда ўқитувчилардан бири ўқувчилардан имтиҳон олишга қарор қилади. Энг яхши натижа учун мотивация бўлсин деб янги поябзал совға этилишини айтади.
Болалар хурсанд бўлиб, қунт билан ёзишни бошлашади.
Ярим соат ичида ҳамма ўз ишларини топширишади ва деярли барчаси мукаммал жавоб беришади. Ўқитувчи барчага ажойиб натижа учун, саъй-ҳаракатлари учун миннатдорчилик билдиради ... Лекин ўқитувчи совғани кимга беришни ўйланиб қолади.
Шундай бўлса-да, у муносиб ечимни топади ... Ҳаммаси чин бўлиши учун у ҳар кимдан ўз исмини бир вараққа ёзиб, уни буклаб, бир қутича ичига солишларини ва бу қутичадан ўқитувчи биттасини олиб, номи чиққан ўқувчи ҳақиқий ғолибга айланишини эълон қилади.
Дарҳақиқат, ўқитувчи қутичанинг ичидан бир қоғозни чиқариб, ўқувчининг исмини ўқийди. "Вафаа Aбдел Карим" .. У мукофот соҳиби.
Қиз Вафаа ўқитувчи ва барча болаларнинг қарсаклари остида кўз ёшлари билан олдинга қадам қўяди.
У барчага миннатдорчилик билдиради ва ўқитувчисидан ўзи учун жуда зарур бўлган ушбу ажойиб совғани қабул қилиб олади.
У эски поябзал кийишдан чарчаган, ота-онаси эса жуда камбағаллиги сабабли янгисини сотиб олиб беришолмаган.
Ўқитувчи мамнуният билан уйига қайтади ... ва бу воқеани у эрига йиғлаб айтиб беради.
Эри бундай воқеани хотинидан эшитганидан жуда хурсанд эди ... Aммо кўз ёшларининг боисини тушунолмай ҳотинидан сўрайди.
Қутини очиб қарасам, не кўз билан кўрайки, ҳамма унинг исмини ёзган экан. Ҳар бир қоғоз варағида "Вафаа Aбдул Карим" номи бор эди. Барча болалар унинг аҳволини пайқашган эди ва бу қизнинг фойдасига ўқувчилар совғадан воз кечишди.
Ёруғликка интилган зулмат...
Подшоҳдан сўрадилар:
- Энг катта орзуингиз нима, подшоҳи олам?
- Қани эди, бир кеча бўлса-да, салтанат муаммоларини ўйламасдан ором олсам...
Фозилдан сўрадилар:
- Ҳаётдан нима топдингиз?
- Ҳикмат ва ибрат...
- Қандай хулосага келдингиз?
- Ҳикматсиз ибрат бўлмас, ибратсиз ҳикмат...
Зулматдан сўрашди:
- Сен нимани соғиниб яшайсан?
- Ёруғликни.
- Нимадан қўрқасан?
- Қоронғуликдан...
Қўрқоқдан сўрашди:
- Айт-чи, сен нега қўрқасан?
- Агар ўзим ҳам билганимда эди...
Етимдан сўрашди:
- Кимларнинг қадрига етиб ва кимларнинг меҳрига тўйиб бўлмайди?
- Ота қадрига, она меҳрига...
Бойликдан сўрашди:
- Сенга нима етишмайди?
- Қувонч ва хотиржамлик...
Тўтидан сўрадилар:
- Нима кулгингни қистатади?
- Кишиларнинг менга тақлид қилишлари.
Филдан сўрадилар:
- Истагинг нима?
- Дунёдаги жамики сичқонларнинг биз филларга тегажонлик қилиши тақиқлансин...
Асаларидан сўрашди?
- Қанақа армонинг бор?
- Асалнинг тамини бир марта бўлса-да, татиб кўриш...
Ватандан сўрадилар:
- Сени нима ўйлантиради?
- Ота-боболари яшаб ўтган, ҳозирда ўзлари истиқомат қилаётган ва келгусида авлодлари учун ҳам мўътабар маскан бўлмиш ўз юртларига нисбатан одамларнинг бефарқ ва лоқайд бўлишлари...
Ватангадодан сўрадилар:
- Ушалиши қийин бўлган энг сўнги орзуингиз нима?
- Қанийди, Ватан йўлида жон фидо қилсам, кошкийди, ўз юртимда вафот этсам, хеч бўлмаганда, вафот этганимда, қабримга юртим тупроғидан бир чимдим ташланса...
Донодан сўрадилар:
- Ҳаётингни қандай ўтказдинг?
- Таълим олиш, одоб ўрганиш, ҳикмат йиғиш билан.
Нодондан сўрадилар:
- Умринг давомида нима иш билан шуғулландинг?
- Ҳеч ким изламаган ва тополмаган (фойдасиз!) нарсаларни ахтариш билан...
Муҳтарам зотдан сўрашди:
- Сиз бундай юксак мартабага қандай эришдингиз?
- Тўрт нарса орқали:
- элимга ва юртимга сидқидилдан хизмат қилдим;
- ишим ва сўзимда ёлғон ҳамда хиёнат аралашмади;
- туз тотган жойим ва ҳурмат кўрган кишиларимга янада кўпроқ меҳр кўргаздим;
- луқмам ва лафзим ҳалол бўлди.
“Фарзанднома” китобидан.
Ҳамма қизларнинг ҳам дадаси менинг дадам каби бўлишини хоҳлардим.
Мактаб даврида кўпчилик қизлар севги-муҳаббат дардига мубтало бўлишади. Ачинарлиси, бу “дард” йигит-қизларни илм олишдан чалғитиб қўяди. Ундан ҳам ёмони кўп ҳолатларда бу “муҳаббат қиссалари”нинг охири хайрли бўлмайди.
Биз ҳам мактабда юқори синфларда, ундан кейин коллежда ўқиган пайтимиз, синфимиздаги қизларни сўраб келадиган йигитлар кўп бўларди. Лекин дугоналарим ичида ҳамма мени сўраб келадиган инсонга ҳавас қилишарди. Чунки уларни охири барибир ташлаб кетадиган, ёлғончи йигитлар сўраб келишса, мени сўраб келадиганим отам эдилар.
Бирорта дугонамнинг дадаси мактабга менинг дадамчалик кўп келмасди. Дадам танаффус пайтлари келиб, мени мактабимиз ташқарисига олиб чиқар, жазирама кунларда менга муздек шарбатлар олиб берардилар. Кейин қўнғироқ чалиниши билан харажатларимга етарли пул бериб, мактабга киргазиб юборардилар. Синфга қўлимда пул ва ширинликлар билан кириб борарканман, кўпчилик дугоналарим менга ҳавас кўзлари билан қарашарди.
Дугоналарим гоҳида ўзлари учрашадиган йигитларининг сифатларини, минадиган машиналарини айтиб мақтаниб қолишарди. Шундай пайтларда мен дадам ҳақларида гапириб мақтанардим. Улар йигитлари ҳақида уйдагилари билиб қолишидан доим қўрқувда, улар ҳақида гапиришдан доим хавотирда юришарди. Мен эса, дадам ҳақида гапиришдан доим хотиржам эдим. Қолаверса улар йигитлари ташлаб кетишидан қўрқишарди. Мен эса, доим ёнимда бўладиган садоқатли ва вафодор дадам борлигидан фахрланардим. Мен улардан кўра ўзимни анча бахтиёр ҳис қилар эдим.
Отам раҳматликнинг елиб-югуришлари, менга бўлган эътиборлари, ғамхўрликлари сабаб ўсмирлик пайтимдан, то турмушга чиқиб кетгунимча бирор йигитга қарамадим. Бирор йигит билан гаплашиш ҳақида ўйлаб ҳам кўрганим йўқ. Йиллар ўтиб билдимки, отам ҳамма ҳаракатларини менинг иффатимни, ор-номусимни сақлаш учун, мени чиройли ҳолатда турмушга бериш учун қилган эканлар. Ҳамма қизларнинг ҳам дадаси менинг падарим каби бўлишини хоҳлардим...
Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг “Фарзанд тарбиясидан 700 та сабоқ” китобидан.
Насиба
Бозорда карамларнинг сўлиган баргларини тозалаётган амакидан "Шу баргларни қуёнларимиз учун олсак майлими?" деб сўради кўринишидан соддалик уфуриб турган аёл енида беш яшар илтижоли боқиб турган қизалоғини қўлидан ушлаб турган ҳолда.
– Олаверинг, барибир чиқиндига олиб кетишади" деди илтифотли амаки.
Она бола қуёнлари учун карам баргларининг сараларини териб, халталарини тўлдиришди ва қайта-қайта раҳмат айтишди.
Кечқурун карам шўрва ичиб ўтирган қизча:
– Ойижон, бизнинг қуёнларимиз йўқ-ку, – деди.
– Сен менинг қуёнчамсан, болажоним, – деб қизининг бурнини чимчилаб қўйди она.
– Унақада эртага қуёнчангиз учун бозордан нима сўраймиз, – деди қизалоқ ўзини қуёнчадек тасаввур қилиб.
– Эртага жўжачам учун новвойхонадан тандир ушламаган нонларни сўраймиз, – деди она ўзининг ғамгинлигини беркитиш учун жилмайиб.
– Ойижон, бугун сиз билан ишга борай, полни артишга ёрдам бераман, шунда кечга қолмасдан бирпасда бўламиз, – қизалоқ ҳам хушчақчақ оҳангда ойисига ялинди.
Она кўз ёшларини кўрсатмаслик учун қизини маҳкам бағрига босди. “Ўқимаган онангни кечир, болам” дея унсиз йиғлади.
Qashshoq.
"Replay team"dan super video!
@Hikoyalar
Ривоятларда келади, халифа Ҳорун ар-Рашид ўз замонасининг пири бўлмиш Шақиқ Балхий ҳазратларини тез-тез зиёрат қилиб турар экан. Ана шундай зиёратларнинг бирида ҳазрати Балхий халифага шундай дебдилар:
– Тасаввур қил, саҳрода ёлғиз қолгансан, ташналикдан ўлай деб турибсан. Аммо бир қултум сув бўлса, ҳаётингни сақлаб қолиш мумкин. Шу пайт кимдир келиб, «Сув сотаман», деса, нимангни берган бўлар эдинг?
– Нимани сўраса, бераман. Ундай пайтда пул ҳақида ўйлаб ўтирмайман, – дебди халифа.
– Агар ўша одам бир қултум сув учун бутун бойлигингнинг ярмисини сўраса ҳам берармидинг? – сўрабдилар ҳазрат.
– Албатта берардим, – дебди халифа.
– Яхши, ярим бойлигингга бир пиёла сув сотиб олиб, ичдинг. Энди тасаввур қил, бироз вақт ўтиб, ўша сув таҳоратингни танг қилди, аммо сен уни чиқара олмай қолдинг. Табибларинг ҳам сени даволай олишмади. Сўнг яна кимдир келиб, «Қолган бойлигингни ҳам берсанг, мушкулингни осон қиламан» деса, рози бўлармидинг?
– О, бундай азобдан қутулиш учун боримни беришга ҳам розиман, тузалсам бўлди, – дебди халифа.
Шунда Шақиқ Балхий дебдурлар: «Ундай бўлса, эҳтиёт бўл. Бир пиёла сувни ичишгаю, сўнг уни чиқариб ташлашга арзийдиган бойлигингга ишонма, у билан мағрурланма!».
Олапар
Унинг ёшлиги етимликка насиб қилди. Шунда ҳам бировга дод-вой қилмади. Онаси туғруқдан қутулибоқ оламдан ўтаркан, Олапарча бир амаллаб кўзпардасини ӯзи йиртиб олди. Кӯзи очилиб кўрдики аччиқ қисмат. Шундоққина тумшуғи тагида онаси жон таслим қилган. Фарзандини дунёга келтираркан онанинг қаршисида дунё ҳою ҳаваслари бир ён бӯлса, очлик, ташналик ва изғирин бир ён бӯлди. Увиллаб- увиллаб худодан жонини олишини сўради, ўлимини тилаб олди. Итнинг сўлаги тегса харомга юйиларку-я, бироқ қалби тоззалигиданми худо ҳам она итнинг илтижосини қабул қилиб қўяқолди. Балки дунёда ҳамма оналарнинг ҳам худонинг ҳузурида амри вожибдир. Уларнинг "болам бошингга телпагингни кий! Болам белингни маҳкам қил, болам ундай қил, болам бундай қил ! " деб биз учун куйинишлари бежизга эмас. Бизга келажак хатарни ич ичидан ҳис қиладилар. Биз уларнинг қалб деб аталмиш аьзосидаги марвариддирмиз балки. Оналар эса ҳамон бизга мавҳум ҳилқат эгаларидирлар!
Ҳайвонларнинг ҳам илтижоси тезроқ қабул бўлади деб ўйлайман. Чунки улар ақлсиз. Фақат нафс эгалари қилиб яратилган. Саломга яраша алик!
Хуллас, қаҳрамонимиз Олапар онасидан айрилгач, юл юлакай олдидан чиққанига қаноат қилиб, кўчадан ризқини излайди. Бу вақтда одамлар "янги йил" деб аталмиш ниҳоятда таьвозе қилинадиган бир тантанага ҳозирланадилар. Бир тўда қўни -қўшни, ёш- яланглар оловда гўшт тоблаб маийшат қилмоқдалар. Гунгир-гунгир мўсиқалари, қоматни ларзага келтирувчи пақилдоқлари, уввос солиб қичқиришлари. Бир хил жинс вакиллари маст аласт бӯлиб бир-бирини ўпиб, қучоқлаб, суйкалишлари....
Одамлар ҳам Олапарга мавҳум ҳилқат эгалари бӯлиб кӯринади шу тобда. Оловда қоврилган гўштни йейдилару суягини тикони тўла атиргул орасига ирғитадилар. Майларини ичадилару шишасини Олапарнинг ва шу каби бегуноҳ жонзотларнинг оёқлари остига синдирадилар. Қани бу ерда адолат, қани бу ерда инсоф, қўни-қўшничилик ҳаққи қани, биродарлик ҳурмати қани?! Ахир Олапарлар ҳам шу замин фарзанди эмасми эди. Айби етимлигими, камсуқумлигими ёки қиёфаси ҳайвонлигими. Ҳайвон бўлса нима. У ҳам яратганнинг жон ато қилган махлуқоти эмасми эди. Қани бу ерда дин-у диёнат! Ваҳолангки одамларга ҳам нафс, ҳам ақл берилган эди.
Начора илоҳий ҳадя экан, оч қолган Олапар учун ҳам нафснинг амри вожибдир. Атиргул деб аталмиш нафис махлуқотга тумшуғини чўзаркан орасида қолган суяк кучукча учун борлиқ нафисликдан ҳам афзалроқ эди. Шунда унинг ёнгинасига кимдир пақилдоқ ташлади, шу онда янграган куй қўшиқ дахшати ва маийшатбозларнинг қий чувидан қалқиб тушган ҳамоно кучукчанинг қулоғига атиргул ҳам тиғларини қадаб олди. Жон ҳолатда типирчиларкан кучукчанинг на жони чиқиб қўяқолди ва на атиргулнинг тикони узилиб қўяқолди. Кўрганлар кулдилар, иршайдилар, яйрадилар. Тикон эса унинг қулоғини қоқ иккига бўлди. Қон оқди, ингради, чайиллади. Бунга эса кимдир кулди, кимдир тиржайди, кимдир яйради. Олапарнинг кўзига дунё торайиб узоқларга сапчиб-сапчиб чопди, қочди, ингради, ҳунграб ҳунграб йиғлади. Худога арзидод қилди. Қани адолат ё роббим! Уни кўриб кимдир қувнади, кимдир ортидан баттар қувлади.
Олапар ғингшиб ётаркан онасининг ортидан кетгилари келди. Дунёнинг бунчалар қабоҳатга тўлалигига лаьнатлар ўқиди. У онасини нега бу кунларни кўргиси келмай, нега бу дунёдан тезроқ кетиш дардига тушганини сабабини энди англагандай бўлди. Оналар билади. Оталар ҳам аслида шундай. Кўксидан ҳис қилади. Аммо фарзандлар буни доим кеч англайди.
Кечаги бу воқеликнинг гувоҳи мен ҳам ўша кулганлар, иршайганлар, тиржайганлар орасида эдим. Гўёки "бу кучукни калласи ишламайдими дейман" дегандек, қулоғи атиргул тиконига илиниб васвасага тушган Олапарга ҳаммамиз таажубланиб қараган эдик. Ваҳолангки суякни ҳам тиконнинг орасига ташлаган биз эдик.
Коммунал тўловлари тўланган иссиққина печни тагида бу гапларни ёзарканман, юрагим эзилади. Бу воқеага бир суткадан ошди. Ташқарида аср кириб аёз қисган. Олапарни қулоғи газаксимадимикан. Ота онасиз сағирнинг ҳоли совуқда не кечмоқда экан. Тирикмикан.
Худо-чи, бизни кечирармикан...
Наимжон
Ургут тумани. Мангитобод
Қаҳратон қанчалик кучли бўлмасин, баҳор уни енгишга қодир. Баҳорда табиат ўғонар экан, халқ тилида бир гап урф бўлади, "дарахтлар одамнинг кучини олиб ўйғонади". Ростдан ҳам одамларда ланжлик, сустлик ҳукмрон бўларкан, узумзорда токнинг биқинини очаётган чолнинг шашти, ариқ- ўзанларни кавлашга ундаётган бригадирнинг ғала-ғовури, кўчадаги кетмон-у бел кўтариб, қаёққадир шошилаётган одамларнинг ҳовури, дам у ёқда, дам бу ёқда тутунини ҳидини анқитиб ер чизиб юрган тракторларнинг шовқини кишини тетикликка чорлайди. Кимдир қозиққа ип тортиб картошка экишга ўқ чизиқ ҳозирлайди. Кимдир қайирдадир "ҳар хил уруғлар бор" деган овозга қулоқ тутади.Қайирдандир доғланмаган ёғ ҳиди бироз димоғни нохуш қўзғалаб, сўнгида янги чиққан жағ-жағнинг қовурилган бўйини олиб келади. Яна кимдир эса ўз ҳисларига маст бўлиб, бу илимсиқ ҳавода бир пиёлагина "ўша ўлгур" ини хумор қилиб ўтираркан, касби ҳам ўша-ўша "отамдан қолган дўконча" деб лақаблаган магазини ёнида бошини офтобга бериб, ўзини аллалаш, умрини алдаш, ҳисларга қул бўлиб нафс қамчиси зарбларига бардош бериш билан оввораҳол эди. Қани энди бирон бир "роҳатижон" келиб, бу ташналикдан озод этса!
Тақдир ҳазилини қаранг-ки, бошқа жомада нобоп бўлиб қолган унинг ўғли узоқроқдан кўринди. Қўлчасида ўралган қоғозча билан отасидан паналаганнамо дўконга шошилиб кираркан, у қоғозчанинг пул эканини пайқаш қийин бўлмади. Алҳазар! қайдан бўлса бу нажот?! Излаган имкон топар экан. Отаси ҳам ортидан кирди. Боласи тутқич бермаган куйи савдога ўтди
- тухум нечпул ака?
дўкончи;
- учта бир ярим
бола;
-бешта беринг!
бола икки ярим минг сўмни ўзатганда, ортидан отаси келиб шартта пулни олди.
- учта олса бўлади -деди отаси дўкончига музаффарона қараб.
Бола ҳам дўкончи акасига жовдиради. Бола билади. Дод десин, ерга юмаласин бир тийин. Ё калтак йейди ё қолган учта тухумдан ҳам маҳрум бўлади. Ва сўнггида начора у ҳам рози.
Дўкончига эса нима фарқи бор, муҳими савдо бўлсин.
Отаси "тухумдан ортган" пулга сеҳрли дамламасини олиб ичди. Дўкончи пинагини бузмади. Ёки ичида билдирмай нима деса деди. Буни мижоз сезмади. Тўғри-да, мижозни қочирмаслик керак!
Ота кечга томон бир жангари шоудаги "Батиста" деган қахрамонга ўхшаб ўкирганча кўчасига кириб келиб, ётиб қолди. Аёли уни қўлтиқлаб киргизаркан, рахматига "Батиста"дан боплаб мушт еди.
**
Хазоннинг куйимсиқ хиди атрофни қоплаб куз ҳам кириб келди. Атроф мухит супур -сидир, терган ҳосилини паналаш билан банд. Тўйхонадан тўйлар аримайди. Одамлар мусофирликдан қайтиб, ҳар кунги наҳор ошига шошиладилар. Тўйдан чиқишиб, ҳазмига тўп-тўп бўлиб кўчаларда туришади. Тухум олган болакай эса хамон ўша майкада, ўша иштонда ёзни ўтказди. Аслида ўтган қишни ҳам у шу кийимда ўтказган, одамлар уни кўриб эти жунжикибгина қўяқолганди холос. Бугун бўлса онаси уларнинг суннат тўйини ўйлаб кечалари киприк қоқмай чиққаниданми, охир оқибат мусофирлик тўнини кийишга мажбур бўлди. Олдинда узун қиш!
Куни келиб аёл катта юл четида сафарига тайинланган машинасини кутиб тураркан, дориломон кунлар етиштириб берган янгидан янги гапга уста, ғийбатчи кадрлар кўприк устида туриб унинг "мусофирлик тўни"ни турлича талқинда бичиб беришди. Улар ўтмишдаги ўз касбига содиқ устозларини чироғини ёқиб туриш учун ушбу жойни - азалий ғийбатхонасини макон тутишган эди.
Аёлга эса бунинг ҳеч бир қизиғи юқ. У ишлаши керак, тўй қилиши керак, эри эса ҳеч бўлмаса шу тўйда бош бўлиб берса бас! Аёл атиги шуни ўзини ҳам бир масъулият, бир рағбат деб билади.
Наимжон.
Ургут тумани. Мангитобод мфй
АЛДАНИБ ҚОЛМА!
Бир одам йўлда кетаркан, деҳқонга дуч келибди ва салом берибди:
- Ассалому алайкум!
- Ваалайкум ассалом! Йўл бўлсин, биродар?
- Сигиримга ем олмоқчиман, шу тарафда бир баққол бор экан, шунинг дўконига кетяпман.
- Шунақами... ундай бўлса, эҳтиёт бўл, алданиб қолма!
- Мени ҳеч ким алдай олмайди!
- Мен айтдим-қўйдим-да...
У одам баққолнинг дўконига етиб келибди. Салом-аликдан сўнг, емнинг нархини сўрабди. «Фалон нарх», - дебди баққол.
- Яхши, менга ўн кило берсангиз.
Баққол ўтирган жойидан қўзғалмабди. Қўли билан дўконнинг орқа томонига эринибгина ишора қилиб:
-Ўша ёққа ўтиб, емдан керагини олгин-да, менга пулини тўлаб кетавер. Ем тўкиб қўйилган жойда тарози ҳам бор, - дебди.
Харидор кўрсатилган тарафга ўтиб, халтасини тарозига қўйиб, ем сола бошлабди, ўн кило бўлгандан кейин қараса, атрофда ҳеч ким йўқ, баққол ўтирган жойдан бу тараф кўринмайди ҳам. Одам халтасига тўрт-беш кило ортиқча ем солибди ва баққолга ўн кило ем учун пул тўлаб, уни алдабди. Чиқиб, ўз йўлига кетибди. Йўлда яна бояги деҳқонни учратибди.
- Ем олдингми? – сўрабди деҳқон.
- Ҳа олдим. Сиз алданиб қолма, дегандингиз. Баққолингиз алдашни эплайдиган одам эмас-ку, бир жойда мудраб ўтирибди. Қайтага мен уни бопладим, тўрт-беш кило ортиқча ем олдим, сезгани ҳам йўқ...
Деҳқон бу одамнинг юзига ачиниш билан боқиб, бошини сарак-сарак қилибди:
-Мен сенга айтгандим-а, алданиб қолишдан эҳтиёт бўл, дегандим-а! Афсус...
Аслида сен алдандинг! Арзимаган 4-5кило ем учун хайр-баракангни қўлдан бой бердинг, баққолнинг гуноҳларини ўз елкангга олиб, дўзахни ўзингга тайин қилиб қўйдинг.
Sizning e’tiborsizligingiz hech narsani hal qilmaydi.
E’tibor berganlarning esa kimningdir(masalan, mening) xursandchiligida oʻz oʻrni boʻladi.
Tanlov tugadi.
Gʻalaba qozondik.
837 ta ovoz.
Xursandchiligim uchun 3 soniya vaqtini ayamay layk bosganlarga, bir-necha daqiqasini sarflab yaqinlariga yuborganlarga, kanalidagi notanish insonlarni ham “oyoqqa turgʻizgan”larga alohida minnatdorchilik bildiraman. Har biringizning hozirgi baxtiyorligimda oʻz hissangiz bor.
Yaxshiliklar yaxshiliklarga ulanadi, abadiyat qonuni bu. Mendan qaytmasa boshqa bir yaxshidan qaytsin!
Yelkama-yelka turib “Biz yutamiz, sen yutasan, olgʻa!” deb turgan Lady Moon, Prince Edward va Muzaffar aka(@hikoyalar)ga alohida rahmatlar aytaman)
Sizlar TOP’sizlar))
Bitta laykni bosib yo bosmay oʻtib ketsalaringiz ham xafa boʻlmasdim-ku toʻgʻrimi?
Sizlar esa mening xafa boʻlmasligim uchun emas, xursand boʻlishim uchun harakat qildingiz.
Xay mayli, nima boʻlganda ham yutdik!)
Sovgʻaga qoʻyilgan 500 minglik kitoblar kelsa (qanday kitoblar kelishini bilmayman) rasmini tashlayman, eng yoqqani tanlaysizlar.
Bitta tilak va bitta bebaho imzo mendan😌
Doʻstlar omon boʻlsinlar!
Gʻalaba!
Azizxon yigʻladi. Azizxon umrida ilk bor yigʻlashi edi. U xoʻngrab yigʻladi... U Shunday yigʻladiki uning yigʻisidan osmonu-falak titrab ketgandek boʻldi.
- Bugun mazam boʻlmagandi, doktorga bordim... 2 haftalik homilador ekanman! Bu kunni qancha kutdim, Azizxon aka! Alloh duolarimizni qabul qildi...
Azizxon hamon yigʻlar edi. Alloh hech bir ishni behikmat qilmaydi. Balki Mohlaroy erining koʻngliga qarab boshqa ayolga uylanishiga rozilik bergani uchun Alloh unga shunday neʼmatni bergandir, balki Azizxonning Sirojiddinga koʻrsatgan yordamlari va onasining yuzi uchun sarflagan pullari sabab Alloh ularga farzand ato etgandir... Nima boʻlganda ham Alloh ularni bir umrga bogʻlab turuvchi rishtani tortiq qildi. Farzand bilan siyladi. Yaxshilik hech qachon mukofotsiz qolmaydi. Uning mukofotini Alloh bu dunyoda ham, u dunyoda ham beradi, Inshaalloh...!
* * *
Azizxon va Mohlaroy shiringina qizaloqli boʻldilar. Endi ikkalasini bogʻlaydigan rishta bor. Sirojiddin katta yigit boʻlib oʻzining shaxsiy biznesini boshladi. Turkiya bilan hamkorlikda 2-3 ta shartnomalar tuzishga erishdi. 22-23 yoshga yetganida kotta savdogar, ishbilarmon tadbirkor boʻlib yetishdi. Nazokat boshqa oila qurmadi. Qolgan umrini toat ibodatga bagʻishladi. Oʻgʻli Sirojiddin bilan 5-6 martalab Umra safarlariga borib keldilar. Birinchi gal buvisi Enaxon aya bilan borishganida, Enaxon aya Makka shahrida Ka'batillohni tavof qilayotgan payti yuragi urishdan toʻxtadi. Oʻsha joyda millionlab musulmon Enaxon ayaning janozasini oʻqidilar. Oʻsha yerdagi qabristonga jasadlari qoʻyildi...
11-QISM TUGADI.
TAMOM.
m.f - oʻqiganlardan minnatdorman! Alloh barchangizdan rozi boʻlsin. Bu hikoyadan ibratli nimadur ololgan boʻlsangiz, men qilgan mehnatimga achinmayman... Xulosa shuki, Allohning iznida yurgan har bir banda uchun Allohning ajr-u mukofotlari bor. Faqat sabr etmoq, duo qilmoq, chin dildan ishonib ixlos qilmoq kerak.
Barcha oʻqiganlarga va fikr bildirganlarga chin qalbimdan rahmat aytaman. Tez orada Inshaalloh yana yangi hikoyalar yozaman... Va sizlarga albatta ilinaman☺️☺️🥹
✍ Usmonaliyeva Munira.
⏰24.12.2024. 11:55
@Hikoyalar
Erini tariflab boʻlmas bir muhabbat bilan sevdi. Endi esa uni boʻlishib yashashga maxkum! Mohlaroy oʻzini yoʻqotib qoʻydi. Boshi otilib ketar darajada ogʻriy boshladi. Dori qutidan ogʻriq qoldiruvchi olib ichib koʻrdi. Biroz yotdi. Uxlasam oʻtib ketar deya, uxlashga harakat qildi... Baribir boʻlmadi... Ogʻriq, bosh aylanishi yana tagʻin koʻngli ham behuzur boʻla boshladi.
- Bunaqada boʻlmaydi. Doktorga borsammikin?! Davlenam oshib ketti shekilli...
Mohlaroy bazoʻr kiyinib hovliga tushdi. Yaqindagina eri olib bergan oq mashinasini oʻt oldirdi. Darvozadan chiqib toʻgʻri shifoxonaga yoʻl oldi...
* * *
- Nazokatxon! Nazokatxon!
Nazokat Azizxon akani ovozini tanidi. Yuragiga gʻulgʻula tushdi. "Siroj ishga ketgandi-ku, nima boʻldiykin? Oʻgʻlimga biron kor xol bo'ldimikin?!" Havotir olganicha uy ichidan otilib chiqdi. Azizxon uning yuzidagi havotirni payqadi.
- Havotirlanman... Sizda gapim bor edi... Shunga kelgandim.
Nazokat hayron boʻldi. "Menda qanday gapi boʻlishi mumkin".
Azizxon kelayotib sotib olgan oppoq lolalar bilan toʻldirilgan buketni qoʻliga oldi. Nazokat gullarni koʻrib battar esankiradi... Nima uchun bu gullar?!
- Ichkariga kirsam maylimi?
Nazokat mayli deganicha boshini asta qimirlatib qoʻydi. Azizxon Nazokatga yaqinlashib gullarni uzatdi.
- Bular sizga...
Nazokat hayrat aralash Azizxonga qaradi.
- Nima uchun... Bugun tugʻilgan kunim emas edi.
- Shunchaki... Olaqoling... Atayin sotib oldim.
Nazokat Istar-istamas gullarni qoʻliga oldi.
- Rahmat... Chiroyli guldasta ekan.
- Arziysiz!
Azizxon oʻtirdi. Nazokat choy qoʻyaman deb oʻrnidan turgan edi. Azizxon uni to'xtatdi.
- Shoshmang, oʻtiring...
Nazokat oʻtirdi. Ancha vaqt jim qolishdi. Azizxon gapni qanday boshlashni bilmay ancha oʻylandi.
- Bilasizmi Nazokat... Men juda uzoq oʻyladim... Bir bu qarorimdan qaytdim, bir yana shu his yuragimga oʻrnashib olganmi, yana shu qarorga keldim.
- Qanday qaror?
- Bilasizmi... Men sizni anchadan beri yoqtiraman.
Nazokat seskanib ketdi. Azizxondan bunday gapni sira kutmagan edi.
- Bu nima deganiz? Tushunmadim...
- Men sizga uylanmoqchiman... Niyatim jiddiy.
- Mohlaroy opamchi?! Axir uylangansiz... Ayolingiz bor.
- Mohlaroy rozi boʻldi... Bugun ertalab oʻz roziligini aytdi. Sizni ham oʻz nikohimga olsam degandim. Oʻylamang bu nafsini oʻylaydigan ablah deb, yoʻq... Bilmadim... Men sizni chindan yoqtirib qoldim. Men zinokor emasman. Nomahram ayolarga shaxvat nazari bilan qaramaganman... Xususan sizga ham... Oʻgʻlizga otalik qilaman, sizlarni toʻlaqonli taʼminlayman... Sizni hurmat qilishga, mehr berishga vaʼda beraman.
Azizxon kastumini choʻntagidan kichkina quticha chiqarib Nazokatga uzatdi.
- Nazokat menga turmushga chiqing... Iltimos.
Nazokat quticha oldi. Ichida juda chiroyli, olmos koʻzli uzuk bor edi... Uni biroz tomosha qildi. Istexzoli kuldi.
- Azizxon aka... Men bir ayolni baxtsiz qilib, baxtli boʻlolmayman. Bu bir! Oilali erkakka osiladigan buzuqilardan ham emasman. Bu ikki! Koʻp xotinlikka qarshiman. Bu uch!
Nazokat Azizxonga qaradi. Azizxon anchagina oʻngʻaysiz holatga tushgan edi.
- Mohlaroy opam sizni koʻngliz uchun, sizni rozi qilish uchun va Allohning 4 ayolga uylanish haqidagi oyatiga isyon qilmaslik uchun rozi boʻlgandir. Men buni tushunaman. Lekin aniq bilaman ular sizni jonidan ortiq yaxshi koʻradi va bu qarorga kelish ular uchun juda ogʻriqli boʻlgan. Men ham ayolman, Azizxon aka! Ayolni his qila olaman. Uning dardini tushunaman. Chunki men ham sevganman. Erimni Sanjar akamni jonimdan ortiq sevganman! Va hamon sevaman! Men erimni xotirasi bilan yashayapman.
Azizxon indamay Nazokatni soʻzlarini tinglar edi.
- Agar menga Alloh yoʻlida yaxshilik qilmoqchi boʻlsangiz, sizdan yagonagina iltimosim... Oʻgʻlim Sirojiddinga tarbiya bering. Uning dadasi ham, togʻasi ham, amakisi ham, akasi ham yoʻq... Oʻgʻil bolaga erkakning tarbiyasi kerak. Oʻgʻlimga akasi sifatidami, yo togʻasi sifatidami... Unga toʻgʻri yoʻlni koʻrsating... Haromdan uzoqlashtiring... Dinimizni uqtiring.
Malham (Hikoya)
11-QISM FINAL
Yangi tong. Yangi kun. Yangi hayot. Inson umri davomida qancha kunlarni koʻradi, yaxshilarni koʻradi, yomonlarni koʻradi, qiyinchiliklar, yoʻqotishlar, ayriliqlarni koʻradi. Lekin quyosh botib oʻsha kun tugaydi. Tun keldi. Tun ortidan yana tong otadi. Inson qanday kunni koʻrmasin, boshiga qanday ish tushmasin kun oʻtaveradi, oʻtaveradi, oʻtaveradi...
Mohlaroy erining dardini tushungan,lekin indamas bir kun unutadi, koʻnikadi deb oʻylar edi. Lekin unday boʻlmadi. Azizxon tobora oʻychan, hayoli parishon boʻlib borar, uyga ham uncha kelgisi kelmas edi. Mohlaroy soʻrasa ishim koʻp der, deyarli uyda ovqatlanmay qoʻygan edi. Azizxon ayolini qattiq hurmat qilgani uchun, iloji boricha yaxshi gapirar, soʻragan narsasini muhayyo qilar edi. Nazokat haqida aytishga iymanar, endi gap boshlayman deganida koʻngliga gʻulgʻula tushar va gapni boshqa yoqqa burib yuborar edi. "Qanday aytaman? Eshitib meni tashlab ketsa-chi?! Men Mohimni ham yaxshi koʻraman. Unga bogʻlanib qolganman. Bir ayolni deb oʻzimning jufti halolimdan voz kecholmayman".
Kunlar shunday qiyinchilikda oʻta boshladi. Bir kuni Mohlaroy eriga Nazokat haqida gapirib qoldi.
- Begim...
- Labbay jonim?
- Bankda ishlaydigan dugonam boʻlar edi. Eslaysizmi Zebo degan.
Azizxon biroz oʻylandi. Keyin esiga tushdi shekilli choʻzib "haaa" deb qoʻydi.
- Esladizmi?
- Ha, esladim. Toʻyimizda seni yoningda turgan qizmi?
- Ha, eng yaqin dugonam oʻsha. Shu dugonamni akasi yaqinda ajrashibdi. Bitta qizi bor ekan u ham onasi bilan qolibdi. Shu akasi rosa yaxshi inson emish, ichmasmish, chekmasmish...Dugonamga agar yaxshi, soliha ayol boʻlsa uylanardim, debdi. Yoshi ham uncha katta emas. 38-39 lar chamasi. Tashqi koʻrinishi ham binoyidek ekan. Shu kishini Nazokatxonga toʻgʻirlasak qanday boʻlarkin?
Azizxonning ustidan kimdir qaynoq suv toʻkib yuborgandek boʻldi. Eti seskanib ketdi. Axir Nazokatga oʻzi uylanmoqchi edi, xotini nimalar deyapti?!
- Bir-birlariga mos. Ham juda yaxshi joyda ishlarkan... Men Nazokatxon bilan gaplashsammi deyapman...
Azizxon indamay qoldi. Koʻz oldi qorongʻulashdi. Endi nima boʻladi? Hammasi chalkashib ketti-ku?!
- Axir Nazokatxon yosh boʻlsa hali, chiroyli boʻlsa koʻcha koʻyda yomon erkaklar koʻp. Boshida eri boʻlgani yaxshida baribir ham... Axir u bochonani ham baxtli boʻlishga haqqi bor-ku... Bir oilani bekasi, bir insonning zavjasi boʻlgisi keladi u ham.
Azizxon tamoman oʻzini yoʻqotib qoʻydi. Xotiniga nima deb javob berishini bilmas, fikrlari bir-biriga qalashib ketgan iplardek chigal edi.
"Endi boʻlmaydi. Endi aytmasam boʻlmaydi shekilli. Koʻnglimdagini Mohimga aytishim kerak"
- Mohim...
- Labbay?
- Sizga bir gapni aytmasam boʻlmaydi. Koʻnglim yorishmaydi boʻlmasa...
- Qanday gap?
- Bilasiz... Sizga mehrim boshqacha... Sizni yoʻqotishni xohlamayman. Menga boʻlgan sevgizni, itoatizni, muhabbatizni hurmat qilaman. Buni juda qattiq qadrlayman. Lekin... Bilasizmi... Meni oʻsha ayolga...
Mohlaroyning koʻzidan ikki tomchi achchiq yosh chiqib ketdi. Azizxon uni koʻzidagi yoshini koʻrib gapdan toʻxtadi. Yuragi achishib ketdi. U aytaman qoʻyamanda, deb oʻylagan edi. Oson emas ekan... Qiyin ekan, juda qiyin...
Mohlaroy koʻz yoshini artdi. Past ovozda dedi.
- Bilardim... Oʻshani yoqtirishizni bilardim... Anchadan beri sezib yurardim. Lekin unutasiz deb oʻylagandim.
- Mohim... Meni kechiring iltimos. Koʻngil ishi qiyin ekan. Unutishga harakat qildim, boʻlmayapti...
- Necha yil kutgan baxtim sizsiz. Men umrimda sizdan boshqasiga koʻngil bergan emasman... Meni sevib qolishiz uchun qoʻlimdan kelgancha harakat qildim. Afsus... Koʻzlarizda oʻzimni koʻrmadim...
Azizxon boshini quyi soldi. Mohlaroyni koʻzlariga qarolmadi. Boshqa yoqqa qarab gap boshladi.
- Men sizni yaxshi koʻraman, Alloh guvoh. Men sizni hech kimga alishmayman! Men hamisha yonizda boʻlaman. U ayolni koʻrdimu gʻalati hisni tuydim. Oldin hech tuymagan his! Shunchaki siz rozi boʻlsangiz unga ham uylansam, baxtli qilsam degandim. Balki shunda Alloh ikkimizga ham farzand ne'matini berar degandim.
ЭГАСИДА ҚОЛГАН СОВҒА
ЯПОНИЯНИНГ ПОЙТАХТДАН УНЧА УЗОҚ БЎЛМАГАН БИР ҚИШЛОҒИДА КЕКСА САМУРАЙ ЯШАРДИ.
КУНЛАРНИНГ БИРИДА У ЎЗ ШОГИРДЛАРИ БИЛАН МАШҒУЛОТ ЎТКАЗАЁТГАНДИ, УРУШҚОҚЛИГИ ВА БЕШАФҚАТЛИГИ БИЛАН НОМ
ҚОЗОНГАН БИР ЁШ ЖАНГЧИ УЛАРНИНГ МАШҒУЛОТИГА КЕЛИБ, ОТАСИ ТЕНГИ САМУРАЙГА ҲАЛАҚИТ БЕРА БОШЛАДИ. БУ ҲАМ ЕТМАГАНДАЙ КЕКСА ЖАНГЧИНИ СЎКИБ, ҲАҚОРАТ ҚИЛДИ.
КЕКСА САМУРАЙ ЭСА ПАРВО ҚИЛМАЙ МАШҒУЛОТИНИ ДАВОМ ЭТТИРАВЕРДИ. ШОГИРДЛАРИ УСТОЗИНИНГ БУ ИШИДАН АЖАБЛАНИШИБДИ.:
- УСТОЗ, НЕГА ИНДАМАЯПСИЗ? АХИР У СИЗНИ РОСА ҲАҚОРАТ ҚИЛДИКУ? ЖАНГ ҚИЛСАНГИЗ У СЎЗСИЗ
ЕНГИЛАРДИ.
КЕКСА САМУРАЙ ШОГИРДИГА ДЕДИ:
-- ГАПИНГИЗ ТЎҒРИ. СИЗ ЎЙЛАГАНДЕК ҚИЛСАМ БЎЛАРДИ. АММО СИЗЛАРГА БИР САВОЛИМ БОР. ЯЪНИ, КИМДИР СИЗГА СОВҒА ОЛИБ КЕЛДИ. АММО СОВҒАНИ ОЛМАДИНГИЗ.. ХЎШ, ШУНДА СОВҒА КИМДА ҚОЛАДИ?
—СОВҒА ЎЗ ЭГАСИДА ҚОЛАДИ-ДА.,- ЖАВОБ БЕРДИ ШОГИРДЛАРИ.
— ХУДДИ ШУНДАЙ БЎЛАДИ.ТЎҒРИ ТОПДИНГИЗ.
ЁШ ЖАНГЧИДАГИ ҒАЗАБ, СЎКИНИШ,КЎРОЛМАСЛИК ВА БОШҚА ЁМОН ИЛЛАТЛАРГА МЕН ЖАВОБ ҚАЙТАРМАДИМ.
— ТЎҒРИ! У ХАФА БЎЛИБ ЖЎНАБ ҚОЛДИ.
— ДЕМАК, ЮРАГИДАГИ ҒАЗАБУ СЎКИНИШЛАРНИ ЎЗИ БИЛАН ОЛИБ КЕТДИ. БИЗ УНГА ЭЪТИБОР БЕРМАДИК.
ҚИССАДАН ҲИССА ШУКИ:
ДЕМАК, ҲАЁТДА ЁМОН ОДАМЛАРГА ДУЧ КЕЛСАНГИЗ, АҲАМИЯТ БЕРИБ, АСАБИНГИЗНИ БУЗМАНГ. ЎШАНДА ҲАР ҚАНДАЙ ҚОРА НИЯТЛИ СОВҒА ЭГАСИДА ҚОЛАДИ.
Zaif.
Replay jamoasidan yana zo'r rolik!
Zo'r orginal mavzu olib chiqishibdi!
— Миллион долларсиз яшамоқ мумкинми?
— Мумкин.
— Юз, ўн, ҳатто бир долларинг бўлмаса-чи?
— Яшамоқ мумкин. Ризқни Тангри беради. Кишининг тирик юриши учун кунда бир кесим нон кифоя. Оғир кунларда одамлар шундай яшашган. Одам нима учун таомланади? Ўлиб қолмаслик, ҳаракатдан тўхтамаслик учун. Бунинг учун катта бойлик шарт эмас.
— Шон-шуҳратсиз яшамоқ мумкинми?
— Одамлар яшашяпти-ку? Нега мумкин эмас экан?
— Юқори мансабсиз-чи?
— Одамларнинг барчаси мансабдор эмас-ку?
— Амалинг бўлмаса, бойлигинг бўлмаса, шон-шуҳратинг бўлмаса, тўй-ҳашамларда сенга пойгакдан жой тегади.
— Демак, улар Одамни эмас, амал ва бойликни тўйга чорлашган экан. Пойгакда ўтиришдан афсус чекмаслик керак. Чунки ўша тўрдагилар ҳадемай пойгакка тушадилар.
— Хўш, бойликсиз, амалсиз, шуҳратсиз яшамоқ мумкин экан. Нимасиз яшамоқ мумкин эмас?
— Иймонсиз. Иймон билан яшаётган киши Аллоҳнинг ҳузурида энг бой, энг шуҳратли кишидир. Тангри ҳузуридаги дастурхон тўри ҳам иймон эгалариники бўлади. Дунёвий бойлик, мансаб, шуҳрат хиёнаткордирлар. Иймон бойлиги эса садоқатлидир. Бу дунёда ташвишли ёки қувончли кунларда ҳам ёлғиз қўймайди. У дунёда эса ўзингга кўшк бўлиб хизмат қилади.
Тоҳир Маликнинг «Меҳмон туйғулар» китобидан
Эр ва хотин ўттиз йил бирга ҳаёт кечирди. Ўттиз йиллик ҳаёти давомида аёл ҳар куни эрталаб ширмой нон ёпар эди. Бу иш анъанадек бўлиб қолган эди. Нонушта вақти аёл ширмой нонни ўртасидан кесиб, икки қисмига ҳам сариёғ суртди-да, одатдагидек ноннинг тепа қисмини эрига бераётганда бирданига тўхтаб қолди...
У ўйлади:
“Бирга яшаганимга ўттиз йил тўлган бу кунда, ширмой ноннинг мен яхши кўрадиган седанали, қизариб пишган тепа қисмини ўзим ейишни хоҳлайман. Ўттиз йил мобайнида егим келса-да, бундан воз кечдим. Шу кунгача эрим учун намунали аёл бўлдим, солиҳ фарзандларни тарбия қилдим, қариндошларни иззат, дўстларини ҳурмат қилиб келдим. Вафодор, яхши бека бўлиб, уй-хўжалик ишларига қарадим, оиламиз учун қанча-қанча куч ва соғлиғимни сарф қилдим. Ҳозир эсимга келмаётган бўлса ҳам, яна кўплаб яхши ишларни қилган эдим. Шундай экан, ширмой ноннинг тепа қисмини менинг ҳам ейишга ҳаққим бор”.
Ўз фикрини маъқуллаб, ўттиз йиллик анъанани бузиб, ширмой ноннинг паст қисмини эрига узатди. Кутилмаган ўзгаришдан эр қувониб, аёлига табассум ила, шундай деди:
- Азизам! Бугун менга қимматбаҳо совға тақдим этдинг. Буни қарагин, ширмой ноннинг мен учун ширини бўлган паст қисмини емаганимга хам ўттиз йил бўлди. Бу қисмини ҳар эрта ейишни хоҳлар эдим, лекин ширмой ноннинг ширин бўлган паст қисми сенинг ҳаққинг бўлганлиги ва мен сенга ҳар доим яхшисини илинганим учун буни айтишга, сўрашга ботина олмадим.
Аёл аслида яхшилик эгаси ким эканини тушунди. Табассум билан қалб тубидан шукр қилди.
Ёлғон ва ҳақиқат.
Ҳикоя қишиларича, ёлғон ва ҳақиқат бир куни учрашиб қолишибди. Ёлғон ҳақиқатга дебди:
-Бугунги кун жуда ҳам гўзал!
Ҳақиқат атрофга гумон билан қараб кўзини осмонга тикди. Ҳақиқатдан ҳам гўзал эди. Ҳаво ҳам ажойиб эди. Бугунни ёлғон билан ўтказишга қарор қилди.
Сўнгра ёлғон яна ҳақиқатга деди:
- Қудуқдаги сув ҳам жуда гўзал. Кел сувга тушамиз.
Ҳақиқат ёлғонга иккинчи марта гумон билан боқди ва сувни ушлаб кўрди. Сув жуда ёқимли эди. Улар кийимларини ечиб сувга тушишди.
Шунда ёлғон пайт пойлаб сувдан ирғиб чиқдида, ҳақиқатнинг кийимларини олиб қочиб кетди. Ҳақиқат ҳам сувдан чиқиб ғазабланган ҳолда унинг ортидан югурди. Аммо унга ета олмади. Атрофдаги одамлар ҳақиқатни яланғоч ҳолатда кўриб бечора ҳақиқатдан ғазабланиб ундан юз ўгиришди. Ҳақиқат қаттиқ хижолат бўлганидан сув қарига қайтиб тушди ва ундан қайтиб чиқмади.
Ана ўша кундан бошлаб ёлғон ҳақиқатнинг кийимида оламни кезиб юрибди. Олам уни ҳақиқат деб ўйлаяпти. Инсонлар бир вақтнинг ўзида ҳақиқатни яланғоч кўришдан бош тортишмоқда!
Жуброн Халил Жуброн
Бир подшоҳ шундай бир дардга учрабдики,уни кўп табиблар тузата олмабди. Сарой амалдорлари подшоҳга:
-- Сизни машҳур табибларнинг барчаси кўрди. Шу кунларда шаҳримизга мусофир табиб келганмиш, уни таклиф қилсак,-дептилар.
Подшоҳ рози бўлибди.
Табиб подшоҳ ҳузурига кириб уни синчиклаб кўриб дебди:
-Подшоҳим, сизнинг касалингиз асосан кўзингизда.
-Йўғ-кўзим жуда яхши кўради, ундан шикоятим йўқ. Менинг дардим ичимда, дилим ҳамиша қоронғу, ҳеч нарса ёқмайди, диққатим ошади, яхши ухлолмайман.
--Ҳамма гапингиз тўғри, лекин муолажани кўздан бошлаш лозим.
—Сиз қанақа табибсиз, ахир кўзим соппа-соғку
- Унда ижозат беринг, кетай.
Подшоҳ ўйланиб туриб даволанишга рози бўлибди.
Табибнинг сўзига биноан подшоҳ ўзининг бир гуруҳ яқин кишилари билан сафарга чиқиб, тунда шаҳардан анча узоқ бир водийга етиб келибди. Бу ерда подшоҳ шундай қаттиқ ухлабдики, уни иккинчи куни тонгда зўрға уйғотишибди. У ўрнидан туриб, атрофга қараса, тоғ бағрида азим дарё суви қуёш нурида жило бериб оқаяпти. Атроф кўм-кўк майсазор, кўзни қамаштирадиган гуллар, сарвиқомат дарахтлар билан қопланган, булбуллар сайраётган эмиш. Подшоҳ бундай манзарадан лол бўлиб, шахт ўрнидан турибдида, худди ёш болага ўхшаб у ёқдан бу ёққа чопибди. Кўкрагини тўлдириб нафас олибди. Ҳар нафас чиқарганида оғзидан нохуш ҳаво отилиб чиқиб кетгандек бўлибди. Руҳи енгиллашиб, юрагида шодлик туйғулари уйғона бошлабди. Бир хафта деганда ўзига келиб табибдан сўрабди:
--Дори-дармонсиз қандай қилиб тузалдим, бу ерда нима сир бор?
Табиб жавоб қилибди:
—Подшоҳим, бунда ҳеч қандай сир йўқ. Сизни кўришдан олдин бир неча кун турмуш тарзингизни ўргандим. Маълум бўлишича, Сиз узоқ вақт мобайнида салтанат ишлари, ҳарбий юришларнинг тепасида тургансиз. Кўпинча саройдан чиқмай яшагансиз. Бу шароит дилингизни хиралаштириб, жиғибийронлик туйғуларини қўзғатган. Бундай турмуш тарзини сурункасига кўраверган кўзларингиз толиқиб, аъзойи баданингизни роҳатлантиришга ва қувонтиришга ожизлик қилган. Табиблар бундай кўзларни, гарчанд улар кўрсаларда, хаста ҳисоблайдилар. Шунинг учун мен дардингиз кўзингизда деб айтлим. Бу касални тузатишда саёҳатга чиқиш ўта фойдалидир. Шу боисдан Сизни бу ерга олиб келдим. Табиий манзараларга, хусусан, азим дарёларга, тоғ чўққиларига, бепоён водийдаги турфа гулларга ва кўмкўк майсаларга, улкан чинорлару қайрағочларга майинлик билан боқиш кўзни озиқлантиради ва дилни равшанлантиради. Бемор киши ўзида ишонч ва умидни ҳис этади.
Ана энди, дардингиз чекинди. Кўзингиз қувнаб, дилингиз ёзилди. Энди салтанат ишини давом эттираверишингиз мумкин.
Подшоҳ хурсанд бўлиб, табибга совға берибди.
- Сиз бу муолажани, яъни сайру саёҳатга чиқишни сира канда қилманг. Вақти-вақти билан сайрга чиқинг, - дебди табиб.
АЁЛ ЭРИНИНГ ЯҚИНЛАРИНИ ҲУРМАТ ҚИЛМАСА, НИМА ҚИЛИШ КЕРАК?
Эр қандай йўл тутади?
Эр-хотин суҳбатлашиб ўтирар эканлар гап орасида эр хотинига:
– Яқинларимни, ака-укаларим, жиянларимни соғиндим. Сиздан илтимос Хоним, эртага ширин овқат пишириб, дастурхон безасангиз. Бугун уларга қўнғироқ қилиб, таклиф қиламан. Йиғилмаганимизга ҳам анча бўлибди, - дебди.
Аёл норози оҳангда хушламай:
– Майли, келаверишсин-чи, Худо хоҳласа, бир гап бўлар! – дебди.
Эри:
– Ундай бўлса, уларни эртага чақираман... – дебди.
Эр ишдан уйига қайтиб келиб, аёлидан:
– Дастурхон тайёрми? Яқинларим бироздан сўнг келиб қолишади? – деб сўрабди.
Аёл:
– Йўқ, тайёрламадим. Бегона эмаслар-ку, яқинларингиз ахир, уйдаги бор нарсадан еяверишади, – дебди.
Эр:
– Аллоҳ сизни кечирсин, Хоним! Нима учун бирон нарса пишириш ниятингиз йўқлигини кеча айтиб қўймадингиз, ҳозир келиб қолишади нима қиламиз энди?! - дебди.
Аёл:
– Уларга қўнғироқ қилиб келмасликларини айтинг, узр сўранг, вассалом. Ахир, бегона эмаслар, сизнинг яқинларингиз-ку? Тўғри тушунишади! – дебди.
Эр ғазабланиб уйдан чиқиб кетибди. Бир неча дақиқа ўтар-ўтмас эшик тақиллабди. Аёл бориб эшикни очиб, ҳайратдан донг қотибди...
Чунки қаршисида ўзининг ота-онаси, ака-укалари, опа-сингиллари, жиянлари турар эдилар.
Отаси қизидан:
– Куёвим қани? – деб сўрабди.
Қизи:
– Бироз олдин чиқиб кетгандилар... – дебди зўрға.
Отаси:
– Кеча эринг бизларни бугунги тушликка таклиф қилганди. Барака топгур, бизларни чақириб ўзи кетиб қолдими, а? – дебди.
Аёлни чақмоқ ургандек бўлибди. Терлаб кетган қўлларини бир-бирига ишқалар экан, ўйлай кетибди: “Ахир, уйдаги нарсалар билан яқинларини кутиб ололмайди, йўқ-йўқ уларга тўғри келмайди! Эрининг яқинларига бўлаверади-ю лекин, ўзининг уйидагиларига бўлмайди, ахир... Қандай қилиб, уларга оддий, кўримсиз дастурхон қилиши мумкин?”
Аёл эрига қўнғироқ қилиб:
– Нимага меҳмонга менинг яқинларимни чақирганингизни айтмадингиз? – дея сўрабди.
Эри:
– Менинг яқинларимми, сизникими нима фарқи бор? – дебди.
Аёл:
– Сиздан ўтинаман Хожам! Уйда тайинли нарса йўқ, овқат қилмаганман. Бирон тайёр таом келтира қоли-и-инг... – дебди.
Эри:
– Мен ҳозир уйдан узоқдаман. Устига устак улар бегона эмас “сизнинг яқинларингиз”! Уларга ҳам менинг яқинларимга бермоқчи бўлганингиз, уйдаги бор нарсалар билан меҳмон қила қолинг! Токи бу сенга дарс бўлсин. Менинг яқинларимни ҳам ҳурмат қилишни ўрган! – дебди.
P.S.: Аёлни уриб эмас, ақл билан тавбасига таянтириб, тарбиялаш керак!
РИЗҚ АЛЛОҲДАН...
Басра шаҳрида яшовчи бир савдогар бўлган экан. У Чин мамлакати томон сафарга отланиб тайёргарлик кўра бошлабди. Савдогар ҳамма юкларини кемага жойлаётган экан, бир мўйсафид ёнига яқинлашибди. Салом–аликдан сўнг мўйсафид савдогарга илтимосини айтибди.
- Эй, Ҳожа, мен ҳузурингга ҳожат талаб бўлиб келдим. Рози бўлсанг айтай.
- Бемалол.
- Мана бу қопдаги қўрғошинни кемангга жойласанг-да, денгиз ўртасига етганингда сувга ташлаб юборсанг. Зора назирим қабул бўлса.
Савдогар мўйсафиднинг кимлигини суриштириб билгач, молини олиб қолди. Бироқ кемаси денгиз ўртасига етганида тўфон кўтарилиб мўйсафид илтимосини унутди.
Хуллас савдогар эсон-омон Чин мамлакатига етиб келиб, бозорда савдо қилаётганида олдига бир йигит келиб саломлашди.
Басрада сифатли қўрғошин бўлар эди, мабодо олиб келмадингизми, - деб сўради. Шунда савдогар мўйсафидни, унинг омонатини эслабди.
“Энди буни исроф қилгандан кўра пулига мол олиб, эгасига қайтариб топширганим маъқул кўринади”, - деган қарорга келибди-да, қоп тўла қўрғошинни йигитга сотибди.
Савдогар ўз юрти Басрага қайтгач, мўйсафид яшаган маҳаллага бориб билсаки, чол вафот этган экан. Унга яна бир нарса маълум бўлибди-ки, мўйсафиднинг бир жияни бор экан. Укасидан ёдгор бўлмиш бу йигитни сира чиқиштирмас экан.
“Сен менинг ўлимимни кутиб юрибсан, ҳамма бойликларимга эга чиқмоқчисан“, - деб ранжитавергани сабабли йигит Басра шаҳридан бош олиб кетган экан. Савдогар мўйсафиднинг бирор вориси чиқиб қолар деган ниятда Чиндан олиб келган молни 700 динорга сотиб, пулини асраб қўйибди.
Орадан кўп ўтмай Чин мамлакатида ундан қўрғошин сотиб олган йигит савдогарни излаб келибди:
- Мен сиз сотган қўрғошинни уйга олиб бориб, эритиб кўрсам орасидан олтин чиқди. Мен сиздан олтин эмас, қўрғошин сотиб олган эдим. Бу олтинлар мен учун ҳаромдир. Қайтариб олинг, - деб сизни излаб келдим.
Шунда савдогар Чинга сафари олдидан бир қоп қўрғошин кўтариб келган қария воқеасини сўзлаб берганди, йигит маъюс тортиб қолди.
- Сиз айтаётган мўйсафид менинг амаким эди. Бойликни сувга ғарқ қилишдан мақсадлари мени бобом ва отамдан қолган меросдан маҳрум этиш эди. Бироқ меҳрибон Аллоҳим мазкур бойликни ўзимга насиб этган эканки, турли восита ва василалар билан менга етказди.
Йигит чиндан ўша мўйсафиднинг жияни экани тасдиқлангач, савдогар унга 700 динорни ҳам қайтариб берибди.
- Раҳмат ўғлим, сен ҳаромдан парҳез қилгандинг, Аллоҳ таоло сенга ўз ризқингни - ҳалол бойликни ато қилди“, - деди.
“ШАРҚ РИВОЯТЛАРИ ВА ҲИКОЯТЛАРИ” китобидан.
КУТИЛМАГАН ТАНТИЛИК...
Толибжон маҳалладан ота-онасининг навбати етиб келган Катта Ҳаж масаласини хотини билан маслаҳат қилди. Ота-онасига “сюрприз” қилмоқчи бўлгани учун ҳам уларга ҳозир билдирмасдан, тайёр Ҳаж йўлланмасини топширмоқчи эди. Аммо пули етмаётганлиги сабабли Жентра автомобилини битта маҳаллада яшайдиган синфдоши Шерзодга сотишга қарор қилди. Хотини хурсанд бўлиб: “Биз ҳам адажон билан ойижонга ўхшаб юрайлик”, - дея эрининг қарорини маъқуллади...
Толибжон вақтни бой бермаслик учун синфдоши Шерзоднинг уйига чиқиб, вазиятни тушунтирди ва машинанинг калити билан ҳужжатларини дўстига берди. Шерзод воқеани эшитгач, ичкари уйга кириб кетиб, пул олиб чиқди.
- Толибжон, биласан, мен ҳозир катта бир хусусий, ўзим очган корхонанинг раҳбариман, лекин болалигимда кўп етишмовчиликлар бўларди. Дадам ногирон бўлганлари учун, кичкина нафақа олардилар, онам эса бир ўзлари ишлаб топган пулларини бутун бир оилага, етти жонга етказишга ҳаракат қилардилар. Шунинг учун ҳам пул йўқлигидан мен ёшлигимдан кўп нарсадан ўзимни чеклардим, аммо... Ҳамма гап мана шу аммода!
Сен кўпинча ўзинг учун олиб келган тушликни мен билан баҳам кўрардинг. Ва эсимдан чиқмайдиган энг асосийси - мен мактаб томонидан Хива, Бухоро, Самарқанд, Термиз каби тарихий шаҳарларга ташкиллаштириладиган ҳар бир сафарларга борардим. Агар ўша вақтларда мен учун ҳам пул тўлаб юбормаганингизда – у ерларга бора олмасдим, синфдошларимдан ажралиб қолган бўлардим... Менга қилган шунча яхшиликларингиз учун оз бўлсада миннатдорлик сифатида мана бу пулларни шундай “пийсабиллоҳ” қабул қилсанг, мен ўзимни бахтиёр ҳис қилган бўлардим. Машинингни яхши кунларда ўзинг ҳайдаб юргин!
Шерзод қўлидаги машинанинг калити ва ҳужжатларини қайтариб берди. Толибжон кутилмаган бу тантиликдан кўзига келган ёшни артиб: “раҳмат, дўстим!” дея оларди, холос...
БЕҲЗОД ҲОЖИМАТОВ.
ОЛТИНГА ТЕНГ ЎН НАСИҲАТ
(бахтиёр оила учун)
Амр ибн Ҳужp Ҳужр бир куни Авф ибн Муҳламнинг қизи Умму Иёсни хотинликка сўраб келди. Отаси Амрга: «Майли, сенга қизимни бераман. Фақат шартим шуки, болаларига ўзим исм қўяман, қизларини ҳам ўзим узатаман (яъни уларга куёвни ўзим танлайман)», деди. Амр ибн Ҳужр:
«Болаларимизга ўзимизнинг, оталаримизнинг, амаки ва аммаларимизнинг исмларини қўямиз. Қизларимизни эса эса тенгларига берамиз. Қизингизга Киндадаги уйни маҳр қилиб бераман, керакли барча шарт-шароитларни муҳайё қиламан», деди. Қизнинг отаси рози бўлиб, қизини унга никоҳлаб берди. Никоҳ ўқилгач, онаси қиз билан холи қолиб, унга шундай насиҳат қилди: «Қизим! Сен туғилиб-ўсган уйингдан ўзинг танимайдиган бир кишининг уйига кетяпсан. Нотаниш одам билан яқин бўляпсан. Сен унга чўридек бўлгин, у сенга қулдек бўлади. Мен сенга айтадиган ўн насиҳатни эслаб қолиб, уларни доимо ёдингда тутгин:
Биринчи ва иккинчиси: эрингга ҳурматда бўлгин, топганига қаноат қилгин, унга доим қулоқ солиб, итоатда бўлгин.
Учинчи ва тўртинчиси: унинг кўзи тушадиган, бурни ҳидлайдиган жойларга эътиборли бўлгин. Эрингнинг кўзи ҳеч қачон хунук нарсага тушмасин, сендан доимо хушбўй ҳид келиб турсин.
Бешинчи ва олтинчиси: эрингнинг ухлайдиган ва овқатланадиган вақтини яхшилаб билиб олгин, чунки қорни оч одамнинг жаҳли тез бўлади, уйқусизлик эса ғазабни қўзғайди.
Еттинчи ва саккизинчиси: эрингнинг мол-мулкини муҳофаза қилгин, бола-чақасига эътиборли бўлгин. Молнинг муҳофазаси тежамкорлик билан, бола-чақага эътибор уларни яхши парвариш қилиш билан бўлади.
Тўққизинчи ва ўнинчиси: ҳеч қачон эрингнинг буйруғига осийлик қилма, эрингнинг сирларини фош қилма. Эрингга осийлик қилсанг, ғазабини келтирасан.
Сирини фош қилсанг, кейин макридан қутула олмайсан.
Яна шуни билгинки, эринг хафа бўлган пайтда хурсанд бўлишдан, у хурсанд бўлган пайтда хафа бўлишдан жуда эҳтиёт бўлгин», деди.
"Солиҳлар гулшани" китобидан
Наҳотки мен қарoқчиман!
Суданлик дўстларимдан бири ажойиб бир мақола ёзди. Сарлавҳаси "Наҳотки мен қароқчиман". Мақолада у ўзи билан содир бўлган иккита воқеани келтиради.
Биринчиси:
Ирландияда тиббиётдан имтиҳонларим бор эди. Имтиҳоннинг тўлови 309 фунт эди. Менда майда пул йўқ эди. Шу сабаб 310 фунт бердим. Муҳими имтиҳонни топширдим. Имтиҳонлар тугагач Суданга қайтдим. Сал ўтиб Ирландиядан хат келди. Унда шундай ёзилган эди:
"Сиз имтиҳон тўловини тўлашда хато қилибсиз. Тўлов 309 фунт эди. Сиз 310 фунт тўлабсиз. Сизга бир фунтлик чек юбордик. Биз ўз ҳақимиздан ортиғини олмаймиз". Қизиғи, мактуб билан марканинг нархи бир фунтдан қимматроқ эди.
Иккинчиси:
Мен факультетга қатнар эдим. Уйим билан факультет орасида бир аёл у-бу нарса сотар эди. Мен ундан 18 пенсга какао сотиб олар эдим.
Бир куни у ердан ўтаётсам дўконнинг бошқа токчасида айнан ўшандай какаонинг нархи 20 пенс ёзилган ҳолда турибди.
Мен таажжубланиб сўрадим:
- Нега биринчи токчада какаонинг нархи 18 пенс, иккинчи токчада эса 20 пенс?
У деди:
- Яқинда бизга какаони экспорт қиладиган давлат Нигерияда мушкулотлар юзага келиб нархлар кўтарилибди. Бу токчадаги кейин келган юкдан. Шунинг учун қиммат. Мана буниси эса олдингидан. Шунинг учун у арзон.
Мен:
- Ундай бўлса кишилар олдин арзонини олишади. У тугаса кейин қимматини олишади. Токи арзони тугамас экан қимматни ҳеч ким олмайди-ку, дедим.
У:
- Ҳа, буни биламан, деди.
Мен:
- Шундай экан, уларни аралаштириб арзонларини ҳам 20 пенсдан сотсангиз бўлмайдими? Буни ҳеч ким билмайди-ку!-дедим.
Шунда у қулоғимга:
- Сен қароқчимисан?-деди.
Унинг гапи ҳалигача қулоғим остида жаранглайди. Бу қанақа ахлоқ?! Биз қачон бунақа даражага кўтариламиз?!
✅ Айни пайтда Малайзияда бўлиб турган укам Камолиддин Эгамов шу видеони жўнатибди. Чиндан, биз китоб ўқимайдиган миллатга айландик. Не ажабки ўзим ҳам эртаю-кеч телефон ва компьютерга тикилиб, китоб ўқимай қўйганман...
Аброр Зоҳидов
Телеграм | Инстаграм
Nazokat yigʻlab yubordi.
- Agar dadam rahmatli akamga qattiq turganlarida edi... Akam bu holga tushmasdi. Oʻgʻlim ham togʻasidek adashishini xohlamayman! Sizdan yagona soʻraydigan narsam faqat shu xolos. Sizni judayam xurmat qilaman... Men uchun, oilamiz uchun juda katta yaxshiliklar qildiz... Alloh rozi boʻlsin. Hamisha duo qilaman sizni opam bilan baxtli boʻlinglar... Alloh sizlarga ham farzand ne'matini ato qilsin.
Azizxon bir soʻz deyolmay qoldi. Rad javobini bir hisobda olishi mumkinligini bilgan boʻlsada, bu darajada ogʻriqli boʻladi deb kutmagan edi. Nazokat aqlli ayol...
- Yana bir gap...
Azizxon Nazokatga boshini koʻtarib qaradi. Uning koʻzlarida umidsizlik yaqqol namoyon edi.
- Mayli gullarizni olaman. Faqat akam berdi deya, qabul qilaman. Siz menga oʻz akamdeksiz... Lekin uzugizni ololmayman... Uni Mohlaroy opamga bering. Bunday sovgʻaga ular loyiq.
Nazokat guldastani koʻtarganicha oshxonaga kirib ketdi. Azizxon stol ustidagi uzukni oldi. Miyigʻida kulib qoʻydi. Ajabo! Uni yuragini oʻrtayotgan his yoʻq boʻlib qolgandek edi. Nazokat oshxonadan qaytib chiqdi. Azizxon ketish uchun oʻrnidan turdi.
- Mayli unda... Men boraqolay. Mendan xafamasmisiz Nazokat? Taklifimdan xafa boʻlmadizmi?
- Yoʻq... Tushunaman. Menga yaxshi boʻlsin deyapsiz. Mehr bermoqchi boʻlyapsiz... Lekin men oilali erkak bilan birga boʻlolmayman. Alloh menga ham oʻz tengimni yoʻliqtirar, boʻlmasa... Qolgan umrimni oʻgʻlim Sirojiddinga bagʻishlayman. Uning baxtini, iqbolini koʻrsam, menga shuning oʻzi yetarli...
- Havotir olmang Sirojiddinni oʻz nazoratimga olaman... U oʻz oʻgʻlimdek boʻlib qoldi.
- Rahmat... Alloh rozi boʻlsin.
- Sizdan ham...
* * *
Azizxon Nazokatning javobini ancha oʻyladi. "Rad qildi. Balki yaxshilikkadir..." Azizxon kechga borib uyiga qaytar mahal ayoli Mohlaroy uchun qip-qizil atirgullar bilar liq toʻla buket sotib oldi. Yoniga ayoli yoqtirgan shirinliklarni oldi... Uyga kirdi. Mohlaroy yoʻq edi... Ichkari xonalarga yoʻnaldi. Xona o'rtasida bezatilgan stol turar edi. Qizil shamlar yoqilgan oppoq dasturxon ustida turli hil mazali taomlar, shirinliklar... Shamlar atrofi atirgul barglari bilan bezatilgan... Xona nihoyatda sarishta... Romantik kayfiyat baxsh etadi.
Azizxon stolga qarab ancha oʻylandi. "Axir bugun 2-xotin olishimga rozilik bergandi. Erni boʻlishish osonmi?! Men xafa boʻlib yigʻlab oʻtirgan boʻlsa, xursand qilay deb gul olgandim... U boʻlsa... Qiziq, juda qiziq..."
Mohlaroy chiqdi. Egnida nihoyatda chiroyli qip-qizil koʻylak, boshida roʻmoli yoʻq... Sochlarini chiroyli qilib yoyib olgan... Pardozi ham... Sepib olgan atirlari ham kishini mast qiladi... Azizxon ayolini bu holatini koʻrib ogʻzi ochilib qoldi. Taniyolmadi. Ochigʻi tanisa ham, bu oʻzimni xotinimmi deya koʻzlariga ishonolmasdi. Mohlaroy mayin ovozda dedi.
- Keldizmi jonim...?
- Mohim... Bu... Bugun juda boshqachasiz?
- Qanaqa?
- Oʻzgacha... Hech kutilmagan hol... Men xafadirsiz debman.
Mohlaroy shunday chiroyli kuldiki, kulgusidan xonadagi chinnilar jaranglab ketgandek boʻldi.
Mohlaroy Azizxonning qoʻlidagi gulga imo qildi.
- Bular mengami?
Azizxon shoshilib qoʻlidagi guldastani koʻtardi.
- Albatta sizga gulim! Atirgulni yaxshi koʻrasiz deb atayin yasattirdim.
Mohlaroy gullarni oldi. Toʻʻyib-toʻyib hidlari. Yigʻladi. Azizxon uning bu holidan ajablandi?
- Nima boʻldi Mohim? Tinchlikmi?
- Bugun qanday xursandligimni bilsangiz edi! Bugun men naqadar baxtliman!
- Tushunmadim... Gulim ochiqroq gapiring...
Mohlaroy erining koʻzlariga toʻlib qaradi. Quvonchdan yuragi gupullab urib ketdi.
- Siz ota boʻlasiz... Eshityapsizmi ota boʻlasiz...
Azizxon nima deyishini bilmadi. Quloqlari umuman ishonmadi. Nahotki?! Axir 11 yil shu soʻzni kutgan edi u! 11 yil! Sarvinoz bilan 3 yil yashadi. Boʻyida boʻlmadi. Keyin 2 yil uylanmay yurdi. Ikkinchi ayoli bilan yana 3 yil, Mohlaroy bilan tanishishganlariga 5 yil boʻldi... Alloh Buyuk Zot! Azizxon 10 ga yaqin shifokorlar koʻrigidan oʻtdi. Hatto chet davlatlariga ham borib keldilar...
Axir qancha joyga bormadik, hatto chet elgacha borib tekshirtirdik-ku, ikkimiz ham sogʻlom ekanmiz! Balki Alloh shuni xohlayotgandir, Mohim! Axir Xudo hech bir ishni bejiz qilmaydi-ku?! Meni Sirojiddin bilan uchrashtirgan ham, unga mehrimni tushirgan ham Alloh emasmi?! Balki bunda bir ishora bordir. Men oʻsha ayolni baxtli qilsam, Alloh bizni ham baxtli qilarmidi degandim.
Mohlaroy erining yonib kuyib gapirishini jim, soʻzsiz tinglar. Koʻzidagi yoshlari allaqachon tingan edi. Endi uning hayollari bir nuqtaga jamlandi. Azizxon biroz jim boʻldida yana soʻzida davom etdi.
- Agar rozi boʻlsangiz sizga ham, unga ham birdek adolat qilishga soʻz beraman. Doim yonizda boʻlaman. Agar yoʻq desangiz... Qarshilik qilsangiz taqdirga tan beraman, siz bilan qolaman. Sizni hech qachon tashlab ketmayman. Yaxshilab oʻylab koʻring...
Azizxon aka shunday deganicha egniga kastumini ilib koʻchaga chiqib ketdi. Mohlaroy koʻzida qotib qolgan yoshlarini toʻkdi. Shu holatda ancha oʻtirdi. Hayollari har koʻchaga boshladi. Nima qilishga boshi qotgan edi. "Erim Alhamdulillah zinokor emas. Shu paytgacha menga hiyonat qilmadi. Bugun ilk bor koʻzida sevgini koʻrdim. Lekin u menga atalmagan edi. Nima qilishga boshim qotdi. Axir u meni sevmasa ham, men sevaman, men qizgʻonamanku... Qanday qilib uni boshqa bir ayol bilan boʻlishaman?! Lekin... Bejiz Alloh erkak kishiga 4 ayolga uylanishga ruxsat bermagandir, bunda ham bir hayr, bir hikmat yotar... Bilmadim... Bilolmay qoldim."
Mohlaroy ogʻir tin olib oʻrnidan turdi. Yuz qoʻlini yuvdi. Tahorat oldi. Joynamozga oʻtirdi. 4 rakat istixora namozini oʻqidi. Allohdan toʻgʻri yoʻl koʻrsatishini soʻrab duolar qildi. Sajdada uzoq qolib ketdi. Boshini joynamoz ustiga qoʻyganicha yum-yum yigʻlar edi. Oxiri yigʻlay-yigʻlay uxlab qoldi. Tush koʻribdi. Oppoq libosda emish... Qoʻlida juda chiroyli chinni piyola. Oq, tillarang yorqin naqshlari bor juda chiroyli piyola! U shildiragan tovushni eshitdi. Oʻsha tomon yurdi. Bir ariqdan tip-tiniq suv oqar edi. Mohlaroy qoʻlidagi piyolaga toʻldirib suv oldi. Va uni simirib-simirib ichdi. Ajabo! Piyoladagi suv qancha ichsa ham tugamas edi! Ichaverdi... Suv juda mazali, juda totli...
Mohlaroy koʻzini ochsa shom boʻlibdi. Qosh qoraygan, quyosh oʻzining yorqin nurlarini asta soʻndirib bulutlar ortiga yashirina boshladi.
- Voy kech boʻlib ketibdi-ku?! Ancha uxlabman...
Mohlaroyni yuzida kulgu yugurdi. Lablari bilan ohista jilmayishga tushdi.
- Ajib tush...
* * *
Azizxon Mohlaroy tayyorlagan nonushtani yeb boʻlgach, ishga ketish uchun oʻrnidan qoʻzgʻaldi. Mohlaroy erining kastumini yelkasiga ilib kiydirib qoʻydi. Va ohista ovozda dedi:
- Men roziman...
Azizxon tushunmadi.
- Nimaga rozisiz?
- Nazokatga uylanishizga.
Azizxon gʻalati ahvolga tushdi. Ochigʻi hayron qoldi.
- Nega rozi boʻlyapsiz? Qoʻrqmaysizmi?
- Nimadan qoʻrqay? Alloh men bilan... Men aslo qoʻrqmayman.
Azizxon indamadi. Mohlaroy ham jim qoldi.
- Ishga kech qolyapman. Yaxshi oʻtiring.
Azizxon ayolining peshonasidan oʻpib qoʻydi. Azizxon Mohlaroyni rozi boʻlmasa kerak deb oʻylagan edi. Lekin 2 kun deganda ayolidan rozilik javobi olindi. Endi Nazokat bilan gaplashishi kerak. Qiziq u koʻnarmikan? Yoʻq demasmikan?
Azizxon Sirojiddinni yoniga chaqirtirdi.
- Azizxon aka, chaqirtiribsiz?
- Haa... Siroj, oying yaxshimi?
- Yaxshilar ancha. Yuzlarini endi yopmayaptilar. Sizni har doim duo qiladilar.
- Haa yaxshi... Bugun uydadir?
- Ha, uydalar. Lekin buvim Oʻgʻilxon buvimlarnikiga ketganlar.
- Haa... Yaxshi. Mayli boraver, shunchaki hol soʻrab qoʻyay degandim. Ishlaringni qilaver...
- Xoʻp aka...
Qaynonasi yoʻqligi yaxshi boʻldi. Hozir borib gaplashib taklifimni aytsammikin? Temirni qizigʻida bosgan yaxshi.
* * *
Mohlaroyning yuragi qattiq sanchdi. Boshi gir-gir aylana boshladi. Erini boshqa ayol bilan boʻlishish qarori unga shunday tasir qildimikin?! Buning qanchalar azobli ekanini faqat ayollargina tushuna oladi. Bu dard qanchalar ogʻir, qanchalar salmoqli... Bir yostiqqa umid bilan bosh qoʻygan edi.
Voqealar rivoji oʻqiguvchiga ma'lum: Sanjar oʻldi, Nazokatning yuzlari kuyib ketdi, Sirojiddin esa oilaning barcha mas'uliyatini yosh jussasiga oldi...
* * *
Azizxon Nazokatga uylanmoqchi ekanini ayoliga aytolmadi. Qandaydur ichki qoʻrquv yuzaga keldi. Ayoli oʻsha kecha nima dedi: Erim sizga oʻz akangizdek, dedi. Bu nima degani?! Bu men ikki dunyoda ham bunga rozi boʻlmayman degani emasmi?! Lekin Azizxon Nazokatdan koʻnglini sira uzolmasdi. Fikri hayoli unda boʻlib qoldi. Koʻz ochib yumguncha bir oy ham oʻtib ketdi. Azizxon va Mohlaroy birgalashib Nazokatni Toshkentga olib borib yuzini doktorga koʻrsatishdi. Doktor Nazokarni yuzlarini paypasladi.
- Yaxshi... Nervlari toʻlaqonli oʻlmagan.
- Bu nima degani doktor?
- Yuzini tuzatsa boʻladi. Nervlari tirik. Agar nerv boʻlmaganda edi. Plastik operatsiya ham bu singlimizga umuman yordam bermas edi. Shukrki nervi tirik ekan.
Nazokat yigʻlab yubordi.
- Nahotki yuzim oldingidek boʻlsa?!
Doktor mamnun qiyofada jilmaydi. Avval Azizxonga, keyin Nazokatga qaradi.
- Oldingidan-da goʻzal boʻlasiz singlim! Inshaalloh!
- Inshaalloh!
Nazokat uzoq davom etgan jarrohlikdan oʻtdi. Yuzini bir necha kunga bint bilan oʻrab tashlashdi.
- Yaxshilab bitib olishi kerak... Hujayralar bir biri bilan bogʻlanib olishiga vaqt ketadi. Yangi teriga, tanadagi terisi moslashishi kerak.
- Tushunarli doktor, rahmat.
- Azizxon... Operatsiya juda koʻngildagidek oʻtdi. Sizga qoyilman harajadi juda koʻp boʻldi. Barini qopladiz. Bir begona ayol uchun... Har kimning ham qoʻlidan kelmaydi bu ish...
Azizxon indamadi. Oʻziga tikilib turgan doktorga qaradi.
- Oʻgʻli oʻgʻlimdek boʻlib qolgan. Yaxshi shogirdlarimdan... Savob ham kerak-ku aka...
- Haaa... Mayli-da. Alloh dargohida qabul qilsin.
- Amiyn.
Bir necha kun oʻtgach Nazokatning yuzini ochdilar. U haqiqatda avvalgidanda goʻzallashib ketgan edi.
Nazokatning koʻzlari quvonchdan porladi. Minnatdor qiyofada Azizxon bilan Mohlaroyga qaradi.
- Rahmat... Bir umrga minnatdorman. Azizxon aka tani joniz sogʻ boʻlsin. Opam bilan uzoq yil birga boʻlinglar! Opa sizga ham rahmat!
- Arzimaydi asalim... Juda goʻzalsiz. Yomon koʻzlardan Allohni oʻzi saqlasin sizni.
Nazokat yigʻladi. Bu koʻz yoshlari quvonch koʻz yoshlari edi. Oynadagi oʻzining goʻzal aksiga qarab yum-yum yigʻladi. Mohlaroy va Azizxon esa, uning bu holatini soʻzsiz kuzatib turishar edi.
10-QISM TUGADI.
✍ Usmonaliyeva Munira.
⏰22.12.2024. 11:45