Micro Бизнес Блог

01 декабря 2022 05:00

​​“Бизнесни бошқариш - бу муаммоларни муваффақиятли ҳал этиш демакдир.
Муаммоларни ҳал қилиш - бу одамларни тинглаш демакдир”.

- Ричард Брансон, Virgin Group асосчиси
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

29 ноября 2022 05:00

​​Рақамларни олишдан мақсад, хосил бўлган маълумотларни тушуниш, бизнес жараёнларининг бир-бири билан алоқалари, муносабатларини кузатиш.

Уларнинг хусусиятлари ва ҳодисаларини сабаб-оқибат тан олиш, муаммоларни ҳал қилиш ва янги ғояларни яратишдан иборат.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

25 ноября 2022 05:01

​​Икки томонлама ёзув.

Кўпинча, тадбиркорлар фақат нақд пулни ҳисобга олишади (қанча келди, қанча қолди) ва операциянинг иккинчи қисмини кузатмайдилар (агар пул бир томонда бўлса, унда бошқа томонда нима бор?). 

Натижада сизда омборлардаги қолдиқларнинг маълумотлари йўқ, қарзларнинг миқдори йўқ (қанча сизга қарз, қанча қарздорсиз), бизнесдан қанча фойда олганингизни, қанча фойда бизнесда қолгани хақида ва ҳоказо.

Икки томонлама ёзувдан фойдаланиш хисобларни юритишга ва ҳисоботларни яратишга имкон беради, унда компанияда содир бўлаётган воқеаларнинг бутун сурати кўриниб туради. Маблағлар йўқолмайди, ҳисоботлар такрорланмайди.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

22 ноября 2022 05:00

​​Бошқарув ҳисоботи тамойиллари - Қиймат

Ҳисоботдан фойдаланиш керак.

Компанияда ҳисоботни кутишлари керак. Одамлар будан фойдаланишлари, хулоса, қарорлар қабул қилиш учун,  кўришни хоҳлашлари керак.

Шунда хисоботда мантиқ бўлади. Акс ҳолда, йўқ.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

18 ноября 2022 05:00

​​Режа - бу режа. Факт - бу ҳақиқат.

Молиявий кўрсаткичлар режалаштирилган ва ҳақиқий бўлиши керак. Биз амалдаги кўрсаткичларни (яъни аллақачон тугалланган битимлар асосида ҳисоблаб чиқилган) бошқарув ҳисобида акс эттирамиз ва менежментда ҳақиқий ҳисоботда кўрамиз. 

Режалаштиришда биз режалаштирилган кўрсаткичлардан фойдаланамиз, уларни молиявий прогнозларда, сўнгра аналитик ҳисоботларда (режа ва фактларни таққослашда) кўрамиз.

Агар операция фақат режалаштирилган бўлса, у ҳали ҳақиқий ҳисоботларда акс эттирилиши мумкин эмас, бу ҳисоботни бузади.

1 ва 2 - мисол
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

15 ноября 2022 05:01

​​Бошқарув ҳисоботи тамойиллари - Етарлилик

Ҳисобот бериш ортиқча бўлмаслиги керак. Яхши ҳисобот - бу битта саҳифали ҳисобот.
Тадбиркорга ҳар бир саҳифада учта асосий ҳисоботни (P&L, Balance, CashFlow) кўриш кифоя - бу вазиятни тушуниш ва бизнесни юқори даражада бошқариш учун етарли.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

10 ноября 2022 05:01

​​Компаниянинг молияси бу корпоратив молия. 

Бизнес эгасининг молияси унинг шахсий молияси ҳисобланади. 
Компания фаолияти натижаларини тушуниш учун, уларни алоҳида режалаштириш, ҳисобга олиш ва  бошқариш керак.
Компания ва эгалари ўртасидаги барча ҳисоб-китоблар икки алохида хўжалик юритувчи субъектнинг ўзаро ҳисоб-китобидир, мулкдор ва компания бир бутун эмас.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

08 ноября 2022 05:01

​​Дакота қабиласининг ҳиндуларини қадимий нақли бор: “От чарчадими отдан туш”. 

 Ҳамма нарса равшандек кўринади. Аммо биз чарчаган отга нисбатан бошқа стратегияларни қўллаймиз. 

- Биз ўзимизни ҳали умид бор деб ишонтирамиз. 
- Биз отни қаттиқроқ қамчилаймиз.
- Биз уни овқатлантиришга ҳаракат қиламиз. 
- Биз “Биз доим шундай от миниб юрардик” деймиз.
-Чарчаган отларни руҳлантиришга бағишланган тадбирлар ўтказамиз. 
- Бизнинг чарчаган отимиз “янада яхшироқ, тезроқ, арзонроқ” деб тушунтирамиз.
- Биз турли чарчаган отларни таққослаймиз.
- Отнинг олдида туриб унга чарчамаганлигини уқтирамиз 
- Отни чарчаган деб атамаймиз ва унга бўлган талабларни ўзгартирамиз.
- Биз чарчаган отларда юришни тезлаштиришга ёрдам берадиган воситаларни сотиб оламиз.
- Биз чарчаган отларни аниқлашнинг талабларини ўзгартирамиз. 
- Чарчаган отларда қандай юришларини кўриш мақсадида бошқа жойларга борамиз. 
- Отларни бошқаришни ривожлантириш маҳорати бўйича курслар ўтказамиз.
- Чарчаган отни таҳлил қилиш мақсадида ҳамкасбларни йиғамиз.
- Биз чарчаган отлар бўйича махсус мутахассисларни ёллаймиз.
- Чарчаган отларнинг самарадорлигини ошириш мақсадида биз қўшимча сармоя киритишни таъминлаймиз.  
- Биз отларнинг самарадорлигига қўйилган талабларни қайта кўриб чиқамиз… 
- Номаълум сабабларга кўра, бирор жойга сузиб бориш илинжида, биз чўкаётган кемага тирмашиб оламиз ва асабларимиз, вақтимиз ва пулларимизни сарфлаймиз.

 Балки қадимий мақолдан ўринлик фойдаланармиз.  

 Агар эътибор берган бўлсангиз, "отинг аллақачон чарчади-унинг устидан туш!" дейишяпти.
 Шу ўринда бизнесимизга хам, "отдан тушиб" унга бошқа ракурсдан қараш вақти келгандир.

Нима дейсиз? Қандай фикрлар бор? 😀

#эски_постларни_эслаб
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

04 ноября 2022 05:00

​​Агар..

Агар бизнес тана бўлса, унда молия бутун танани қамраб оладиган қон айланиш тизимидир. 

Агар бизнес бино бўлса, унда молия бу бутун бинони қамраб олган вентиляция тизимидир. 

Агар бизнес расм бўлса, унда молия бу расм остидаги канвадир.

#бир_илхом_келиб_қолди_да_энди! 😁
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

02 ноября 2022 05:00

​​Мақсад - тўғри молиявий сиёсат ёрдамида бизнес эгаларининг даромадларини ошириш.

Мақсад молиявий бошқарувни амалга ошириш орқали кўпроқ даромад олишдир.

Молияни бошқариш қуйидагиларни англатади:
• режа (молиявий мақсадларни белгилаш, уларни амалга ошириш учун зарур ресурсларни аниқлаш, режани амалга ошириш учун эришиш керак бўлган асосий кўрсаткичларни тушуниш);
• ёзувларни олиб бориш (вазиятни тушуниш ва уни ҳар бир лаҳзада бошқариш учун содир бўлаётган воқеаларни бошқариш, тезкор ёзувлари);
• таҳлил қилиш (иш самарадорлигини ошириш имкониятларини излаш, “оғиш” сабабларини излаш ва уларни бошқариш);
• назорат (режалаштирилган кўрсаткичларнинг бажарилиши, белгиланган молиявий мақсадларнинг бажарилишини таъминлаш);

Қуйидаги масалалар бўйича қарорлар қабул қилиш:
• активлардан самарали фойдаланиш;
• харажатларни оптималлаштириш;
• молиявий рискларни бошқариш;
• компаниянинг молиявий имкониятларини баҳолаш ва улардан фойдаланиш;
• рентабеллик, самарадорлик (бир хил ресурслар билан кўпроқ натижаларга эришиш) ва молиявий барқарорликни таъминлаш;
бошқалар.

Бунинг имкони бўлиши учун, аввало, компания молиясида, яъни қуйидаги йўналишларда нарсаларни тартибга солиш зарур: бухгалтерия ҳисоби ва солиқлар, молиявий режалаштириш, бошқарув ҳисоби ва ҳисоботи, молиявий таҳлил ва молиявий менежмент. 

Натижада, ҳар қандай вақтда сиз қизиққан рақамни олишингиз мумкин бўлиши керак, у ишончли ва бошқарув қарорларини қабул қилишга мос келиши керак.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

31 октября 2022 05:00

​​Молиявий тизим. 

Бу шундай тизим-ки, у хар бир операция (воқеа) тўғрисида (бирламчи) маълумот олади, йиғади, "жавонларга" қўяди ва ҳисоботларни чиқаради. Бунинг  натижасида молиявий ҳисоботларнинг учлиги, яъни P&L, Balance, CashFlow, пайдо бўлади. Ушбу тизимнинг ажралиб турадиган фарқи шундаки, ҳаётдаги каби мувозанат бўлиши керак, бу эса, асрлар давомида икки томонлама ёзув принципи билан таъминланади.

Биз ҳар бир операциядан сўнг ҳақиқий молиявий ҳолатни кўришимиз учун шундай жадваллар тизимини туза олдик. Молиячилар  балансни фақат катта кечикиш билан ва даврлар бўйича олиш мумкинлигини ёзадилар, шунинг учун бухгалтерия ҳисоби "ўлимдан кейинги" учёт ҳисобланмоқда. Езерский деган олим, 150 йил олдин хисоботни реал вақтда бошқариш усулларини излаган. 

Дунё ўзгариб бормоқда ва фан хам ўзгариши керак. Бизда компютерлар бор ва биз эса хали хам барча отчётларни қоғоз, қалам ва калькуляторда санаяпмиз.

Шунинг учун хам бўлса керак, тадбиркорлар, айниқса кичик бизнесда, ҳали ҳам қаерда қанча пул борлигини тушунолмайдилар.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

27 октября 2022 06:00

​​ Структуравийлик

#Бошқарув_ҳисоботи_тамойиллари

Ҳисобот бериш - бу тизим. Ҳисобот тизими компаниянинг ташкилий жадвалига амал қилади. Иерархик тизимда тепада юқори менежер, сўнгра менежерлар, сўнгра ходимлар мавжуд. Ҳар бир маълумот даражаси ўз фойдаланувчиларига, мақсадларига, тафсилотларига эга.

Ҳар бир рақам, яъни сиз амалга оширган ҳар бир ҳисобот ушбу тизим доирасида тузилиши керак. Сиз ушбу тузилмани бир марта ўрнатасиз ва кейин барча янгиликлар ва тафсилотларни унга боғлайдиган бўлишингиз керак.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

25 октября 2022 06:01

​​Балки бу сафар "ўхшаб" қолар!

Яқинда мен ишлаб чиқариш корхонаси вакили билан музокара ўтказдим. Сухбатимизда, у менга яқинда ўтган тренингга кўра, учет тизимини жорий қилишганини, аммо бу тренингда олинган билимдан кейин хам ҳисоб-китобнинг натижаси нольга тенглигини айтди. Шунда улар, эҳтимол, янги ва самаралироқ дастур бўлиши керак деб хулоса қилишди.

Маҳсулотнинг ўзига хос хусусиятлари, бозор ва мижозларнинг менталитетини ҳисобга олган ҳолда, биз улар учун учет тизимини ишлаб чиқдик ва тасдиқлаш учун алоқага чиқдик.
Бир неча кундан сўнг, тадбиркор алоқага чиқиб, дастуримизни хозирча ишга туширмасликларини айтди. Сабабини билмоқчи бўлганимда, софт одамлардан ва раҳбариятдан улар қилаётган ишига муносабатини ва ёндашувларини ўзгартиришни талаб қилинишини даво қилишди. Улар эса ҳеч нарсани ўзгартиришни хоҳламайдилар.

Бир тарафдан, улар ҳеч нарсани ўзгартиришни хоҳламайдилар ва ўзлари кўникиб қолгандак бўлсин, фақат ишлар яхшилансин ва иккинчи тарафдан, бизнес тизимли ва автоматлаштирилган бўлишини хоҳлашар эди.

Яна бир муҳим жойи, улар энди нима қилишлари ҳақидаги саволимга жавоби мени "ўлдирди", у менга яна тренингларга боришларини айтди! "Нега" деган саволимга жавоб умуман мени лол қолдирди! Нима учун натижа бермаган методни қайта ишга туширишни хоҳлайсиз? деб саволимни аниқлаштириб хам бердим. Тайёрмисиз? У бир оз тўхтаб қолиб ва ғамгин овоз билан: "Балки,эҳтимол бу сафар хаммаси яхши бўлиб кетар"? деди

Аммо Алберт Эйнштейн тўғри айтган бўлса керак (гарчи баъзилар бу сўзлар унга тегишли эмас деб ҳисоблашса ҳам) "Телбалик - бу бир хил ҳаракатни, натижа келажакда ўзгариш умидида, қайта ва қайта такрорлашдир. Бу хақиқий ақлдан озиш дейилади"
----
Ва яна бир нарса. Дўстингиз билан муҳокама қилсангиз, хулосаларни яхшироқ эслаб, ўзлаштирасиз. Ушбу канални дўстингизга хам юборинг.

Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

22 октября 2022 06:08

Ҳали хаос бўлмаган пайтда, барча нарсаларни тартибга солиш керак.
Лао Тзи.

Бизнес - бу оддий, агар тизимли қурилган бўлса, ҳатто одатий иш. Афсуски, кўпинча бундай эмас. Шундан кейин  хатоларни, менежерлар ва ходимларнинг кундалик қаҳрамонликлари билан қоплаш керак бўлади.

Тадбиркорнинг асосий кўникмаларидан бири бу, бизнеснинг ҳозирги ҳолатини ва ривожланишга тўсқинлик қилаётган  ҳақиқий тўсиқларни аниқлаш қобилиятидир. Бошқача айтганда, компанияда содир бўладиган ҳамма нарсани юқоридан кўриб туриш керак.
Одатда, бунинг акси содир бўлади: биз пастдан юқорига қараб жараёнлар ичида бўлган ҳолда, умумий расмни кўрмай, узоқлардаги нишонларга қараймиз.

 Илова сифатида, мен компаниядаги ишларнинг ҳақиқий ҳолатига юқоридан қарашга ёрдам берадиган, бизнес учун дастурий таъминот ҳақида, қисқа видеони тақдим қиламан.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

20 октября 2022 06:00

​​Активлар

Корхона активлари - бу иқтисодий фойда келтирадиган (ёки потенциал равишда келтириши мумкин) манбалар. Иқтисодий фойда тушунчаси молиявий муносабатларнинг марказий тушунчаларидан биридир.

Иқтисодий фойда - бу активни ўз мақсадлари учун ишлатишдан ёки уни сотишдан келиб чиқадиган ижобий пул оқими.

Масалан, омборда товарлар мавжуд. Товарларни сотиш пул оқимини таъминлайди. Аммо ушбу товарларни сақлаш билан боғлиқ харажатлар (пулларнинг чиқиб кетиши) ҳам мавжуд. Нақд пул тушуми ва чиқиши ўртасидаги ижобий фарқ маҳсулотга эгалик қилишнинг иқтисодий фойдасидир. Маҳсулот иқтисодий фойда келтиради, демак бу унинг активидир.

Яна бир мисол: омборни сув босди, товарларнинг бир қисми зарар кўрди. Энди компания уларни на сотиши ва на ўзи учун ишлатиши мумкин. Ушбу товарларда энди иқтисодий фойда йўқ, демак улар энди актив эмас. Ва уларнинг нархи компаниянинг зарарига ҳисобдан чиқарилиши керак.

Активларга мисоллар: пул, асосий воситалар, номоддий активлар, товарлар, қимматли қоғозлар ва бошқалар.

Активларни сотиб олиш, яратиш ёки ижарага олиш мумкин. Бизнес фақат ўзи бошқарадиган активларга эгалик қилади. Яъни, сиз ўзгаларнинг қонуний ҳуқуқларга эга мол-мулкини ўзлаштира олмайсиз.

Назорат - бу активлардан иқтисодий фойда олиш учун учинчи шахсларнинг таъсирини чеклаш қобилияти.

Шундай қилиб, ходимларнинг малакаси бизнеснинг активи эмас, бу ходимларнинг активидир. Ходим бизнесга тегишли эмас. Бошқа иш берувчилар сизнинг ходимларингизни ва уларнинг малакасини қонуний равишда олишлари мумкин. Аммо офис учун сотиб олинган мебел компаниянинг мулкидир, у мулк ҳуқуқи билан компанияга тегишли.

Активлар, иқтисодий фойда олиш учун, ёки корхона фаолиятида ишлатилиши ёки сотилиши мумкин. Активларнинг қиймати бор. Актив қиймати сифатида сиз қуйидагиларни ишлатишингиз мумкин:
• улар учун сиз тўлаган нарх;
• уларни сотишингиз мумкин бўлган нарх.

Шу ерда бир МУҲИМ эслатма!
• Агар компанияда иқтисодий фойда келтирмайдиган мол-мулк бўлса, у актив эмас.
• Агар компаниянинг ўзи назорат қилмайдиган мулки бўлса, у актив эмас. Агар компаниянинг пул билан баҳолай олмайдиган мол-мулки бўлса, бу актив эмас.

Агар сизнинг компаниянгиз активларини учётини олиб бораётган бўлсангиз нур устига аъло нур. Аммо шу кунгача бээътибор бўлган бўлсангиз, балки хозир компаниянгиз қандай активларга эга эканлигини ёзиб кўрарсиз?
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

30 ноября 2022 05:01

​​Бошқарув ҳисоботи тамойиллари - Ишончлилик / ҳақиқийлик.

Барча ҳисобот барча аспектларда ишончли бўлиши керак.
Агар тадбиркор ҳисоботдаги рақамларга ишонмайман деса, демак у улардан фойдалана олмайди, демак ҳисобот йўқ.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

28 ноября 2022 05:00

​​CashFlow

"Тушум ва фойдани" тўғри ҳисоблаш хақида тадбиркорлар биздан тез-тез сўраладиган саволлардан бири. Бизнес эгаси компаниянинг молиявий натижасини билмаса, у кўпинча компания зарарига ҳаракат қилади.

Бизнесингизнинг молиясини батафсилроқ тушунишни ва интуитив равишда эмас, балки молиявий кўрсаткичларга кўра бошқаришни бошлашни хоҳлайсиз-ми?
Money Manager дастури ёрдамида натижаларни ҳисоблашни бошланг.
-----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

24 ноября 2022 05:01

​​Ҳали хаос бўлмаган пайтда, барча нарсаларни тартибга солиш керак.
Лао Тзи.

Бизнес - бу оддий, агар тизимли қурилган бўлса, ҳатто одатий иш. Афсуски, кўпинча бундай эмас. Шундан кейин  хатоларни, менежерлар ва ходимларнинг кундалик қаҳрамонликлари билан қоплаш керак бўлади.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

21 ноября 2022 05:00

​​Money Manager дастури кимлар учун?

Компанияда пул бошқарувини нольдан ва энг мухимини (бошқарув ҳисоби, назорат, таҳлил, оборотни) тезда ташкил этиши керак бўлган ҳар бир киши учун. Кичик ва ўрта бизнесдаги молиявий мутахассислар ва раҳбарлар учун идеал вариант.

Ўрганиб олиш курси қисқа. "Интенсив" режимда сиз уни 3 кун ичида, "қулай" режимда - бир хафтада ўзлаштирасиз. Энг "эринчоқлар" режимида - бир ой ичида.

Ўрганиш курсида, биз умумий кўриниш берамиз, векторларни ўрнатамиз, сиз бажарасиз, биз текширамиз ва ёрдам берамиз. Одат шундай шаклланади.

Бу амалиёт. Сиз параллел равишда, ўзингизни бизнесингизга жорий қилишингиз мумкин. Сиз дарсни томоша қиласиз, бизнинг машғулот мисолимиз бўйича топшириқни бажарасиз, кўникма шакллантирасиз, кейин ўзингизнинг бизнесингизда қўллайсиз.

Агар саволлар бўлса, дастур мутахассисига беринг. Бизнинг мисолларимиз универсал ва кенг қамровли.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

16 ноября 2022 05:00

​​“Улар мендан эшитишни истаётганларини эмас, балки ўз фикримни айтсам, ўзимни ишончлироқ ҳис қиламан”.

- Урсула Бернс, Xerox CEO (бош директор)
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

14 ноября 2022 05:00

​​Биламан, керакли ҳисоботларни йиғишга вақтингиз йўқ. Иш, уй, оила ва х.к.з.

Фараз қилинг, қанчалик яхши бўларди агар яқин атрофингизда, маълумотлар билан шуғулланадиган таҳлилчи бўлса. Ва у сизга бизнесингиз ҳақида тайёр ва тасдиқланган рақамларни бериб турса.

Биламан, сиз кунлик ёзувларни ёзиб юришни мунтазам эслайсиз.сиз ўтириб, у ёки бу харажатларни қаерга киритишингиз кераклиги ҳақида ўйлашингиз керак -  аммо улар учун вақт етарли эмас.

Кўз олдингизга бир келтиринг-а, агар шунақа маълумот манбалари бўлса-да, қандай ажойиб бўлар эди- а. Компьютерга кирдингиз, 10 дақиқа қидирдингиз ва бизнесингиз учун керакли қарорларни қабул қилдингиз. Ва бу амалиётнинг барчаси, оқибатда ҳисобдаги пулнинг кўпайишига олиб келса ...

Ана энди бир ўйлаб кўринг, агар сиз бундай маълумотларни нафақат Экcельда, балки бутун бир профессионал таҳлилчилар гуруҳи томонидан тўплаб беришса нима бўлади? Агар сиз кирувчи маълумотларни мустақил ўрганишга кўп вақт сарфлашингиз шарт бўлмаса-да ва фақат бизнесингиз учун тайёр ечимларни танлашингиз керак бўлса-чи?

Худди, Сизнинг барча атрофингиздагилар сиз билан ҳамфикр ва улар ҳисоботларни мунтазам йиғишни унутмасликка ёрдам беришса. Улар сизга ҳозир биринчи бўлиб нимага эътибор беришга ёрдам бериб туришини истар эдингиз?

😊 Буларни ҳаммасини ҳақиқатга айлантирса бўлади! изохларда ёзинг ва бизни ижтимоий тармоқларда кузатиб боринг.
-----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

09 ноября 2022 05:01

​​Харажатлар

Харажатлар - бу компаниянинг фаолияти давомида активларни чиқиб кетиши ёки мажбуриятларнинг кўпайиши туфайли юзага келадиган иқтисодий фойдаларнинг пасайиши. 
Харажатлар капитални камайтиради.

Харажатларни тан олиш, мажбуриятларнинг кўпайиши ёки активларнинг камайиши билан бир вақтда содир бўлади (масалан, иш ҳақи ҳисоблаб чиқилган: харажатлар ва ходимларга қарзлар шаклланган).

Харажат ва Пул тўлаш бир хил нарса эмас. Масалан, сиз машина сотиб олдингиз. Шу пайтдан бошлаб автомобил нархи пасайишни бошлайди. Харажат бор, лекин пул тўламайди. Пул ва харажатларни аралаштирманг!

Активлар, мажбуриятлар ва капитал ҳар қандай санада баҳоланади.
Даромад ва харажатлар давр учун ҳосил бўлади.

Харажатлар ва тўловлар бир нарса эмас.

Мисол. Агар сизда пул бўлса, сиз сомса сотиб олдингиз. 
Сиз активни сомсага алмаштирдингиз. 
Яъни маҳсулот ни пулга, пулни маҳсулотга. Пул кўчиши бу актив. Айни пайтда сизда ҳали ҳеч қандай харажатлар йўқ. Харажат қачон пайдо бўлади? Сиз сомсани еяётганингизда. Сизнинг сомсангиз бор эди - уни едингиз ёки қайта сотдингиз.

Бизнесда ҳам худди шундай. Сиз маҳсулотни пулга сотиб олдингиз - бу ҳали харажат эмас, бу актив, бу бир формадан бошқа формага ўтиши, тугалланмаган иш ёки омбордаги маҳсулот. Маҳсулот йўқ бўлиб кетгач, сизда бу актив йўқ, энди у билан ҳеч нарса қила олмайсиз, кейин бу харажат бўлади.
Амортизация билан шунга ўхшаш мисол.

Агар компания узоқ муддатли лойиҳаларни амалга оширса ёки узоқ ишлаб чиқариш циклига эга бўлса, барчаси операциялар айни бўлади. Биринчидан, сиз харажатларни йиғасиз, яъни материаллар учун тўловларни тўлайсиз, ходимларга, пудратчиларга иш ҳақи тўлайсиз. Сизда "тугалланмаган иш" активингиз бор. Иш тугалланиб, мижозга топширилганда (сиз ушбу "сомса" ни топширдингиз), сизда бу сомсанинг нархига тенг харажат бор, ва шунга мувофиқ, мижоз билан ишни қабул қилиш актдаги сумма, тушум (выручка) бор.

Пул бу хали фойда дегани эмас

Пул - бу ҳар қандай вақтда кассада, банкда, чўнтакда мавжуд бўлган ҳисоб-китобларнинг жисмоний қолдиғи. 

Қолдиқ пул = пул тушумлари минус пул тўловлари.
Компанияга пул тушумлари қуйидагилар манбаълардан бўлиши мумкин

Фойда ва харажатлар қуйидагилар бўлиши мумкин

Фойда - бу компаниянинг ишлаган натижаси, яъни маълум даврдаги фойда ва зарарлар ўртасидаги фарқ. 

Агар компанияда, юқорида айтганимиздек, барча тушумлар фойда бўлмаса ва барча тўловлар - бу харажатлар бўлмаса, унда фойда хам давр охиридаги пул қолдиғига тенг бўлмайди.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

07 ноября 2022 05:00

​​Молиявий шаффоф бизнес - бу қанақа?

Унда бошқарув ҳисоботи шакллантирилган, бизнес жараёнлари рақамлаштирилган ва молиявий режалаштириш амалга оширилган бўлади, инвесторлар учун янада жозибали ва қизиқарли бўлади, молия соҳасидаги тартиб компания қийматига таъсир қилади.

Бу раҳбарга нима беради?
• Диққат. Компаниянинг ҳақиқий иқтисодий ҳолати ва уни бошқариш вазифалари аниқлигини: инқироздан чиқиш, тезликни ошириш, маълум бир темпда ривожланиш.

• Қарор қабул қилишда аниқлик. Бизнес ёки лойиҳанинг молиявий моделига эга бўлган ҳолда, сиз қарорнинг қисқа ва узоқ муддатли истиқболда молиявий кўрсаткичларга қандай таъсир қилишини ҳисоблашингиз мумкин. Қайси ечимлар лойиҳани ва унинг эгасини олдига қўйилган мақсадларга яқинлаштиради, қайсиниси йўқ.

• Компаниянинг тезлиги. Тезкор ҳисобот, тез қарор қабул қилишга имкон беради, бу компаниянинг тезлигини, иш самарадорлигини ва оқибатида молиявий натижани оширади.

• Рақобатчилардан устунлик. Молия ва уларнинг бошқаруви қуриладиган компания тушунарли, шаффоф ва бошқариладиган тизимлардир. Бундай компаниялар янада самарали ишлайди, кўпроқ харажат талаб қилади ва инвесторлар учун янада жозибали кўринади.

Фикримга қўшилсангиз керак, хар қандай тадбиркор қўлидаги бундай воситанинг қиймати жуда катта бўлади.

Бундай восита учун қанча тўлашга тайёр эканлигингизни ўзингиз тахмин қилиб кўринг чи?
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

03 ноября 2022 05:01

​​Фойда

Фойда - бу компаниянинг фаолияти давомида активларнинг кўпайиши ёки мажбуриятларнинг пасайиши туфайли юзага келадиган компаниянинг иқтисодий фойдаларининг ўсиши. 

Фойда капитални оширади.
Бу дегани, фойда ўз-ўзидан пайдо бўлмайди. 

Улар активларнинг кўпайиши ёки мажбуриятларнинг пасайиши билан бир вақтда пайдо бўлади (масалан, биз маҳсулотни сотамиз - "пул" активи ва тушум кўринишидаги даромад пайдо бўлади).

Фойда ва пул олиш бир хил нарса эмас. Масалан, сиз мулк сотиб олдингиз. Бозорда кўчмас мулк қиймати кўтарила бошлайди. Фойда ўсиб бормоқда, аммо пул оқими йўқ. Пул оқими фақат кўчмас мулк сотилганда содир бўлади.
Пул тушуми билан фойдани аралаштирманг ва яна хам мухими, адаштирманг.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

01 ноября 2022 05:25

​​Биз учун ҳали эрта...

«Биз ҳали ҳам кичкинамиз. 
Катта фирма бўлсак биз ҳаммасини ҳисоблаймиз "

Агар бизнес кичик бўлса, уни бошқариш велосипед ҳайдашга ўхшайди. Велосипедни велосипедчи бошқаради. Педалларни айлантиради - велосипед юради. Айлантирмаса - юрмайди. Автоматизация ёки аналитика йўқ. Аммо ушбу этапда хам қандайдир кўрсаткичлар пайдо бўлган.

Бизнес ўсиб улғайганида, энди у ҳайдовчи ва йўловчилари бор бўлган машинага ўхшайди. Унинг механик ёки автомат “коробка”си мавжуд. Хайдовчи бошқарув панелидаги кўрсаткичларни, навигация маълумотларини ва йўл ҳаракати қоидаларини ҳисобга олган ҳолда саёҳатни бошқаради. Бирор бошқа киши машинага эгаси бўлиши мумкин, бошқаси эса ҳайдаши мумкин. Кўпроқ жараёнлар ва кўрсаткичлар мавжуд. Уларни энди эътиборсиз қолдириб бўлмайди.

Бизнес янада ўсди - бу энди аллақачон самолёт. Самолёт эгаси, учувчи, йўловчилар, экипаж бор. Парвозларни бошқариш тизими мавжуд. Самолётни маълум йўналишда автопилот беъмалол бошқаради. Бошқарувчи ердан туриб,  кўрсаткичларга мувофиқ парвозни мувофиқлаштиради.

Ва ниҳоят, космик кемаси. Тўлиқ автоматлаштирилган. Бошқарувни амалга оширадиган марказ мавжуд. 
Космик вазифалар. Кенг кўламли натижалар.
Тезлик юқори. Масофалар узоқроқ. Кўпроқ кўрсаткичлар ва автоматизация мавжуд. Инсоннинг  иштироки камроқ.

Сиз нимани бошқарасиз? Сиз ҳали ҳам "велосипедда" бўлсангиз ҳам, тизимни юқори даражада бошқариш учун сизга қандай  билим ва кўрсаткичлар етмаяпти? Ҳар бир босқичда қандай кўрсаткичлар керак? 

Аслида кўрсаткичлар бир хил, фақат ушбу кўрсаткичларнинг қийматлари ўзгариб боради. Аввалига бу сўм, кейин минглаб сўмлар, кейин миллионлаб сўмлар, миллионлаб доллар ва ҳ.к.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

28 октября 2022 06:01

​​Мажбуриятлар

Мажбуриятлар - бу компаниянинг ўз ишчилари, етказиб берувчилари, таъсисчилари ва бошқалар олдидаги қарзлари (уларни умумий "кредиторлар" деб атаймиз). 

Қарзни қайтариш, пул ёки бошқа активларни қайтариш сифатида ўтказиш йўли билан қоплаш мумкин (томонларнинг келишуви бўйича). 
Қарзни тўлаш активларнинг камайишига ва натижада иқтисодий фойдаларнинг камайишига олиб келади.

Агар қарз қайтарилмаса, кредиторлар қарзни ундириш учун судга мурожаат қилишлари мумкин ва агар компаниянинг қарзларини тўлаш учун етарли маблағ бўлмаса, суд уни банкрот деб эълон қилади.

Мажбуриятларни ҳисобга олиш ва кузатиб бориш керак, чунки ҳар бир моментда қанча миқдорни қайтариш кераклигини билиш ва тўловни қандай воситалар билан амалга оширилишини тушуниш керак.

Яна бир кичик вазифа: Ўзингизни компаниянгизни мажбуриятларни ёзиб чиқинг.
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

26 октября 2022 06:00

​​Хаосда бизнес ривожлана олмайди.

Функциялар тақсимланиши аниқ бўлмаган бизнесда, тадбиркорлар қандай режалаштиришни билишмайди ва натижалар ҳеч қандай тарзда ўзгармайди – компания ривожланмайди ва фақат омон қолиш билан шуғулланади.
Бизнесни кенгайтириш учун унинг эгаси биринчи навбатда барча бизнес жараёнларини тартибга солувчи самарали учёт тизимини жорий қилиши керак.
-----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

24 октября 2022 06:00

​​Бизнесингиз учун, қайси ҳисобот (идеал холда учта) мухимлигини танлаб ва ҳар ҳафта (идеал ҳолда ҳар куни) шу кўрсаткични кузатиш, хақида, хеч бош қотирганмисиз?

https://komplexsoft.uz/downloadpage/
---
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

21 октября 2022 06:00

​​Биз ҳар куни қандай одамлар билан мулоқотда бўлишимиз мумкинлигини, қандай китоблар ўқишимизни, YouTubeда нималар томоша қилишимизни ва ижтимоий тармоқларда қандай каналларга обуна бўлишимизни ўзимиз танлаймиз.

Шу тариқа биз ўзимиз учун маълум бир ахборот майдонини яратамиз ва унда қандай маълумот борлилига боғлиқ равишда фикрлашимиз ҳам ўзгаради. Мен бир неча бор унинг ҳаётимизга таъсири ҳақида гапирганман. 
Айнан шу боис ҳар куни қабул қилаётган маълумотингизни синчковлик билан танлаб олишингиз керак.

Фойдали каналларга аъзо бўлиш, мақолалар ўқиш ва  фикрлашингизни яхши томонга ўзгартира оладиган  муваффақиятли одамларниг маслаҳатларини бўлиша олишингиз керак. Ўз хатти-ҳаракатларингизга турли вазиятларда янгича назар билан боқишингиз фойдадан ҳоли бўлмайди.
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐

Micro Бизнес Блог

19 октября 2022 06:05

​​Исталган натижага тезда эришиш мумкинми? Бошқарувнинг инқилобий усуллари ҳақида…
 
Қийин пайтларда ҳар бир киши муваффақиятга олиб келадиган, “ўзини хаётини бошқариш” усулини топишга ҳаракат қилади.
Бу фикр, айниқса, бизнес учун тўғри келади.

Хозир, ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ, турли инновацион, аниқроғи - ходимларни бошқариш, ишлаб чиқаришни бошқариш, сотиш .. усуллар машҳур. Ва бу усулларнинг барчаси тезда натижаларга эришишга қаратилган.
 
Бугунги кунда кўплаб раҳбарларни жуда хам тез озишни хоҳлайдиган одамлар билан солиштириш мумкин. Бир неча кун (ёки ойлар) давомида улар маълум тавсияларга амал қилишади, аммо натижани кутиш учун сабр-тоқатлари йўқ ва улар янги маҳсулотга ўтишади.
Бундай раҳбарлар учун менда ёмон хабар бор: "Исталган натижага тезда эришиб бўлмайди".

Раҳбарлар, барча одамлар каби, ўзларининг инжиқликларига берилишга мойил. Эҳтиёт бўлинг! Ҳар доим, Сизга “энг сўнгги бошқарув усулларини” синаб кўришни таклиф қиладиган кимдир топилади.

Бироқ, улар методологиясини тақдим этиш ўрнига, кутилмаган ҳолатлар эҳтимолини, шунингдек, баъзи шароитларда техниканинг самарадорлигини, аммо бошқаларда натижаларнинг етишмаслигини кўрсатиб беради. Адептлар одатда тез таъсир қилувчи панацеа сифатида ўзини “ажоиб техникасини” таклиф қилишади.

Бу тадбиркорларга, тезкор муваффақиятни ваъда қиладиган бир техникадан бошқасига шошилишларига олиб келади.
 
Тадбиркорлардан бири, бу барча янги усулларни ўрганишни орзу қилиб, шундай деган эди: "Сўнгги бир неча йил ичида биз даромаддан кўра фойда муҳимроқ, сифат фойдадан муҳимроқ, ходимлар изланишдан муҳимроқ эканлигини, сифат, мижозлар ходимлардан муҳимроқлигини, йирик мижозлар кичик мижозлардан муҳимроқлигини ва ривожланиш муваффақият калитилигини, бир неча бор эшитдик.
 
Тез натижани кафолатлайдиган бу усулларнинг умумийлиги нимада?
Озиш тўғрисидаги китоблар сингари, улар кўплаб мураккаб муаммоларга бир марталик “ечимларни” таклиф қиладилар. Уларни, ишлаб чиқувчиларда учрайдиган кундалик ёки кутилмаган қўшимча вазиятларни ҳисобга олиш зарурлигини ҳисобга олишлари камдан-кам учрайди. Ва бу уларнинг хатоси.

Уларнинг ҳар бири тадбиркорларга ўз техникасини таклиф қилади, аммо улар “инструментлар қутиси”даги алоҳида воситалардир. Дурадгор фақат болға билан ишлай олмаганидек, тадбиркорлар барча муаммоларни “универсал ечим” билан ҳал қила олмайди.
 
Менежмент соҳасида мураккаб муаммоларни ҳал қилишнинг универсал усули йўқ. Тадбиркор янги ғоялар ва тушунчаларни, ўз ишини самарали ташкил этиш учун восита сифатида кўриб чиқиши керак.
 
Аммо ҳеч қандай янги ғоя ўртамиёна раҳбарни бошқарув даҳосига айлантирмайди ва ёмон бошқариладиган компанияда муваффақиятга олиб келмайди.

 Ходимларни бошқариш ҳақидаги ҳақиқат. Стивен П. Роббинс китобидан
----
Telegram | Facebook | Instagram | YouTube | 🌐