1259
📚📚📚 کاناڵێک بۆ فێرکاریی زمانی کوردی و هەروەها بۆ ناساندنی شاعیران و نووسەران.☟ @f_zimanikurdi دەستپێکی کاناڵ: https://t.me/f_zimanikurdi/200
زۆرمان بێستووە کە ئەڵێن ڕەگی فڵانە کار یان فڵانە وشە دەکاتە چی؟
Читать полностью…
ئەمشەو دەمەوێ باشی ڕەگ بکەم بۆتان.
ڕەگ یان ڕیشە یان بن.
کاتێ لە ڕێزمانی فارسی و عەڕەبی بە بن ماضی و بن مضارع دەمانخوێند.
منداڵەکە گريا.
منداڵەکە (چی) گریا؟ 👈 منداڵەکە گريا.
لێرەدا وەڵامی (چی)مان دەست نەکەوت بۆیە کارەکە کاری تێنەپەڕە.
وانەبێژ: بەڕێز ئیدریس هاشمی
ئەگەر ئەو جێناوانەیان وەرنەگرت، ئەوا کارەکەمان تێپەڕ نییە.
نموونە/ چوو
چوو + مان 👈 چوومان❌
چوو + تان 👈 چووتان ❌
چوو + یان 👈 چوویان ❌
لەبەر ئەوەی (چوو) لەگەڵ جێناوی لکاوی کۆمەڵەی 1 نەگونجا، (تێنەپەڕە)
پێشمەرگە نیشتمان دەپارێزێت. (دەپارێزێت: تێپەڕە)
ئەرکی دەپارێزێت کەوتووەتە سەر بەرکار (نیشتمان) بۆیە دەپارێزێت تێپەڕ
کرداری تێپەڕ👈 بێجگە لە بکەر پێویستی بە بەرکاریشە.
فعل متعدی(تێپەڕ): علاوە بر فاعل بە مفعول نیز نیاز دارد:
قوتابیان دەرسیان خوێند.
@f_zimanikurdi
ژین قادری:
له فارسی و عەڕەبی خوێندمان
فعل لازم و فعل متعدی
له کوردیشدا هەر وایە.
کاری تێپەڕ
کاری تێنەپەڕ.
📚گەنجینەی وشەی زمانی کوردی
📚نووسەر: #هۆوتوم_شیندلەر
📚وەرگێڕ: #حەمید_عەزیز
#ڕۆژهەڵات
#مێژوو
#ژینا
#سنه
#کۆماری_کوردستان
#وێژە
#ئیلام
#ئورمیه
#کرماشان
بەستەر بۆ بەشداربوون لە کاناڵی کتێبخانەی کوردستان :
/channel/kurdistanbooks
🟡 قوتابییەکە دەبێت بە پزیشک.
ئەگەر سەرنج بدەینە ئەم ڕستەیە دەبینین:
وشەی (قوتابییەکە) ناوە، نیهادە چوونکە هەواڵێکی دراوەتە پاڵ
وشەی (دەبێت) کاری ناتەواوە، بە یاریدەی وشەی (پزیشک)، بووە بە گوزارە و هەواڵێکی داوەتە پاڵ قوتابییەکە.
🔴نیهاد: 👈 قوتابییەکە
🔴گوزارە: 👈 دەبێت بە پزیشک
🔴 کاری ناتەواو: 👈 دەبێت
وانەبێژ: بەڕێز ئیدریس هاشمی
🌻@renusisaratayi
سەرنج بدەن لێرە هیچ کارێ ڕووی نەداوە تەنها ئەڵێ مناڵەکە خۆشەویستە.
Читать полностью…
🔵 گوزارە:
بریتییە لە کاری ناتەواو بە یارمەتیی وشەیەکی دیکە، سیفەتێک یان هەواڵێک دەداتە پاڵ نیهاد.
🟢 ئەگەر #کاری ڕستەکە کارێکی #ناتەواو بوو، بنچینەکانی ڕستە بریتین لە: 👈 نیهاد و گوزارە.
Читать полностью…
🟡 بۆ دۆزینەوەی ڕەگی کار:
کارەکە دەکەینە دۆخی ڕانەبردووی یەکەم کەس
(حالت مضارع شخص متکلم):
وتمان دۆخ👈حالت
ڕانەبردوو👈 مضارع
یەکەم کەس👈 شخص متکلم.
لە کوردیدا ئەڵێن ڕەگ.
ڕەگ واتا ڕیشە و بنچینەی کار.
(نزم بونەی ڤاوڵ لە کوردی ناوەندی)
نوسەر: دەستەی سێ کەسی.
زوان: فارسی.
چەنێلی زمانناسی:
@zimannasi
بەهۆی وشەی پرسی (چی) دەتوانین کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ دیاری بکەین لە ڕستەدا:
1) ئەگەر ڕستەکە پێویستی بە وەڵام کرد بۆ وشەی (چی)، ئەوا کارەکە، کاری تێپەڕە. نموونە:
منداڵەکە دەکات.
منداڵەکە (چی) دەکات؟
منداڵەکە یاری دەکات. 👉 لێرەدا وەڵامی (چی)مان دەست کەوت بۆیە کارەکە تێپەڕە
ئاسانترین ڕێگە بۆ جیاکردنەوەی کاری تێپەڕ لە تێنەپەڕ
کاری ڕابردوو ئەگەر جێناوی لکاوی کۆمەڵەی 1ی وەرگرت تێپەڕە.
شەوبۆم نارد بۆ لای مامۆستای هونەر.
شەوبۆ 👈 بەرکار
م 👈 بکەر
نارد 👈 کاری تێپەڕ
(ناردم، ناردت، ناردی، ناردمان، ناردتان، ناردیان)
وەک لە سەرەوە دیارە (نارد) کارێکی (تێپەڕە)
چوونکە جێناوە لکاوەکانی کۆمەڵەی یەکەمی وەرگرتووە.
🔴 ناسینەوەی کاری (تێپەڕ) و (تێنەپەڕ):
🟣 یاسای یەکەم:
گرنگترین ڕێگە بۆ جیاکردنەوەیان (واتای ڕستەکەیە) نموونە:
✅ کەوەکە خوێندی.
(خوێند: تێنەپەڕە) 👈 چوونکە (بەرکار) لە ڕستەکەدا نییە.
کەوەکە 👈 بکەرە
خوێندی 👈 کاری تێنەپەڕ
کرداری تێنەپەڕ👈 تەنها پێویستی بە بکەرە.
فعل لازم( تێنەپەڕ): تنها بە فاعل یا نهاد نیاز دارد:
پەرویز هات.
@f_zimanikurdi
کاری ناتەواو: بەو کارانە دەوترێ کە به تەنیا بە کار نایەن،بەڵکوو دەچنە پاڵ وشەیەکی‌ترەوە،
کاری ناتەواویش لە زمانی کوردیدا لە چاوگی( بوونە)ەوە وەرگیراون کە بۆ هەر سێ حاڵەتی ئێستە، ڕابردوو، داهاتوو بەکار دێن
نموونە👇
بوو👈 بۆ کاتی ڕابردوو
شێرزاد زیرەک بوو
کاری ناتەواوە بۆ کاتی ڕابردوو
(ە)👈 بۆ کاتی ئێستا
قوتابییەکە زیرەکە
کاری ناتەواو بۆ کاتی ئێستا
🟣 دایکەکە دڵسۆز بوو.
- ئەگەر سەرنج بدەینە ئەم ڕستەیە دەبینین:
وشەی دایکەکە ناوە،
نیهادە، #چوونکە سیفەتێکی دراوەتە پاڵ،
وشەی (بوو) کاری ناتەواوە،
بە یاریدەی "بە یارمەتیی" وشەی (دڵسۆز)، بووە بە گوزارە و سیفەتێکی داوەتە پاڵ دایکەکە.
🔴 نیهاد 👈 دایکەکە
🔴 گوزارە 👈 دڵسۆز بوو
🔴 کاری ناتەواو 👈 بوو
نموونە:
⚫️ منداڵەکە خۆشەویستە.
نیهاد: 👈 منداڵەکە
گوزارە: 👈 خۆشەویستە
کاری ناتەواو: 👈 ە
🟡 نیهاد:
وشەیەکی بنچینەییە لە ڕستەدا "ناو يا جێناوێکە" #سیفەتێک یان
#هەواڵێکی دەدرێتە پاڵ بەڵام بە هیچ کارێک هەڵناسێت.
🟣 ڕستە:
بریتییە لە کۆمەڵە وشەیەک پێکەوە واتایەکی تەواو دەدەن و لە دوو کۆمەڵەی سەرەکی پێک دێت.
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
🔴 ڕستە لەسەر دوو بنچینە دادەمەزرێت
(کۆمەڵەی ناو و کۆمەڵەی کار)
ئەگەر یەکێکیان لاببرێت ڕستە تێک دەچێت و لە مەبەستەکەی ناگەین.
علی نامه می نویسد.
«علی» در جمله ی بالا فاعل است.
✅به یاد داشته باشید که هر نهادی لزوماً فاعل نیست. مثلاً
🔴 در جمله «هوا سرد بود» 👈 «هوا» نهاد جمله است، اما کاری انجام نمی‌دهد.
در واقع، ما با این جمله وضعیت هوا را بیان می‌کنیم و خبری از انجام دادن کاری توسط آن نمی‌دهیم. در اینجا «هوا» مسند الیه است.