Telegram-канал f_zimanikurdi - زانستـــے زمان: Неотсортированное

زانستـــے زمان

23 июля 2023 23:07

🔶معاهده لوزان و تاریخ اخلاقی قرن بیستم

✍ اسماعیل شمس

🔺کتاب انسانیت؛ تاریخ اخلاقی قرن بیستم نوشته جاناتان گلاور با وجود برخی نقدهای وارده بر آن از جمله کتابهایی است که خواندن آن برای هر کسی که دغدغه اخلاق و انسانیت دارد، واجب است.او می نویسد نخستين باری كه از نسل كشی آلمانيها باخبر شدم با خود انديشيدم كه چگونه افراد می توانند مرتكب چنين جناياتی شوند؟ او در اين كتاب از اخلاق برای طرح پرسش‌هایی در برابر تاريخ و متقابلاً از تاريخ برای ارائه تصويری از استعداد پنهان انسان در وحشیگری استفاده کرده است كه به اخلاق ربط پيدا می كند.
این کتاب نشان می دهد که چگونه برخی ایدئولوژی های حاکم چپ و راست با برحق پنداشتن خود و سیاه کردن دیگران از هرگونه احساس اخلاقی تهی شده و دست به هر جنایتی زده اند و مردم مسخ شده در اتوپیاها و الهیات رهایی بخش آنان برایشان کف زده و هورا کشیده اند.او کسانی را که در برابر جنایتهای گروه نخست سکوت کرده اند به اندازه آنان در سقوط اخلاق و زوال انسانیت مقصر می داند.نویسنده به ما می گوید که چگونه ملی گرایی افراطی و شیفتگی به یک تاریخ پرشکوه یا افتخار به نژادی اصیل و فرهنگی کهن می تواند مجوزی به آدمها بدهد که هویت و فرهنگ دیگران را نفی و محو کنند و برای تحقق این هدف از نسل کشی و دیگر جنایات ضد بشری دریغ نورزند و همه آنها را هم با استدلالهای ایدئولوژیک خود توجیه کنند.جاناتان گلاور در این کتاب با بهره برداری از اخلاق، تاریخ را محاکمه می کند.او فرایند کشیده شدن برخی انسانها به ارتکاب شقاوتهای اخلاقی و اعمال رذیلانه را نشان داده است. او با طرح پرسشهای گوناگون از تاریخ قرن بیستم به خوبی ثابت کرده است که انسانهای این قرن هرچند در علم و تکنولوژی و دولتمداری به اوج رسیده اند، اما در اخلاق و انسانیت به قعر تاریخ سقوط کرده و مرتکب جنایاتی شده اند که تاریخ بشر از آغاز خلقتش به خود ندیده است. او خودبرتربینی فرادستان و ندیدن رنج و آزار درونی فرودستان و انسانیت زدایی از آنان به بهانه تفاوتهای نژادی و زبانی و فکری را عامل نابودی هویت اخلاقی و تسهیل جنایت می داند. او نابودی کرامت انسانی را ارمغان قرن بیستم می خواند و از فیلسوفان اخلاق می خواهد تاریخ را از منظر اخلاقی بخوانند و نظریه های راهگشایی برای جلوگیری از له شدن مردم در زیر ارابه های شیفتگان ایدئولوژیهای نژاد پرستانه و قومگرایانه و دیگر ایدئولوژیهای راست و چپ ارائه دهند.

🔺اما پرسش این است که نسبت کتاب انسانیت؛ تاریخ اخلاقی قرن بیستم با معاهده لوزان چیست؟ یکصد سال پیش در ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۳ در شهر لوزان سوئیس میان نمایندگان کمال آتاتورک و طرفهای پیروز جنگ جهانی اول معاهده ای بسته شد که دولت ترکیه کنونی برپایه آن شکل گرفت.پیش از آن در معاهده سایکس- پیکو قلمرو عثمانی توسط نمایندگان انگلیس و فرانسه بین خودشان تقسیم شده بود.در کنفرانس ورسای و سپس معاهده سور هم مقرر گردید که ملل بازمانده امپراتوری عثمانی مانند ترک،ارمنی، کرد و عرب صاحب دولت خاص خود شوند، اما لوزان رویای کردهای عثمانی را به باد داد و آنان را سرانجام میان ۴ کشور ترکیه، عراق، سوریه و ارمنستان تقسیم کرد. پرسش اخلاقی از تاریخی که امریکا و فرانسه و انگلیس برای خاورمیانه رقم زدند، این است که آنان با کدام مجوز، خط کش به دست، مردمی را با زبان و فرهنگی مشترک میان ۴ دولت عرب و ترک و ارمنی تقسیم کردند؟ اگر مصمم بودند که به کردهای عثمانی دولتی ندهند،چرا به رغم اصرار آتاتورک حداقل آنان را در جغرافیای یک دولت (ترکیه) قرار ندادند و بین ۴ دولت تقسیم کردند؟ یا چرا به درخواست دولت ایران که کردهای عثمانی را ایرانی تبار می خواند و خواستار الحاق قلمرو آنان به خاک خود بود، وقعی ننهادند؟ به راستی این اصرار غربیها که مردمی خویشاوند را بین ۴ کشور ترکیه و سوریه و عراق و ارمنستان تقسیم کردند و هر بخش از این خویشاوندان با زمین و املاکشان جزو ۴ ملیت متفاوت شدند، برای چه بود؟

🔺نتیجه این تقسیم بندی استعمارگرانه چه شد؟ در طول صد سال گذشته بیشتر کردها حاضر نشدند ترک و عرب شوند. سران آن دولتها هم از هر حزب و جناحی از هیچ جنایتی اعم از بمباران شیمیایی، انفال، نسل کشی، تبعید و سیاست زمین سوخته و ...در حق آنان دریغ نورزیدند.اگر پژوهشگران آمار مقتولان کرد و البته دولتهای ترکیه، سوریه و عراق را در طول صد ساله گذشته محاسبه کنند به چه عددی می رسند؟ چه کسی مسئول نابودی آن همه خانواده، شهر و روستا و محیط زیست است؟ عامل اصلی این فاجعه یعنی استعمارگران غربی که خود را مدعی حقوق بشر می دانند چه پاسخی برای تضییع حق آن همه بشر دارند؟

🔺و کلام آخر معاهدات سایکس پیکو تا لوزان یکی از تاریک ترین بخشهای تاریخ اخلاقی قرن بیستم است که در آن غربیها با پایمال کردن اصول اخلاقی، انسانیت و کرامت مردم کرد را زیر پای منافع خود له کردند.
/channel/kurdistanname