2920
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#звязда
Газета "Зьвязда" №16 1930 года пра адкрыццё маршрута Менск-Манчжурыя.
Загад наркома па ваенных справах БССР Язэпа Адамовіча ад 9 снежня 1923 года аб пераводзе справаводства ваенкаматаў на беларускую мову (знайшоў В.Чырвінскі).
Читать полностью…
#архітэктурабсср
Узор праекта капітальнага рамонта прыватнага драўлянага жылога дома ў Менску 1929 года.
#іскрыільліча
Вокладка піянерскага часопіса "Іскры Ільліча" №12 1933 года.
#беларускіпіонэр
Вокладка часопіса "Беларускі піонэр" №18 1927 года.
Вылучэнне цэнтральнага аб'ёма фасада закругленнямі з двух бакоў - гэта, мабыць, адзін з маіх любімых мастацкіх прыёмаў у архітэктуры 1930-х гадоў. Прычым, што цікава, прымяняўся ён паўсюдна, што ў камуністычным СССР, што ў буржуазных краінах (рэдкая на канале рубрыка "Дзве краіны - два стылі", як раз пра такія архітэктурныя перасячэнні).
Вось напрыклад:
1-2. Дом кааператыва "Обрабстрой" у Маскве, РСФСР. Архітэктар В.Кільдзішаў, 1931 год.
3-4. Будынак пошты ў Каўнасе, Літва. Архітэктар Ф. Візбарас, 1932 год.
5-6. KINGSLEY COURT, Лондан, Вялікабрытанія. Архітэктар П.Каспары, 1934 год.
#архітэктурабсср
Эвалюцыя знешняга выгляду былога корпуса "Хім-фарм завода" па вуліцы Фабрыцыўса д.3 ў Мінску (цяпер корпус прадпрыемства "Белмедпрэпараты").
1. Праект будынка з газеты "Зьвязда" №2 1928 года.
2. Здымак з фотаальбома "Беларусь Савецкая" 1932 года.
3. Меркавана пасляваенны здымак 1940-х з архіва БДАНТД (ф.221).
4. Сучасны стан.
#рэчыбсср
Студэнцкі білет студэнта Беларускага Дзяржаўнага Політэхнічнага Інстытута Брунона Карлавіча Скаўрэнюка, выдадзены 1 верасня 1937 года.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён "Мешок".
🔥90 лет: начало нового
Все ветхое, ненадежное давно покинуло объект на пересечении ул. П. Бровки с пр. Независимости, дав дорогу новому🤩.
☝️Сейчас можно наблюдать, как здание 1933 года постройки, скромно спрятавшись за строительные сетки, перевоплощается, чтобы не диссонировать со стилистикой главного проспекта страны.
🏛На здании-юбиляре уже смонтирована стропильная система, делается обрешетка и пароизоляция. Кровля запроектирована скатная, фальцевая.
📍Параллельно строители 1 треста (генподрядчик – СУ-16) создают сложный пирог над чердачным перекрытием: гидроизоляция, утеплитель, армирование, стяжка – все по технологии.
✅Установлены оконные блоки (кстати, из дерева, с форточками), на очереди – две витражные системы. Изначальная стилистика будет максимально сохранена как в целом, так и в деталях.
Сёння ў Нацыянальным Гістарычным музеі ў Мінску адчынілася створаная сумесна з Нацыянальным Архівам Рэспублікі Беларусь выстава "Забытая экпедыцыя. 100 год", прысвечаная 100-годдзю экспедыцыі па БССР Шлюбскага і Дашкевіча, арганізаванай Інстытутам Беларускай культуры з мэтай збору экспанатаў для беларускага павільёна на Усерасійскай сельска-гаспадарчай выставе ў Маскве ў 1923 годзе.
На выставе паказаны арыгіналы фотаздымкаў Льва Дашкевіча, архіўныя дакументы па арганізацыі экспедыцыі і экспанаты, якія былі сабраныя падчас экспедыцыі.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
У БДАНТД у асабістым фондзе архітэктара Наталлі Макляцовай (ф.77) захоўваецца фотакопія яе праекта сярэдзіны 1930-х па дабудове левага крыла да галоўнага корпуса Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) ў Мінску.
Арыгінальны будынак быў спраектаваны Георгіем Лаўровым і завершаны ў 1934 годзе (на фота таго часу бачна, што будынак "абрываецца" злева ад уваходнай групы). Макляцова ж завяршыла кампазіцыю будынка ў сіметрычным ключы - яе варыянт быў завершаны да 1940 года. У пасляваенныя гады корпус быў перабудаваны ў неакласічным выглядзе.
«У мяне адразу ўзнікла жаданне вылепіць партрэты гэтых братоў»
Чамусьці так склалася, што аўтары самых вясёлых кніг у гісторыі чалавецтва мелі даволі сумны лёс... Аўтар кнігі «Запіскі Самсона Самасуя», якая дасюль змушае шчыра рагатаць кожнага, хто не пазбаўлены пачуцця гумару, не стаў выключэннем. Андрэй Шашалевіч, ён жа Андрэй Мрый, напісаў свой неверагодна вясёлы і неверагодна здзеклівы твор у 1929-м, калі пачыналася эпоха, якая гумару не разумела.
Гэтым летам Андрэю Мрыю спаўняецца 130 гадоў. Добрая нагода ўспомніць аўтара і яго незвычайную сям'ю.
zviazda.by
#беларускаяработніца
Вокладка часопіса "Беларуская работніца і сялянка" №10 1926 года.
#звязда
У працяг тэмы - рэклама беларускіх пладовых він у газеце "Звязда" №246 1939 года (знайшоў В.Аніська).
#фотабсср
Былы касцёл Святой Троіцы пры кляштары Трынітарыяў у Оршы перабудаваны ў 1930-я ў аэраклуб (будынак не захаваўся, знесены ў 1950-я).
#архітэктурабсср
Фотаздымкі з будаўніцтва універсітэцкага гарадка БДУ у Менску, прыкладна 1929-1930 гады.
#рэчыбсср
Пасведчанне асобы БССР ўзору 1929 года.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён "Мешок".
#іскрыільліча
Вокладка піянерскага часопіса "Іскры Ільліча" №9 1931 года.
Радиообмен о пасхальной маце. Послание 1919 г.
ГА РФ. Ф.Р-130. Оп.3.Д.174. Л.13
Радиограмма переданная правительством Литовско-Белорусской советской республики (недолговременным большевистским государственным образованием) в Германию в марте 1919 года по вопросу 1000 центнеров муки, которые должны были прислать Виленской еврейской общине раввины Утрехта для приготовления пасхальной мацы. По-видимому, германский МИД взялся оказать содействие в установлении каких-то контактов с не вполне понятной для остального мира властью на данной территории. При отсутствии любых каналов информация из Бердина была направлена в республику по радио. Власти Литовско-Белорусской республики сообщают, что не станут конфисковывать муку, предназначенную для религиозных целей, передают благодарность верховному раввину Утрехта и просят сообщить, куда конкретно прибудет мука.
Беларускія жанчыны як фактар беларусізацыі.
Цікавыя паралелі пра ўплыў беларусак на прабеларускую свядомасць мужчын выявіліся ў выданнях 1927 года БССР і Польшчы.
Цытату з кнігі старшыні ЦВК БССР Аляксандра Чарвякова "За Савецкую Беларусь" 1927 года, пра тое што менавіта беларуская жанчына захоўвае ў сям'і чыстую беларускую мову і такім чынам "беларусізуе" дзяцей і мужа, я ўжо нядаўна посціў.
А тут знайшлася падобная цытата з іншага боку ідэалагічнай мяжы, так сказаць. У інтэрв'ю выданню "Kurjer Warszawski" №284 1927 года стараста Вілейкі (па выніках Рыжскага міру Вілейка да 1939 году знаходзілася ў складзе Польскай Рэспублікі) пан Нітаслаўскі са шкадаваннем заўважаў, што польскія асаднікі (а гэта звычайна былі былыя вайскоўцы з заходніх частак Польшчы), пасля таго як жаніліся з мясцовымі беларускамі, самі з часам "беларусізаваліся" (прамая цытата).
#беларускаяработніца
Рабочыя Масквы сустракаюць беларускую дэлегацыю падчас "Тыдня Савецкай Беларусі". Часопіс "Беларуская работніца і сялянка" №2 1931 год.
#архітэктурабсср
Сціплае абаянне канструктывісцкай Оршы канца 1930-х.
На жаль, вялікая колькасць з паказаных на фота міжваенных будынкаў да нашага часу не захавалася.
📌Реставраторы приступили к работам по фасадам. Один, со стороны пр. Независимости, оштукатурен и готов под окраску. На нем, кстати, уже сделаны пробные выкрасы. По всему видно, что подходы к реконструкции памятника архитектуры, имеющего статус историко-культурной ценности, максимально уважительные.
🔸Будут восстановлены два участка эксплуатируемой кровли в виде открытой террасы со стороны пр. Независимости и балкончика с ул. П. Бровки – приятный бонус для работников РУП «МИНГАЗ» и посетителей.
🔸Внутри здания ведется кладка кирпичных перегородок. Выполнены черновая электрика и слаботочка.
#рэчыбсср
Абгортка цукеркі "Мечта", вырабленай на менскай кандытарскай фабрыцы "Камунарка" ў 1930-я гады.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён "Мешок".
#іскрыільліча
Вокладка піянерскага часопіса "Іскры Ільліча" №7 1931 года.
#людзібсср
У кнізе "Работы архитектурного факультета ВХУТЕМАСа" 1927 года сярод іншага размешчаны працы студэнта 2 курса Вышэйшага мастацка-тэхнічнага інстытуту ў Маскве Івана Іосіфавіча Валадзько - беларускага архітэктара, аўтара будынка геафізічнай абсерваторыі ў Мінску пачатку 1930-х.
#піонэрархнагляд #архітэктурабсср
Працягваюцца працы па рэканструкцыі даваеннага адміністрацыйнага корпуса клінічанага гарадка (цяпер 1-я клінічная бальніца) у Мінску на вул.Броўкі 1.
Аб'ёмы лесвічных клетак прыведзены да габарытаў першапачатковага праекту, распрацаванага архітэктарам Георгіем Лаўровым у 1930 годзе. Таксама ў левай частцы будынка плануецца зрабіць пляцоўку на даху, як тое было запраектавана першапачаткова .
#фотабсср
Фотарэпартаж з польскага боку савецка-польскай мяжы ў раёне чыгуначных станцый Коласава (РПІІ) і Негарэлае (БССР), 1934 год.
#советскаябелоруссия
Пладова-выгаднае віно: пачатак.
Зацемка з газеты "Советсткая Белоруссия" №236 1939 года (знайшоў В.Аніська).
#кнігібсср
На "Вікікрыніцах" з'явіліся новыя цалкам распазнаныя і вычытаныя кнігі, выдадзеныя ў БССР у 1920-я гады:
1. Якуб Колас "Новая Зямля", Менск, 1923 (дарэчы, сёлета святкавалася 100 год гэтага выдання).
2. Мікалай Азбукін "Географія Эўропы", Масква-Ленінград, 1924.
3. Кузьма Чорны "Зямля", Менск, 1928.