2879
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner boosty.to/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#мастацтвабсср
Карціна беларускага мастака Міхася Філіповіча "Беларуская сялянка" на вокладцы ўсесаюзнага літаратурна-мастацкага часопіса "Красная нива" (дадатак да газеты "Известия") №47 1927 года.
#мастацтвабсср #архітэктурабсср
У працяг тэмы Дома Чырвонай Арміі і Архірэйскага падвор'я - пэўнае ўяўленне пра тое, якая частка дарэвалюцыйнай пабудовы была выкарыстана пры будаўніцтве новага будынка, можна атрымаць пры праглядзе карціны Мацвея Беляніцкага "Будаўніцтва Дома Чырвонай Арміі ў Менску" 1935 года.
Ракурс, з якога зроблена карціна, нетыповы - гэта від на будоўлю з дваровага фасада, з боку Свіслачы. Жоўтым колерам абазначана частка старога будынка (справа можна пабачыць апсіду Пакроўскай царквы), а чырвоным - частка што ўзводзіцца наноў (на карціне як раз бачна, як выводзіцца з чырвонай цэглы галоўны фасад ДЧА). Выглядае на тое, што ў канструкцыях ДЧА была выкарыстана значная частка старога будынка.
Зрэшчы, і апсіда, і сцены дваравога фасада Архірэйскага падвор'я маглі быць разабраныя пры пабудове бакавых крылаў, што ўтваралі дворык з боку Свіслачы (дарэчы, існуе байка, што менавіта гэты фасад з дворыкам, які выходзіць да ракі, і павінны быў стаць галоўным, але потым канцэпцыя памянялася).
Известно, что Иосиф Лангбард использовал часть построек бывшего архиерейского подворья при строительстве окружного дома офицеров. В тело здания включена домашняя Покровская церковь и, вероятно, часть центрального здания подворья.
"Отследить" церковь в массиве дома офицеров легко в левом крыле по рисунку окон первых двух этажей (фото 1). Архитектор только изменил геометрию проемов на втором этаже, но в целом эта стена вошла в новую постройку без изменений.
Я бы также обратил внимание на трещину во всю высоту этажа, которая могла возникнуть из-за пристройки более новой части здания к более старой (фото 2). Тут же хорошо видно, как "пляшут" в поисках гармонии с остальной частью дома размеры перекрытий в левом крыле.
Наконец, включение церкви прослеживается по существенным отличиям рисунков окон левого и правого крыла (фото 3). В целом дом офицеров с лицевой стороны строго симметричен, но не в этой точке.
А вот включение самого подворья в центральную секцию выше цокольного этажа вопрос дискуссионный. Членение фасада подворья отличается из-за входной группы и симметричного ему блока в правой части (фото 4). Да, шаг окон цоколя и первого этажа, а также размер проемов, точно совпадают с домом офицеров без учета входной группы и упомянутого блока. Их могли снести, факт, остальное оставить... В общем, без проектных чертежей не разобрать.
Но в любом случае интересненько! #ретроминск
🔸Источник: Минск и минчанин
🔸Мои каналы: о Беларуси | о мире | инста
🔸Бизнесу: Купить рекламу
#архітэктурабсср
Галоўны корпус Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) ў Менску на фота 1937 і 1940 года. Такі выгляд будынак атрымаў пасля завяршэння ў тым жа 1937 годзе рэканструкцыі паводле праекта Наталлі Макляцовай. Першапачатковы варыянт будынка быў пабудаваны паводле праекта Георгія Лаўрова ў 1932 годзе.
З цікавага - на першай фотцы можна пабачыць правобраз "гарадской электрычкі" - сцэпку з трох трамвайных вагонаў, на другой таксама сцэпка, але класічная з двух вагонаў.
#кнігібсср
Хайтэк 1930-х - вокладка брашуры "Тэлебачанне і тэлефатаграфія" Е.В.Сняткова, выдадзенай ў Менску ў 1934 годзе (фота М.Нікалаеў).
#архітэктурабсср
Міжваенная забудова Арэхаўска на сучасных здымках (фота Darriuss). Напрыканцы 1920-х гадоў была ўзведзена не толькі сама электрастанцыя (БелДРЭС) але і жылы пасёлак энергетыкаў пры ёй, які захаваўся да нашага часу амаль без зменаў.
#іскрыільліча
Піянерскі часопіс "Іскры Ільіча" №3 1941 года дадаў Францішку Багушэвічу 10 гадоў жыцця (насамрэч той памёр у 1900 годзе).
А яшчэ згадаў Вілейскую вобласць, якая была ўтворана 4 снежня 1939 года і праіснавала да 20 верасня 1944 года, калі цэнтр яе быў перанесены ў Маладзечна, а сама вобласць перайменавана ў Маладзечанскую.
#беларускаяработніца
Вокладка часопіса "Работніца і калгасніца Беларусі" №4 1936 года, прысвечанага міжнароднаму камуністычнаму жаночаму дню 8 сакавіка.
#савецкаябеларусь
Перадавіца газеты "Савецкая Беларусь" №55 1931 года, прысвечаная міжнароднаму камуністычнаму жаночаму дню 8 сакавіка.
#іскрыільліча
Пераклад на беларускую мову верша Пагарэлоўскага "Мы чытаем" з ілюстрацыяй на разварот у піянерскім часопіса "Іскры Ільіча" №3 1941 года.
#кнігібсср
Нотнае выданне беларускай народнай песні "Го-го-го, каза!.." у апрацоўцы Міхала Анцава, Гомель, 1920-я гады.
#звязда
Праблемы з вадаправоднай вадой ў Менску 1920-х - размова з дырэктарам Эльвода (у тыя часы так называлася першая гарадская электрастанцыя, якая знаходзілася ў раёне дзе зараз цырк і якая акрамя выпрацоўкі электраэнэргіі была яшчэ і насоснай станцыяй для гарадскога вадаправода, таму і называлася так скарочана ад словаў "электрычнасць" і "вада") з газеты "Звезда" №143 1927 года.
#фотабсср
Нядаўняя пакупка на аўкцыёне - фотаздымак кампаніі людзей на беразе Свіслачы ў Менску 1935 года (спасылка на фота у добрай якасці). Што за мост выяўлены на фоне дакладна вызначыць не ўдалося, але ёсць падазрэнні, што гэта мост на Першамайскай вуліцы (раней меў назву Вясёлы мост) у раёне парка Горкага.
У працяг тэмы нямецкіх аэрафотаздымкаў часоў Другой Сусветнай вайны, выкладзеных на сайце Нацыянальнага архіва ЗША. Ёсць там адна ўнікальная серыя - здлымкі зробленыя з невялікай вышыні падчас палёта над чыгуначнай лініяй Маладзечна-Смаргонь у жніўні 1942 года (фота 1). Раней я заказываў з гэтай серыі некалькі здымкаў Маладзечна, але ўсю серыю заказаць не мог, бо было дорага, цяпер жа 101 здымак з гэтай серыі даступны на сайце архіва (для зручнасці я іх спампаваў і выклаў у асобнай тэчцы на Яндэкс-дыск - спасылка тут).
На здымках можна пабачыць амаль 40 км чыгуначнага пуці і наваколляў чыгункі, чыгуначныя станцыі Маладзечна (фота 2), Пруды, Залессе (фота 3) і Смаргонь (фота 4), вёскі Насілава, Дамашы, Запалякі, Зазкавічы і інш. Пры набліжэнні да Смаргоні і каля самой станцыі Смаргонь на палях каля чыгункі можна пабачыць сляды ад акопаў і ўмацаванняў часоў Першай Сусветнай вайны - праз Смаргонь тады праходзіла лінія фронту.
СМАК БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ ПАЧАТКУ 1930-х. (аружжа, майстар і інш.) Білет на права паляваньня. Крупскае раёнае таврыства. 1931 г. #СмакБеларускайМовы #дакументы #крупкі #паляванне #аружжа
Читать полностью…
Как мудро и абсолютно в точку говорят нам коммунальщики - погода внезапно испортилась.
А почему бы в таком случае не сделать постик про что-нибудь веселенькое? А давайте.
Когда-то у нас был похожий текст про развлечения с названием "Октябрьский карнавал", только из Минска. А вот план проведения таких мероприятий в Мозыре в 1932 году.
Слушайте, а у нас же здесь публика хорошая, умная, образованная, не то, что я. Разбираются наверняка во всяких там ИИ. А можно ли вот этот текст конвертировать в видеоформат?
Я просто вот уже представляю на видео, скажем, вот этот кусочек: "Из фанеры делается гроб, куда помещаются чучела с надписью "обезличка", "уравниловка". За гробом можно пустить несколько человек с надписями "оппортунист", которые будут ныть, хныкать. Хорошо устроить чучела из соломы и, одев их в соответствующие костюмы (поп, кулак, фашист и т.д.), нести на шестах. В конце карнавального шествия устроить сожжение чучел".
Люблю, как говорится, повеселиться, особенно зажечь!
Источник: Ф. 15-П. Оп. 7. Д. 1293 (НАРБ)
#публицистика #НАРБ #Мозырь
#архітэктурабсср
Да папярэдняга рэпоста.
Першапачатковы варыянт афармлення фасадаў Дома Чырвонай Арміі, паказаны на макеце ў кінахроніцы 1934 года (выяў лепшай якасці пакуль не знойдзена), адрозніваўся ад фінальнага большай сціпласцю, адсутнасцю полукалон і неакласічнага фрыза на усю даўжыню фасада. Затое вокны, узгаданыя ў пасце, прысутнічаюць і на макеце і за ім (на другім кадры яшчэ можна пабачыць стары будынак архірэйскага падвор'я).
#кнігібсср
Вокладка Канстытуцыі БССР 1927 года. Надпісы выкананы "шрыфтом Скарыны", распрацаваным беларускімі мастакамі на падставе старадрукаў да святкавання 400-лецця беларускага друку ў 1925 годзе. Гэты ж шрыфт выкарыстоўваўся і на гербе БССР узору 1927 года.
12 сакавіка ў Гасцёўні Уладзіслава Галубка пачынае працу выстава “Беларускі дзяржаўны тэатр. Пачатак: драматургія, сцэнаграфія, трупа (1920-1930-ыя гг.)”, прысвечаная 105-годдзю з дня адкрыцця ў Мінску Нацыянальнага акадэмічнага тэатра ім. Я. Купалы.
На часовай экспазіцыі будуць прадстаўлены фотаздымкі трупы, афіша ўрачыстага адкрыцця тэатра, асабістыя рэчы артыстаў, эскізы тэатральных пастаноў з фондаў Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь.
#история #в_этот_день
86 лет назад – 10 марта 1939 года белорусской оперой Евгения Тикоцкого «Міхась Падгорны» открылось собственное здание Большого театра Беларуси (по проекту И.Лангбарда) на Троицкой горе.
На фото - сцены из спектакля (архив театра).
Первым балетом на собственной сцене театра стал «Бахчисарайский фонтан» Б.Асафьева (1939). И первый белорусский балет был поставлен тоже в 1939-м - это был «Соловей» М.Крошнера по мотивам повести Змитрока Бядули.Читать полностью…
#фотабсср
Як і абяцаў - выкладаю ў вольны доступ скан набытага на аўкцыёне набора паштовак "20000 кілёват" пачатку 1930-х гадоў з відамі будаўніцтва БелДРЭС ў Арэхаўску пад Воршай - спасылка на сканы тут.
С праздником, дорогие женщины!
Вашему вниманию примеры "женской" стороны минской архитектуры:
1, 2 - Маклецова Н. Н.
3, 4 - Левина Э. П.
5, 6 - Ладыгина О. Б.
7, 8 - Ткачук О. Ф.
9, 10 - Усова Л. Д.
#звязда
Перадавіца газеты "Зьвязда" №56 1930 года, прысвечаная міжнароднаму камуністычнаму жаночаму дню 8 сакавіка.
На мінулай ілюстрацыі з часопіса "Іскры Ільіча" 1941 года можна заўважыць, што мастак А.Сапетка мімаходзь прыдумаў лагатып Фэйсбука)
Читать полностью…
#беларускаяработніца
Вокладка часопіса "Беларуская работніца і сялянка" №16 1926 года, прысвечнага міжнароднаму жаночаму камуністычнаму дню 8 сакавіка.
#фотабсср
Паштоўка ўсесаюзнага выдавецтва "ИЗОГИЗ" з выявай дзяцей рабочых-палякаў з плакатам на першамайскай дэманстрацыі ў Менску 1931 года.
У працяг тэмы нямецкіх аэрафотаздымкаў Беларусі часоў вайны - адзін добры чалавек зрабіў слой для гугл-карт, на якім сабраны спасылкі на 2000 аэрафотаздымкаў, даступных зараз на сайце Нацыянальнага архіва ЗША, з прывязкай да мясцовасці, дзе яны зроблены:
https://www.google.com/maps/d/u/0/viewer?mid=1MKCYd-NmWAZVO0bbtutYNVwlSJ-Dqzw&ll=53.773259787134435%2C28.427365039192452&z=7
#рэчыбсср
Вокладка адрыўнога календара на 1930 год (фота М.Нікалаеў).
Даследчык гісторыі шашак у Беларусі Віталь Аніська у чарговым артыкуле да 100-годдзя з часу заснавання шахматна-шашачнай секцыі Беларусі распавядае, пра што ўдалося даведацца з дакументаў Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь другой паловы 1920-х — пачатку 1930-х гадоў:
https://telegra.ph/Da-100-goddzya-shahmatna-shashachnaj-sekcy%D1%96-Belarus%D1%96-pa-matehryyalah-Nacyyanalnaga-arh%D1%96va-Rehspubl%D1%96k%D1%96-Belarus-02-25
Збылося! Нацыянальны архіў ЗША пачаў выкладаць у вольны доступ нямецкія аэрафотаздымкі тэрыторыі Беларусі 1939-1945 гадоў (спасылка на каталог). Канешне, пакуль у доступе ёсць далёка не ўсё з той вялічэзнай калекцыі аэрафота тэрыторыі СССР, што трапіла ў ЗША пасля завяршэння вайны і доўгі час была засакрэчана, бо выкарыстоўвалася амерыканцамі ў шпіёнскіх мэтах. Напрыклад, па Маладзечна, па якім я раней заказываў шмат здымкаў, на сайце архіва выкладзена толькі адна серыя аэрафота 1942 года (фота 2), хаця ў самім архіве такіх серый як мінімум 15 за 1941-44 гады. Таксама па Беларусі там можна знайсці аэрафотаздымкі з Брэсцкай (фота 3 - Брэст у жніўні 1939) і Мінскай (фота 4 - Барысаў) абласцей і трохі з Гродзенскай, спадзяюся, што спіс выкладзеных здымкаў будзе папаўняцца. Самі фотаздымкі выкладаюцца ў адрозненні 3800х3800рх, што ў разы меней, чым калі заказываеш здымак наўпрост з архіва (тады дасылаюць файлы 14500х14500рх), але такога памера цалкам дастаткова каб вывучаць гісторыю заснятай мясцовасці.
Читать полностью…