2879
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner boosty.to/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#беларускіпіонэр
Першая старонка часопіса "Беларускі піонэр" №3 1928, прысвечанага святкаванню 10-годдзя Чырвонай арміі ў лютым 1928 года.
#савецкаябеларусь
Перадавіца газеты "Савецкая Беларусь" у Дзень Чырвонай арміі 23 лютага 1928 года.
#беларускіпіонэр
Вокладка часопіса "Беларускі піонэр" №3 1925 года.
#архітэктурабсср
Пабудаваны па праекце Георгія Лаўрова корпус інтэрната Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі ў Горках Магілёўскай вобласці, фота 1935 года.
Крыніца: https://pastvu.com/p/184834
#публікуеццаўпершыню #фотабсср
Новыя знаходкі ў Расійскім дзяржаўным архіве кінафотафонадакументаў - два здымкі фатографа Віктара Цёміна, зробленыя ў мястэчку Краснае пад Маладзечнам падчас Вызвольнага пахода Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь (да таго часу знаходзілася ў складзе Польшчы) у верасні 1939 года.
Калі аб'яднаць гэтыя кадры з іншымі здымкамі Цёміна, якія я ўжо замаўляў у Дзярархіве РФ, то можа атрымацца амаль поўная панарама былой Рынкавай плошчы Краснага (цяпер гэта плошча без назвы на перакрыжаванні вуліц Савецкай і 1 Мая, на якой стаіць помнік-танк Т-34).
Крыніца: РДАКФФД 0-357446а, 0-357446б.
#фотабсср
Дэпутаты Мінскага гарсавета на выбарчым участку, 1934 год.
Крыніца: БДАКФФД. 0-018502.
Дарэчы, судзячы па тым, як цёпла апранутыя "усесаюзны стараста" і жыхары горада, якія сустракалі яго на вуліцах Менска (фізкультурнікаў да ўліку не бярэм - ім прыйшлося ісці на парад у лёгкай фізкультурнай форме) - ліпень ў 1935 годзе быў даволі халодны.
І сапраўды, у тых даведніках, што ўдалося знайсці ў інтэрнэце, выявілася, што сярэднямесячная тэмпература ў Менску ў ліпені 1935 года складала +14.5 ℃, пры гэтым сярэдняя тэмпература ліпеня ў 1936-м была + 21.7 ℃, а ў 1934-м - +18.6 ℃ (да прыкладу, ліпень 2024 меў сярэднюю тэмпературу +20.2 ℃). Мала таго, згодна з гэтымі ж даведнікамі ліпень 1935 года з яго сярэдняй тэмпературай ў +14.5 ℃ лічыцца самым халодным ліпенем за ўсю гісторыю назіранняў за надвор'ем у Беларусі.
Да таго ж, на ліпень 1935 прыпадае два рэкорды мінімальнай тэмпературы ў Менску, якія не пабітыя і на сёння: 7 ліпеня 1935 - было усяго +6.1 ℃, 14 ліпеня 1935 +6.7 ℃.
#архітэктурабсср
Нарэшце знайшлася фотка ў добрай якасці галоўнага ўваходу на Усебеларускі стадыён у Менску 1930-х гадоў.
Гэты стадыён знаходзіўся ў раёне палаца воднага спорта на вул.Сурганава, да нашага часу не захаваўся. Ён быў адчынены ў дзень святкавання 10-годдзя вызвалення Беларусі ад "белапалякаў" 11 ліпеня 1930 года.
Крыніца: БДАКФФД.
#беларускіпіонэр
Міхаіл Фрунзэ з дзецьмі на вокладцы часопіса "Беларускі піонэр", Менск, 1925 год.
#звязда
Абвалы старых дамоў даволі частая з'ява ў міжваенным Менску. Будынкі, за якімі не сачылі дзесяцігоддзямі і якія да таго ж знаходзіліся ў зоне пастаянных падтапленняў з боку Свіслачы (а разлівацца Свіслач перастала толькі пасля пабудовы Заслаўскага вадасховішча пасля вайны) - хутка гублялі трываласць і разбураліся.
Пра адзін з такіх выпадкаў пісала газета "Звезда" №139 у 1927 годзе. Разваліўся дом, які знаходзіўся непасрэдна на менскім замчышчы (сучасны раён пл.8 сакавіка) на рагу вуліц Замкавай і Нова-Мясніцка (гэтая тапаніміка не захавалася). Хутчхэй за ўсё гэта быў дом, на месцы, дзе на нямецкім аэрафотаздымку 1941 года знаходзілася пустка.
#маладыараты
Вокладка часопіса сялянскай моладзі "Малады араты" №3 1925 года з партрэтам старшыні ЦВК БССР Аляксандра Чарвякова.
#кнігібсср
Вокладка і старонкі з кнігі "Слова аб палку ігаравым" з празаічным і верашаваным перакладамі ад Янкі Купалы, Менск, 1938 год.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён "Мешок".
#рэчыбсср
Пашпарты ССРБ выдадзеныя на адзін год Кацярыне і Івану Былінскім Мазырскай акруговай міліцыяй у 1923 годзе.
Крыніца: ГБУК "Тверской государственный объединённый музей".
Президиум Академии наук БССР в бывшем доходном доме Ивашкевича-Рудошанского Э. Л. (не сохранился, сейчас на этом месте находится управление БелЖД)
Угол Ленинской (Ленина) и Университетской (Кирова) улиц, 1930 г.
Из фонда РГАКФФД
#рэчыбсср
Памятны нагрудны знак у гонар завяршэння будаўніцтва чыгуначнай лініі Орша-Лепель у 1925 годзе.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён ay.by.
#звязда
Перадавіца газеты "Зьвязда" у Дзень Чырвонай арміі 23 лютага 1928 года.
#кнігібсср
Вокладка і некалькі ілюстрацый з брашуры "Павільён "Беларуская ССР". Пуцевадзіцель", выдадзенай у 1940 годзе ў Маскве.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
Заметка пра чарговы малавядомы аб'ект міжваеннай архітэктуры Менска - менскі мясакамбінат. Ён знаходзіўся на рагу сучасных вуліц Маякоўскага і Аранскай цераз дарогу ад Чэрвеньскага рынка (цяпер на яго месца пашырана дарожная развязка). Нядаўна адмін канала "Красивое из Минска" знайшоў у архіве Мінскай вобласці праект гэтага мясакамбіната 1929 года. Будынак быў завершаны ў 1931 годзе.
На жаль, мясакамбінат амаль не трапляў на старыя фотаздымкі, даваенных фота зусім няма. Першая яго выява ёсць часоў нямецкай акупацыі (на каляровым фота можна бачыць прыём, характэрны для міжваеннай менскай архітэктуры - розная афарбоўка для сцен і для прасценкаў паміж вокнамі). На пасляваенных фота будынак прысутнічае альбо на дальнім плане, альбо на фоне. Здымка, дзе б мясакамбінат быў бачны цалкам, пакуль не знайшлося.
Знесены будынак быў напрыканцы 1980-х.
#маладыараты
Вокладка часопіса "Малады араты" №4 1925 года.
#фотабсср
На днях удалося набыць на аўкцыёне ўнікальны лот - набор паштовак пачатку 1930-х складзеных у брашуру з выявамі будаўніцтва Беларускай ДРЭС ў Арэхаўску Віцебскай вобласці. Такога выдання я раней ніколі не бачыў і не знайшоў у зборах беларускіх бібліятэк. Калі набор прыйдзе - я яго адсканую і выкладу на канале "Беларускі піонэр".
Калі вы жадаеце падтрымаць гэты і наступныя набыткі, то можаце падпісацца на канал "Беларускі піонэр" на платформах Patreon ці Boosty.
Разам з каналам @poshtabel зрабілі чарговы агляд міжваенных паштовак, гэтым разам звязаных з Гомелем.
Зручней чытаць артыкул з кампутара, бо выявы паштовак адчыняюцца ў поўным памеры:
poshtabel/jRZL7hhWB6l" rel="nofollow">https://teletype.in/@poshtabel/jRZL7hhWB6l
#кінахронікабсср
Кадры візіту ў Менск старшыні ЦВК СССР Міхаіла Калініна. Візіт адбываўся ў дні святкавання 15-годдзя вызвалення Беларусі ад белапалякаў 11 ліпеня 1935 года. Да гэтага святкавання было прымеркавана і ўручэнне БССР ордэна Леніна, які Калінін прывез з Масквы.
На кадрах кінахронікі можна пабачыць святочны праезд госця ў картэжы па вуліцах горада, а таксама парад фізкультурнікаў перад Домам Урада.
Крыніца: БДАКФФД (сайт "Дакументальны летапіс Беларусі").
#беларускаяработніца
Нерэалізаваны праект будынка Палаца Саветаў у Маскве на вокладцы часопіса "Работніца і калгасніца Беларусі" №8 1940 года.
#архітэктурабсср
Унікальныя здымкі галоўнага і дваравога фасадаў будынка інтэрната Інстытута народнай гаспадаркі (наргаса) у Мінску знайшоў аўтар канала "Красивое из Минска" у архіве НАРБ (ф.845, воп.1, спр.235) у альбоме з фотаздымкамі разбуранага Мінска, зробленымі пасля вызвалення сталіцы ў 1944 годзе.
Сам інтэрнат быў пабудаваны напрыканцы 1930-х паводле праекта Аляксандра Воінава (можна пабачыць паралелі з ягоным жа будынкам гасцініцы "Беларусь" на Кірава) і месціўся на рагу цяперашніх праспекта Незалежнасці і вуліцы Казлова (на месцы дома з крамай "Акіян").
Як бачна на фота, будынак моцна пацярпеў ад бамбёжак, ад яго фактычна засталіся толькі фасадныя сцены і таму было прынята рашэнне аб яго дэмантажы.
Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь віншуе калектыў Бярэзінскага біясфернага запаведніка са 100-гадовым юбілеем!
Стварэнне 30 студзеня 1925 года Бярэзінскага дзяржаўнага запаведніка - важная веха ў гісторыі нашай краіны. Дзейнасць найстарэйшага беларускага запаведніка - неацэнны ўклад у захаванне і адраджэнне прыроды роднага краю. Зберажэнне і аднаўленне знікаючых відаў, занесеных у Чырвоную кнігу, дазволіла не страціць біяразнастайнасць, уласцівую Беларусі.
Бярэзінскі запаведнік заслужана мае вялізны міжнародны аўтарытэт. На яго базе адбыўся Першы Міжнародны кангрэс па біясферных рэзерватах, арганізаваны ЮНЕСКА, Праграмай ААН па навакольным асяроддзі, Сельскагаспадарчай і Харчовай арганізацыі ААН і Міжнародным саюзам аховы прыроды. З 1995 года запаведнік рэгулярна ўзнагароджваўся Еўрапейскім дыпломам за паспяховую працу па захаванні біяразнастайнасці і прыродных комплексаў.
Жадаем вам росквіту і далейшых поспехаў у вашай высакароднай справе!
#фотабсср
Бялынічы (фота 1), Княжыцы (фота 2), Магілёў (фота 3-5), Пустынкі (фота 6), Мсціслаў (фота 7), Фашчаўка (фота 8), Крычаў (фота 9) і Шклоў (фота 10) на фотаздымках 1939 года, зробленых падчас экспедыцыі Камісіі па ахове гісторыка-культурнай спадчыны БССР на чале з мастацтвазнаўцам Аляксеем Вінэрам.
Крыніца: Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (частка 1 і частка 2).
#паляўнічыбеларусі
Вокладка першага нумара часопіса "Паляўнічы Беларусі" №1 за красавік 1927 года (фота М.Нікалаеў).
🎥Сёння мы адзначаем 140-годдзе з дня нараджэння заснавальніка беларускага ігравога кінематографа, выдатнага рэжысёра і сцэнарыста Юрыя Віктаравіча Тарыча!
🎬Адзін з самых значных савецкіх рэжысёраў першай паловы XX стагоддзя, гэты таленавіты майстар кіно пакінуў глыбокі след у гісторыі айчыннага кінематографа, падарыўшы нам незабыўныя фільмы, якія да гэтага часу хвалююць сэрцы гледачоў.
🎬Яго фільмы, такія як першая беларуская мастацкая кінастужка «Лясная быль», а таксама «Адзінаццатае ліпеня», «Да заўтра», «Нянавісць», «Шлях карабля» і іншыя сталі важнай часткай нашай культурнай ідэнтычнасці.
🎬Юрый Тарыч не толькі ствараў унікальныя гісторыі на экране, але і натхняў новае пакаленне кінематаграфістаў. Яго працы адлюстроўваюць багатую гісторыю і культуру Беларусі, а таксама ўздымаюць важныя сацыяльныя пытанні.
🎬Да юбілею рэжысёра ў Музеі гісторыі беларускага кіно з 26 студзеня пачне працу часовая экспазіцыя «Юрый Тарыч – заснавальнік беларускага ігравога кінематографа».
#фотабсср
Паштовы аўтобус маркі "АМО" адпраўляецца па маршруце Мазыр-ст.Калінкавічы, 1929 год.
#звязда
Перадавіца газеты "Звязда" №18 1934 года ў дзень 10-й гадавіны з дня смерці Леніна.