فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
16 февраля 2024 16:51
ئەزانن هۆکارە سەرەکیەکانی تەڵاق چییە وا زۆر بووە لەنێوان خێزانەکان⁉️
بۆچی ڕێژەی جیابوونەوە زۆر بووە⁉️
ساڵ بە ساڵ لەبەرز بوونەوەدایە⁉️
منداڵان قوربانی سەرەکین لەم جیابوونەوەیەدا ⁉️
زینجیرەی هۆکارەکانی زۆربوونی #تەڵاق و جیابوونەوە لە نێوان هاوسەران :
پشتیوان بەخوای گەورە لەچەند خاڵێکدا باسیان دەکەین :
1⃣
⚠️یەکەم : سەرقاڵبوونی ئافرەت بە چوونە دەرەوە لەگەڵ هاوڕێکانی و چوونی بۆ ساڵۆنەکان و جوانکاری زیاد لەڕادەبەدەر کە پێویست نییه چونکە جێگای ئافرەت ناو ماڵەکەیەتی ، بەمەش خوا توڕە دەکات وە ئەبێتە هۆی ئیهمال ڪردنی ماڵ و منداڵ و مێرد ، هەروەها ئەبێتە هۆی نەمانی صەبری پیاوەکە و کێشەکە گەورەتر ئەبێتەوە ..
زینجیرەی هۆکارەکانی زۆربوونی #تەڵاق و جیابوونەوە لە نێوان هاوسەران :
2⃣
⚠️دووەم : گرنگی نەدانی ئافرەت بە پاکوخاوێنی ماڵەکەی و مێرد و مناڵەکانی ،بەڵام گرنگیەکی زۆر لەپێویست ئەدا بەخۆی و زینەتی خۆی و هیچی تری لا گرنگ نیە ‼️ بۆیە ئەمەش لەلای هەندێ لەخێزانەکان کێشەیە ، پیاو حەزی لە ماڵێکی هێمن و پاک و خاوێنە کە ئەمە بوونی نەبوو ئەوکاتە کێشە دروست ئەبێت ، چونکە بەڕاستی کێشەی وامان بینیوە بەهۆی ئەوەی ئافرەتەکە گرنگی نەدەدا بەماڵ و مناڵەکەی و پاک نەبوو ، بەمەش جیابوونەوە ڕوودەدات ، بێگومان لە ئیسلامیشدا پاکوخاوێنی زۆر گرنگە ....
زینجیرەی هۆکارەکانی زۆربوونی #تەڵاق و جیابوونەوە لە نێوان هاوسەران :
3⃣
⚠️سێیەم : گرنگی نەدانی پیاو بە هەستی خێزانی و بێ باکە لەوەی دڵی خۆشە یان نا ، ژیانێکی ڕۆبۆتی لەگەڵ بەسەر ئەبات ،سوننەتی پێغەمبەر جێبەجێ ناکات و معاشەرەی باشی نیە ،
لەگەڵ خێزانی لێرەدا ئەم ئافرەتە یان تووشی تاوان ئەبێ و تونوی سۆزە لە پیاوێکەوە پێی بدرێت ❗️یان ئەم ئافرەتە لەخواترسە و خۆی ئەگرێت و ئارام ئەگرێت ، یان لەکۆتاییدا ناتوانێ ژیانی لەگەڵ بکات و داوای جیابوونەوە ئەکات ...
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
15 февраля 2024 07:54
▫️فەزڵی ھاوەڵان : (٢)
زانایانی ئەھلی سوننە بیر و باوەڕیان چۆن بووە دەربارەی ھاوەڵان؟
پێشەوا حرب الکرماني (٢٨٠ ھـ) دەڵێت :
وە لە سوننەتە ئاشکرا و ڕوون و جێگیر و زانراوەکان بریتیە لە :
۷٤ - باسکردنی باشی و جوانییەکانی هاوەڵانی رسول الله ﷺ گشتیان، وە دەست هەڵگرتن و خۆگرتنەوە لە باسکردنی هەڵەکانیان و ئەو ناکۆکیەی لە نێوانیان ڕوویداوە .
٧٥ - هەر کەسێک جنێوی دا بە هاوەڵانی رسول الله ﷺ، یان یەکێک لەوان، یان لێی کەم بکاتەوە - واتە لەڕێزیان کەم بکاتەوە - ، یان تانەیان لێبدات، یان عەیبەکانیان نیشان بدات، یان یەکێک لەوان عەیبدار بکات بە کەم یان بە زۆر ، بە بچووك یان گەورە، لەو شتانەی سەر دەکێشێ بۆ جنێودان و غەیبەتکردن و عەیبدارکردنیان، ئەوا ئەو کەسە بیدعەچی و ڕافیزەیەکی پیس و پێچەوانەکارە، الله نە فەڕز نە سوننەتی لێ وەرناگرێت؛ بەڵڪو خۆشویستنیان لە سوننەتەوەیە، وە دوعا کردن بۆیان نزیکبوونەوەیە لە الله عَزَّوَجَل، وە کردنیان بە پێشەنگ و چاولێکردنیان وەسیلەیە، وە گرتنەبەری ڕێباز و شوێنەواریان .
📚 بڕوانە کتاب السنة لحرب الکرماني
حرب الکرماني کۆدەنگی ھەموو زانایانی پێش خۆی نەقڵ کردووە دەربارەی ھاوەڵان، کە ھەریەك لە ئێمە ڕێز لە هاوەڵان رضي الله عنهم بگرین و تەنها بە باشە باسیان بکەین .
- ھەروەھا پێشەوا حرب دەڵێت :
٨١ - بۆ هیچ کەسێک درووست نییە هیچ شتێک لە خراپیەکانیان باس بکات، وە نابێت تانە لە هیچ یەکێک لەوان بدات بە عەیبێک، وە نە بە کەموکوڕیەک، وە نە بە لەکەدارکردنێک .
هەرکەسێک ئەو کارە بکات، ئەوا واجبە لەسەر فەرمانڕەوا : تەمبێی بکات و سزای بدات، بۆی نییە لێی خۆشبێت، بەڵکو سزای دەدات پاشان داوای تەوبەی لێدەکات، ئەگەر تەوبەی کرد ئەوا لێی قبوڵ دەکرێت، ئەگەر تەوبەی نەڪرد، ئەوا دووبارە سزا دەدرێتەوە، پاشان بەند دەکرێت بۆ هەمیشە تاوەکو تەوبە دەکات و دەگەڕێتەوە .
ئا ئەمە سوننەتە بەرامبەر هاوەڵانی رسول الله ﷺ.
📚 کتاب السنة لحرب الکرماني
: والله اعلم، ئەوانەی کە تانە و توانجیان لێ ئەدەن بەوەی کە ھاوەڵان گومڕابن یان کافر بن ئەوا ھیچ گومانێك لە کوفریان نییە ھەروەکو ئەوەی ڕافیزە پیسەکان دەیکەن، بەڵام کەسێك بە خراپە باسیان بکات ئەوەیان تەمبێ دەکرێت
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
14 февраля 2024 07:29
▫️تەوحید و سوننەت لە پێش هەموو شتێکەوەن
زۆرجار ئەبیستیت لەو خەڵکە نەزان و عەوامە کە پێوەری چوونە بەهەشت لەلایان بریتیە لە گەیاندنی سیلەی ڕەحم، یان بەخشینی پارە بە فەقیر، یاخود درۆ نەکردن و خیانەت نەکردن لە خەڵکی، وە پابەند بوون بە وەعدەوە، بەشێوەیەک ئەگەر بڵێیت فڵانە کەس موشریکە لەبەر ئەوەی فڵانە شیریکی کردووە یەکسەر پێت ئەوترێت : (ئەوە سیلەی ڕەحم بەجێ ئەگەیەنێت!) یان (ئەوە مانگانە پارە ئەدات بە فەقیر!) ئیتر بەم شێوەیە وا ئەزانێت ئەمە هۆکاری سەرەکی و کلیلی چوونە بەهەشتە، لەکاتێکدا وا نییە .
هیچ کەسێکی موسوڵمان گومانی لەوەدا نییە کە هۆکاری سەرەکی چوونە بەهەشت و کلیلەکەی بریتیە لەوەی کەسێک بە حەق شایەتی بدات بەوەی تەنها الله تعالی شایەنی پەرستنە و لە دڵەوە باوەڕی پێ ببێت و کاری پێ بکات، وە بە حەق شایەتی بدات بەوەی رسول الله ﷺ نێردراوی الله تعالی ـیە و گوێڕایەڵی بکات، وە لەگەڵ ئەوەشدا ئەو فەرزانە ئەنجام بدات لەسەری واجب کراوە، ئەمە کلیلی چونکە بەهەشتە .
وە لەگەڵ ئەوەدا ئەبێت کارانێکی وەکو (گەیاندنی سیلەی ڕەحم و پارە دان بە فەقیر و . . . ) بە کاری زۆر باش و گەورە بزانین، وە هەمیشە هەوڵ بدەین ئەنجامیان بدەین و هانی خەڵکی بدەین لەسەر ئەنجامدانی، بەڵام نەیخەینە پێش تەوحید و سوننەت، نەیکەین بە کلیلی چوونە بەهەشت، چونکە حەقی الله تعالی لە حەقی هەموو کەسێک لەپێشترە .
وتەی کەسێک کاتێک ئەوترێت (فڵانە کەس شیرکی ئەنجامداوە موشریکە) ئەڵێت (ئەو کەسە لە ژیانی ڕۆژانەیدا هیچ درۆیەک ناکات) بێئاگایە لەوەی کەسە موشریکەکە ئەگەر لە ژیانی ڕۆژانەشیدا درۆ نەکات (کە وا نییە) ئەوە گەورەترین درۆی کردووە بەوەی شەریکی داناوە بۆ الله تعالی، وە گەورەترین بوختانی کردووە بەوەی ئەڵێت الله تعالی (والعیاذ بالله) منداڵی هەیە، هەربۆیە ئەبێت لە هەموو کار و بارێکدا حەقی الله تعالی پێشبخەین بەسەر حەقی بەندەکانیدا .
ورد ببنەوە لە وتەکەی فضیل بن عیاض (١٨٧ هـ) مانای ئەو قسەیانەی تێدایە کە لە سەرەوە کردمان :
- فضیل بن عیاض وتی :
(بنچینە و بەشەکانی ئیمان لای ئێمە دوای شایەتیدان و تەوحید، وە دوای شاهێدی بە پێغەمبەر️ ﷺ بە گەیاندنی - دینەکەی - ، وە دوای جێبەجێ کردنی فەڕزەکان : ڕاستگۆییە لە قسەدا، وە پاراستنی ئەمانەتە، وە وازهێنانە لە خیانەت، وە وەفاداریە بە پەیمان، وە گەیاندنی سیلەی ڕەحمە، وە دڵسۆزیە بۆ هەموو موسوڵمانان، وە ڕەحمەتە بۆ هەموو خەڵکی) .
پێیان وت واتە بە فضیل : ئەمە ڕای تۆیە کە وتت، یان گوێت لێی بووە؟
فەرمووی : (بەڵکو گوێمان لێی بووە و فێری بووین، وە ئەگەر وەرم نەگرتبێت لە ئەهلی فیقهـ و چاکە ئەوە باسم نەئەکرد) .
📚 کتاب السنة لـ عبدالله بن الإمام أحمد
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
13 февраля 2024 07:28
▫️فەزڵی ھاوەڵان : (١)
یەکێکی تر لەو شتانەی کە سەلەفی صالح جەختیان لێی کردووەتەوە و بە گەورە دایان ناوە و بانگەوازیشیان کردووە کە کەسانی تریش دابی پێ دا بنێن، بریتیە لە دان نان بە فەزڵی ھاوەڵانی پێغەمبەردا ﷺ بەسەر ھەموو ئەوانەی دوای خۆیاندا.
- إبن بطة (٣٨٧ ھـ) دەڵێت :
وە عیلمت جێگیر بێت، وە دڵنیا بە لەوەی ھەر پیاوێك کە پێغەمبەری ﷺ دیبێت و شایەتی لەسەر دابێت و، ئیمانی پێ ھێنابێت و، شوێنی کەوتبێت تەنانەت ئەگەر یەك کاتژمێر بووبێت لە ڕۆژدا ئەوا باشترە لەو کەسەی کە نەیدیوە، ئەگەر چی ھەموو کردەوەی دروست کراوەکانیشی ئەنجام دابێت .
پاشان ڕەحمەت ناردن بۆ ھەموو ھاوەڵانی رضي الله عنھم : بچوك و گەورەیان، و سەرەتا و کۆتایان، وە باسکردنی باشییەکانیان، و بڵاو کردنەوەی فەزیلەتەکانیان، و پابەندبوون پێیانەوە، وە وەستان لە ئەثەرەکانیان - واتە ئەگەر ئەثەر لەوان ھاتبوو کیفایەتە بۆمان - , وە حەق لە ھەموو ئەوەدایە کە ئەوان فەرموویانە، و پێکانیش لەوەدایە کە ئەوان کردوویانە .
📚بڕوانە الإبانة الصغری : ئەثەری ژمارە ٣٢٠ و ٣٢١
: لێرەوە ئەوەش دەردەکەوێ کە کێ بە ھاوەڵی پێغەمبەر ﷺ حسابە، ھەموو ئەو کەسانەی کە بە چاوی خۆیان پێغەمبەریان ﷺ دیوە ھاوەڵ نین، مەرجەکە ئەوەیە کە بڕوایان پێ ھێنابێت و شایەتیان پێدابێت و شوێنی کەوتبێتن، خۆ ابو جھل ـیش پێغەمبەری ﷺ بینی بەڵام بڕوای پێ نەھێنا بۆیە ھاوەڵی نییە بەڵکو کافرە.
جا ئەو کەسانەی کە دیویانە و بڕوایان پێ ھێناوە فەزڵیان بەسەر ھەموو کەسی دوای خۆیانەوە ھەیە و لەو کەسانە باشترن کە نەیان دیوە، تەنانەت ئەگەر کەسێك تەنھا یەك کاتژمێر ھاوەڵێتی پێغەمبەری ﷺ کردبێ باشترە لەو کەسەی کە نەیدیوە ئەگەر چی ھەموو چاکەیەکی دونیاش بکا، ئەمە قسەی نەفەرێك و دووان نییە ئەمە کۆدەنگی ھەموو زانایانی سەلەفە و لە تێگەیشتنی خۆیانەوە بۆ قورئان و فەرموودە ئەمەیان وتووە.
ھەروەھا قسەکەی ابن بطة ئەوەش دەردەخات کە پێشتر باسمان کرد، ھەروەکو پێشتر وتمان دین ئەبێت بە تێگەیشتنی ئەوان وەربگرین و ئەو عەقیدە و بیروباوەڕەی ئەوان ھەیان بووە ئێمەش دەبێت ئەوەمان ھەبێت و نابێت لێی لابدەین، بەو مانایە تێمەگەن نا کە واز لە ئایەت و فەرموودە دەھێنێن بۆ قسەی ھاوەڵان بەڵکو بەو مانایەی کە ئایەت و فەرموودە بە تێگەیشتنی ئەوان وەردەگرین.
إن شاء الله لە پۆستێکی تر قسەی زیاتری لەسەر ئەکەین . .
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
12 февраля 2024 08:22
▫️حەوز، صراط، تەرازوو، سزای گۆڕ، منکر و نکیر
موسڵمان دەبێ بڕوایەکی تەواوی بەو شتانە ھەبێت کە لە فەرموودەکانی پێغەمبەر ﷺ ھاتوون و زانایانی سەلەف وەریان گرتووە، شتانێکی وەکو حەوز و تەرازوو و پردی صراط و سزای گۆڕ ھەروەھا ئەو دوو مەلائیکەتەی لە گۆڕدا پرسیار دەکەن کە ناویان منکر و نکیر ـە.
- الله عز وجل دەفەرمووێت : ﴿وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِى فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ أَعْمَىٰ﴾ [طە : ١٢٤] .
واتە : ھەر کەس پشتی لە یادی من کرد ئەوا ژیانێکی تاڵی دەبێت و لە ڕۆژی قیامەتیشدا بە کوێری حەشری دەکەین .
- ابن بطة (٣٨٧ ھـ) دەربارەی | فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةً ضَنكًا | دەڵێت : ھاوەڵانی تەفسیر دەڵێن: مەبەستی سزای گۆڕە .
- پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : (پەنا بگرن بە الله لە سزای گۆڕ) .
- وەفەرموویەتی : (مردوو لە گۆڕەکەیدا دادەنیشێنرێت) .
📚 بڕوانە الإبانة الصغری : ٢٦١ و ٢٥٨ و ٢٥٩ .
- وە فەرموویەتی : (کاتێك کە بەندە مرد، دوو مەلائیکەتی ڕەش و شین دێنە لای بە یەکێکیان دەوترێ : منکر و بەوەی تریان دەوترێ نکیر).
📚 بڕوانە سنن الترمذي : ١٠٧١ .
ـــــــــــــــــــ
ھەروەھا الصراط کە پردێکە لەسەر جەھەننەم دادەنرێ و خەڵکی بەسەریدا دەپەڕنەوە بۆ بەھەشت، ھەندێکیان ناتوانن بپەڕنەوە و دەکەونە خوارەوە.
- پێغەمبەر ﷺ دەربارەی پردی صراط دەفەرمووێت : (تیژترە لە شمشێر، و باریکترە لە موو) .
- ابن بطة دەڵێت : پاشان ئیمان ھێنان بە زیندووبوونەوە و صراط، وە شیعاری ئیمانداران لەو ڕۆژەدا بریتیە لە : پەروەردگارا سەلامەتمان کە سەلامەتمان کە .
📚 بڕوانە الإبانة الصغری : ٢٦٥ و ٢٦٤ .
ــــــــــــــــــــــــــــ
- ابن بطة دەڵێ: پاشان ئیمان ھێنان بە تەرازووەکان، ھەروەکو الله عز وجل فەرموویەتی : | وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ | [الانبیاء : ٤٧] .
واتە : لە ڕۆژی قیامەت تەرازووەکانی دادپەروەری دادەنێین .
- پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : (تەرازوو بە دەستی الرحمن ـە، نزمی دەکاتەوە و بەرزی دەکاتەوە) .
إبن بطة دەڵێت : ھەر کەس گومانی لەمە ھەبوو یان بە درۆی خستەوە ئەوا گەورەترین ئیلحادی ئەنجامداوە .
📚 بڕوانە الإبانة الصغری : ٢٦٦ و ٢٦٨ .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
- ھەروەھا سەبارەت بە حەوز پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : (حەوزێکم ھەیە بە مەودای نێوان ئەیلە و عەدەن) .
إبن بطة دەڵێت : مەبەستی ئەوەیە ئەندازەکەی ھێندەی نێوان شاری ئەیلە و عەدەنە .
📚 بڕوانە الإبانة الصغری : ٢٧٠ .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
ئەمانە و زۆرێکی تریش ھەن کە زانایان گێڕاویانەتەوە و کۆدەنگیان لەسەری ھەبووە، کەسیان لە خۆیەوە تەفسیری ئەمانەی نەکردووە، بۆ نمونە وەکو گومڕاکان نەیانوتوە کە تەرازوو مەبەست لە عەدلی الله ـیە، ڕاستە الله عەدلی ھەیە بەڵام تەرازوو شتێکی ترە و لە ڕۆژی قیامەت دادەنرێت .
ئێمەی موسڵمانیش بۆمان نییە بەمانە و ھاوشێوەکانیان بڵێین نامەعقول و بە درۆیان بخەینەوە، ئەی کە ئێمە تەسلیمی ئەو ھەواڵانە نەبین کە لە الله عز وجل و پێغەمبەرەکەیەوە ﷺ ھاتوون و زانایانیش کۆدەنگن لەسەری، کەواتە ئێمە چۆن ناو لە خۆمان بنێین مسلم؟!
الله تعالی ھیدایەتی ھەموو لایەکمان بدا و لە سزای گۆڕ و دۆزەخ بمانپارێزێت و تای تەرازووی چاکەکانمان قورس بکات .
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
11 февраля 2024 15:40
شیرکی مەحەبەت چیە؟! مامۆستا طارق شاخەوان.
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
10 февраля 2024 20:02
هەر تاوانێکت ئەنجام دا تەوبەی لێبکە
هیچ تاوانێک بەکەم مەزانە .
مامۆستا طارق شاخەوان
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
10 февраля 2024 14:37
▫️شەفاعەت : (٣)
ئەو شەفاعەتەی کە کەسانی تریش بەشدارن لەگەڵ پێغەمبەر ﷺ چەند جۆرێکن :
١ - دەرهێنانی ئەو موسڵمانانەی کە لە دۆزەخن، لەمەیاندا فریشتەکان و ئیماندارانیش بەشدارن .
- پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت : (کۆمەڵێك بە شەفاعەتی من دێنە دەرەوە لە ئاگر دوای ئەوەی کە ئاگر ڕەنگی گۆڕیون [واتە بەھۆی سووتانەوە], دەچنە بەھەشتەوە، و ئەھلی بەھەشتیش پێیان دەڵێن : جەھەننەمییەکان) .
📚 بڕوانە صحیحی البخاري : فەرموودەی ژمارە ٦٥٥٩
- پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت : (وە کاتێك بینیان ڕزگاریان بووە، دەربارەی براکانیان دەڵێن: پەروەردگارا! براکانمان لەگەڵ ئێمە نوێژیان دەکرد، و ڕۆژوویان دەگرت و کردەوەیان لەگەڵمان دەکرد.
بۆیە الله تعالی دەفەرمووێت : بڕۆن ھەر کەسێكتان دۆزیەوە مسقاڵە دینارێك ئیمان لە دڵیدا ھەبوو دەریبێنن) .
📚 بڕوانە صحیحی البخاري : فەرموودەی ژمارە ٧٤٣٩
ــــــــــــــــــــــــــــــ
ئەم فەرموودەیەی دووەمیان دوور و درێژە تەنھا ئەوەندەم لێی ھێناوە، وە فەرموودەی یەکەم کە باس لەوە دەکات ئەھلی بەھەشت پێیان دەڵێن جەھەننەمییەکان مەبەستیان تانە دان نیە لێیان، بەڵکو تەنھا یادکردنەوەیەکە کە الله تعالی ڕەحمی پێکردوون و لە جەھەننەم دەری کردوون، والله اعلم .
٢ - شەفەعات کردن بۆ موسڵمانێك کە شایستەی دۆزەخە بەڵام بەهۆی شەفاعەتی ئیماندارانە ناچێتە دۆزەخەوە .
- پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت : (شەفاعەتەکەم بۆ ئەھلی تاوانە گەورەکانە لە ئوممەتەکەم) .
📚 بڕوانە السنن لأبي داود : فەرموودەی ژمارە ٤٧٣٩
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
تاوانە گەورەکان بریتین لە کوشتنی ناحەق و زینا و دزی و مەی خواردنەوە . . . ھتد، کە ئەمانە ھیچیان کوفر نین بەڵکو تاوانی گەورەن، مەبەستی پێغەمبەر ﷺ ئەو کەسانەیە کە ئەم تاوانانەیان کردووە و شایستەی چوونە ناو دۆزەخن چونکە تاوانەکانیان زیاترە لە چاکەکانیان، بەڵام بە ھۆی شەفاعەتی پێغەمبەرەوە ﷺ ناچنە دۆزەخ .
- ھەروەھا پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت : (ھیچ موسڵمانێك نیە بمرێت و ٤٠ پیاو لە موسڵمانان نوێژ لەسەر جەنازەکەی بکەن کە ھیچ شەریك بۆ الله بڕیار نادەن، ئیللا الله شەفاعەتیان قبوڵ دەکات) .
📚 بڕوانە صحیحی مسلم : فەرموودەی ژمارە ١٥٧٧ .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
نوێژی مردوو داوای لێخۆشبوونی تێدایە بۆ مردووەکە، جا ٤٠ موسڵمان نوێژ لەسەر موسڵمانێك بکەن ئەوا دوعاکەیان بۆ ئەو موسڵمانە قبوڵ دەبێت، والله اعلم .
٣ - بەرز کردنەوەی پلەی ئیمانداران لە بەهەشتدا بە شەفاعەت کردنیان بۆ یەکتر .
- الله تعالی دەفەرمووێت : | وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَٰنٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَآ أَلَتْنَٰهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَىْءٍ كُلُّ ٱمْرِئٍۭ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ | (الطور : ٢١)
واتە : ئەوانەی ئیمانیان ھێناوە و نەوەکانیشیان بە ئیمان شوێنیان کەوتوون بە یەکیان دەگەینین وە ھیچ لە کردەوەی باوانیان کەم ناکەینەوە ھەموو کەسێك بارمتەی کاری خۆیەتی .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
لێرەدا الله عز وجل باس لە گەیشتنەوەی ئیمانداران دەکا بە یەکتر، باس لەوە دەکا کە لە کردەوەی باوانیان کەم ناکاتەوە تاکو بگەن بە منداڵەکانیان کە کردەوەیان کەمترە، بەڵکو بە ھۆی ئەوانەوە پلەی نەوەکانیشیان بەرزتر دەکاتەوە، والله اعلم .
- پێغەمبەر ﷺ دوعا بۆ ابو سلمة دەکات کاتێك وەفات دەکا، دەفەرمووێت : (اللھم لە ابو سلمة خۆش بە و پلەی بەرز بکەرەوە و لەگەڵ ئەو کەسانە داینێ کە ھیدایەتت داون) .
📚 بڕوانە صحیحی مسلم : فەرموودەی ژمارە ١٥٢٨
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
09 февраля 2024 20:48
ماڵ وێرانیە بە شیرەکەوە بگەڕێتەوە لای خوا
مامۆستا طارق شاخەوان
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
08 февраля 2024 13:58
▫️شەفاعەت : (٢)
شەفاعەت لە قیامەتدا دوو جۆرە :
یەکەمیان تایبەتە بە پێغەمبەر ﷺ، دووەمیان پێغەمبەر ﷺو جگە لەویش بەشدارن تێیدا .
ئەو شەفاعەتەی تایبەتە بە پێغەمبەر ﷺ دەکرێت بە چەند بەشێكەوە :
١ - شەفاعەتی گەورە (العظمى) ئەویش شەفاعەت کردنە لەلای الله کە حوکم بکات لە نێوان بەندەکانی دوای ئەوەی زۆر ڕادەوەستن، ئەم شەفاعەتەیە کە هیچ پێغەمبەرێك خۆی ناکات بە خاوەنی .
- ئادەمی کوڕی علي وتی : گوێم لە ابن عمر بوو رضي الله عنه دەیفەرموو : (خەڵکی لە ڕۆژی قیامەتدا بەش بەش دەبن، ھەر ئوممەتەو شوێنی پێغەمبەرەکەی خۆی دەکەوێت، دەڵێن: ئەی فڵان شەفاعەتمان بۆ بکە، تاوەکو وای لێدێت شەفاعەت دەگات بە پێغەمبەر ﷺ، ئەوەش ئەو ڕۆژەیە کە مەقامی محمودی پێ دەبەخشێت) دەبەخشرێت .
📚 بڕوانە صحیحی البخاري : فەرموودەی ژمارە ٤٧١٨
ــــــــــــــــــــــــــ
: لەو ڕۆژەدا خەڵکی لە ھەر ئوممەتێك داوا لە پێغەمبەرەکەیان دەکەن تاوەکو شەفاعەتیان بۆ بکات، کەس نایکات تاوەکو داواکە دەگات بە پێغەمبەر ﷺ، وە مەقامی محمودیش لە ئایەتی [الإسراء : ٧٩] ھاتووە، ان شاء الله لە داھاتوودا بە تایبەتی باسی دەکەین .
٢ - شەفاعەت کردن بۆ ئەهلی بەهەشت کە بچنە ناو بەهەشتەوە و دەرگای بەهەشت بکرێتەوە .
- پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت : (من یەکەم کەسم لە بەھەشتدا شەفاعەت دەکەم، وە من لە ناو پێغەمبەراندا زۆرترین شوێنکەوتووم ھەیە) .
- پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت : (لە ڕۆژی قیامەتدا دێمە لای دەرگای بەھەشت، دواتر داوای کردنەوەی دەکەم، دەرگاوانەکە دەڵێت: تۆ کێیت؟ دەڵێم: محمد ـم، دەڵێت: فەرمانم پێکراوە پێش تۆ بۆ کەسی تری نەکەمەوە) .
📚 بڕوانە صحیحی مسلم : فەرموودەی ژمارە ١٩٦ و ١٩٧ .
٣ - شەفاعەت کردن بۆ کەسانێك لە ئوممەتی کە بەبێ لێپرسینەوە بچنە بەهەشتەوە.
- پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت : (دێمە ژێر عەرش و دەکەومە سوجدەوە بۆ پەروەردگارم پاشان الله دەروم لێ دەکاتەوە و سوپاسگوزاریەکم فێر دەکات کە پێش من فێری کەسی نەکردووە، پاشان دەفەرمووێت: ئەی محمد سەرت بەرز بکەرەوە، داوا بکە پێت دەدرێت، شەفاعەت بکە شەفاعەتت وەڵام دەدرێتەوە .
سەرم بەرز دەکەمەوە سێ جار دەڵێم : پەروەردگارا ئوممەتەکەم ئوممەتەکەم! پاشان دەوترێت : ئەی محمد، لە ئوممەتەکەت کەسانێك بکە بەھەشتەوە کە ھیچ لێپرسینەوەیان لەسەر نییە) .
📚بڕوانە کتێبی التوحید لابن خزیمة: لاپەڕە ٣٥٨ .
ـــــــــــــــــــــــــــ
فەرموودەکە دوور و درێژە من تەنھا ئەوەندەم نەقڵ کردووە .
٤ - شەفاعەت کردن بۆ أبو طالب ـى مامی کە سزاکەی سووك بکرێت .
- عباسی کوڕی عبدالمطلب رضي الله عنه پرسیاری لە پێغەمبەر ﷺ کرد و وتی: ئەی پێغەمبەری الله، ئایا ھیچ سوودت بە ابو طالبی مامت گەیاند؟ چونکە ئەو پارێزگاری لێت دەکرد و لەبەر تۆ تووڕە دەبوو .
فەرمووی : (بەڵێ، ئەو لە کۆتایی ئاگردایە [واتە بەشی سەرەوەی], ئەگەر من نەبوومایە ئەوا لە چینی خوارەوەی ئاگر دەبوو) .
📚 بڕوانە صحیحی البخاري : فەرموودەی ژمارە ٦٢٠٨ .
ئەم شەفاعەتانە تایبەتن بە پێغەمبەر ﷺ کەسی تر مافی نیە بیکات، ان شاء الله دواتر باسی جۆری دووەمی شەفاعەت دەکەین
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
07 февраля 2024 16:33
▫️قەزا و قەدەر : (٧)
ئێستا چەند فەرموودەیەکی پێغەمبەر ﷺ نەقڵ دەکەین کە تەئکید لە قسەکانمان دەکاتەوە سەبارەت بە قەزا و قەدەر .
- پێغەمبەر ﷺ فەرمووی :
(الله یەکەم شت قەڵەمی بە دەستی ڕاستیەوە گرت و، ھەردوو دەستیشی ڕاستن، جا دونیای نووسیەوە بە ھەموو ئەو کارانەشەوە کە تێیدا ڕوو دەدەن لە چاك و خراپ، تەڕ و وشك، وە ھەمووی ھەژمار کرد لە لوح المحفوظ .
پاشان فەرمووی : ئەگەر دەتانەوێت ئایەتی : | هَٰذَا كِتَٰبُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِٱلْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ | (الجاثية : ٢٩) بخوێننەوە، جا ئایا ئیستنساخ - لەبەرگرتنەوە - لە ھیچ شتێکدا دەبێت جگە لەوەی کە تەواو بووە؟) .
📚 رواه الفریابي في کتاب القدر
ـــــــــــــــــــــــــــ
ئایەتەکە دەفەرمووێت : ئەمە کتابەکەتانە کە سەبارەت بە ئێوە ڕاستیەکان دەڵێت، ئێمە لە دونیادا ھەموو کار و کردەوەکانی ئێوەمان ئیستنساخ دەکردەوە .
جا بیر بکەرەوە ڕەحمەتت لێبێت ئەگەر شتێك خۆی نەنوسرابێتەوە چۆن ئیستنساخ دەکرێتەوە؟
ڕوونتری بکەمەوە؛ و للە المثل الأعلی؛ بۆ نمونە من نامەیەك دەنووسم و بە تۆ دەڵێم ئەم نامەیەم بۆ ئیستنساخ بکەرەوە، دەی ئایا ھەتاکو من نامەکە نەنوسم تۆ دەتوانی ئیستنساخی بکەیتەوە؟
بێگومان ناتوانیت؛ چونکە جارێ نەنوسراوەتەوە؛ قەدەری ئێمەش بەو شێوەیە ھەمووی نوسراوەتەوە و مەلائیکەتەکانی سەرشانمان ئیستنساخی دەکەنەوە .
- لە فەرموودەیەکی تری صحیحدا پێغەمبەر ﷺ دەفەرمووێت :
(الله لەسەر نەوەی ئادەم بەشی خۆی نوسیوە لە زینا، ھەر پێی دەگات بە بێ ھیچ گومانێك، جا زینای چاو نەزەرە، وە زینای زمان قسەیە، وە نەفسیش خۆزگە دەخوازێ و شەھەواتی ھەیە، جا داوێن یان بە ڕاستی دەخاتەوە یان بە درۆی دەخاتەوە) .
📚 بڕوانە صحیح البخاري : فەرموودەی ٦٦١٢
ـــــــــــــــــــــــ
واتە الله تعالی لەسەر نەوەکانی ئادەم بەشێك لە زینای داناوە و ھەر دەیکەن بە بێ گومان، جا بە نەزەر بێت یان بە قسەی حەرام، ئیتر یان ئەوەتا بە داوێن زیناکە ئەنجام دەدات یان ئەنجامی نادات .
- ھەروەھا پێغەمبەر ﷺ فەرمووی :
(ئادەم و موسا علیھما السلام لە لای پەروەردگاریان گفتوگۆیان کرد، موسا پێی فەرموو : تۆ ئەو ئادەمەیت کە ھەڵەکەت دەری کردیت لە بەھەشت؟! ئادەمیش پێی فەرموو : تۆ ئەو موسایەیت کە الله بە پەیامەکەی و کەلامەکەی ھەڵیبژاردیت، پاشان دێیت لۆمەم دەکەیت لەسەر کارێك کە لەسەرم تەقدیر کرابوو پێش ئەوەی دروست بکرێم؟!
پێغەمبەر ﷺ فەرمووی : ئادەم دوو جار بە بەڵگە سەرکەوت بەسەر موسادا) .
📚بڕوانە صحیح البخاري : فەرموودەی ژمارە ٣٤٠٩
ــــــــــــــــــــ
ئەم فەرموودەیەش صحیحە و لە صحیحی موسلیمدا بە ژمارە (٢٦٥٢) بە درێژتر ھاتووە، موسا لۆمەی ئادەمی کرد بەڵام ئادەم فەرمووی پێش ئەوەی دروست بکرێم لە قەدەرم نوسرابوو کە ئەو ھەڵەیە دەکەم.
لێرە مەبەستی ئادەم ئەوە نیە کە خەتای ئەو نەبووە چونکە ئەگەر مەبەستی ئەوە بوایە ئەسڵەن ھەر تەوبەی نەدەکرد، وە دروستیش نیە کە ھەڵەیەکت کرد بڵێی خەتای من نەبووە، بەڵکو مەبەستی ئەوەیە کارێکە و الله تعالی ویستویەتی ڕوو بدات ئیتر لۆمەم مەکە چونکە تەوبەم لێی کردووە .
- باسەکە کۆتایی پێ دەھێنم بەم دوو وتەیەی ابن عباس رضي الله عنە کە دەفەرمووێت :
(ھەموو شتێك بە قەدەرە، تەنانەت دانانی دەستیشت لەسەر ڕوومەتت) .
- ھەروەھا دەفەرمووێت :
(خۆپاراستن ڕێگر نابێ لە قەدەر، بەڵام دوعا قەدەر دوور دەخاتەوە [والله اعلم، واتە دەیگۆڕێت] .
📚 بڕوانە الشریعة لآجري: ژمارە ٥٢٦ و ٥٣٢
ــــــــــــــــــــــــــــ
ان شاء الله لە داھاتوودا ئەو تاقمانەتان پێ ئەناسێنین کە لە بارەی قەدەرەوە گومڕابوون، و ھەڵوێستی سەلەفیش لە بارەیانەوە دەخەینە ڕوو
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
06 февраля 2024 20:09
[لەناو چووە ئەو ئافرەتەی جوانیەکانی لاشەی بۆ نامەحرەمەکان دەردەخات ...]
-------------------------------
♦️پێغەمبەری خوا (ﷺ) فەرموویەتی:
(ثلاثة لا تسأل عنهم - يعني لأنهم من الـهالكين-: رجل فارق الجماعة وعصى إمامه ومات عاصياً، وأمَة أو عبد أبق فمات، وامرأة غاب عنها زوجها، قد كفاها مؤونة الدنيا، فتبرجتْ بعده، فلا تسأل عنهم)
واتە:
◊ سێ جۆرە كەس هەن سەبارەتیان هیچ پرسیار مەكەن ـ واتە: لەبەر ئەوەی تیاچوون ـ :
پیاوێك لە كۆمەڵی موسڵمان دوور بكەوێتەوە سەرپێچی سەركردەی موسڵمانانى كردبێت و لە سەر ئەم سەرپێچی یە بمرێت،
وە كۆیلەیەك ڕابكات لەژێر دەستی خاوەنەكەی و نەگەڕێتەوە تا دەمرێت،
وە ئافرەتێك پیاوەكەی بڕوات وسەفەر بكات و هەموو پێویستی یەكانی دونیای بۆ دابین كردبێ، لەگەڵ ئەمەدا بچێت جوانی خۆی بۆ پیاوانی نامەحرەم دەربخات، پرسیار مەکە دەربارەیان .
📕[
أخرجه البخاري في «الأدب المفرد» (٥٩٠) وابن حبان: (٥٠) وغیرهم، وصححه الألباني في الصحيحة رقم: (542) ] .
-----------------------
●
هەروەها پەیامبەری خوا (ﷺ) لەو شتانەی لەسەری بەیعەتی لە ئافرەتان وەردەگرت دووركەوتنەوە بوو لە سفوری و جوانی دەرخستنی خۆیان بۆ کەسانی نامەحرەم .
وەك لەفەرموودەكەی (أميمة بني رقيقة) هاتووە كە بەیعەتی دا بە پەیامبەری خوا
♦️پەیامبەریش (ﷺ) فەرمووی:
○ هاوەڵ بۆ خوا بڕیار نەدەی .
○وە دزی نەكەی .
○وە زینا نەكەی .
○وە مناڵەكانی خۆت نەكوژی.
○وە بوهتان بۆ كەس هەڵنەبەستی.
○ وە هاوارو شیوەن و ڕۆڕۆ نەكەی .
○وە جوانی لەشت بەدەر نەخەی بۆ بێگانە .
📕 أخرجه مالك في الموطأ(٣٦٠٢) ، وأحمد في المسند(٢٧٠٠٨) ، وصححە الألباني في الصحیحة: (٥٢٩) .
بڕوانە:📕 جلباب المرأة المسلمة ص: (121) .
-----------------------------
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
06 февраля 2024 08:29
▫️قەزا و قەدەر : (٤)
ئەوانەی کێشەیان لە قەدەردا ھەیە لە بارەی چاكەکردن یان ھیدایەتدانەوە نیە، بەڵکو کێشەکەیان لە بارەی تاوان کردن و گومڕا کردنەوەیە .
دەڵێن ئێمە الله لەسەری نوسیبووین چاکە بکەین یان دەڵێن الله ھیدایەتی داوین، بەڵام کە گومڕا دەبین یان تاوان دەکەین بە دەستی خۆمانە و الله ویستی لێ نەبووە !!!
ھەڵبەت وتمان الله ھەرگیز بە تاوان و گومڕایی ڕازی نیە و پێی خۆش نیە، بەڵام وتیشمان ویست جیایە لە ڕەزامەندی و پێ خۆش بوون .
- لە وەڵامی ئەم کەسانەدا حەرب (٢٨٠ ھـ) دەڵێ :
هەر کەسێك پێی وابێت الله تبارك و تعالی خێر و گوێڕایەڵی ویستووە بۆ ئەو بەندانەی کە سەرپێچیان کردووە، وە بەندەکان خراپە و سەرپێچیان ویستووە بۆ خۆیان و بەپێی ویستی خۆیان کاریان کردووە، ئەوا ئەم کەسە پێی وایە ویستی بەندەکان زاڵترە لە ویستی الله !!
جا چ بوختانێك بە الله لەمە زیاترە؟!
📚 بڕوانە کتاب السنة : ژمارە ١٧
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ھەر چەندە ڕوونکردنەوەشی ناوێت، بەڵام مەبەستی ئەوەیە ناکرێت الله ویستی لە شتێك بێت و تۆ پێچەوانەی ئەوە بکەیت، چونکە ئەو کات دەبێ بڵێیت کە ویستی بەندەکان زاڵە بەسەر ویستی الله عز وجل!
واتە ناکرێت بڵێی الله ھیدایەتی بۆ فڵانە کەس ویست بەڵام ئەو خۆی گومڕا بوو، ئاخر شتی وا چۆن دەبێت؟!
فڵانە کەس بەندەی الله ـیە چۆن دەتوانێت بەسەر ویستی خالقەکەی خۆیدا سەرکەوێت؟!
جا زۆرینەی خەڵکی لە بابەتی قەدەرە خراپەکاندا بەرەو عەقیدەی قەدەری بوون ئەڕۆن کە گروپێکی گومڕا و کافر بوون لە کۆتایی سەردەمی ھاوەڵاندا پەیدا بوون و قەدەریان بە درۆ دەخستەوە، خەڵکی ئێستاش تەنها هیدایەت ئەدەنە پاڵ الله، گومڕا کردن نادەنە پاڵی، ئەڵێن کەسێك الله هیدایەتی نەدات بە کەس هیدایەت نادرێت، بەڵام لە باسی گومڕا بووندا دەڵێن: الله کەس گومڕا ناکات کەسەکە لە دەست خۆیەتی !!
ئەمەش بیروباوەڕی قەدەریەکانە.
بۆیە بڕواننە ئەم دوو ئایەتە وەڵامە بۆیان :
﴿وَمَن یَهۡدِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّضِلٍّۗ﴾ [الزمر : ٣٧]
واتە: ھەر کەس الله ھیدایەتی بدا ئەوا کەس نیە گومڕای بکات .
﴿وَمَن یُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادࣲ﴾ [الرعد : ٣٣]
واتە : ھەر کەس الله گومڕای بکات ئەوا کەس نیە ھیدایەتی بدات .
جا لەوانەیە وا تێبگەیت کە من دەڵێم الله خەڵکی ناچار کردووە تاوان بکەن، نا بەو شێوەیە نیە پەلە مەکە لە پۆستەکانی داھاتوو ڕوونکردنەوە دەدەین إن شاء الله تعالی
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
05 февраля 2024 07:16
▫️قەزا و قەدەر : (٣)
حەرب (٢٨٠ ھـ) دەڵێ :
عیلمی الله لە مەخلوقاتەکانی دێتە دی بە ویستی خۆی .
الله زانیویەتی ئیبلیس و غەیری ئەو کە سەرپێچیان کردووە لەو ڕۆژەوەی کە سەرپێچی الله کراوە ھەتاکو بەرپابوونی قیامەت، وە بۆ ئەوەش دروستی کردوون .
وە زانیویەتی ئەهلی گوێڕایەڵی گوێڕایەڵی الله ئەکەن، وە بۆ گوێڕایەڵی کردن دروستی کردوون .
هەموو کەسێك کار بۆ ئەوە دەکات کە بۆی دروست کراوە، وە بەرەو ئەوە دەڕوات کە بڕیاری لەسەر دراوە و لێی زانراوە، هیچ یەکێکیان دەرناچێت لە قەدەر و ویستی الله، الله هەرچی بیەوێت ئەیکات .
📚بڕوانە کتاب السنة : ژمارە ١٦
مەبەست لە (عیلمی الله لە مەخلوقاتەکانی دێتە دی بە ویستی خۆی)
واتا الله لە ئەزەلەوە زانیویەتی مەخلوقاتەکانی چۆن دەبن و چ کردەوەیەك ئەنجام دەدەن، جا عیلمی الله لە ئەزەلەوە چۆن بووە بەم شێوەیە دێتە دی لە مەخلوقاتەکانیدا بە ویستی الله .
الله پێش ئەوەی مەخلوقات دروست بکات زانیویەتی هەر کامێکیان چۆن دەبن، ئەهلی خێرن یان ئەهلی شەڕ، جا ئەوەی ئەهلی خێر بووبێت لە عیلمی الله دا ئەوا بۆ خێر دروستی کردووە، ئەوەی ئەهلی شەڕیش بێت لە عیلمی الله دا ئەوا بۆ شەڕ دروستی کردووە .
الله بۆ چ شتێک دروستی کردبن بەرەو ئەوە دەڕۆن، زانیویەتی ئیبلیس چۆن دەردەچێت لە قەدەری ئیبلیس نوسیویەتی چۆن دەبێت و چی دەکات، جا ئیبلیس هەر ئەوە دەکات کە بۆی نوسراوە، باقی سەرپێچیکارانیش بەهەمان شێوە، وە ئەهلی چاکە و گوێڕایەڵیش الله پێش دروست کردنی زانیویەتی چۆن دەرئەچن، جا بۆ چاکە کردن و گوێڕایەڵی دروستی کردوون .
هەر یەکێکیش لەم دوو کۆمەڵەیە بەرەو ئەو قەدەرە ئەڕوات کە بۆی دروستکراوە و بڕیاری لەسەر دراوە، کەسیان ناتوانێت لێی لابدات .
جا لەم وتەیەی حەربەوە بۆمان دەردەکەوێ کە قەدەر دەکرێ بە چوار بەشەوە :
عیلمی الله بە ڕووداوەکە، ویستی الله بە ڕووداوەکە، نوسینەوەی ڕووداوەکە، پاشان ڕوودانی ڕووداوەکە بە بێ ئەوەی پێش یان دوابکەوێت .
ڕوونکردنەوەی زیاتر لە پۆستی داھاتوو ئەبێ إن شاء الله
Читать полностью…
فَــصَـــبْـــرٌ جَــمِـــيـــلٌ
04 февраля 2024 15:20
تـەنـهـا الـلـه تـعالـی شایستەی ئەوەیە لێی بترسین
Читать полностью…
388