3136
@arabicuz_nahv (nahv-sarf kanal) @arabicuz (hikmat-kanal) @arabicuz_matn (hikmat-matnli kanal) @arabicuz_bot (hikmat-bot) - arabic.uz hikmatlari
12080. Шайх Муҳаммад Ғаззолий раҳимаҳуллоҳ баъзи инсонларни таърифлаб айтган сўзи қандай ўринли: “Улар илм талаб қилишни шанба куни бошлашади, сўнг якшанба куни уни таълим олишади ва душанбадан бошлаб устоз бўлиб олиб, уни ўқита бошлашади... Лекин сешанба куни кибор мужтаҳид имомлар, (устоз уламолар)га: “Сизлар ҳам рижол, биз ҳам рижоллармиз”, дея ташланишни бошлашади.
“Суннатун набавияту байна аҳлил фиқҳи ва аҳлил ҳадийси.”
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12078. Ёмғир ёққанда ва шамол тургандаги суннатлар
1. Ёмғир ёға бошлагандаги дуо: “Аллоҳумма соййибан наафиъан”,
Маъноси: “Аллоҳим фойдали ёмғир қилгин”. (Имом Бухорий ривояти).
2. Ёмғир кучайганда ўқиладиган дуо: «Аллоҳумма, ҳаваалайнаа ва лаа 'алайнаа».
Маъноси: «Аллоҳим, бу ёмғир атрофимизга ёғсин, устимизга ёғмасин»
3. Ёмғир тингандан кейинги дуо: «Мутирнаа бифазлиллааҳи ва роҳматиҳ».
Маъноси: «Аллоҳнинг фазли ва раҳмати ила ёмғир ёғди. (Имом Бухорий ривояти).
4. Момақалдироқ овозини эшитгандаги дуо: “Субҳааналазий йусаббиҳур-раъду биҳамдиҳи вал малааикату мин хийфатиҳи”.
Маъноси: Аллоҳни поклаб ёд этаман. Момақалдироқ ҳам Аллоҳни ҳамди билан поклаб ёд этяпти. Фаришталар ҳам Ундан қўрқиб тасбиҳ айтади дейилади.
Имом Молик «Муватто»да ривоят қилган.
5. Шамол кучайганда ўқиладиган дуо: «Аллоҳумма, инний ас-алука хойроҳаа ва хойро маа фийҳаа, ва хойро маа урсилат биҳи, ва аъуузу бика мин шарриҳаа ва шарри маа фийҳаа ва шарри маа урсилат биҳи».
Маъноси: «Аллоҳим, Сендан бунинг (шамолнинг) яхшисини, ундаги яхшиликни ва у билан юборилган нарсанинг (ёмғирнинг) яхшисини сўрайман. Сендан унинг ёмонидан, ундаги ёмонликдан ва у билан юборилган нарсанинг ёмонидан паноҳ сўрайман».
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12076. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кўз Аллоҳ таолонинг изни билан кишига тегади, ҳатто кўз теккан одам баланд тоғга кўтарилиб, ўзини пастга улоқтиришгача боради”, дедилар.
Имом Аҳмад ва Табароний ривояти.
Бунинг маъноси: Албатта кўз ва ҳасад кишига етади, ҳаттоки (унинг таъсири остида) тоққа чиқиб, унинг тепасидан ўзини пастга отиб юборади.
Изоҳ: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кўз ҳақдир. У кишини баландликдан қулатади”, деганлар. Имом Аҳмад, Табароний, Ҳоким ривояти.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12074. Кекса бир аёлни пешин азонидан бир неча дақиқа олдин таҳорат олаётганини кўрдим. Мен ундан: “Азон айтилдими?” деб сўрадим. У аёл: “Мен чақирмасидан аввал У зотнинг олдига бораман”, деди. Билдимки, мен ёмон банда эканман.
Ибн Жавзийнинг “Табсираси”дан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12072. Улар Исломни маъноси бўлмаган бир исмгина бўлишини, амали, ҳаракати бўлмаган қуруқ даъво, сурат бўлишини истайдилар. Бу билан худди Қурайш аҳли Иброҳим алайҳиссаломни улуғлаб, бут-санамлар ясагани, қачонки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уларни (Ҳақ динга) даъват қилганларида эса, у зот билан урушганларига ўхшайди.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12071. Салмон розияллоҳу анҳу ривоят қилади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умрни фақат яхшиликлар зиёда қилади. Қазои қадарни фақат дуо қайтаради”, дедилар.
Ибн Можа ва Термизий ривояти.
12069. Имом Шофеий айтади: “Қалбимга энг оғир дўстларим менга сохта муомала қиладиган ва мен ҳам унга (мажбур бўлиб, зўраки) муомала қиладиганимдир. Қалбимга суюкли бўлган дўстларим мен у билан ўтирсам, худди ўзим билан бирга ўтиргандек, бемалол ва самимий бўладиганимдир”.
“Шарҳу кафиятиш шафия”дан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12067. Албатта сизлардан аввалгилар Қуръонни Роббиларидан келган мактуб деб билардилар. Кечалари Қуръон оятларини тадаббур қилар, кундузлари эса уни қидирар эдилар. (яъни, унга амал қилишга имкон ва фурсат излашарди)
Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12065. Саҳнун деди: “Имом Молик бир куни менга:
“Бугун бир масалани ҳал этиш устида тафаккур қилаётганимга 20 йил бўлди”, деди.
“Тартибул мадорик” асаридан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12063. Биз илмонийликни рад этамиз, чунки у Ғарбнинг импортидир. Яъни, европанинг муаммосининг европача ечими. Илмонийлик нафақат Ислом динини воқеликдан ажратишни назарда тутади, балки умматимизни унинг келажагидан ва маданий мероси, қадриятларининг ўртасига тўсиқ қўйишни ва мусулмонларни ғарб маданиятининг бир бўлагига айлантиришни назарда тутади.
Доктор Муҳаммад Умора.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12060. Ваҳийга таслим бўлиш бўйруғи ақлни чеклаб, узиб қўйишни эмас, балки ақлнинг Ҳолиқини улуғлаб, таъзим этишни англатади. Сонеъ, яратувчи, пайдо қилувчи Зоти, яратганини (бандаларини) яхши билувчироқдир. Қанчалаб ақллар (эгалари) борки, ҳаётларини аввалида ўзлари учун танлаган нарсаларидан ҳаётлари сўнгида надомат қилиб, афсус чекадилар.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12058. Ибн Қаййим раҳимаҳуллоҳ:
“Кимки тасбеҳда давомий бўлса, унга сирлар очила бошлайди. Кимки ҳамд айтишда давомий бўлса, унга яхшиликлар кетма-кет кела бошлайди. Кимки истиғфорда давомий бўлса, унга ёпиқ қулфлар очилади”, деди.
“Дард ва даво”дан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12056. Аллоҳ таоло айтади: “Албатта, Аллоҳ тақводорлардангина қабул қиладир”, Моида сураси, 27-оят.
Абу Дардо розияллоҳу анҳу: “Аллоҳ таоло бир маҳал ўқиган намозимни қабул қилди, деб аниқ ишонишим, мен учун дунё ва ундаги нарсалардан кўра севиклироқдир. Зеро, Аллоҳ таоло айтадики: “Аллоҳ фақат тақводорлардангина қабул қилади”, деди.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12054. Хурразоз Обид айтади: “Абу Муовия Рашидга ҳадис айтиб: “Одам Мусога ҳужжат келтирди...”, деди. Шунда ҳурматли бир киши: “Уни қаерда учратибди?” деди. Рашид ундан ғазабланди ва: “Қилични келтиринглар. (Бу одам) ҳадисни инкор қилган зиндиқ..”, деди. Абу Муовия уни тинчлаштиришда давом этиб: “Уни қўйинг, эй амирал мўминин”, деб турди. Ҳатто у тинчланди.
Имом Заҳабийнинг “Сияр”идан.
Айтаманки, бугунги кунда суннатни инкор қилувчилар ва ўзларининг ақлларига суяниб унга чорлов ташлайдиган (баҳслашадиган, айрим ерларини инкор қиладиган) кўпайган. Бугун уларга Рашиднинг қиличи қанчалик керак экан?!
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12052. “Қуръонни фақат ҳифз қилиш билан иш битмайди, муҳими унга амал қилиш керак”, деган сўзни уни ёд олишдан ожиз бўлган дангасалар айтади.
Толиб Башир.
Изоҳ: Албатта Қуръон кўрсатмаларига амал қилиш энг муҳим ишдир. Қуръоннинг нозил қилинишидан асосий ҳикматларидан бири ҳам бандалар унинг кўрсатмаларига риоя этишлари, амал қилишларидир.
Лекин бу Қуръонни ёд олишга интилмаслик керак деган маънони англатмайди. Чунки бу ҳақда кўплаб ҳадиси шарифлар ворид бўлган. Шуниси муҳимки, Қуръонни ўқиган, эшитган, уни фаҳмлаб тушунган, Қуръонни эъзозлаган, оятларини тадаббур қилиб қалбига жо айлаган ва ёд олган одам албатта Қуръонга ҳақиқий амал қилади.
Қуръон ёдлаш жуда фазилатли амалдир. Ҳадиси шарифларда, Қуръонни қалбга жо қилишнинг фойдалари ҳақида сўз юритилган. Жумладан, қори жаннатда Қуръон оятларини ўқиб, мартабаси кўтарилиб бориши, ёдлаган охирги оятни ўқиган жойи унинг энг юқори даражаси бўлиши айтилган.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12079. Робиъ ибн Хасям раҳимаҳуллоҳ: “Тўққиз ўриндан бошқа ҳолатда сўзлашни камайтиринглар:
1.Тасбеҳ айтиш.
2.Такбир айтишда.
3.Таҳлил айтишда.
4.Таҳмид айтишда.
5. Яхшиликни сўрашда.
6. Ёмонликдан паноҳ сўрашда.
7. Яхшиликка буюришингда.
8. Ёмонликдан қайтаришингда.
9. Қуръон қироатида”, деди.
“Ҳилятул авлиё” китобидан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12077. Имом Нававий раҳимаҳуллоҳ айтади:
“Тасаввуф йўлининг асллари бештадир:
Ошкора ва махфий ҳолда Аллоҳга тақво қилиш.
Сўз ва амалда суннатга эргашиш.
Келди ва кетдиларда халқдан четланиш.
Кўпу камда ҳам Аллоҳ таолонинг берганига рози бўлиш.
Хурсандчилик ва машаққатда ҳам Аллоҳга қайтиш”.
Имом Нававийнинг “Мақосид” асаридан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12075. Тобеъинлардан Саъид ибн Жубайр айтдилар:
Мўмин киши яшаётган ҳар бир кун ғаниматдир. Яъни, мўмин ҳар куни ва ҳар дақиқасидан унумли фойдаланади.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12073. Осон англаганим шу бўлдики, Ғарбнинг тараққиёти Учинчи дунёни талаб кетиш самараси бўлиб, бугунги ғарбона замонавийликни ушбу талончиликлардан айро тушуниб бўлмайди. Шу сабабдан ҳам, Ғарбнинг гуллаб яшнаши, ривожланиши бутун оламнинг ҳисобидан бўлган.
Доктор Абдулваҳҳоб Масийрий.
Изоҳ: Бугунги кунда асосан камбағал ривожланаётган давлатлар учинчи дунё мамлакатлари деб аталади. Дастлаб «учинчи дунё» атамаси совуқ уруш даврида қуролланиш пойгасида иштирок этмаган мамлакатларга нисбатан ишлатилган. Яъни, улар на «Биринчи дунё» деб аталувчи капиталистик мамлакатлар ва НАТО блокига, на «Иккинчи дунё» деб аталувчи социалистик блокга алоқадор бўлмаган. Совуқ урушнинг охирига келиб, «Учинчи дунё» атамаси асосан ялпи ички маҳсулоти паст бўлган давлатларга нисбатан қўлланилди ва бу атамадан фойдаланишда урғу шу ҳолатга ўтди.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Изоҳ: «Қазони фақатгина дуо қайтаради».
Аслида қазодаги нарса қадарга келиши керак. Аммо баъзи уламоларнинг гапига қараганда, қазо икки хил: мубрам, яъни узил-кесил қазо ва муаллақ, яъни бир нарсага боғлиқ қазо бўлади.
Мисол учун, «Фалончи дуо қилиб турса, фалон куни бемор бўлмайди, дуо қилмаса бўлади» каби ҳолатлар муаллақ қазо дейилади. Дуо билан рад бўладиган қазо мана шунга ўхшаш қазодир.
Қадарни қадар ила даф қилиш маъносини ҳам унутмаслик зарур. Шу маънода дуо ҳам қадар бўлади. Очлик қадари озиқланиш қадари ила даф қилинади.
Чанқоқ қадари сув ичиш қадари ила даф қилинади. Беморлик қадари даволаниш қадари ила даф қилинади.
«Умрни фақатгина яхшилик зиёда қиладир».
Аслида белгиланган ажалнинг вақти-соати ўзгармайди. Демак, бу ҳадиси шарифдаги «умрнинг зиёда бўлиши»ни «баракали бўлиши» деб тушуниш керак. Яъни ҳар бир инсон ўзига белгиланган ажалгача яшайди, аммо умри баракали бўлиб, ҳаёти давомида бир неча киши қиладиган яхшиликларни бажо келтиради.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12070. Ўта қийматли ўтириш нима?
Уламолар айтишади: “Фарз намозлардан сўнг (ўрнидан туриб кетмасдан жойнамоз устида) ўтириш Аллоҳ азза ва жалланинг бандага раҳмати тушадиган энг улуғ вақтлардандир. Туришга шошилма...
Аллоҳга истиғфор айт.
Аллоҳга тасбеҳ айт..
Аллоҳга ҳамд айт...
Таҳлил ва такбир айт...
Намознинг зикрларини ўқи...
Оятал курсийни ўқи...
Унутмагинги, сен шу ҳолда Раҳмоннинг зиёфатидасан...
“Фориғ бўлсанг, (ибодатга) урингин. Ва фақат Роббингга рағбат қилгин”, Зуҳо сураси, 7-8- оятлар.
Ибн Баттол раҳимаҳуллоҳ айтади: “Кимнинг гуноҳи кўп бўлиб, ҳеч бир машаққатсиз Аллоҳ уларни ўчириб юборишини истаса, намоздан сўнг жойнамозида қолишни лозим тутсин. Сўнг (ўтирган ҳолида) дуоларни кўпайтирсин, бас, ана шунда малоикалар унинг ҳаққига истиғфор айтурлар. Ана шу ҳеч бир баҳоси бўлмаган қимматли ўтиришдир.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12068. Имом ибн Қудома раҳимаҳуллоҳ: “Ғийбатнинг муолажаси шулки, ғийбат қилувчи инсон ғийбати билан Аллоҳнинг ғазаби ва қаҳрига рўбаро бўлади, ҳасанотлари ғийбат қилинган инсонга ўтиб кетади, агар ҳасанотлари бўлмаса, ўша ғийбат қилинган инсоннинг гуноҳлари бунга ўтади. Кимки шуни ёдида тутса, тилини бировни ғийбат қилишдан тияди”, деди.
“Мухтасару минҳажул қосидин” асаридан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12066. Набавий васият
Абу Дардо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, у деди: “Халилим соллаллоҳу алайҳи васаллам менга васият қилдилар: “Аллоҳга бирон нарсада ширк келтирма, агар қийма-қийма қилиб ташлансанг ҳам, ўтга солиб ёқилсанг ҳам.
-Фарз намозини қасддан тарк қилма. Ким фарз намозини қасддан тарк қилса, унда Аллоҳнинг зиммаси қолмайди.
- Хамр (ароқ) ичма, чунки хамр барча ёмонликларнинг калитидир...”.
Ибн Можа ва Бухорийнинг «Адаб»даги ривояти.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12064. Ўта таъсирли гап
«Амалда ихлос қилолмадингми, ўзингни қийнамай қўяқол».
Бадоиул фавоид китобидан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12062. Агар Иблис ва унинг қўшини жам бўлса, қуйидаги уч нарсачалик бошқа нарсалардан у қадар хурсанд бўлмайдилар:
1. Мўмин мўминни қатл қилса;
2. Киши (иймон келтирмай ёки иймонидан ажраб) куфрда вафот қилса;
3. Камбағал бўлиш қолишдан қўрққан қалб эгаси бўлса.
Ибн Қоййимнинг “Ториқул ҳижратайн” асаридан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12059. Мўмин киши иймон келтирганидан ва муайян фарзларни адо этганидан сўнг, ўзидаги камчиликларини кўриб, тан олиши керак. Чунки розилик кўзи ҳар бир айбу нуқсондан сўнг ўтмаслашиб боради. Унда у инсондаги худбинлик сабабидан нафси ёмонликка ундовчи нафсга айланади ва ундан фақатгина ёмонлик ҳосил бўлади. Биз бу ҳолда Роббимиз набий ўғли набий, набий ўғли набий бўлган Юсуф алайҳиссаломнинг тилидан келтирган сўзни айтмоғимиз лозим: “Ўзимни оқламайман. Албатта, нафс, агар Роббим раҳм қилмаса, ёмонликка ундовчидир. Албатта, Роббим ўта мағфиратлидир, ўта раҳмлидир”, Юсуф сураси, 53 – оят.
Токи руҳ жасадда экан, нафс ёмонликка ундашдан тўхтамайди. Шу сабаб, биз нафс хоҳишига итоат қилмаслигимиз керак. Ўзининг нафсининг айбларини тан олмаган инсон истиғфор айтолмайди. Истиғфор айтса ҳам фақат тилида айтади. Айбларни маърифати эса қалбдаги мазаммат қилинган ёмон аҳлоқларни шариат мезонига кўра зоҳиран ва ботинан излаш билан аниқ бўлади.
Шайх Аҳмад Фатҳуллоҳ Жомий.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook
12057. Ҳофиз ибн Ражаб раҳимаҳуллоҳ: “Масжидлар сари юриб бориш Аллоҳ йўлидаги жиҳоднинг навларидан бўлиб, у гуноҳларга каффорот бўлади”.
“Мажмуъур расоил”дан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12055. Хотираси зўр одамга ҳасад қилиб юрманглар. У (хотираси кучли бўлиши билан бошқа томондан) аламли, оғриқли хотираларини асло унутолмайди.
Доктор Муҳаммад Ротиб Наблусий.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12053. Баъзан маҳрумлик неъмат, кенг ризқ эса уқубат бўлиши мумкин.
Ҳадисда келади: “Аллоҳ таоло худди сизлар беморингизни унга зиён етишидан қўрқиб таом ва шаробдан ҳимоя қилганингиз каби мўмин бандасини яхши кўриб дунёдан ҳимоя қилади”.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube