Allaev Uz

28 июля 2025 19:11

Янги GPT-5 Августда ишга тушади.

OpenAI ўзининг энг янги ва кучли тил модели бўлган GPT-5 ни август ойида тақдим этади. Бу ҳақда The Verge нашри хабар берди. Ушбу янгилик сунъий интеллект (AI) соҳасида катта ўзгаришларга сабаб бўлиши кутилмоқда. OpenAI нинг асосий ҳамкори Microsoft янги моделни қўллаб-қувватлаш учун ўзининг инфратузилмасини фаол равишда кучайтирмоқда.

Янги авлод GPT 5 фойдаланувчилар ва дастурчиларнинг турли эҳтиёжларини қондириш мақсадида уч хил вариантда тақдим этилади:

GPT-5 маин: Бу энг қудратли ва кенг қамровли версия бўлиб, тўғридан-тўғри ChatGPT платформаси ва API (дастурий таъминот интерфейси) орқали фойдаланувчиларга тақдим этилади. У энг мураккаб вазифаларни бажариш ва чуқур таҳлилий маълумотларни қайта ишлашга мўлжалланган.

GPT-5 мини: Бу соддалаштирилган ва тезкор версия бўлиб, у ҳам ChatGPT ва API орқали мавжуд бўлади. Кундалик вазифалар ва тезкор жавоблар учун оптималлаштирилган ушбу модель кенг оммага SI имкониятларидан самарали фойдаланиш имконини беради.

GPT-5 нано: Бу энг енгил ва ихчам модель бўлиб, фақат API орқали дастурчилар учун тақдим этилади. Унинг асосий мақсади – мобил қурилмалар ва кичик ҳажмдаги дастурларга SI функцияларини осонлик билан интеграция қилишдир.

GPT-о сериясининг тугатилиши ва функцияларнинг бирлашиши

Энг муҳим ўзгаришлардан бири – бу GPT-о сериясининг ривожланишдан тўхтатилиши. Бунгача алоҳида модель сифатида мавжуд бўлган ва мураккаб фикрлаш (реасонинг) қобилияти билан ажралиб турган GPT-о нинг асосий функциялари эндиликда янги GPT-5 тизимига тўлиқ сингдирилади.

Бу стратегик қарор бир нечта муҳим мақсадларга эга. Биринчидан, бу OpenAI маҳсулотлари қаторини соддалаштиради ва фойдаланувчилар ўртасидаги турли моделлар (GPT-4, GPT-4о, GPT-о) орасидаги чалкашликларга барҳам беради. Энди фойдаланувчилар вазифанинг мураккаблигига қараб турли моделларни танлашлари шарт бўлмайди – GPT-5 нинг ўзи керакли "фикрлаш" даражасини автоматик равишда аниқлай олади. Иккинчидан, бу ёндашув SI билан ишлаш жараёнини янада интуитив ва самарали қилади.

Бу ўзгаришлар нималарни англатади?

Фойдаланувчилар учун соддалик ва қулайлик: Эндиликда ChatGPT фойдаланувчилари учун ягона, аммо анча "ақлли" тизим пайдо бўлади. Моделнинг ўзи қачон тезкор жавоб беришни ва қачон чуқурроқ мулоҳаза юритишни ҳал қилиши SI билан мулоқотни табиийроқ қилади.

Дастурчилар учун янги имкониятлар: Уч хил (маин, мини, нано) вариантнинг таклиф этилиши дастурчиларга ўз маҳсулотларига мос келадиган энг мақбул моделни танлаш имконини беради. "Нано" версияси, айниқса, интернетга доимий уланишни талаб қилмайдиган ва қурилманинг ўзида ишлайдиган SI ечимларини яратиш учун кенг йўл очади.

Microsoft ва бозор рақобати: Миcрософтнинг янги модель учун ўз инфратузилмасини тайёрлаётгани, GPT-5 нинг нафақат ChatGPT, балки Copilot каби бошқа кўплаб Microsoft маҳсулотларига ҳам чуқур интеграция қилинишидан далолат беради. Бу эса Google (Гемини) ва Anthropic (Cлауде) каби рақобатчиларга қарши курашда OpenAI ва Microsoft иттифоқининг позициясини янада мустаҳкамлайди.

Сунъий интеллектнинг келажаги: GPT-о функцияларининг GPT-5 га сингдирилиши, SI нинг шунчаки матн яратиш ёки саволларга жавоб беришдан ташқари, ҳақиқий мулоҳаза юритиш ва мураккаб муаммоларни еча олиш қобилиятига эга бўлаётганининг ёрқин белгисидир. Бу умумий сунъий интеллект (АГИ - Artificial General Intelligence) яратиш йўлидаги навбатдаги муҳим қадам бўлиши мумкин.

Хулоса қилсак, GPT-5 нинг ишга туширилиши шунчаки навбатдаги технологик янгиланиш эмас, балки сунъий интеллект ривожланишидаги янги босқичдир. Моделларнинг соддалаштирилган структураси, уларнинг турли ўлчамларда тақдим этилиши ва энг асосийси, фикрлаш қобилиятининг асосий моделга интеграцияси SI нинг ҳар бир инсон ҳаётига ва бизнес жараёнларига янада чуқурроқ кириб боришини таъминлайди. Яқин ойлар ичида биз ушбу янги авлод SI нинг амалий имкониятлари ва унинг дунёга таъсирини ўз кўзимиз билан кўришимиз мумкин бўлади.

Албатта, GPT-5 капкирни олиб ош пиширмайдию, лекин алоҳида шахснинг ёки компанияларнинг унумдорлигини янада ошириши мумкин.

#ai #si

Allaev Uz

28 июля 2025 13:27

АҚШ доллари расмий курси 12 514 сўмгача (-67,39 ) пастлади.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

26 июля 2025 17:32

Ғазода, лагерда катта бўлаётган болаларни айби йўқ бу урушда. Аслида Исроилни бу ерда ҳуқуқи бормиди? 2000 йил олдинги еримизни қайтариб беринглар деса биз нима деган бўлар эдик?

Нурбек, Нозим ва Рустам дўстларимиз чиққан подкастни кўринглар.

▶️ https://youtu.be/QMudfWICJ5o


#podcast

Allaev Uz

25 июля 2025 16:11

Paynet ўзининг "Paynet 2.0" тадбирида бешта янги маҳсулот эълон қилибди.

1) Илова орқали расман олтин сотиб олиш
2) Рассрочка (Nasiya, BNPL)
3) Криптовальюти савдоси
4) Халқаро пул ўтказмалари
5) Paynet нуқталарида нақд пул ечиш имкони


#paynet #biznes

Allaev Uz

25 июля 2025 13:03

АҚШ доллари расмий курси 12 581 сўмгача (-71,75 ) пастлади.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

24 июля 2025 13:05

АҚШ доллари расмий курси 12 653 сўмгача (-109,05) пастлади.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

23 июля 2025 13:05

АҚШ доллари расмий курси 12 762 сўмгача (+58,51) кўтарилди.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

23 июля 2025 10:08

Click асосчилари ва эгаларини табриклайман, Tenge Bank нинг 49 фоиз улушига эга бўлишдан ташқари 115 миллион АҚШ доллари атрофида пул ечишди.

#investitsiya

Allaev Uz

22 июля 2025 13:11

АҚШ доллари расмий курси 12 704 сўмгача (+100,50) кўтарилди.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

21 июля 2025 13:20

АҚШ доллари расмий курси 12 603 сўмгача (+25,31) кўтарилди.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

21 июля 2025 06:29

Миниатюра орқали тарихга саёҳат

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази экспозиция учун яратилаётган “Цивилизациялар ва кашфиётлар девори” — бугун нафақат санъат, балки илмий-тарихий билимни ҳам ёритувчи ажойиб манбага айланмоқда. Бу деворда Иккинчи Ренессанс даврининг энг йирик кашфиётлари, улуғ алломалари, ва ҳатто аёллар ҳамда ёшларнинг ҳаётдаги ўрни миниатюра санъати орқали жонлантирилган.

Бу экспозициядаги ҳар бир миниатюра — бу мустақил бир мақола, бир ҳикоя. Улар орқали ташриф буюрувчи нафақат ўтмишни кўради, балки ўзини ҳам тарихдаги иштирокчи сифатида ҳис қилади. Ҳар бир расм – Ўрта аср илм-фани, тиббиёт, астрономия, география, мусиқа ва адабиётдаги тараққиётни кўз олдимизга келтиради.

Шу тариқа, бу лойиҳа нафақат тарихни “музлатилган ҳолда” намойиш қилади, балки интерактив таълим, инсон қадри ва маданий меросни жонлантиришнинг ёрқин намунасига айланмоқда.

Allaev Uz

19 июля 2025 18:19

Air China авиакомпанияси Пекин — Тошкент — Пекин, China Eastern авиакомпанияси эса Сиань — Тошкент — Сиань йўналишида доимий парвозларни йўлга қўйди. Авиақатновлар ҳафтасига уч марта амалга оширилади.

Allaev Uz

18 июля 2025 18:05

Яқинда янги "Asaxiy Pro" лойиҳасини эълон қилган эдик. Лойихадан ўзбек тилида профессионаллар учун адабиётлар тайёрлаш кўзланган. Ҳозирда бир неча компаниялар, ташкилотлар ва вазирликлар билан музокаралар давом этмоқда. Бир вақтнинг ўзида китобларнинг муаллифлик ҳуқуқларини ҳам харид қилмоқдамиз.

Музокаралар ҳар бир профессионал дуч келадиган ишдаги муҳим жараён. Аксар кадрларимизда, ҳатто катта ёшли раҳбар ёки тадбиркорларимизда ҳам бу борада оқсашлар яққол сезилади.

Шу учун ҳам профессионаллар учун, тадбиркорми ёки бошқами, муҳим кўникма бўлган профессионал музокаралар ҳақидаги китобга муаллифлик ҳуқуқини қўлга киритдик. Яқинда бир танишимиз шу китоб сабаб деярли бекор бўлган 3.8 миллиард сўмлик шартномани имзолаганини айтиб берганди. Бу Крис Восснинг "Never Split the Difference: Negotiating As If Your Life Depended On It―Unlock Your Persuasion Potential in Professional and Personal Life" китоби. (Ҳеч қачон ён берманг: ҳаётингиз шунга боғлиқдек музокаралар олиб боринг - касбий ва шахсий ҳаётингизда ишонтириш салоҳиятингизни очинг)


Китоб 2026 йилда ўзбек тилида чоп этилади.

#asaxiypro

Allaev Uz

17 июля 2025 10:53

“Hozirgi bola boladek emas. Kattalar yeydigan ovqatni yeydi, shirinliklar va gazli ichimliklarni iste'mol qilishadi”-organicliving.uz asoschisi Oydin Pulatova.

Ko’ringlar, muhim mavzuda ma’lumotlar olasiz : https://youtu.be/EJHgTWYX1dE?si=z1ydBJ5g0Qwn15ly

#podcast

Allaev Uz

17 июля 2025 07:43

Янги нашриёт очилибди.

"Гутенберг нашриёт уйи" эълонида хорижда ўқиб келган ҳамюртларимиз билан ҳамкорликда очилгани айтилган.

Китоб бозорида янги ва сифатли қон жуда муҳим. Илк китобларни кутиб қоламиз.


#kitob

Allaev Uz

28 июля 2025 17:31

Қисқа муддатли диққат — бу қисқа вақт давомида маълум бир объект ёки вазифага қаратилган диққат бўлиб, одатда бир неча сониядан дақиқагача давом этади. У янги маълумотларни тез қабул қилиш ва тезкор жавоб беришда муҳимдир.

Узоқ муддатли диққат эса узоқ вақт давомида барқарор диққатни сақлаш қобилиятидир. Бу кўпроқ мураккаб вазифаларни бажаришда, ўрганишда ва чуқур таҳлилда керак бўлади.

Ҳар иккиси ҳаётимизда муҳим бўлиб, қисқа муддатли диққат тезкор реакциялар учун, узоқ муддатли диққат эса самарали ўрганиш ва ишлаш учун зарурдир.

Видеога ҳавола:
https://youtu.be/I3qvfU7V0fU?si=7GlWP_EkWzn5VVSq

Allaev Uz

27 июля 2025 17:33

1500 - йилда португал денгизчиси Педро Алварес Кобрал Бразилия қирғоқларига етиб келган ва бу воқеа расмий равишда Бразилиянинг Европа томонидан “кашф этилиши” деб ҳисобланади. Кобрал Ҳиндистонга савдо йўлларини излаб Атлантика океанида сузаётган пайтда, кучли шамоллар таъсирида флот жанубга оғиб, ҳозирги Бразилия ҳудудига келиб қолган. 22 апрель куни у ерга етиб келган ва уни Португалия номидан эгаллаганини эълон қилган. Бу ҳудуд кейинчалик португаллар мустамлакасига айланган. Кобралнинг экспедицияси натижасида Португалия Жанубий Америкадаги ягона катта мустамлака – Бразилияга эга бўлган. Ушбу кашфиёт нафақат географик жиҳатдан, балки сиёсий ва иқтисодий томондан ҳам Португалия империяси учун муҳим аҳамиятга эга бўлган.

Видеога ҳавола:
https://youtu.be/xbgLtsAnb88?si=OBEN5Lp_NRICUpUw

Allaev Uz

25 июля 2025 18:11

Табиатга меҳр – барқарор келажакнинг пойдевори

Бирор кўл бўйида дам олиш ёки тоғ бағридаги сайрдан қайтгандан сўнг, у ер қандай қолгани муҳим. Одам кетгач ундан ёмон из қолиши жуда хунук манзара.

Экологик партия томонидан тайёрланган “Яшил микрофон” подкастининг илк сони айнан шу ҳақда. Инсоннинг изи табиатга қандай таъсир қилмоқда, экотуризм нима ва нега у барқарор бўлиши керак?

Бу суҳбатни бир кўринг ва кейин ўзингизга бир савол беринг: табиат сиздан розими?

#podcast

Allaev Uz

25 июля 2025 13:20

Яна бир янгилик, бола тарбияси ҳақида энг машҳур китоблардан бири, Адель Фабер ва Элейн Мазлишнинг "How to Talk So Kids Will Listen & Listen So Kids Will Talk" китобига муаллифлик ҳуқуқини харид қилдик.

Китоб фарзанд билан тўғри мулоқотни йўлга қўйишни, уни тушунишни ва бу орқали тўғри тарбия олиб боришни ўргатади.

Фарзанди бор ҳамма учун жуда фойдали китоб деб биламан.

Китоб 2026 йилда "Asaxiy Books" да чоп этилади.

#kitob

Allaev Uz

25 июля 2025 09:04

🏔 Arashanga Camping safar

Fikr yetakchilari hamjamiyati bilan 26–27 iyul (shanba–yakshanba) kunlari, Arashan ko‘llariga off-road mashinalarda kemping safar rejalashtirdik.

🔹 Mavzu: Seriali biznes qilish | yutuq va kamchiliklari

😀 Mehmon spikerlar:
1. Ahmad Melibaev — “Les Ailes”, “Chopar Pizza”, “Taksim Turk” restoranlari asoschisi
2. Husan aka Mamasaidov — "Deli" va "MFaktor" loyihalari asoschisi
3. Malik Karimov — Korzinka.uz bosh marketologi
4. Firuz Allaev — Asaxiy.uz asoschisi
5. Diyor Mirzaahmedov — Milliy marketing assotsiatsiyasi rahbari
6. Jamil Maksudi - Korxonalarni strategik rivojlanishi bo'yicha konsultant
7. Hikmat Abdurahmonov va Laziz Adhamov

🏕 Bu 2 kunlik safarda:
- Sport va ekstremal muhit orqali ong va tana uyg‘unligini his qilish
- Strategik savollar, guruh mashg‘ulotlari va olov atrofidagi suhbatlar
- 2 kun yetakchi tadbirkorlar bilan tog‘ bag‘rida fikr va tajriba almashish
- Tog‘ bag‘rida hiking, cho‘milish va boshqa qiziqarli mashg‘ulotlar

Allaev Uz

24 июля 2025 10:33

Борми оғриқ.

Ўтган йили онамни Ўзбекистонда икки марта нотўғри жарроҳлик амалиёти қилиб қўйишди, онам тура олмайдиган бўлиб қолдилар, иккинчи операция эса ҳаммасидан ошиб тушди, ўзи умуман кераксиз операция бўлган экан, кейин зудлик билан Туркиядан шифохоналар билан гаплашиб Туркиядаги шифокорлар ёрдамида оёққа турдилар, ҳозир югурадиган бўлиб кетганлар.

Шу даволаниш давомида қайси шифохонада қайси шифокор ишлайди, қайси духтирнинг қандай дард бўйича мутахассис эканлигини тўлиқ билиб олар экансиз, бошингизга тушса, жуда тез ўрганар экансиз. Онкология, умуртқа касалликлари, қандли диабет, мия жарроҳларидан тортиб проктологларгача ҳаммаси таниш бўлиб қолди.

Энди бунча ўргатган нарса бекорга кетмасин дея биз @unituruz агентлигида тиббий туризм йўналишини йўлга қўйдик. Аввало ҳеч дардга чалинманг, соғлингизга жуда эҳтиёткор бўлинг, аммо нимадир бўлиб ўзингиз ёки яқинларингиз бирор дардга чалиниб қолса, ҳеч иккиланмай @unituruz агентлигига мурожаат қилинг.

Аэропортдан кутиб олишдан тортиб таржимон хизматлари, тиббий таҳлиллар орқали ҳали сиз Ўзбекистонда турган пайтингизда тўғри шифохона ва тўғри духтир топиш хизматларининг барчасини энди @unituruz орқали амалга оширингиз мумкин.

Бошидан ўтган табиб деганларидек бу ерда ҳам ўзимиз учраган барча қийинчиликларни ҳисобга олиб келаётган ватандошларда шундай муаммолар бўлмаслигининг олдини олиш учун ҳар куни ҳаракатдамиз.
Энг асосийси бирор ишингиз чала қолиб кетмайди.

@bektoshkhatamov

Allaev Uz

23 июля 2025 11:00

Бугунги янгиликдан хулоса: Click 350 миллион долларга баҳоланди, Tenge Bank бўлса 120 млн АҚШ долларига. Ўзбек финтех оламидаги тарихий келишув.

Рақамли тўловлар етакчи бўлган Click компанияси ва Қозоғистоннинг энг йирик банки Halyk Bank ўртасидаги келишувни қўрқмасдан Ўзбекистон финтех (молиявий технологиялар) соҳасида яна бир йирик бурилиш нуқтаси деб айтиб биламан. Келишув натижасида нолдан тузилган маҳаллий стартапнинг бозор қиймати 350 миллион долларга баҳоланди ва Ўзбекистон 24 услубида айтсам, бу Ўзбекистон IT-маҳсулотларининг халқаро миқёсдаги юксак эътирофи ҳисобланади.

Битим шартларига кўра, Halyk Bank Ўзбекистоннинг "Click" тўлов сервисининг 49 фоиз улушини 176,4 миллион АҚШ долларига сотиб олади. Ўз навбатида, Click акциядорлари Halyk Банкнинг Ўзбекистондаги шўъба банки бўлган Tenge Банкънинг 49 фоиз улушини 60,76 миллион долларга харид қилади. Ўзаро улуш алмашинуви натижасида битимнинг умумий қиймати 237 миллион долларга тенг. Адашмасам, бу Ўзбекистон тарихида хусусий сектор билан боғлиқ энг катта қийматли келишувга айланди. Келишув энди Қозоғистон ва Ўзбекистоннинг тегишли назорат қилувчи органлари томонидан маъқулланиши лозим.

Ушбу келишув нафақат Ўзбекистон финтех бозори, балки бутун Марказий Осиё минтақаси учун стратегик аҳамиятга эга. Бу бир томондан, маҳаллий технологик компаниянинг нолдан бошлаб қандай улкан муваффақиятга эриша олишини кўрсатса, иккинчи томондан, йирик хорижий молиявий институтларнинг Ўзбекистон рақамли иқтисодиётининг келажагига бўлган юксак ишончини намоён этади.

"Нолдан қурилган" муваффақият ҳикояси: Click феномени

Бугунги кунда миллионлаб ўзбекистонликлар учун кундалик молиявий амалиётларнинг ажралмас қисмига айланган Click учун бу катта ютуқ. Компания асосчилари Улуғбек ака Рустамов, Рустам ака Файзиев ва Баҳодир ака Абдуқодировларни ўзбек бизнес оламидаги тарихий ютуқ билан табриклайман.

Яхши эслайман, click аввало оддий истеъмолчига катта қулайликлар билан бозорга кириб келганди. USSD тўловлардан ташқари, мобил алоқа тўловлари учун 6% гача хизмат ҳақи олинган бир пайтда, Click атиги 2% лик комиссия билан ўз фаолиятини бошлаган эди. Кейинчалик, рақобатни кучайтириш ва фойдаланувчилар ишончини қозониш мақсадида 2012-2013 йилларда ушбу хизматни бутунлай фоизсиз амалга ошириш каби катта қадамларни ҳам ташлашган. Айнан мана шу стратегия Cлиcкънинг Ўзбекистон бозорида мустаҳкам ўрин эгаллашига замин яратди.

Йиллар давомида Click шунчаки тўлов воситасидан "СуперАпп"га, яъни ўзида коммунал тўловлар, интернет, солиқлар, суғурта, етказиб бериш хизматлари ва бошқа кўплаб сервисларни жамлаган ягона платформага айланди. 2024 йилда компаниянинг даромади 35,3 фоизга, соф фойдаси эса 37,5 фоизга ўсгани унинг барқарор ривожланишидан далолат беради. Бугунги кунда Click 32 миллиондан ортиқ фойдаланувчига эга эканлиги айтилмоқда.

Олдинда банк ва платформа интеграциясини кўрамиз. Бу банкка Click нинг бир неча ўн миллионлик мижозлар базасига йўл очиб берса, Clickка янги молиявий хизматларни йўлга қўйиш имконини беради. Яқин келажакда катта эҳтимол билан Clickни BNPL ва микромолия соҳасида фаоллашишини кўрамиз. Яна иккита компаниядаги дата базаси ривожланиш учун деярли чексиз имкониятларни очади.

Шундан келиб чиқсак, бу стратегик ҳамкорлик Ўзбекистон молия ва банк секторидаги рақобатни янги босқичга олиб чиқиши аниқ. Эндиликда анъанавий банклар нафақат ўзаро, балки банк ва финтех компаниялари иттифоқидан ташкил топган йирик экотизимлар билан ҳам рақобатлашишига тўғри келади. Бундан олдин TBC Payme ни сотиб олганлиги бозорда аллақачон катта ўзгаришларга сабаб бўлганди. Ундан ташқари Uzum Paymart BNPL хизматини сотиб олиб Uzum Nasiya га айлантирган, ундан кейин олдинги Apelsin Uzum Bank сифатида Uzum экотизимига қўшилган эди.

Рақобат оддий фойдаланувчилар учун янада қулай, арзон ва инновацион молиявий хизматларнинг пайдо бўлишига туртки беради.

Хуллас, ҳар қанақасига ҳам бу катта янгилик. Катта эҳтимол билан ўзбек бизнес тарихида энг катта қийматли келишувга эришилди ва бу оддий фойдаланувчи учун 3-5 йиллик келажакда анча ўзгаришларга олиб келиши мумкин.

#biznes

Allaev Uz

23 июля 2025 09:47

❗️Қозоғистоннинг Halyk банки Click’нинг 49% акциясини 176,4 млн АҚШ долларига сотиб олибди.

Айни пайтда Click акциядорлари Tenge Bank’нинг 49% акциясини қарийб 61 млн долларга харид қилган.

Tenge Bank Halyk Bank’нинг Ўзбекистондаги шўъба корхонаси ҳисобланади.

Allaev Uz

22 июля 2025 11:22

Romantik adabiyot muxlislari uchun, Nikolas Sparksning "A walk to remember" kitobiga mualliflik huquqini xarid qildik.

Bu quvonch va g‘am, baxt va iztirob qissasi. Inson hayotida faqat bir marta boshidan kechiradigan va umrbod xotirasida saqlaydigan his-tuyg‘u haqida go'zal asar.

#kitob

Allaev Uz

21 июля 2025 10:33

Дофамин — бу мия томонидан чиқариладиган кимёвий модда бўлиб, у диққат ва мотивация жараёнларида муҳим роль ўйнайди. Дофамин мия минтақаларида эътибор ва мукофот тизимларини фаоллаштиради, шунинг учун одам қизиққан ёки мақсадга эришмоқчи бўлган нарсаларга диққатини жамлай олади. Дофамин даражаси паст бўлса, диққат сустлашади ва мотивация камаяди. Шу сабабли, дофамин диққатни бошқаришда ва самарали ишлашда катта аҳамиятга эга.

Видеога ҳавола:
https://youtu.be/I3qvfU7V0fU?si=7GlWP_EkWzn5VVSq

Allaev Uz

20 июля 2025 14:02

Нега компанияларда тажрибали ходимлар ўзгаришлар ва янгиликларга қаршилик кўрсатади?

Ҳар бир компания ривожланишининг муайян босқичида янгиланишларга дуч келади. Бозор талаблари, янги технологиялар ва рақобат муҳити ташкилотларни ўзгаришга мажбур қилади. Аммо бу зарурий жараён кўпинча ички деворга урилади: йиллар давомида компанияга содиқ бўлиб, унинг юкини елкасида кўтарган тажрибали ходимлар яширин ёки баъзан очиқдан-очиқ ўзгаришларга қаршилик кўрсатишади. Ҳеч бўлмаганда ҳаракатсизлик билан ўзгаришларни кечиктиришга ундаб кўришади. Бу қаршилик шунчаки инжиқлик ёки қайсарлик эмас, унинг замирида чуқур психологик ва ижтимоий омиллар ётади.

Узоқ муддат бир жойда ишлаган ходим учун компания шунчаки иш жойи эмас. У йиллар давомида ўзининг “қулайлик зонасини” – таниш ҳамкасблар, тушунарли вазифалар, барқарор ижтимоий мавқе ва ўзлаштирилган иш жараёнларидан иборат шахсий экотизимини яратади. Бу муҳит унга хотиржамлик ва ўзига ишонч бағишлайди. Янгилик эса бу барқарорликка таҳдид солувчи, нотаниш ва хавотирли бир куч сифатида намоён бўлади.

Қаршиликнинг асосий сабаби – ноаниқлик қўрқуви. "Янги тизимда мен ўз ўрнимни топа оламанми?", "Менинг тажрибам энди қадрсизланадими?", "Янги шижоатли ходимлар мендан ўзиб кетмайдими?" – бу каби саволлар уларнинг онгида тинимсиз айланади. Улар йиллар давомида тўплаган билим ва обрў-эътиборини йўқотишдан қўрқишади. Бу ҳолат, айниқса, рақамли технологиялар ёки янгича бошқарув усуллари жорий этилганда яққол кўзга ташланади.

Бу ходимлар учун ўзгаришлар шахсий мағлубиятдек туюлиши мумкин. Улар ўзлари қурган ва мукаммал деб ҳисоблаган тизимнинг “нотўғри” эканлигини тан олишга қийналишади. Ўзгаришлар уларнинг касбий қобилиятига шубҳа билдиришдек қабул қилинади. Натижада, улар янгиликни фаол рад этишдан тортиб, уни яширинча саботаж қилишгача бўлган турли хил ҳимоя механизмларини ишга солишади.

Бу жараён улар учун жиддий стресс манбаига айланади. Доимий хавотир, келажакка ишончсизлик ва ўзини кераксиз ҳис қилиш иш унумдорлигининг пасайишига, жамоада зиддиятларнинг кучайишига ва ҳаттоки соғлиқ билан боғлиқ муаммоларга олиб келиши мумкин. Улар ўзларини "олтин қафас"га тушиб қолгандек ҳис қилишади: кетишни ҳам хоҳламайдилар, янги шароитга мослашишга ҳам куч топа олмайдилар.

Шу сабаб, бизнес эгаси ва раҳбарият бу тоифа ходимларни тушунишга ҳаракат қилиши, улар билан биргаликда ечим топиши лозим. Тўғри мулоқот, уларни жараёнга жалб қилиш, ўқитиш ва психологик қўллаб-қувватлаш орқали бу қаршиликни енгиб, тажрибани янги имкониятларга йўналтириш мумкин. Қайсидир сценарийларда дўстон хайрлашиш икки томон учун одил қарор бўлиши ҳам мумкин. Тўғри, компания нафақат содиқ ходимини, балки унинг тимсолида ўзининг институционал хотирасининг бир қисмини ҳам йўқотади. Лекин, янгилик ва ўзгариш зарурат, қилмаса компания рақобатбардошлигини йўқотади. Шунда янгилик ёки эски ходимлар танлови компания учун секин ўлиш ёки гуллаб-яшнаш танлови бўлиши мумкин.


#biznes #menejment

Allaev Uz

18 июля 2025 18:40

Brend ovozi tanladik.

Yaqinda "Asaxiy ovozi"ni tanlab olish uchun tanlov uyushtirgan edik. Ilk bosqichda ishtirokchilar matnni online oʻqib joʻnatishdi. Orasidan eng yaxshilari final bosqichga oʻtib, soʻnggi bosqich ofisimizda boʻldi. Gʻolibni 10 kishilik guruh ovoz berib tanlashdi.

Haqiqatdan ham Oʻzbekiston talantlar mamlakati. Gʻoliblarni tanlash jarayonida man ishtirok etmagan boʻlsam-da, tinglab koʻrdim, har bir ovoz haqiqatdan zoʻr edi.

Tanlovda boʻlsa Salohiddin ismli ukamiz gʻolib deb topildi.

G‘olibimiz ovozini eshitib ko‘ring🎙️

Endi bu "Asaxiy ovozi" bo‘ladi. Brend ovozi kontentlar va audiokitoblarda yangraydi!

P.S. video sinov jarayonidan olingan

#asaxiy

Allaev Uz

18 июля 2025 13:04

АҚШ доллари расмий курси 12 578 сўмгача (-79,98) пастлади.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

17 июля 2025 10:16

Бугун долларнинг расмий курси 100 сўмга пасайиши айтилмоқда. Кеча эълон қилинган курс 12 758 сўм эди. Бу бир неча кунлик мустаҳкамланишдан кейинги кескин пасайиш бўлади.

#kurs

Allaev Uz

16 июля 2025 17:52

Яна бир яхши хабар, маҳаллий стартап Tass Vision Чехиянинг Purple Ventures фондидан 1.3 млн евро инвестиция жалб қилибди. Бу чех венчур фондининг Ўзбекистонга биринчи инвистицияси.

Cўнгги бир йилда Express 24 ни Yandex, Billz ни TBC банк сотиб олган, Renesans микромолия ташкилотининг 10 фоизининг Япониялик инвесторлар қўлга киритишган эди.

#investitsiya