جامعهشناسی زن روز
25 October 2025 10:37
❤️ از «چرا شکایت نکرد؟» تا «این فقط اتهامی تحت رسیدگی است»
🖍ریحانه نجفی کوپایی
وقتی یک آسیبدیده خشونت جنسی طرح شکایت کیفری میکند، یکی از بحثهای متداولی که در مراحل اولیه رسیدگی کیفری مطرح میشود اصل برائت است؛ به این معنا که نام مطرحشده در حال حاضر صرفا متهم به ارتکاب خشونت جنسی است و تا زمانی که اتهام وی اثبات نشود، نمیتوان از قطعیت ارتکاب جرم اطمینان پیدا کرد. البته باید یادآوری کرد که همواره پس از انتشار روایات خشونت جنسی در فضای مجازی، یکی از پرتکرارترین واکنشها این بوده که «چرا شکایت نکردی؟» و فارغ از پاسخهای متعددی که میتوان به این پرسش داد، اکنون که فرد آسیبدیده با وجود مسیر سخت پیش رو، اقدام به شکایت کرده و سیستم قضایی مربوطه، با تکیه بر مستندات ارائهشده، برای او قرار بازداشت هم صادر کرده، اما همچنان فرد آسیبدیده مورد حمله و قضاوت قرار میگیرد و متجاوز مورد حمایت.
از منظر قانون، اتهام با ارتکاب جرم و ضرورت مجازات برابری نمیکند، ولی باید توجه داشت که حتی قوانین کشورهای پیشرفتهای مانند آمریکا هم در بسیاری زمینهها، من جمله خشونت جنسی، برای کشف جرم، محکومیت و اجرای مجازات کفایت نکرده و نمیکنند.
بسیاری از متهمین به خشونت جنسی، علیرغم ارتکاب جرم، در نظامهای کیفری مختلفی در سطح دنیا تبرئه شدهاند.
✅این به این دلیل است که نظامهای کیفری، نهتنها در بسیاری موارد ظرفیت و/یا انگیزه اثبات چنین جرایمی را نداشته، بلکه عوامل دیگری مانند هویت اجتماعی، امتیازات و قدرت اجتماعی افراد در عملکرد نظامهای کیفری تاثیر قابل توجهی دارند. شکلگیری جنبش روایتگری خشونت جنسی در غرب، میتوان واکنشی به همین قصورها و محدودیتهای دستگاه قضایی تلقی کرد؛ روندهای طولانی و طاقتفرسای دادرسی، مقصرانگاری و تحت فشار گذاشتن بازماندگان، فرهنگ مردسالارانه حاکم بر سیستمهای قضایی، نتایج ناعادلانه برای بازماندگان و ...
بسیاری از جنبشهای متمرکز بر مبارزه با خشونت جنسی و جنسیتی بر باور به روایتهای بازماندگان خشونت تاکید دارند.
⬅️ باید توجه داشت که اکثر بازماندگان خشونتهای جنسی و جنسیتی به دلایل مختلف و منطقی حتی به مراجع قضایی جهت پیگیری رجوع نمیکنند.
برخی از این دلایل عبارتند از نگرانی از باور نشدن، دشواری مرور چندباره حادثه یا حوادث آسیبزننده، دشواری اثبات وقوع خشونت جنسی و جنسیتی بر اساس قوانین حاکم بر مدارک حقوقی و عدم اعتماد به نظامهای قضایی و کیفری سرکوبگرانه و مردسالارانه.
بر این اساس، اقدام آسیبدیده خشونت جنسی را در پرونده مطرحشده اخیر برای طرح شکایت کیفری، میتوان نشانگر شجاعت و دلیل کافی برای باور وی و اثبات تحقق خشونت جنسی علیه او تلقی کرد. حتی اگر بازمانده، بهحق، تصمیمی بر طرح شکایت نمیگرفت نیز به این معنا نبود که خشونتگر، او و چهبسا افراد دیگری را مورد خشونت جنسی قرار نداده است.
✒️متاسفانه وقتی یک سلبریتی مرتکب خشونت جنسی میشود، عموم توجهها به سمت او میرود؛ در صورتی که این فردِ آسیبدیده است که باید مورد همراهی و حمایت قرار گیرد.#تجاوز
#آزار_جنسی
✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
23 October 2025 18:13
😀🎬 تمامی فیلمهای فمینیستی کانال جامعهشناسی زن روز به همراه تحلیل آنها به کانال زیر انتقال یافتند.
🔗
/channel/+pJ5JKb7UcYEyYmQ0
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
22 October 2025 10:29
❤️ چرا باید همواره طرف زن قربانی احتمالی باشیم؟
🖍پرستو فرخی
هرگاه پای حقوق زنان در میان باشد، موضوع انحراف افکار عمومی، دام، دسیسه یا پاپوشچینی مطرح میشود.چه در انقلاب ۵۷ که مسئله حجاب زنان، موضوع حاشیهای و منحرف کردن انقلاب بود و چه در زنکشی محمدعلی نجفی، قتل میترا استاد، پاپوشچینی بود و چه در طرح مسئله تجاوز پژمان جمشیدی، باز هم طرح حقوق زنان با ادعای دسیسه انحراف افکار عمومی مسکوت میماند.
بایکوت خبری حقوق زنان اغلب تنها دستاوردیست که لشکر زنستیزان در خصوص آن به هوش و فراست خود میبالند که در دام مکر زنان نیفتاده و رکب نخوردهاند.
✅«آلوده» نشدن به حقوق زنان به مثابه نمادی از تیزهوشی در نظر گرفته میشود چراکه پیشاپیش زن به مثابه اغوا، دغل و حیله معرفی شده و حتی به شکل تاریخی هم زن قرین واژههایی چون شر، شیطان، دیوانه و جادو و ناپاک است.
در ذهنیت آنان، کلا زن «حاشیه و انحراف» است، انحراف از عقل، انحراف از منطق، انحراف از انسانیت و سعادت، انحراف از بهشت... و بهطورکلی حاشیهای بر اصل مردانه یعنی "دیگری" است.
حال با این دیدگاه، اگر"دیگری"لب به سخن گشاید و اعتراض کند، باور نکردنش، گوش ندادن به او، طرد و نادیدهگرفتنش، نهتنها زیر پا گذاشتن حقانیت تعریف نمیشود بلکه عین حق و حقیقت است چون در اذهان عمومی مرد است که در جایگاه حق است و زن باطل.
به همین دلیل در این سیستم، حتی طرد و نفی صدای زنی که بر علیه آزارگری مردی ایستاده همچون درایت و ایستادگی برای حقیقت و دفع شر تعبیر میشود نه ظلم و بیعدالتی.
این حلقه حمایتی مردمحور جهت حاشیه و انحراف خواندن مسئله زن، سنگبنای تقویت زنستیزی است که قهرمانانه پشت به پشت هم در جهت حفظ آرمانهای قاعده مردسالاری ایستادهاند.
آن زنی که در مقابل چنین اتحاد سترگی جرأت کرده و میگوید من رسم تجاوز را به رسمیت نمیشناسم و با عادیسازی آن مخالفت میکند، فردیست که یکه و تنها در برابر این ساختار عظیم میایستد و به قواعد آن سرخم نمیکند؛او همچون مزاحم و مخل امنیت این نظم شناسایی میشود.
✒️طرح انگاره «پاپوشچینی» خود، گواهی بر قدرت و سیستم حمایتی فرد صاحب منصب است. چنین فردی میتواند با اتکا به نفوذ خود، در قالب فرد بیگناه و معصوم، قربانیان خود را متهم به افترا، تهمت و بیآبرویی کند.
بنابراین ریسک شکایت از تجاوز برای قربانی بیشتر از ریسک خود تجاوز برای متجاوز است.
پس حمایت از قربانی احتمالی و فرد در حاشیه که دارای هیچ قدرت و پشتوانهای نیست به مراتب منطقیتر از حمایت از متجاوز احتمالیِ صاحب قدرت و نفوذ است که پشتوانه قانونی، حقوقی و محبوبیت مردمی دارد.
#تجاوز
#آزار_جنسی
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
21 October 2025 17:31
❤️ همواره به ما گفته شده زنان تاریخ انقضا دارند اما علم خلاف آن را ثابت کرد!
🖍پرستو فرخی
یکی از نمودهای علم جنسیتزده و سوگیری دادهها این است که پژوهشهای حول باروری تاکنون بیشتر حول بدن زن انجام میشده چراکه به تبعیت از الگوی پیشین، در فرزندآوری و فرزندپروری، نقش «مادری» پررنگتر است.
🌸پژوهشهای جدید میگویند نه فقط زنان، بلکه مردان هم ساعت بیولوژیکی دارند: کیفیت تخمکهای زنان تا حدی ثابت باقی میماند، اما کیفیت اسپرم مردان با افزایش سن کاهش مییابد.
بنابراین باوری که کودکهمسری، کودکمادری، تحمیل ازدواج زودهنگام به دختران یا تعدد زوجات مردان را توجیه میکرد غلط از آب درآمد!
به طور سنتی، این باور رایج بوده که با افزایش سن زنان، ذخایر تخمک آنها کاهش یافته و کیفیت تخمکهای آنان هم افت میکند، که باعث میشود باردار شدن یا به سرانجام رساندن حاملگی برای زنان، به ویژه پس از ۳۵ سالگی، دشوار شود.
اما مطالعهای جدید در سال ۲۰۲۵ این نگرش را درباره الگوهای باروری مردان و زنان تغییر داده است.
برخلاف تصورات رایج، تحقیقات نشان میدهد که کیفیت تخمکهای زنان در طول عمر آنها پایدار باقی میماند.
شواهد علمی همچنین نشان میدهد که کیفیت اسپرم مردان با افزایش سن به طور قابل توجهی کاهش مییابد و بدین ترتیب باور سنتی که مشکلات باروری عمدتاً زنان را تحت تأثیر قرار میدهد، رد میشود.
⬅️ تصور عمومی درباره باروری مردان این بود که کیفیت اسپرم تا سنین بالا ثابت باقی میماند. در نتیجه، جامعه پزشکی بیشتر هشدارها و مداخلات خود در زمینه سلامت باروری را به سمت زنان معطوف کرده بود و پروتکلهای انجماد تخمک را بعنوان راهکار ارائه میداد.
✒️اما حالا با یافتههای جدید داستان عوض شده است.
مطالعه نشان داد که مردان ۴۵ سال و بالاتر ممکن است سلامت کودک و بارداری را به خطر بیندازند.
شواهد علمی نشان میدهد که کیفیت اسپرم در مردان با افزایش سن بهطور قابل توجهی کاهش مییابد. فرآیند بازسازی مداوم اسپرم در بدن، باعث تجمع تدریجی جهشهای DNA در طول زمان میشود. این خطاهای ژنتیکی که در اسپرم مردان مسنتر دیده میشود، بر باروری تأثیر منفی میگذارد و ممکن است منجر به بروز نتایج نامطلوب در بارداری و همچنین مشکلات سلامتی در فرزندان شود.
پژوهشی که در سال ۲۰۲۵ انجام شد نشان داد که افزایش سن پدر، احتمال سقط جنین و بروز اختلالات رشد عصبی – از جمله اوتیسم – در کودکان را افزایش میدهد.
✅این مطالعه تأیید میکند که مردان نیز دارای یک بازه زمانی بیولوژیکی هستند که تواناییهای باروری آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. به همین دلیل، لازم است که سلامت باروری نه فقط زنان بلکه هر دو جنس، بهطور برابر مورد توجه قرار گیرد.
مردانی که پدر شدن را به تعویق میاندازند، با خطرات بیشتری ناشی از جهشهای ژنتیکی در اسپرم مواجه میشوند؛ خطراتی که مشابه مشکلات باروری زنان در سنین بالا هستند.
✒️هنوز به خاطر داریم گفته میشد و همچنان میشود دخترانی که تا به سن بلوغ رسیدند باید زود شوهر داده شوند تا مبادا تاریخ انقضای باروری آنها گذشته باشد. طبق این باور، دخترانی که ازدواج را به تعویق میانداختند، «ترشیده» یا «پیردختر» تعریف میشدند چون گمان میرفت در برابر اسپرمهای همیشه تازه و آماده مردان و حتی ازکارافتادهترین مردان، تخمکهای آنان زیادی از کار افتاده است.
این قضاوتها در مورد زنان عادی به نظر میرسد، اما امروز حتی با وجود یافتههای جدید، کلیشه برعکسِ این تصورات در خصوص مردان، خندهدار به نظر میرسد چون هنوز فاصله زیادی هست بین علم و فرهنگ.
✍️منابع:
✅https://timesofindia.indiatimes.com/life-style/health-fitness/health-news/not-just-women-men-too-have-a-biological-clock-that-starts-ticking-at-/articleshow/124402854.cms✅https://www.rutgers.edu/news/older-fathers-put-health-partners-unborn-children-risk-rutgers-study-finds✅https://www.aau.edu/research-scholarship/featured-research-topics/men-have-biological-clock-too-rutgers-study-finds✂️✂️ کانال توییتر زن روز را به دوستان خود و علاقمندان این حوزه معرفی کنید.
✂️✂️✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
20 October 2025 20:10
❤️ #سیمین_رجالی، نخستین استاد زن دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی فعلی) درگذشت.
#معرفی_زنان_تاثیر_گذار
✂️✂️✂️✂️✂️✂️
سکینه رجالی (زاده تیر ۱۳۱۳ در تهران) معروف به سیمین رجالی؛ روانشناس ایرانی-آمریکایی بود.
او نخستین استاد زن دانشگاه ملی ایران بوده است.
او در دوران شاهنشاهی پهلوی مدتی به عنوان دبیرکل سازمان زنان ایران منصوب شد و مدرسه عالی شمیران را تأسیس کرد. او پس از انقلاب ۱۳۵۷ به آمریکا مهاجرت کرد و به عنوان رئیس بیمارستانی در ایالت ویرجینیا مشغول به کار شد. او همچنین به علت خدماتش به عضویت بنیاد ملی علوم آمریکا درآمد.
✅او پس از دریافت مدرک دکترای روانشناسی از دانشگاه هایدلبرگ آلمان به ایران بازگشت و در این دانشگاه تازه تأسیس به دعوت دکتر علی شیخالاسلام موسس دانشگاه ملی ایران (دانشگاه شهید بهشتی کنونی) به تدریس روانشناسی مشغول شد.
به این ترتیب، وی نخستین استاد زن دانشگاه ملی ایران شد.
سیمین رجالی، به دعوت اشرف پهلوی در سال ۱۳۴۸ به عنوان دبیرکل سازمان زنان ایران منصوب شد و در آنجا تلاش کرد نخستین مراکز رفاه خانواده را با الگوبرداری از طرحی که سازمان ملل متحد مشوق آن بود در تمام ایران راهاندازی کند.
مراکزی که تلاش میکردند با آموزش سواد و حرفه به زنان، آنها را توانمند کنند. به گفته او در این دوره ۱۵۰ مرکز رفاه در نقاط مختلف ایران دایر شد.
🌸تاسیس مدرسه عالی شمیرانوی در همان دورانی که دبیرکل سازمان زنان ایران بود به کمبود متخصص در زمینه آموزش پیش دبستانی، مشاوره و رفاه خانواده پی برده و همین او را تشویق کرد که بعد از اتمام دوره دو ساله مسئولیت خود مقدمات تأسیس مدرسه عالی شمیران را فراهم کند. سرانجام با استفاده از کمکهای مالی و ارثیه خانوادگیاش و کسب مجوز از وزارت علوم، در سال ۱۳۵۲ مدرسه عالی شمیران را برای تربیت متخصص در سه رشته آموزش پیش دبستانی، مشاوره و رفاه خانواده تأسیس کرد.
مدرسه عالی شمیران پس از راه اندازی خیلی زود برای اختصاص بورسیه و معاوضه استاد و دانشجو با دانشگاههایی چون برکلی و سیراکیوز وارد مذاکره شده و تفاهم نامههای دوجانبه امضاء کرد. فارغ التحصیلان دورههای نخست این مرکز، از پیشگامان برنامهریزی علمی برای آموزش پیش دبستانی شدند.
✅سیمین رجالی بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران از سمت خود استعفا داد و همزمان با باز شدن فرودگاه مهرآباد برای زنان، از ایران خارج شد و چندی بعد با استفاده از امتیاز اعطای کارت سبز به نخبگان، مقیم آمریکا شد. مدرسه عالی شمیران نیز به عنوان یکی از دانشکدههای علوم انسانی زیرمجموعه دانشگاه علامه طباطبایی در آمد.
وی در آمریکا به عنوان رئیس بیمارستان و مرکز نگهداری افراد کمتوانذهنی شهر لینچبرگ، ویرجینیا مشغول به کار شد و به علت خدمات و تحولاتی که در این مرکز به وجود آورد به عضویت بنیاد ملی علوم آمریکا درآمد.
✒️کتاب خودزندگینامه او که نوشتن آن ۱۵ سال به طول کشیده، در سال ۲۰۱۴ به زبان انگلیسی منتشر شد. کتابی به نام "سمفونی زندگی" که سال گذشته به فارسی نبز ترجمه شدهاست.
▫️سیمین رجالی، چهارشنبه ۲۳ مهرماه، در سن ۹۱ سالگی در آمریکا درگذشت.
#زنان_تاثیر_گذار
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
20 October 2025 09:53
❤️ مانیفست زن ترنس
🖊نویسنده: جولیا سرانو
🖍برگردان: رها نبوتی
این مانیفست خواهان خاتمه فرافکنی مشکلات اجتماعی بر زنان ترنس و پایاندادن به تمسخر و انسانزدایی از آنان در همهجا است. برای اهداف این مانیفست، «زن ترنس» به هر فردی اطلاق میشود که در هنگام تولد، جنسیت مردانه به او اختصاص داده شده، اما خود را زن میداند و/یا بهعنوان زن زندگی میکند.
✅هیچ شرطی نباید بر واژه «زن ترنس» اعمال شود—نه براساس توانایی فرد در «زنانه جلوهکردن»، نه سطح هورمونهای او، و نه وضعیت اندام جنسیاش—چراکه بهراستی جنسیتزده است که هر زنی (چه ترنس و چه غیرترنس) را تنها به اعضای بدنش تقلیل دهیم یا از او بخواهیم که مطابق ایدهآلهای ظاهری تحمیلشده جامعه زندگی کند.
شاید هیچ اقلیت جنسیای بهاندازه زنان ترنس بد فهمیده و مورد حمله قرار نگرفته باشند.
بهعنوان یک گروه، ما بهطور سیستماتیک توسط نهادهای پزشکی و روانشناسی بیمارانگاری شدهایم، توسط رسانهها بزرگنمایی و تمسخر شدهایم، توسط سازمانهای جریان اصلی لزبین و گی، به حاشیه رانده شدهایم، توسط بخشهایی از جامعه فمینیستی نادیده گرفته شدهایم، و در موارد بسیار، قربانی خشونت مردانی شدهایم که احساس میکنند وجود ما بهنوعی مردانگی و دگرجنسگرایی آنان را به خطر میاندازد.
✅به جای آنکه فرصت داده شود خودمان درباره مسائلی که مستقیماً زندگی ما را تحت تأثیر قرار میدهند سخن بگوییم، با زنان ترنس بیشتر شبیه سوژههای تحقیقاتی رفتار میشود: دیگران ما را زیر میکروسکوپ خود قرار میدهند، زندگی ما را کالبدشکافی میکنند و انگیزهها و خواستههایی را به ما نسبت میدهند که نظریهها و برنامههای خودشان درباره جنسیت و گرایش جنسی را تأیید کند.
✒️دلیل اینکه زنان ترنس تا این حد مورد تمسخر و نفرت قرار میگیرند این است که ما بهطور منحصربهفرد در تقاطع چندین نوع پیشداوری دوگانه مبتنی بر جنسیت قرار داریم: ترنسهراسی، همسوجنسیتزدگی (cissexism) و زنستیزی.
🌸ترنسهراسی عبارت است از ترس غیرمنطقی، انزجار یا تبعیض علیه افرادی که هویت، ظاهر یا رفتارهای جنسیتیشان از هنجارهای اجتماعی تخطی میکند. درست همانطور که افراد همجنسگراستیز غالباً توسط گرایشهای سرکوبشده همجنسگرایانه خود هدایت میشوند، ترنسهراسی پیش از هرچیز بیانگر ناامنی شخص نسبت به اجبار در تطابق با ایدهآلهای فرهنگی جنسیتی است. این واقعیت که ترنسهراسی در جامعه ما چنین گسترده است، نشان میدهد که ما فشار فوقالعادهای بر افراد وارد میکنیم تا با تمام انتظارات، محدودیتها، پیشفرضها و امتیازاتی که با جنسی که در هنگام تولد به آنها نسبت داده شده تداعی میشود تطابق پیدا کنند
با اصرار بر اینکه جنسیت فرد ترنس «جعلی» است، افراد سعی دارند جنسیت خود را بهمثابه جنسیت «واقعی» یا «طبیعی» تأیید کنند.
این نوع تفکر بسیار سادهلوحانه است، زیرا یک حقیقت اساسی را نادیده میگیرد: ما هرروز درباره جنسیت دیگران دست به پیشفرض میزنیم، بدون اینکه هرگز گواهی تولد، کروموزومها، اندام جنسی، دستگاه تولیدمثل، اجتماعیشدن دوران کودکی یا جنس قانونی آنها را ببینیم.
🌸هیچ جنسیت «واقعی» وجود ندارد—تنها جنسیتی وجود دارد که خود آن را تجربه میکنیم و جنسیتی که دیگران را بر اساس آن درک میکنیم.⬅️همسوجنسیتزدگی، ترنسهراسی و همجنسگراهراسی اگرچه در عمل اغلب متفاوتاند، اما همگی ریشه در جنسیتزدگی تقابلی (oppositonal sexim) دارند: این باور که که زن و مرد مقولههایی صلب و متباین هستند و هرکدام مجموعهای منحصربهفرد و غیرهمپوشان از ویژگیها، تواناییها، استعدادها و خواستهها دارند.
پیروان این باور تلاش میکنند افرادی را که خارج از هنجارهای جنسیتی یا جنسی قرار میگیرند تنبیه کنند یا کوچک بشمرند، زیرا وجود ما تهدیدی برای این باور است که زنان و مردان جنسهای «مخالف» هستند.
#LGBTQ
#کوییر
#ترنس
#بدن_زن
#ترنسفوبیک
#ترنس_میساژن
#هویت_جنسیتی
✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
18 October 2025 20:56
📔Invisible Women
📔کتاب زنان نامرئی
افشای سوگیری داده ها در دنیایی طراحی شده برای مردان
🖋️کرولاین کریادو پرز
🖍️مترجم نرگس حسنلیکرولاین کریادو پرز در کتاب زنان نامرئی دست به یک افشاگری میزند. او از سوگیری دادههایی صحبت میکند که در دنیای طراحی شده برای مردان وجود دارند.
📕زنان نامرئی اثری جالب است که سوگیری دادهها در دنیایی طراحی شده برای مردان را افشا میکند. به نظر میرسد حتی در قرن بیست و یکم و در آرمانشهرهای فمینیستی هم همچنان به زنان به چشم جنس دوم نگاه میشود. یعنی همانطوری که دوبوار میگفت.
کرولاین کریادو پرز در کتاب زنان نامرئی به این موضوع میپردازد که چطور تمام برنامهریزیها و سیاستهای برنامهریزی بر اساس دادههایی اشتباه انجام میشود که فقط مردان و نیازهای آنان را در نظر میگیرد. بسیاری از دغدغهها که مختص زنان و مشکلات زنان است، توسط متخصصان برنامهریزی، نادیده گرفته میشوند.
✅از آنجا که دادههای زیادی جنسیت را در نظر نمی گیرند ، زیرا با مردان به عنوان پیش فرض و با زنان به عنوان یک نوع غیر معمول رفتار می کنند ، تعصب و تبعیض در سیستم های ما پنهان است. و زنان هزینههای هنگفتی را برای این تعصب در وقت، پول و اغلب با زندگی خود پرداخت میکنند.
این اثر جایزه کتاب علمی انجمن سلطنتی بریتانیا در سال ۲۰۱۹ و جایزه کتاب تجاری سال فایننشال تایمز را دریافت کرد.
✒️بخشی از کتاب زنان نامرئی: همه چیز با یک شوخی شروع شد. سال ۲۰۱۱ بود و مقامات شهر کارلسکوگا در سوئد با طرحی در راستای برابری جنسیتی روبهرو شده بودند که وادارشان میکرد از پشت یک عینک جنسیتی تمام سیاستهای خود را بازبینی کنند.
همانطور که سیاستهایشان یکی پس از دیگری زیر این ذرهبین بیرحم قرار میگرفت، یکی از مقامات بختبرگشته بهشوخی گفت حداقل برفروبی چیزی است که «جماعت جنسیتی» کاری به کارش ندارند.
از بخت بد او، این اظهارنظر، جماعت جنسیتی را به این فکر انداخت: آیا میشود برفروبی جنسیتزده باشد؟
#معرفی_کتاب
#کتاب_فمینیستی
🗂 منبع معرفی کتب مطالعات فمینیستی:📎https://www.instagram.com/feministbookcase?igsh=ZTBqdWJ2M3YzbGJ5🔮 feministbookcase ❤️ @
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
18 October 2025 08:42
❤️ در سوگ زنبودن!
🖍مریم رضایی
زنی کشته شد. باز هم زنی کشته شد. این بار هم زن بودن دلیل مرگ بود. این بار هم مردی با خیال راحت زنش را کشت.
در این جامعه مرد میداند حفرههای قانونی مجالی کافی برای رهاییاش فراهم خواهد کرد.
✒️ دیگر نمیتوانیم این را بیش از این پنهان کنیم که مرد اگر اثبات کند غیرتمند است چگونه اشک نظام حقوقی برایش جاری خواهد شد. نمیتوانیم تلاش مردان زنکش را در متقاعد کردن دادگاه بر ناشزه بودن مقتولۀ مستوره عادیسازی کنیم. حتی نمیتوانیم چیزی نگوییم.
چون زن بودن به یکی از پرریسکترین وضعیتهای زیستی در این سرزمین تبدیل شده است.
🔴مدتهاست که دیگر مهم نیست چه زنی و از چه طبقهای هستی، مرگ به دلیل زن بودن یکی از موارد پرتعداد قتل زنان در ایران است.
زنی که کشته شد سالها در گروهی دانشگاهی شاغل بود که از ابتدا برای آگاهی از شرایط زنان ایرانی به راه انداخته شد. در نهادی که نامش مطالعات زنان در خانواده بود. داستان درازی است در پس اینکه چطور رشتهای که ابتدا نامش مطالعات زنان بود و در همهٔ جهان هم همین نام را دارد در ایران نیاز به بومی شدن داشت و تبدیل شد به رشتهٔ زن در خانواده.
✅آخر در ایران، زن خارج از خانواده اساساً موجودیتی مستقل ندارد. این تشخیص اولیای امور در تغییر عنوان رشتهای است که حتی نام زن در آن بیمورد و غلط تلقی شده است. حالا زنی دقیقا در خانواده به قتل رسیده است؛ نه در خیابان، نه در اتفاقی غیرمنتظره، نه در حال پریدن از یک مانع، بلکه درست در لحظهای که در خانه اش در کنار شوهرش خوابیده، خفه شده است. اما عجیب این است که هیچکس، خصوصاً خانواده و پلیس، در مورد این قتل صحبتی نکردهاند؛ پلیس اعلام کرده که قتلی اعلام نشده و خانواده هم حاضر به صحبت نیست. پس زنان نه تنها در خانواده کشته میشوند و بهدست افراد خانواده بلکه خانواده به صدها دلیل در موردشان نمیتواند صحبت کند.
آنچه باعث میشود ما خبر کشته شدن این زن را بشنویم فقط به خاطر ده سال اشتغال او در جایی خارج از خانواده است.
بله، زن خارج از خانواده خطرناک است.
خبرِ همواره تازه این است: زنی در خانواده بهدست همسرش به قتل رسید. این خبر یک اتفاق تازه نیست. سالهاست که ما با خبر کشته شدن زنانی مواجهیم که در خلأ قانونی برای توقف خشونت علیه زنان، جان عزیزشان را به سادگی ازدست میدهند. اما در این میان، بین تقلایی که زنان برای طرح یک روال قانونی درست در حمایت از جان خود در این جامعه دارند، تمام دغدغهٔ قانونگذاران، حذف نام زن و جایگزینی کلمهٔ خانواده و بی اثر کردن مواد قانونی است که امید میرفت روزی جان زنی را نجات بدهد.
باید بار دیگر به این نقطهٔ عجیب کشاکش در مورد قانون خانواده بازگردیم: جنگ بیپایان قانونگذاران با طرح لایحهای بسیار ساده و اولیهٔ خشونت علیه زنان با وجود این آمار عجیب زنکشی در کشور چه دلیل و مدعایی را یدک میکشد؟
#زن_کشی
▫️زنان امروز
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
16 October 2025 19:38
😀🎬 تمامی فیلمهای فمینیستی کانال جامعهشناسی زن روز به همراه تحلیل آنها به کانال زیر انتقال یافتند.
🔗
/channel/+pJ5JKb7UcYEyYmQ0
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
15 October 2025 20:43
✉️ #گزیده
✍ مردی که مدت کوتاهی با او قرار میگذاشتم، میکوشید در بحثهایش با من، با گفتن این حرف پیروز شود که "ایدئولوژی کورم کرده است."
میگفت من نمیتوانم دید عینی یا منطقی، به دنیا داشته باشم، چون فمینیستم و هرچیزی را از پشت عینک فمینیسم میبینم.
وقتی اشاره کردم که این برای او هم صدق میکند (او خودش را اختیارباور میدانست) درنگ کرد. نه. این باور دقیقاً عینی و طبق عقل سلیم بود؛ همان «حقیقت مطلقی» که دوبووار میگفت.
✒️برای آن مرد، شیوهٔ نگریستنش به دنیا جهانشمول بود، درحالیکه فمینیسم-نگریستن به جهان از چشماندازی زنانه- خاص بود؛ ایدئولوژیک بود.#فمینیسم
#فمینیست
📚invisible women
👤Caroline Emma Criado Perez
📚زنان نامرئی
👤#کرولاین_کریادو_پرز
🗂 منبع گزیدههای فمینیستی:🔮 lnstagram.com/excerpt_from_feminism
❤️ @
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
15 October 2025 10:22
❤️ چرا زنان مستقل و تحصیلکرده هم در رابطهی خشونتآمیز میمانند؟
🖍مریم حسینخواه
در سراسر دنیا، به ویژه در جوامع مردسالار و محافظهکار، زنان بسیاری در روابط خشونتآمیز با همسر یا شریک زندگی خود گرفتار ماندهاند. دلایل اصلی این گرفتاری چیست، و چه راههایی برای رهایی زنان از چرخهی خشونت در روابط عاشقانه یا زناشویی وجود دارد؟
🔴داشتن پول و حمایتهای اجتماعی و قانونی شرایط ضروری و اولیهای هستند که میتوانند به زنان برای ترک یک رابطهی خشونتآمیز جرأت و قدرت بدهند، اما این تمام ماجرا نیست.
امید به بهبود شرایط، و تصمیمگیری بر اساس سیستم جایزهگیری در چرخهی خشونت، از دیگر دلایلی است که زنان را در یک رابطهی خشونتآمیز نگه میدارد.
در اغلب موارد، مردان آزارگر، و به خصوص مردانی که آزارهای روانی اعمال میکنند یک دورهی ماه عسل دارند که در آن همه چیز خوب است. بعد از آن، مرد شروع به بهانهگیری و آزار دادن میکند و سپس حملهای که میتواند فیزیکی یا روانی باشد شروع میشود. بعد از آن، دوباره مرد معذرتخواهی میکند و گل و هدیه میدهد و ماه عسل دوباره تکرار میشود.
معذرتخواهی و هدیه دادن و این ماه عسلها یک جایزه است.
«با هر جایزهای این امید برای زنِ خشونتدیده به وجود میآید که حتماً اوضاع درست خواهد شد. در واقع، هربار وقتی آخرِ این چرخه به معذرتخواهی و اقرار مرد به اشتباهاش ختم میشود، زن به صورت روانی و ناخودآگاه در رابطه باقی میماند تا این جایزه را بگیرد، و این امید را دارد که اگر مرد یک بار فهمید که اشتباه کرده، پس ممکن است یک روزی واقعاً بفهمد که رفتارش کلاً اشتباه بوده و دیگر آن را تکرار نکند.»
✅گاهی نیز زنان میخواهند آن قدر در رابطهی خشونتآمیز بمانند تا مرد آزارگر را تغییر دهند و او را متوجه کنند که چهطور مرتکب خشونت شده و به آنان آسیب زده است.عادی شدن خشونت و طبیعی دانستن آن یکی دیگر از مواردی است که زنان آزاردیده را، با هر پیشینه و وضعیتی، در یک رابطهی آزاردهنده نگاه میدارد.
اگر جامعه به جای آگاهی دادن دربارهی خشونت و به ویژه خشونتهای روانی، آنها را کوچک بشمارد، توجیه کند، یا از آنها چشمپوشی کند، فرد خشونتدیده نمیتواند عادی نبودن روابط خشونتآمیز و به خصوص خشونتهای روانی را به راحتی تشخیص دهد، و سختتر میتواند از چنین روابطی خارج شود.
✒️نداشتن الگویی مناسب برای مواجهه با رفتار آزاردهنده از دیگر موانعی است که زنان را پشت خندق روابط خشونتآمیز نگه میدارد. خشونت خانگی، و به ویژه خشونتهای روانی که نمود بیرونی ندارند، در بسیاری از جوامع امری خصوصی به شمار میرود و زنان کمی هستند که دربارهی تجربهی خود از تحمل کردن خشونتها و نحوهی بیرون آمدن از چنبرهی آن علناً صحبت کنند.
#خشونت_خانگی
#خشونت_علیه_زنان
✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
14 October 2025 12:37
📢 امروز آغاز خواهد شد
❤️ مدرسه فمینیستی زن روز برگزار میکند:
📣 دوره آنلاین: «بدن زنان در سینما»
📌 با تحلیلگری: طاهره جورکش
🔴«بازنمایی بدن زنانه در سینما: تقاطع تجربههای زیستی از قاعدگی تا نژاد، مادری و پیری»
🗒تحلیلی فمینیستی و اجتماعی از بازنمایی بدن زن در سینما
✔️ دربارهی دوره:
در این دورهی ششجلسهای، به بازنمایی «بدن زن» در سینما از زاویهی دید نظریههای فمینیستی، جامعهشناسی جنسیت و مطالعات بدن میپردازیم. با مرور فیلمهای شاخص و تحلیل آنها، درک عمیقتری از مفاهیمی چون میل، عاملیت، زیبایی، بارداری، پیری و تقاطعهای نژادی و جنسیتی بهدست خواهیم آورد.
🗯 ساختار دوره:
• تعداد جلسات: ۶
• مدت هر جلسه: ۱.۵ تا ۲ ساعت
• رویکرد تحلیلی: نظریههای فمینیستی، مطالعات بدن، جامعهشناسی جنسیت
📘 اهداف دوره:
• شناخت بازنمایی بدن زن در تاریخ سینما
• آشنایی با مفاهیم نظری کلیدی
• تحلیل انتقادی فیلمها از منظر میل، قدرت، سرکوب و مقاومت
📌 سرفصل جلسات:
جلسه ۱: کشف بدن و عاملیت، قدرت زنان در سکسوالیته
جلسه ۲: بدن، نژاد و تقاطعها
جلسه ۳: انتظارات از بدن
جلسه ۴: بدن و قاعدگی
جلسه ۵: بدن زن در بارداری و مادری
جلسه ۶: بیماری، پیری و بدن زن
🕒 زمان برگزاری:
🔴زمان برگزاری این دوره به سهشنبهها تغییر پیدا کرد
• سهشنبهها، ساعت ۱۸:۰۰ به وقت ایران
• محل برگزاری: پلتفرم آنلاین اسکایروم
📞جهت ثبتنام به آیدی زیر در تلگرام پیام دهید:
▶️ @
▶️ @
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
13 October 2025 16:42
❤️ چرا نباید زنان با پوشش اختیاری را بعنوان زیباترکننده دنیا تحسین کرد؟
برخورداری از حق انتخاب پوشش زن، زمانی مشروط به "زیبایی" میشود که تعریف زن، صرفاً بدنی باشد برای عرضه و لذت بصری مردان. در این معادلات، اگر چهره زن، دنیای مردان را زیباتر نکند، باید حذف و نامرئی شود.
مبارزه برای حق انتخاب پوشش زنان، جهت تقویت کلیشههای زیبایی، چشمنوازی و تزیین دنیای مردان نیست اتفاقا برعکس، این جنبشی است برای برهم زدن اصل مذکر.
✒️بدنهایی که در استانداردهای زیبایی شما نمیگنجند، ملزم به حذف نیستند، این دیدگاه زنستیز کالاانگارانه شماست که ملزم به حذف است.
چشمان شماست که باید به دیدن بدنهای طبیعی و سیر روال عادی سن زنان عادت کند.
در پاسخ به کسانی که در تمجید از پوششهای اختیاری زنان جمله «ممنون که دنیا رو زیباتر کردید» بکار میبرند: ما مسئول زیباسازی دنیا نیستیم، ما زیبایی به دنیا بدهکار نیستیم، بلکه ما طلبکاریم بابت حق مسلممان که با ارزشهای مردمحور دستکاری و مصادره میشود.
جنبشی که با هدف رهاندن زن از زنجیرهایش در حال تکثیر است، نمیتواند حامل زنجیری دیگر به پای زن باشد.
✅کشف حجاب زن، معادل با کشف زیبایی نیست؛ بلکه به معنای پردهبرداشتن از حقیقت زن است، روبهرو شدن با حقیقت بدنهای زنانه با وجود همه تفاوتهای آنان که سالیان طولانی در اسطوره و داستانسراییهای مردان، تحریف شده و به شکل دلخواه آنان تجسم و تحمیل شده است.
🖊پرستو فرخی
✂️✂️ کانال توییتر زن روز را به دوستان خود و علاقمندان این حوزه معرفی کنید.
✂️✂️✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
12 October 2025 20:31
❤️ ۱۲ اکتبر سالروز درگذشت #مارگریت_ای_نایت؛ مشهورترین مخترع زن قرن نوزدهم، معروف به توماس ادیسون مونث مخترع دستگاه پاکتسازی
✅#معرفی_زنان_تاثیر_گذار
〰️〰️〰️〰️〰️〰️
مارگریت ای. نایت (انگلیسی: Margaret E. Knight؛ ۱۴ فوریه ۱۸۳۸ – ۱۲ اکتبر ۱۹۱۴) مخترع، و کارآفرین اهل ایالات متحده آمریکا بود.
عمده شهرت او به دلیل اختراع پاکت کاغذی است. او را «مشهورترین مخترع زن سده ۱۹ میلادی» و «ادیسون زن» مینامند.
او در ۱۴ فوریه ۱۸۳۸ در شهر یورک ایالت (مین) بهدنیا آمد. پس از مرگ پدرش در جوانی او به منچستر، نیوهمپشایر نقل مکان کرد. او تحصیلات مقدماتی را کسب کرد اما برای کار به همراه خانواده، تحصیل را نیمهتمام گذاشت. در ۱۲ سالگی شاهد حادثهای برای یک کارگر بود و پس از آن، طی چند هفته ترمز ایمنی خودکاری اختراع کرد که به محض برخورد با مانع، دستگاه را از کار بیندازد. مشکلاتی که برای سلامتی او پیش آمد، او را از ادامه کار در کارخانه پنبه بازداشت.
✅نایت در ۱۸۶۷ به اسپرینگفیلد، ماساچوست رفت و در کارخانه پاکتسازی کلمبیا استخدام شد. او در ۱۸۶۸ ماشینی اختراع کرد که کاغذ را تا میکرد و چسب میزد تا پاکت کاغذی با کف چهارگوش بسازد؛ پاکتهایی که برای خرید کنندگان امروزی از فروشگاهها، آشناست. او مدلی چوبی از دستگاه ساخت اما برای ثبت اختراعش، نیاز به مدل فلزی داشت.
🔴زمانی که وی تلاش داشت نمونهای فلزی از دستگاه خود ساخته و آن را به ثبت برساند، متوجه شد که مردی به نام چارلز آنان که چند ماه قبل دستگاه او را دیده بود، ایده و طراحی دستگاه او را به سرقت برده است.
وقتی نایت به این موضوع اعتراض کرد، او ادعا کرد که هیچ زنی نمیتواند چنین دستگاه پیچیدهای را بسازد و به همین دلیل او ایده ساخت این دستگاه را ندزدیده و متعلق به خود اوست. اما نایت از یادداشتها و طراحیهایی که قبلا کرده بود برای اثبات ادعای خود استفاده کرد و به این ترتیب در سال ۱۸۷۱ امتیاز ثبت این اختراع را بهدست آورد، البته این اولین اختراع نایت نبود زیرا وی در سن ۱۲ سالگی نیز یک دستگاه استاپ موشن ساخته بود که در صورت گیر افتادن چیزی در ماشینهای صنعتی بهصورت خودکار فعالیت آنها را متوقف میکرد و به این ترتیب میتوانست از صدمات بسیاری که به کارگران هنگام کار با این دستگاهها وارد میشد، جلوگیری کند. در نهایت نایت بیش از ۲۰ اختراع مهم را به ثبت رساند.
🟡نایت هیچگاه ازدواج نکرد و در ۱۲ اکتبر ۱۹۱۴ در ۷۶ سالگی درگذشت.
پلاکی نصبشده در فرامینگهام، ماساچوست او را «اولین زنی که گواهی ثبت اختراع به نامش ثبت بود» و دارنده ۸۷ گواهی ثبت اختراع در آمریکا معرفی کردهاست.
البته نایت اولین زن دارای گواهی ثبت اختراع نبود و مری کیس و هانا اسلاتر نیز چنین افتخاری را کسب کردهاند.
📌نام او در سال ۲۰۰۶ در تالار ملی مشاهیر مخترع ثبت شد. ماشین پاکتسازی اولیه او در مؤسسه اسمیتسونین در واشینگتن دی. سی قرار دارد
#زنان_تاثیر_گذار
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
11 October 2025 20:24
📆 ۱۷ مهر سالروز درگذشت بدری تیمورتاش بود؛
🔴نخستین دندانپزشک زن ایران، نخستين زنی كه در جهان به رياست دانشكده دندانپزشكی رسيد و نامش در ميان زنان نامی دندانپزشكی جهان ثبت شده است.
✅ #معرفی_زنان_تاثیر_گذار
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#بدرالزمان_تیمورتاش در سال ۱۲۸۷ شمسی در خراسان متولد شده است. کودکیاش را در روستای کوچک نردین میامی در شرق استان سمنان امروزی و در قلب ولایت خراسان سابق گذراند. پدرش «کریمداد نردینی بجنوردی» از زمینداران بزرگ خراسان بود.
بدری در سه سالگی به همراه خانواده راهی تهران شد؛ تحصیلاتش را در مدرسه ژاندارک به پایان رساند و سپس برای ادامه تحصیلات به اروپا فرستاده شد.
بدرالزمان به اروپا رفت و تحصیلاتش را در رشته دندانپزشکی در بروکسل و پاریس آغاز کرد. دوره دندانپزشکی را در بروکسل به اتمام رساند و مدرک تخصصش را در بیماریهای مخاط دهان از پاریس گرفت. به گفته خودش برای رفتن به کنگو و کار در آن کشور دوره طب ممالک حارهای را نیز گذراند اما به دلیل عدم موافقت خانواده به ایران بازگشت.
در آن زمان در سراسر ايران تنها سه دندانپزشك بودند كه پيشتر در دربار قاجار كار میكردند. وی با ديدن نابسامانیهای بهداشت دهان و دندان در مشهد میگفت: «كاری میكنم كه اينجا مانند بلژيك شود.»
همچنین درمانگاهی را برای دندانپزشکی در بیمارستان کنونی امام رضای مشهد بنیان نهاد. به دلیل نبود دانشکده دندانپزشکی به تهران رفت و پس از قبولی در آزمون دانشیاری پزشکی با همت وی دانشکده دندانپزشکی تهران (پیش از آن مدرسه دندانسازی برای فراگیری علم دندانپزشکی وجود داشت) تاسیس شد. او همچنین بعدها اقدام به تاسیس دانشکده دندانپزشکی در دانشگاه مشهد نیز کرد و پس از سالها خدمت و دریافت سمت استادی و نوشتن کتاب و جزوه در حوزه بیماریهای دهان، بازنشسته شد.
✒️شهاب تیمورتاش میگوید: «بدری به دو اصل بسیار معروف بود یکی نخستین زن دندانپزشک ایرانی و دوم، برادر وی عبدالحسین تیمورتاش نیز اولین وزیر دربار پهلوی و این اقدامات باعث شد تا در نهایت سالن آمفی تئاتر و کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی مشهد به نام وی نامگذاری شود»
هماکنون کتابخانه دانشکده دندانپزشکی مشهد که با کتابهای اهدایی بدری تیمورتاش شروع به کار کرد، به نام وی مزین است.
▫️بدرالزمان تیمورتاش در سال ۱۳۶۸ بازنشسته شد و تا پایان عمر ازدواج نکرد و از او چند کتاب، نامی بر سردر کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، وجود دارد.
✅او هرچند ازدواج نكرد و فرزندی نداشت، شاگردان برجسته بسياری را پرورش داد و حمایت مالی کرد. شاگردانی كه او را "مادر" میخواندند و او آنها را "نورچشم" خطاب میكرد.
🔸سرانجام بدرالزمان تیمور تاش با بیش از ٨٠ سال سن و روحیهی خستگیناپذیرش در هفدهم مهرماه سال ۱۳۷۴ (۱۹۹۵ میلادی) درگذشت و در بلوک ۱۳۹ صحن آزادی واقع در حرم امام رضا به خاک سپرده شد
#زنان_تاثیر_گذار
✈️ @
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
24 October 2025 16:28
❤️ مدرسه فمینیستی زن روز برگزار میکند:
📝 دوره معرفتشناسی فمینیستی موضعی (دیدگاه، نقطهنظر)
📝 Feminist Standpoint Epistemology
💡مدرس: دکتر سارا قزلباش
📋 دربارهی دوره:
✒️رویکرد معرفتشناسی فمینیستی موضعی که ریشههایی در مارکسیسم و فلسفه علوم اجتماعی فمینیستی دارد، استدلال میکند که دانش و معرفت به طور بنیادی تحت تأثیر موضع (نقطه نظر؛ دیدگاه) اجتماعی و سیاسی شخص قرار میگیرد.
گروههای حاشیهنشین یا فرودست (به ویژه زنان)، به دلیل تجربیات زیسته و مبارزاتشان در برابر نظامهای ستمگر، میتوانند به بینشهای منحصر به فرد و نقادانهتری نسبت به گروههای مسلط (مانند مردان سفیدپوست طبقهی متوسط) دست یابند.
تجربه حاشیهنشینی یا تحت ستم بودن، میتواند یک «امتیاز معرفتی» (epistemic advantage) ایجاد کند. کسانی که از موضع فرودست نگاه میکنند، میتوانند سوگیریها و نادیدهانگاریهایی را در دانش مسلط ببینند که برای افراد در موضع قدرت پنهان میماند. این دوره درباره چنین دیدگاهی بحث میکند.
✅ ۴ جلسه
✅ آغاز دوره: ۱۳ آبانماه
🎹سهشنبهها ساعت ۱۸ به وقت ایران
🎹محل برگزاری: پلتفرم آنلاین اسکایروم😀جهت ثبتنام به آیدی زیر در تلگرام پیام دهید:
✈️ @
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
23 October 2025 18:10
📹 اینجا صندلیها خالیست
🎭#تحلیل_فیلم
🖍نزهت بادی
شهلا ریاحی در سال ۱۳۳۵ فیلم مرجان را بر اساس فیلمنامهای از منوچهر کیمرام تهیه میکند و خودش نیز نقش اصلی زن را در کنار محمدعلی جعفری در فیلم بازی میکند و احمد شیرازی فیلمبرداری و دکوپاژ کار را بر عهده میگیرد.
در تاریخ سینمای ایران از شهلا ریاحی به عنوان اولین فیلمساز زن یاد میکنند اما پژوهشگران سینمایی فیلم را محصول کارگردانی جمعی میدانند و در تیتراژ فیلم نیز نامی از کارگردان نوشته نشده است.
بنابراین برخلاف آنچه به اشتباه جا افتاده است، شهلا ریاحی اولین زن تهیهکننده در تاریخ سینمای ایران است و عنوان اولین زن فیلمساز به کبری سعیدی (شهرزاد) تعلق دارد.
✅کبری سعیدی بزرگ شده در محله راه آهن تهران است که وقتی پدرش قهوه خانه اش را در قمار میبازد، از چهارده سالگی به طور پنهانی و با اسم مستعار شروع به رقص در کافههای لاله زار میکند تا خرج خانوادهاش را در بیاورد.
خیلی زود پایش به سالنهای تئاتر باز میشود و قدم به دنیای سینما میگذارد. با گروه سینمای آزاد که سینمای هنری در برابر فیلمفارسی است، رفتوآمد میکند، شعر میگوید، داستان کوتاه مینویسد، فیلم کوتاه میسازد، عضو کانون نویسندگان ایران میشود و اولین فیلم بلند داستانی به نام مریم و مانی با تمرکز بر شخصیت یک زن روزنامهنگار را میسازد.
✒️اما همواره به خاطر اینکه رقصنده کافه ها و فیلم ها بوده، همچون غریبهای تکافتاده از جامعه ادبی و سینمایی رانده میشود. در حالی که بخش مهمی از سینمای پیش از انقلاب به رقص زنان تعلق دارد و یکی از عوامل جذابیت و فروش فیلم ها بوده است.اما رقص در جامعه و سینمای ایران همواره به عنوان امری مبتذل پیش پا افتاده و بدنام تلقی شده و هنوز هم نسبت دادن عنوان رقاصه به زنی در راستای تحقیر اوست.
🌸کبری سعیدی در سال ۱۳۵۲ با کنارهگیری از بازیگری علیه کلیشه زن رقاصه از خودش شورش میکند و میکوشد با فیلمسازی مسیر تازهای در پیش بگیرد اما با وقوع انقلاب او نیز دچار همانسرنوشت تلخ بسیاری از زنان سینماگر پیش از انقلاب میشود.
در سینمای مردسالار ایران، جایی برای اولین زن فیلمسازی که با جسارت و جاهطلبی، مسیر تازهای را به روی خود و زنان پس از خود گشود وجود ندارد.
🌸با مروری بر سرگذشت کبری سعیدی در مستند شیوا سنجری میبینیم که چطور زنی را به ابژه جنسی برای چشمچرانی مردانه بدل میکنند و بعد داغ ننگ بر تن او میزنند و او را از همه جا میرانند.
▫️
کایه دو فمینیسم#بدن_زن
#زنان_سینما
#معرفی_فیلم
#مستند_فمینیستی
#فیلم_فمینیستی
📹 مستند اینجا صندلیها خالیست را اینجا تماشا کنید.❤️ @
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
21 October 2025 21:31
🗓۲۹ مهرماه سالروز درگذشت مهرانگیز دولتشاهی؛ نخستین سفیر زن ایرانی، نویسنده، نماینده مجلس و فعال حقوق زنان ایرانی،
📌#معرفی_زنان_تاثیر_گذار
✅✅✅✅✅
⬅️#مهرانگیز_دولتشاهی
(زاده سال ۱۲۹۶ اصفهان -- درگذشته ۲۹ مهر ۱۳۸۷ فرانسه) دیپلمات ایرانی، سفیر ایران در دانمارک، سه دوره نماینده مجلس شورای ملی و فعال حقوق زنان بود.
او از نخستین گروه زنان راهیافته به مجلس شورای ملی و نخستین زن سفیر در تاریخ معاصر ایران بود.
مهرانگیز دولتشاهی تحصیلات دانشگاهی خود را در آلمان گذراند. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه هومبولت برلین دریافت کرد و موفق به کسب مدرک دکترا در رشتهٔ علوم اجتماعی از دانشگاه هایدلبرگ شد.
وی بخش عمدهای از عمرش را صرف بهبود امور زنان کرد.
در سال ۱۳۲۵ در سازمان خدمات اجتماعی و انجمن حمایت از زندانیان مشغول بهکار شد. پیش از سفر کاری به دانمارک، «جمعیت راه نو» را تاسیس کرده بود که در جهت احقاق حقوق زنان ایرانی فعالیت میکرد.
🌸وی یکی از مبتکران قانون حمایت خانواده بود که حق طلاق را برای زنان بهرسمیت میشناخت و اختیار همسر دوم برای مرد را، منوط به اجازه همسر اول میکرد.کتاب جامعه، دولت و جنبش زنان ایران از آخرین نوشتههای اوست.
دولتشاهی به مدت سه دوره بهعنوان نماینده کرمانشاه در مجلس شورای ملی حضور داشت.
در زمان عباسعلی خلعتبری در وزارت امور خارجه ایران (۱۳۵۴) از وی برای تصدی سفارت ایران در دانمارک دعوت شد و بهعنوان اولین سفیر زن عازم سفارت ایران در دانمارک شد و تا زمان شروع انقلاب ۱۳۵۷ به این ماموریت ادامه داد.
مهرانگیز دولتشاهی در سال ۱۹۹۷ بهعنوان زن سال بنیاد مطالعات زنان ایران در ایالات متحده آمریکا معرفی شد.
#زنان_تاثیر_گذار
❤️ @
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
21 October 2025 10:34
❤️ مروری بر پژوهش: «فهم از زنانگی بهنجار در دانشگاه ایرانی؛ مطالعه موردی دختران دانشجو»
🖍خدیجه کشاورز، فاطمه موسوی ویایه
در این پژوهش تمرکز اصلی بر فهم دختران دانشجو از مناسبات جنسیتی آشکار و ضمنی در محیط دانشگاه است و ابعاد مختلف مرتبط با زندگی دانشجویی شامل تجربه دختران از کلاس درس و تعامل با استادان، تعامل با بروکراسی دانشگاه، مشارکت در حیات انجمنی و تعامل با دانشجویان پسر مطالعه شد.
🔴مشارکتکنندگان بهویژه در دانشگاههای خارج از مرکز اذعان میکردند با وجود معدود اساتید انگیزه بخش، رویکرد کلی اساتید نادیده گرفتن توانمندی دختران در کلاس درس است.
بر اساس گفتههای دانشجویان دختر، اساتید در کلاس درس به دانشجویان پسر پر و بال میدادند، آنان را در کارهای پژوهشی به کار میگرفتند، به عنوان استاد حل تمرین انتخاب میکردند و در محیط خارج از کلاس با آنان روابط دوستانه برقرار میکردند.
✅تعدادی از اساتید به خصوص در دانشکدههای فنی، دختران را بابت تحصیل در رشتههای فنی و نبود بازار کار برایشان سرزنش میکردند. تعامل با استاد در خارج از کلاس درس بهخصوص در دانشگاههای با فرهنگ محافظهکارانه چالشبرانگیز و گاه با سوءاستفاده استاد همراه است.
دانشجویان مشارکتکننده بهویژه در دانشگاههای با فرهنگ محافظهکارانه از اشباع برنامههای فرهنگی ایدئولوژیک - مذهبی و سانسور برنامههای دانشجویی گلایه میکردند. همانگونه که انتظار میرود در این دانشگاهها، سختگیری حراست در تحمیل پوشش مورد تایید نظام فرهنگی و سیاسی رسمی و کنترل تعاملات دانشجویان، بیشتر است. این شکل از کنترل بر روی دختران دانشجو، احساس تحت نظارت بودن دائمی را به آنان القا کرده و فشار روانی شدیدی بر آنان وارد میکند.
به رسمیت شناخته نشدن سبک و شیوه زندگی دانشجویان دختر، بازتولید فقدان حق انتخاب پوشش و تاکید بر رفتار شایسته و عفیفانه (زنانگی بهنجار) در جامعه مردسالار است.
دادههای حاصل از گفتگو با فعالان انجمنهای دانشجویی نشان میدهد همچنان موقعیت فرودست زنانه در تشکلهای مختلف بازتولید میشود و زنان در تعاملات تشکلی موقعیت حاشیهای دارند. البته جنسیتزدگی در تشکلهای مذهبی سیاسی نزدیک به حاکمیت بیشتر است و سلطه این نوع تشکلها در دانشگاههای محافظهکار قدرتمندتر است.
در سالهای اخیر دختران دانشجو به فعالیت اجتماعی علاقمندتر و نسبت به حقوق زنان آگاهتر هستند در حالیکه جو امنیتی در دانشگاهها شدیدتر و حیات انجمنی محدودتر شده است. سیاست فرهنگی رسمی بر تفکیک جنسیتی تاکید دارد؛ از این رو نقش دانشگاه برای تعامل جنسیتی امن بهخصوص در دانشگاههای محافظهکار مخدوش میشود و دانشجویان برای همرنگ شدن با هنجارهای رسمی تحت فشار بیشتری قرار میگیرند که برای آنها نارضایتی و سرخوردگی فراهم میکند.
میتوان گفت تحصیل در دانشگاه با هنجارهای محافظهکارانه بهطور متناقضی افراد را جامعهپذیر میکند؛ از سویی استقلال، برنامهریزی برای آینده، افزایش تعاملات اجتماعی و در پی آن افزایش اعتماد بهنفس را به دختران میدهد، اما درکنار آن، فرودستی زن و فرادستی مرد در بسیاری از زمینهها طبیعی انگاشته میشود.
⬅️در این فضا، زیبایی و اهمیت به ظاهر و داشتن سرمایه جنسی زنان تحسین میشود، در عینحال که انتظار میرود عاملیت جنسی نداشته باشند. از زنان انتظار میرود صفات شایسته مانند فروتنی، منعطف بودن و در حاشیه ماندن را دارا باشند و با پوشش مناسب، شئونات اجتماعی را رعایت کنند. در کنار آن مراتب تحصیلی خود را با موفقیت به پایان برسانند و از تحصیلات، پرستیژ اجتماعی کسب کنند. در عین حال اولویت زندگی آنان تشکیل خانواده و تداوم نقشهای جنسیتی مادری و خانهداری باشد.
🔸میتوان گفت نظام رسمی دانشگاهی در ایران امکان بازاندیشی انتقادی در هنجارهای جنسیتی را کمتر فراهم میکند و مناسبات صریح و ضمنی در کلاس درس، تعامل با استاد، تعامل با بروکراسی و انضباطبخش دانشگاه به نحوی است که آگاهانه یا ناخواسته زنانگی سازگار به تعبیر کانل را مطلوب میداند.
🌸در دانشگاهها و دانشکدههای با فرهنگ محافظهکارانه الگوی زنانگی سازگار تکریم میشود. اما در دانشگاههایی با هنجارهای مداراگر، زنانگی تلفیقی مورد تشویق قرار میگیرد. نظام دانشگاهی هماهنگ با سیاست فرهنگی رسمی به نحوی صورتبندی شده که زنانگی مقاومتپیشه را طرد میکند و به حاشیه میراند. 🖇مقاله کامل پیوست شده است.
#زنان_دانشجو
#تبعیض_جنسیتی
▫️@fIran
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
20 October 2025 16:44
🎧 #فایل_صوتی
🎧 دشواریِ تشکیل سوژه زنانه خودمختار
🎤دکتر سیمین کاظمی
✅از انقلاب مشروطه که انسان ایرانی به موجب متمم قانون اساسی به عنوان سوژه حقوقی مطرح شد تا به امروز سوژه زنانه به شکلی مستقل در اندیشه و سپهر سیاسی و اجتماعی ایران شناسایی نشده و نفع شخصی و خودمحوری برای زنان به سود پایداری خانواده تقبیح و طرد شده است.
حقوق فردی و مطالبات اجتماعی و اقتصادی زنان با ارجاع به نقش خانوادگی آنها یعنی زایش و مراقبت، غیرضروری تلقی و سلب شده است.
از این رو میتوان گفت زن ایرانی در گفتمان رسمی سوژه خودمختار نیست و به میانجی خانواده است که تنها هویتی از او با مشخصات اطاعت، ایثار و وابستگی مجال ظهور مییابد.
✒️در این جستار ابتدا به موانع شکلگیری سوژه زنانه خودمختار و مستقل در ایران میپردازم و بعد با اتکا به مفهوم خشونت نمادین میکوشم نقش علوم اجتماعی ایرانی در بازتولید گفتمان «زن در خانواده» و برساخت زن به مثابه «انسان خانواده» یا Homo familicus را نشان دهم.
✅چگونه این همدستی علوم اجتماعی با گفتمان رسمی، مانع از تشکیل سوژه زنانه خودمختار و صاحبِ حق می شود؟
#سوژگی_زنان
#تاریخ_زنان
✈️ @
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
19 October 2025 10:32
❤️ شاهدانِ شاهدانِ شاهد
✍️دربارۀ عکس زنان صوفیِ ساوجبلاغ در عصر قاجاریه
🖍اشکان شریعت
تماشای «عکس زنان صوفیِ ساوجبلاغ در عصر قاجاریه»۱ از کجا آغاز میشود؟ عکس «آنها» که شاید اولین بار است مقابل دوربین عکاسی — این غریبۀ «نا»جنسِ تازهواردِ سرکشِ چشمچران — ایستادهاند از کجا ما را به خود میخواند؟ چطور ما را به تماشا دعوت میکند؟
بیایید به دخترک شاهد نگاه کنیم، او که دیگر شاهدان را به شهادت میگیرد. ما به شاهدان نگاه میکنیم که برخی تار شدهاند، برخی مکدرند، برخی به ما خیرهاند تا به آنها بپیوندیم: «آنها» که محو و مکدر و «نا»خیرهاند. به گمانم لحظۀ تماشای عکس زنان صوفی ساوجبلاغ از همینجا آغاز میشود: شاهدانْ ما را به شهادت میگیرند که به «حاضرترین غایبِ» میانشان بنگریم: به زنی که تمام این «لحظه» از آنِ اوست، زنی که غایبترین حاضرانِ همین لحظه است: زنی درازکشیده به پهلو، بیهوش، رو به ما، با دستانی نیمهگشوده که نه ما، پنداری همان کودک مبهوتِ آن سوی تصویر را فرامیخواند.
تصویر لحظۀ وصلِ زن صوفی در حلقۀ زنان صوفی سندی است یکه، سیاسی و تاریخی که مثل بسیاری از اسناد دیگر به محاق رفته است.
بر همین مبنا، مروری کوتاه بر مرئی شدن زنان در عرصهای که اساساً «دنیاگریز» و در نتیجه اغلب «زنگریز» و «زنستیز» است، میتواند خوانش عمیقتری از این «عکس» (که دیگر از حالت «ناپیام» خارج شده) به ما بدهد.
هرچند که ظهور تصوف را باید در قرون ابتدایی هجری و عصر کمال آن را در قرون سه تا پنج به حساب آورد،۴ نگاه دنیاگریز، تنستیز و در نتیجه اغلب زنستیزانۀ «صوفیان» را میتوان ادامۀ افول کیش الههها از عصر مفرغ تا ثنویتِ ایرانیِ پسازرتشتی و زندان پنداشتن دنیا/ تن در تمام اندیشههای گنوسی و پساافلاطونی در نظر آورد.رشتۀ این نگاه تقریباً هیچجا قطع نمیشود و مرتب در متون گوناگون قابل مشاهده است.
✒️برای مثال، عنصرالمعالی در متن قابوسنامه اشاره میکند که اگر فرزند پسر باشد خوشحال باش زیرا دختر اسیری بیچاره است و «دختر را فقط تا آن حد باید به معلم سپرد که احکام شریعت و فرایض بیاموزد لیکن بههیچوجه دبیری میاموز که آفت بزرگی باشد». غزالی هم مینویسد: «معلمی دختری را دبیری میآموخت. حکیمی پیش او درآمد. گفت ای معلم، بدی را بدی میآموزی.» او بر آن است که زن وظیفه دارد در خانه کنیزی کند تا شوهر بتواند به فرایض دینی برسد، پس «اطاعت و فرمانبرداری مطلق بیچونوچرا نیز صفتی کلیدی است تا آنجا که به عقیدۀ غزالی زن اصلاً برای حفظ دین شوهر و در مقام فرمانبرداری از او آفریده شده است».
✅غزالی زنان را ذاتاً شرور میداند. به اعتقاد او باید با زنان مثل کودکان برخورد کرد، و آنها را دارای شعوری بسیار پایین میداند که نباید در هیچ موردی طرف مشورت قرار گیرند، و البته زنان باید در خانهای با دیوارهای بلند نگهداری شوند و «حق مرد عظیمترست بر زن، که وی به حقیقت بندۀ مرد است و در خبر است که اگر سجود جز بر خدا روا بودی، زنان را سجود فرمودندی بر مردان».
این را خواجۀ طوسی نیز تصدیق کرده و فخر رازی نیز ایدۀ مشابهی دارد که نشان از فراگیری این اندیشه و «طبیعی» دانستن آن در این اعصار دارد.غزالی در نصیحهالملوک خوی زنان را بر ده قسم میداند که هرکدام با صفت یک حیوان در پیوند است، مثلاً خوک به علت حرص، سگ به علت پرخاش به شوهر، بوزینه به علت علاقه به زیور و…به باور او بهترین زن «عین گوسفند است، سرتاپا خیر است و برکت».
صوفیانی برجسته همچون سهروردی نیز زنان را «مانع سلوک و مایۀ تفرقه و تشویش، مادۀ شرها و فتنهها» دانستهاند و گفتهاند که «زن از اسباب دنیوی است و پرهیز از اسباب دنیوی برای سیر و سلوک امری واجب است».
✒️چنانکه در متون غزالی و سنایی نیز تکرار شده، زن را بهنوعی دستیار شیطان و ذاتاً شرور دانستهاند. البته چنین نگاهی در برخی متون زرتشتی همچون بندهشن نیز هویداست.
✅در این نگاه ذاتگرایانه نسبت به زنان، مسئله لزوماً کاری نیست که زن میکند، بلکه وضعیت وجودی زن ذاتاً او را در جایگاهی خاص قرار میدهد.چنانکه مندوزا نیز میگوید: «زن لازم نیست که روسپی یا جادوگر باشد تا نجس و خطرناک باشد. درواقع، همۀ زنان مشکوک به متحد بودن با روح شر طی دورۀ آلودگی خود بودند.»
همچنین، در دوران قاعدگی، همۀ زنان «ناپاک همچون هرزه، و همچون آفتی برای آفرینش» تلقی میشدند.
⬅️این «تفکر سیستماتیک» در دیوانهانگاری زنان معترض یا کنشگر و سرکوب از طریق برچسب «بیماریهای روانی» نیز به چشم میخورد.#تاریخ_زنان
✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
18 October 2025 18:15
❤️ کلیشه زن اغفالگر و مرد اغفالشده
✍ پژوهشها نشون میده که افراد (از هر دو جنس) تمایل بیشتری دارن که رفتارهای منفی زنان رو به ویژگیهای شخصیتی و نیتهای درونی اونا نسبت بدن، در حالیکه رفتارهای منفی مردان رو بیشتر نتیجهی شرایط و فشارهای بیرونی در نظر میگیرن.
✒️همون کلیشهی آشنا: زنه ذاتش خرابه، ولی مرده گول خورده.
این کلیشه در اساطیر و داستانها هم رد پررنگی دارد که اسطورهی «آدم و حوا» اوج آن است.
در فرهنگ خودمان هم اغلب شرارت زنان با کلماتی چون بدذاتی، عقده، مکر، حیله، حسد و... توصیف میشود، اما شرارت مردان با عباراتی مثل سادگی، فریب خوردن، زودجوش بودن، «چیزی تو دلش نیست» و...
🖊سعید پایدار فرد؛ روانشناس
✅رفرنسها:
1. Barrett, L. F., & Bliss-Moreau, E. (2009). She's emotional. He's having a bad day: Attributional explanations for emotion stereotypes. Emotion, 9(5), 649-658.
2. Zedlacher, E., & Yanagida, T. (2023). Gender biases in attributions of blame for workplace mistreatment: A video experiment on the effect of perpetrator and target gender. Frontiers in Psychology, 14, 1161735.
3. Freedman, E. G., Greenberg, D. M., & Flanagan, C. A. (2018). The effect of gender on attributions for women's anxiety and doubt in a science narrative. Psychology of Women Quarterly, 42(1), 103–118.
4. LaCosse, J., Sekaquaptewa, D., & Bennett, J. (2016). STEM stereotypic attribution bias: Patterns of attributions for success and failure as a function of gender and domain. Sex Roles, 75(9-10),439-452.
5. Fenske, J., Castagnetti, C., & Sharma, S. (2021). Attribution bias by gender: Evidence from a laboratory experiment. Warwick Economics Research Papers, No. 1239. University of Warwick.
#کلیشه_جنسیتی
✂️ کانال توییتر زن روز را به دوستان خود و علاقمندان این حوزه معرفی کنید.✂️✂️
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
17 October 2025 20:28
❤️ مدرسه فمینیستی زن روز برگزار میکند:
📝 دوره معرفتشناسی فمینیستی موضعی (دیدگاه، نقطهنظر)
📝 Feminist Standpoint Epistemology
💡مدرس: دکتر سارا قزلباش
📋 دربارهی دوره:
✒️رویکرد معرفتشناسی فمینیستی موضعی که ریشههایی در مارکسیسم و فلسفه علوم اجتماعی فمینیستی دارد، استدلال میکند که دانش و معرفت به طور بنیادی تحت تأثیر موضع (نقطه نظر؛ دیدگاه) اجتماعی و سیاسی شخص قرار میگیرد.
گروههای حاشیهنشین یا فرودست (به ویژه زنان)، به دلیل تجربیات زیسته و مبارزاتشان در برابر نظامهای ستمگر، میتوانند به بینشهای منحصر به فرد و نقادانهتری نسبت به گروههای مسلط (مانند مردان سفیدپوست طبقهی متوسط) دست یابند.
تجربه حاشیهنشینی یا تحت ستم بودن، میتواند یک «امتیاز معرفتی» (epistemic advantage) ایجاد کند. کسانی که از موضع فرودست نگاه میکنند، میتوانند سوگیریها و نادیدهانگاریهایی را در دانش مسلط ببینند که برای افراد در موضع قدرت پنهان میماند. این دوره درباره چنین دیدگاهی بحث میکند.
✅ ۴ جلسه
✅ آغاز دوره: ۱۳ آبانماه
🎹سهشنبهها ساعت ۱۸ به وقت ایران
🎹محل برگزاری: پلتفرم آنلاین اسکایروم😀جهت ثبتنام به آیدی زیر در تلگرام پیام دهید:
✈️ @
✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
16 October 2025 19:36
📹تحلیل فمینیستی فیلم کاغذ بیخط
🖍نیوشا صدر
✍️نگاهی به نشانههای خشونتِخانگی در کاغذ بیخط
#تحلیل_فیلم
در این نوشته با محورقراردادن کاغذ بی خط (۱۳۸۰)، اثر هوشمندانۀ ناصر تقوایی، به فراگیرترین و پنهانترین نوع خشونت که از آن به عنوان خشونت خانگی یاد میشود میپردازیم.
🔖در کاغذ بی خط، تقوایی ما را به تماشای روزمرگیهای خانوادهای میبرد که تصمیمی از سوی زن خانواده، سیر معمول زندگی آنان را مختل میکند و آرامآرام موجب فزونیگرفتن و واضحترشدن نشانههای دیداری و شنیداری خشونت و در جایی رخنمودن آن به شکل عریان میشود. اما آیا پیش از تصمیم رویا برای نوشتن فیلمنامهای که او را با خودش، زندگیاش و جایگاهاش در این زندگی روبرو میکند، این چهاردیواری عاری از خشونت بود؟
🎬 با اولین سکانس فیلم آغاز میکنیم: رویا زنگ بیداری را برای اعضای خانواده به صدا در میآورد و پشت در اتاق همسرش، او را "سرور من" و با ضمیرِ دوم شخصِ جمع، که نشانۀ احترام و در عین حال "عدم صمیمیت" است، خطاب میکند. ظاهرا این نوعی شوخی قدیمی میان آنهاست. همسرش پیش از آن بیدار شده است و مانند روح سرگردان از جایی به جایی دیگر میرود. پس از راهیکردن بچهها و بازگشتن داخل خانه، متوجه حضور جهان میشود و این توجه را با چنین جملهای بیان میکند: «صبح به خیر سرور من، شما کی بیدار شدید؟» و با این پاسخ مواجه میشود: «وقتی جونِ تو داشت میاومد تو حلقت».
ظاهرا پرسش رویا از جایگاه زن فرودستی که نقش خدمتکار را برای همسرش ایفا میکند، با پاسخی نه چندان پرمهر و تا حدی خشونتآمیز روبرو شده است.
✒️در ادامۀ گفتو گو جهان، رویا را تشویق به نویسندگی میکند، اما از آن به عنوان بهانهای برای سرزنش او بهره میبرد.
دیویس (۱۹۹۸: ۲۲)، یکی از نشانههای وجود خشونت را «نگریستن مداوم فرد از منظر مقابل همسرش میداند». چنین تقابل منظری را درتمام طول فیلم شاهدیم. جهان غالبا، مستقیم یا ضمنی با رویا مخالفت میکند و مخالفت او در پی ابراز نظر رویا به وقوع میپیوندد، این تقابل آن قدر فراگیر است که نمیتوان آن را مستقل و بعنوان عقیدۀ شخصی خود جهان قلمداد کرد.
در خشونت خانگی، زمانی که یک همسر دربارۀ ناراحتی خود با همسر دیگر گفتوگو میکند، احساس نمیکند که مشکل کاملا برطرف شده است و شادمانی و آسودگی پس از گفتوگوی مثمر ثمر را تجربه نمیکند.
جهان احتمالا پول چندانی در بساط ندارد، اما آن چه بر این موقعیت رنگی از خشونت پنهان میپاشد تاکید شیطنتآمیز او بر نبود پول است که مهمترین دغدغۀ رویاست و تمامی گفتگوها از صبح حول محور آن چرخیده است. نکتۀ مهم دراین دوئل صبحگاهی که در طول داستان نیز ادامه مییابد، جاافتادن رویا در نقشی جنسیتی است که از آن آزرده است.
#معرفی_فیلم
#فیلم_فمینیستی
#خشونت_خانگی
🎬
فیلم کاغذ بیخط را اینجا تماشا کنید.✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
15 October 2025 16:37
❤️ چگونه "اصلاح موی بدن زنان" از یک انتخاب شخصی، تبدیل به انتظار اجتماعی شد
✅ژیلت با یک تصمیم استراتژیک بازاری ساخت که اصلا وجود نداشت.
آنها فقط تیغ نفروختند یک «استاندارد زیبایی» خلق کردند.
مثالی کلاسیک از اینکه مارکتینگ چطور میتواند رفتار فرهنگی و اجتماعی را برای همیشه تغییر دهد.
#زیبایی
#بدن_زن
▫️alizsocial
✂️✂️ کانال توییتر زن روز را به دوستان خود و علاقمندان این حوزه معرفی کنید.
✂️✂️✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
14 October 2025 15:34
«تعمق»
تَعَمُّق یعنی ژرف اندیشیدن، غور کردن
⭐️فلسفه
⭐️تاریخ
⭐️جامعهشناسی
⭐️علوم سیاسی
⭐️اقتصاد سیاسی
⭐️هنر و ادبیات
از علاقمندان دعوت میشود که با عضویت در کانال تعمّق، ما را همراهی کنند
✈️لینک عضویت در کانال:
T.me/Taamoq
📷صفحهی اینستاگرام:
Instagram.com/_u/Taamoq
🔗تعمق در دیگر پلتفرمها:
https://taamoq.ir/social/
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
14 October 2025 09:27
❤️ جنبش هنری فمینیسم
فمینیسم، که به برابری سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زنان اعتقاد دارد، به طور کلی به سه موج تقسیم میشود: موج اول فمینیسم که بر حقوق مالکیت و حق رأی تمرکز داشت؛ موج دوم فمینیسم که بر برابری و مبارزه با تبعیض تأکید میکند؛ و موج سوم فمینیسم که در دهه 1990 بهعنوان واکنشی به تمرکز بیش از حد موج دوم بر زنان سفیدپوست و دگرجنسگرا شکل گرفت.
ویژگیهای زبان بهطور مستقیم بر درک و تجربه زیباییشناسی تأثیر میگذارد و این تأثیرات در قرن بیستم توسط هنرمندان و فلاسفه مورد بررسی قرار گرفت. در این دوره، زبانشناسی و نشانهشناسی به ابزاری برای تحلیل و درک عمیقتر مفاهیم و ساختارهای زبانی تبدیل شدند. این موضوعات نه تنها در زمینههای فلسفی و علمی بلکه در عرصه هنر و ادبیات نیز به طور گستردهای مورد توجه قرار گرفت. در واقع، مفاهیم و نظریات مرتبط با زبانشناسی و نشانهشناسی به مباحث گستردهای در حوزه زیباییشناسی تبدیل شدند و بر نحوهی درک و ارائهی هنر تاثیرات زیادی داشتند.
✅در این راستا، مطالعات سواد (literacy) بهویژه توسط زبانشناسان و نشانهشناسان مطرح شد که هدف آنها تحلیل روابط پیچیدهای بود که بین زبان، نشانهها و تجربههای زیباییشناختی وجود دارد. این رویکرد نه تنها بهعنوان یک ابزار تحلیل در دنیای آکادمیک مطرح شد، بلکه در جریانهای هنری و فلسفی نیز تاثیرگذار بود.
یکی از مهمترین جنبشهایی که تحت تاثیر این تحلیلها قرار گرفت، جنبش فمینیستی بود.
فمینیسم با بهرهگیری از نظریات زبانشناسی و نشانهشناسی، به نقد و تحلیل الگوهای زبانی و نشانههای فرهنگی پرداخت که در آنها زنان بهعنوان “دیگری” یا موجودی کماهمیتتر از مردان تعریف میشدند.
✒️این تحلیلها موجب شد تا فمینیستها به بررسی نحوهی ساخت و بازتولید مفاهیم قدرت، جنسیت و هویت در زبان پرداخته و به دنبال تغییر در ساختارهای زبانی و اجتماعی باشند که در آنها زنان اغلب به حاشیه رانده شده بودند.
جنبش هنری فمینیسم نیز از همین رویکرد بهره گرفت و با استفاده از زبان و نشانهها، تلاش کرد تا تصاویری جدید از زنان ارائه دهد که نه تنها از نظر بصری بلکه از نظر مفهومی نیز بازتابدهندهی قدرت، استقلال و هویت زنان باشد.
فمینیسم در هنر ابتدا بهصورت یک جریان پرسشی و انتقادی ظهور کرد.
هنرمندان زن و متفکران مختلف در این دوره، به چالش کشیدن مفاهیم سنتی و نهادینهشده در خصوص استعداد و ظرفیتهای زنان در هنر را مورد توجه قرار دادند. این هنرمندان معتقد بودند که زنان همچنان در بسیاری از زمینهها تحتفشار و محدودیتهای اجتماعی قرار دارند و این مسئله باعث شده که غالباً استعدادهای هنری زنان نادیده گرفته شوند.
🔴آنها به دنبال آن بودند تا نابرابریهای موجود در زمینه هنر را برملا کرده و نقش زنان را در تاریخ هنر بازتعریف کنند.📋 یکی از مهمترین انتقادها و پرسشهای مطرح شده در این دوران از سوی لیندا نوچلین، مورخ برجسته هنر، بیان شد. در مقاله معروف خود تحت عنوان “چرا هیچ زن هنرمند بزرگی وجود نداشته است؟” که در سال ۱۹۷۱ منتشر شد، او به بررسی این مسئله پرداخت که چرا در تاریخ هنر، که از دوره رنسانس تا هنر مدرن را در بر میگیرد، هیچ معادل زنانه برای هنرمندان بزرگی چون میکل آنژ، پیکاسو یا وارهول وجود ندارد.
نوچلین توضیح داد که این نبود معادل زنانه به دلیل شرایط اجتماعی و فرهنگیای است که زنان در آن رشد کردهاند و نه به دلیل هر گونه کمبود ذاتی در زنان.
«این مسئله نه به جنسیت ما، هورمونها یا ویژگیهای فیزیولوژیکیمان مربوط میشود، بلکه به ساختارهای اجتماعی و نهادهایی مربوط است که زنان را از همان ابتدا از دسترسی به فرصتهای برابر در دنیای هنر محروم کردهاند.»
#زنان_هنر
✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
13 October 2025 09:24
❤️ خانههای امن زیر فشار: افزایش خشونت خانگی و فرسایش پناهگاه برای زنان در ایران
زنان بسیاری در ایران تنها راه زندهماندن را در «خانههای امن» مییابند؛ پناهگاههایی که زیر سایه تهدید، بیپولی و سکوت، همچنان چراغی روشن نگه داشتهاند. اما شمار این خانهها اندک است و آیندهشان نامعلوم.
✅در سایه فقدان قانونهای بازدارنده و بیعملی نهادهای رسمی، خشونت علیه زنان در ایران به مرحلهای رسیده که حتی خانههای امن، معدود پناهگاههای موجود برای نجاتیافتگان خشونت خانگی، نیز زیر فشارهای مالی و امنیتی در خطر تعطیلیاند.
بر اساس بررسیهای رسانهها، در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ بین ۴۵ تا ۶۲ زن بهدست مردان خانواده کشته شدهاند. تنها در نیمه اول مهرماه، ۱۰ زن به قتل رسیدهاند.
با اینهمه، آمار رسمی از خشونت خانگی و زنکشی در ایران وجود ندارد و مسئولان نیز از انتشار دادههای موجود خودداری میکنند.
معاون سابق امور زنان و خانواده ریاستجمهوری، پیشتر گفته بود که میزان خشونت و همسرآزاری در میان زنان «۳۰ برابر مردان» است، آماری که همچنان محرمانه تلقی میشود.
مؤسس «خانه امن آتنا» که یکی از نهادهای مستقل حمایت از زنان خشونتدیده در تهران است، میگوید تجربه میدانی این خانه نشان میدهد که خشونت خانگی در سالهای اخیر بهطور محسوسی افزایش یافته است.
⚠️
ما با افزایش آشکار خشونت خانگی روبهرو هستیم، اما هیچ نهاد رسمی مسئول جمعآوری دادههای دقیق نیست. در گذشته هم خشونت وجود داشت، اما زنان کمتر دربارهاش حرف میزدند یا اصلاً آن را خشونت نمیدانستند. امروز آگاهی و فضای مجازی این امکان را داده که زنان روایتهایشان را بیان کنند. این یعنی خشونت بیشتر دیده میشود، نه اینکه تازه آغاز شده باشد.
⬅️نبود قانونهای مؤثر و مجازاتهای متناسب با جرم، عامل تداوم چرخه خشونت است.در بسیاری از پروندهها، احکام قضایی نه تنها بازدارنده نیستند، بلکه در عمل به نفع خشونتورزان عمل میکنند:
وقتی پدری مثل پدر رومینا اشرفی میگوید میدانستم اگر دخترم را بکشم، نهایتاً ده سال زندان دارد، یعنی قانون خودش مجوز خشونت را صادر کرده است.
در حالی که آگاهی زنان نسبت به حقوق خود در سالهای اخیر افزایش یافته، «خانههای امن» همچنان محدود، ناکافی و بیثباتاند. فاطیما باباخانی، مؤسس خانه امن «مهر شمسآفرید»، میگوید خانههای امن غیردولتی در آستانه فروپاشیاند.
🔴 در حال حاضر ۲۸ خانه امن در ۲۵ استان فعال هستند، اما شش استان کشور هنوز فاقد چنین مراکزیاند.لایحه «تأمین امنیت زنان در برابر خشونت» لایحهای که از سال ۱۳۹۶ با هدف کاهش خشونت علیه زنان در ایران تدوین شد و طی سالها با تغییراتی در نام و محتوا مواجه شد و نهایتاً پس از مراحل مختلف قانونی و تصویب در مجلس، در بهمن ماه ۱۴۰۱ تحت عنوان جدید «لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار» از سوی دولت استرداد شد.
این لایحه شامل تدابیر پیشگیرانه، حمایتی و مجازات عاملان خشونت بود که متاسفانه از سوی مجلس دوازدهم رد شد.
#خانه_امن
#خشونت_خانگی
#خشونت_علیه_زنان
✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
12 October 2025 10:44
❤️ زنان صوفی درعهد قاجار
🖍نوشته: مریم دژمخوی
در روند تاریخنگاری مدرن ایران، زنان در زمرۀ فرودستان و فراموششدگاناند. گروهی که در کنار بسیاری گروههای دیگر (بردگان، فقرا، دهقانان، دگرباشان و…) کمتر مورد اقبال مورخان قرار گرفتهاند. آبشخور این شیوۀ برخورد با زنان را نباید تنها در نگرشهای روششناختی و گرایشهای زنستیز سنت تاریخنگاری (بهمثابۀ یک دانش)، بلکه باید در شیوۀ حکمرانی و نگاه کلان حاکمیتها به زن نیز سراغ گرفت.
ازاینرو عاملیت، قدرت و در یک کلمه توانایی اندیشیدن وکنشگری زنان، اگر نگوییم بالکل نادیده گرفته شده، بهشدت دستکم انگاشته شده است.
یکی از حوزههایی که در زندگی اجتماعی و سنت تاریخنگاری ایرانی قلمرویی بهشدت مردانه انگاشته شده عرفان است. نحلههای مختلف عرفان (از صوفیگری تا درویشی و زهد و…) همواره تفکر و کنشی مردانه قلمداد شده است. ازاینرو، در اسناد و نوشتههای تاریخی، زنان عارف و دگراندیش در عرصۀ تفکر دینی غالباً نادیده گرفته شدهاند.
🖊با علم به اینکه پی گرفتن ردپای این گروه از زنان در تاریخ (مردسالار) کاری بسیار دشوار است، این نوشتار تلاشی است برای معرفی مختصر و کنکاش در زندگی عرفانی زنان در عهد قاجار.
شوربختانه از تمایلات عرفانی زنان عادی، که در تاریخنگاری از به حاشیه راندهشدهترین گروهها هستند، اطلاعات بسیار اندکی در دست است.
یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی ما درباب زنان درویش چند قطعه عکس است که علیخان والی برداشته است. علیخان یکی از صاحبمنصبان عصر قاجار بود که در سفرهایش به عکاسی نیز میپرداخت و از وی چندین آلبوم عکس برجای مانده است.
خوشبختانه علیخان به عکس برداشتن از زنان عادی تمایل داشته است. از جالبتوجهترین تصاویر آلبومهای علیخان چند قطعه عکس مربوط به زنان صوفی ساوجبلاغ است. در این عکسها زنان در حال دفزنی، سماع و خواندن ذکر نشان داده شدهاند. درواقع این عکسها، که در یک روز گرفته شدهاند، یکی از مراسم حلقۀ ذکر زنان درویش را نشان میدهند.
✅چند نکتۀ قابل توجه در این تصاویر وجود دارد. اول اینکه این عکسها احتمال وجود خانقاه ویژۀ زنان را تقویت میکند. زنان صوفی ظاهراً حلقههای خود را داشته و آیین و مراسم خود را بهطور مستقل اجرا میکردهاند. دوم آنکه گروههای سنی مختلفی در این تصاویر دیده میشوند، از زنان میانسال تا زنان جوان و دختربچهها، و حتی در یک مورد یک پسربچه. به نظر میرسد عواملی مانند سن، وضعیت تأهل یا مادر بودن مانع پیوستن زنان به مجامع صوفیان نبوده است.
دیگر اینکه این عکسها، برخلاف کلیشههای رایج درمورد زنان عصر قاجار، بیش از هرچیز عاملیت و کنشگری زنان را نشان میدهد.
زنان صوفی بدون روبنده و چادر نهتنها بهراحتی جلوی دوربین علیخان والی ظاهر شدهاند بلکه به ذکرخوانی و سماع نیز مشغولاند. در یکی از جالبتوجهترین عکسها، زنی که ظاهراً «واصل شده» در حال خلسه به حالت درازکش در ردیف جلو ثبت شده است.
همچنین تعدادی عکس از زنان درویش کرد برجای مانده که آنتوان سوروگین برداشته است.
در این عکسها نیز زنان درویش با گیسوان بلند و عصا و سربند و بدون چادر چاقچور ظاهر شدهاند. درمجموع به نظر میرسد تمایلات عارفانه در میان زنان نقاط مختلف ایران وجود داشته و ظاهراً در این خصوص مدارای دینی و اجتماعی وجود داشته است.
✒️براساس اندک منابع برجایمانده، زنان عارفمسلک ایران حیاتی پویا داشتهاند و با پیوستن به حلقۀ دراویش و صوفیان، تا مقام مرشد و استاد کامل نیز پیش رفتهاند. این امر نهتنها نماد عاملیت و استقلال زنان است، بلکه نشان از مدارای اجتماعی در آن عهد دارد. به نظر میرسد منش زنان عارف زهد و گوشهنشینی و بیاعتنایی به حیات سیاسی–اجتماعی جامعۀ ایران نبوده است و، چنانکه از شواهد برمیآید، این زنان از مبارزۀ سیاسی و موضعگیری علیه استبداد نیز غافل نبودند.
#تاریخ_زنان
✅ادامه مطلب ✈️@
Читать полностью…
جامعهشناسی زن روز
11 October 2025 14:49
❤️ ۱۱ اکتبر روز جهانی کودکان دختر؛ دختران ایرانی برای آزادی جان میدهند
🔴 الزام کودکان به رعایت حجاب اجباری نقض آشکار حقوق آنان است
در آستانه «روز جهانی کودکان دختر»، هزاران دختر نوجوان در ایران از دستیابی به طبیعیترین حقوق خود مانند نوع پوشش، محروماند.
در تقویم جهانی، یازدهم اکتبر (۱۹ مهر) «روز جهانی کودکان دختر» نامگذاری شده است. هدف از نامگذاری این روز پرداختن به اهمیت توانمندسازی دختران، مبارزه با نابرابریهای جنسیتی، توجه به حقوق دختران و پرداختن به چالشهای پیش روی آنان است. سازمان ملل متحد میگوید دختران در سراسر جهان با چالشهای بسیاری در زمینه آموزش، حقوق برابر، سلامت جسمی و روانی و زندگی بدون خشونت مواجهاند. این سازمان از دولتها میخواهد که در برابر دختران پاسخگو باشند و سرمایهگذاری برای آینده را با تمرکز بر عاملیت، رهبری و پتانسیل آنها انجام دهند.
این روز یادبود بینالمللی، در پشتیبانی از فرصتهای بیشتر برای دختران و بالا بردن آگاهی در مورد نابرابری جنسیتی که دختران در سطح جهان به دلیل جنسیتشان مواجهاند، گرامی داشته میشود.
آگاهی به حقوق دختران و مبارزه با نابرابریهای جنسیتی اکنون به موضوعی جهانی تبدیل شده است و بسیاری از کشورهای جهان میکوشند همسو با اهداف سند توسعه پایدار سازمان ملل متحد، برابریهای جنسیتی را در جوامع خود نهادینه کنند؛ اما درست در همین شرایط، میلیونها دختر زیر ۱۸ سال در ایران در معرض عمیقترین و شدیدترین نابرابریها و خشونتهای جنسیتی قرار دارند و حتی نمیتوانند نوع پوشش خود را انتخاب کنند.
✒️کودکان دختر در ایران از لحظه ورود به مدرسه یعنی از هفتسالگی به اجرای قوانین مربوط به حجاب اجباری ملزماند و باید مقنعه سر کنند. فعالان حقوق کودک میگویند اجبار حجاب برای کودکانی که در مقام تصمیمگیری و انتخاب نیستند، نقض آشکار حقوق آنان است و با پیماننامه بینالمللی حقوق کودک مغایرت دارد.
رعایت حجاب اجباری علاوه بر اینکه حقوق دختران را پایمال میکند، برای سلامتی آنان نیز تبعاتی به همراه دارد؛
یافتههای یک مطالعه میدانی در اصفهان و تهران نشان میدهد که بالغ بر ۷۵ درصد دختران زیر ۱۸ سال در ایران به دلیل محروم ماندن از تابش نور خورشید، فقر ویتامین دی دارند.
#حجاب_اجباری
#روز_جهانی_دختر
✈️ @
Читать полностью…