🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

17 июля 2025 10:43

🌓 داستان نفوذ یهود
✍️ حسین شیران

بحث نفوذ در جهان بویژه در نزد یهودیان هیچ بحث تازه‌ای نبوده و نیست. حدود هشت‌صدسال پیش مولوی در مثنوی معنوی‌اش داستان حاکم یهودی را روایت می‌کند که اتباع‌اش بطور گسترده به دین مسیحیت می‌گروند و او از این بابت خشمگین است و مدام دستور قتل و غارت‌شان را می‌دهد:

بود شاهی در جهودان ظلم ساز
دشمن عیسی و نصرانی گداز ...
صد هزاران مؤمن مظلوم کشت
که پناه‌ام دین موسی را و پشت

اما این قتل و غارت‌ها کارساز نمی‌افتد و پیوسته بر شمار مسیحیان افزوده می‌شود؛ وزیرش می‌گوید این راه‌اش نیست و باید راه دیگری در پیش گرفت:

گفت ترسایان پناه جان کنند
دین خود را از ملک پنهان کنند
کم کش ایشان را که کشتن سود نیست
دین ندارد بوی، مشک و عود نیست

شاه می‌گوید چاره چیست و وزیر خدعه‌ای می‌اندیشد و از شاه می‌خواهد او را به جرم مسیحی گشتن به قتلگاه ببرد و بعد او را ببخشد و به میان مسیحیان تبعیدش کند:

گفت ای شه گوش و دست‌ام را ببر
بینی‌ام بشکاف اندر حکم مر
بعد زآن در زیر دار آور مرا
تا بخواهد یک شفاعت‌گر مرا
آن گه‌ام از خود بران تا شهر دور
تا دراندازم در ایشان شر و شور

شاه هم چنین می‌کند و وزیر را به حکم ارتداد از دین یهود و ایمان به مسیح از در می‌راند و به اندرون مسیحیان گسیل می‌دارد:

کرد با وی شاه آن کاری که گفت
خلق حیران مانده زان مکر نهفت
راند او را جانب نصرانیان
کرد در دعوت شروع او بعد از آن
صد هزاران مرد ترسا سوی او
اندک‌اندک جمع شد در کوی او ...
او به ظاهر واعظ احکام بود
لیک در باطن صفیر و دام بود ...
دل بدو دادند ترسایان تمام
خود چه باشد قوت تقلید عام
در درون سینه مهرش کاشتند
نایب عیسی‌اش می‌پنداشتند ...
مدتی شش سال در هجران شاه
شد وزیر اتباع عیسی را پناه
دین و دل را کل بدو بسپرد خلق
پیش امر و حکم او می‌مرد خلق

بعد شش سال که اعتماد کامل حاصل می‌شود وزیر وارد فاز تفرقه‌افکنی در میان 12 گروه مسیحیان می‌شود:

ساخت طوماری به نام هر یکی
نقش هر طومار دیگر مسلکی
حکم‌های هر یکی نوعی دگر
این خلاف آن ز پایان تا به سر ...
این نمط وین نوع ده طومار و دو
برنوشت آن دین عیسی را عدو

بعد از ایجاد تفرقه وزیر وارد فاز دوم مکر خود می‌شود؛ دست از موعظه برمی‌دارد و به خلوت می‌رود و به ریاضت می‌پردازد:

مکر دیگر آن وزیر از خود ببست
وعظ را بگذاشت و در خلوت نشست
در مریدان درفکند از شوق سوز
بود در خلوت چهل پنجاه روز
خلق دیوانه شدند از شوق او
از فراق حال و قال و ذوق او

مریدان اصرار به بازگشت می‌کنند ولیکن وزیر می‌گوید دستور غیب است و نمی‌تواند از خلوت بیرون آید و بعد یک‌به‌یک امیران را فرامی‌خواند و خبر از مرگ خویش می‌دهد و بحث جانشینی را پیش می‌نهد:

وانگهانی آن امیران را بخواند
یک‌به‌یک تنها به هر یک حرف راند
گفت هر یک را به دین عیسوی
نایب حق و خلیفه‌ی من تویی ...
هر امیری کو کشد گردن بگیر
یا بکش یا خود همی دارش اسیر

بعد از اینکه تک‌تک امیران را جانشین خود می‌خواند چهل روز دیگر مخفی می‌شود و بعد چهل روز خود را می‌کشد:

بعد از آن چل روز دیگر در ببست
خویش کشت و از وجود خود برست
چونک خلق از مرگ او آگاه شد
بر سر گورش قیامتگاه شد ...
خاک او کردند بر سرهای خویش
درد او دیدند درمان جای خویش

بعد از مرگ او تک‌تک امیران با نشان دادن دست‌خط او ادعای جانشینی می‌کنند و بر سر نیابت با همدیگر می‌جنگند و این بار خود به‌دست خویش از سر هم پشته‌ها می‌سازند:

هر یکی را تیغ و طوماری به‌دست
درهم افتادند چون پیلان مست
صدهزاران مرد ترسا کشته شد
تا ز سرهای بریده پشته شد ...
تخم‌های فتنه‌ها کو کشته بود
آفت سرهای ایشان گشته بود
جوزها بشکست و آن کان مغز داشت
بعد کشتن روح پاک نغز داشت ... .

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

15 июля 2025 09:01

🌓 از محمدعلی فروغی ذکاءالملک نقل است یکی از شاگردان‌اش از او پرسیده چرا اروپا پیشرفت کرد و ما عقب ماندیم و او پاسخ داده: اروپا از تجربه‌های شکست خود درس گرفت و ما شکست‌های‌مان را انکار می‌کنیم. باری، درست است، انکار نقص‌ها و شکست‌ها و نپذیرفتن مسئولیت اشتباهات و انحرافات بزرگترین مانع در برابر حل و فصل مسایل و مشکلات و حرکت به‌سوی توسعه و پیشرفت است؛ اما این تنها بخشی از پاسخ این پرسش است و ضرورتا باید یک گام محل نزاع را عقب‌تر برد و پرسید: اساسا چرا چه چیز باعث می‌شود غرب از در اثبات درآید و پیوسته در وادی توسعه پیش رود و چرا چه چیز باعث می‌شود ما از در انکار درآییم و پشت دیوار بلند حاشا بازبمانیم؟ ...

#فروغی
#توسعه
#پیشرفت


🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

12 июля 2025 07:17

🌓 شرق و غرب نداریم، هرجا که ایدئولوژی حاکم است آزادی بیان جرم است.

#ایدئولوژی
#ایکس
#گراک
#هولوکاست
#لیندا_یاکارینو
#آزادی_بیان

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

04 июля 2025 11:16

2️⃣ باید باور داشت که هیچ رسانه‌ای هیچ بی‌هدف و بی‌جهت نیست و هیچ بی‌هدف و بی‌جهت هم عمل نمی‌کند؛ بی‌گمان اخبار و اطلاعات منتشره همه هدف‌گذاری و جهت‌گذاری شده‌اند و بر این اساس آن‌ها که بی‌هدف و بی‌جهت پای رسانه‌های مشخص می‌نشینند و دائما از آن‌ها اخبار و اطلاعات می‌گیرند خواه‌ناخواه با آن‌‌ها هم‌هدف و هم‌جهت می‌شوند و به‌مرور شبیه آن‌ها می‌شوند و شبیه آن‌ها فکر و عمل می‌کنند.

در این میان اگر هدف حقیقت‌جویی‌ست بدوا باید یقین داشت هیچ‌ رسانه‌ای هیچ‌وقت تمام حقیقت را نمی‌گوید- نه فقط بخاطر اینکه به تمام حقیقت دسترسی ندارد بلکه بخاطر اینکه اساسا با تمام حقیقت کاری ندارد، تنها بخشی از آن که با منافع و مواضع‌اش سازگار است را برجسته می‌سازد و پیوسته روی آن مانور می‌دهد و بخش‌های دیگرش که به نفع‌اش نیست را قویا سانسور و سرکوب می‌کند و این یعنی رفتار ایدئولوژیک!

و بعد حقیقت‌جویی لزوما با کسب هرچه بیشتر اخبار و اطلاعات و دیدن و شنیدن تحلیل‌های بسیار که حاصل نمی‌شود بلکه بس مستلزم فراتحلیل‌ها و فراتلفیق‌هاست و این البته که یک کار تخصصی‌ست- نه از عهده‌ی هر کسی برآید و نه اصولا بر عهده‌ی هر کسی‌ست. در هر جامعه‌ای ضرورتا باید باشند منابع و مراجعی که در شرایط بمباران اخبار و اطلاعات ایدئولوژیک این رسالت اجتماعی بزرگ را در حق مردمان خود انجام دهند.

متأسفانه بسیار کم دیده و می‌بینیم یک‌چنین منابع و مراجعی که فرادست ایدئولوژی‌های غالب زمان عمل کنند و مختصر و مفید برای گذار جامعه به یک مقام و موقعیتی فراتر از اینکه هست اطلاعات فراایدئولوژیک در اختیار مردم قرار دهند؛ اغلب خود در موقعیتی فرودین اسیر این و آن ایدئولوژی‌اند و مدام اخبار و اطلاعات ایدئولوژیک به‌خورد مردم می‌دهند و تا ایران و ایرانی را در ورطه‌ی این و آن ایدئولوژی ساقط نکنند دست‌بردار هم نیستند!

جسم و روح و روان جامعه‌ی ایرانی تاریخا ساخته و پرداخته‌ی عوامل و عناصر متعدد و متکثر است و از این سبب جز با «تکثرگرایی فراایدئولوژیک» روی آرامش و آسایش به‌خود نخواهد دید. 🙏

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

04 июля 2025 08:55

#رسانه
#سیاست
#رسانه‌بندگی
#خبرزدگی
#بمباران_خبری
#سیاست‌زدگی

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

02 июля 2025 17:00

🌓 براندازی و مفهوم آن
✍ ابوالقاسم دودانگه

چنان در تبلیغات خودی و غیرخودی و شعارهای فاقد اعتبار غرقمان کرده‌اند که گاهی مفهوم واژه‌ها را متوجه نمی‌شویم و چه بسا خودمان هم در سر دادن این شعارها سهیم می‌شویم! یکی از این واژه‌ها که کاربرد زیادی پیدا کرده است و از زبان آگاه و ناآگاه و دوست و دشمن شنیده می‌شود «براندازی» می‌باشد. براستی براندازی یعنی چه؟ آیا منظور این است که ما مردم این جمهوری را براندازیم و یک جمهوری دیگر جایگزین آن کنیم؟ این‌که نقض غرض است! ما که خیال نداریم این حکومت را براندازیم و بجایش مثلا یک امپراتوری یا یک شاهنشاهی یا اتحاد جماهیر ایران و یا حکومت شوراهای ایران و از این قبیل جایگزین کنیم! ما خواهان تبدیل این جمهوری به یک جمهوری دیگر هستیم که نقش اساسی تصمیم‌گیری در آن بر عهده‌ی جمهور مردم ایران باشد و مفهوم جمهوری به عینه و مطابق قانون از آن مستفاد گردد ولاغیر، و این خواسته‌ی حداقلی ما مردم از یک سیستم جمهوری است.

ماجرای کشور ما شباهت زیادی به جریان‌ها و مشکلات مردم عراق در زمان صدام و سوریه بعث و لیبی قذافی دارد؛ در آنجا هم جمهوری بود و حال پس از این‌همه مصیبت که کشیدند، همچنان سیستم جمهوری برقرار است! صدام حسین بر اساس قانون اساسی کشورش رفتار نمی‌کرد و تمام مظاهر قانونی را در کشورش به سخره گرفته بود و سیستم جمهوری کشور عراق را زیر پا گذاشته بود! ملت عراق می‌بایست دارای چنان غیرت و حمّیتی می‌بودند که صدام قانون شکن را برکنار کرده و در انتخاباتی صحیح شخصی کارآمد و وطن‌دوست را به ریاست جمهوری برمی‌گزیدند ولی این‌کار را نکردند و چون صغیران رفتار نمودند که غریبه‌ای از آن سر دنیا بیاید و این‌کار را برایشان انجام دهد! ولی آن غریبه مطابق امیال خودش این‌کار را انجام داد و بازنده‌ی اصلی در این تغییر و تحول کسی نبود جز ملت عراق!

و یا به کشور سوریه نگاه کنیم، همان رفتار و رویه‌ای که صدام داشت بشار اسد در سوریه انجام می‌داد و کار به آن خواری و خفتی رسید که می‌بینیم! چنانچه مردم سوریه دارای ابزاری بودند که می‌توانستند یک نفر را برکنار کنند- فقط یک نفر را، کشورشان دچار این همه بلیه و کشتار و مصیبت و نابسامانی نمی‌شد! به همین قرار می‌توان به لیبی نگاه کرد؛ کافی بود که قذافی یا برکنار می‌شد و یا استعفا می‌داد و ملت‌اش را دچار چنین خسرانی نمی‌کرد! کشورهای عراق و سوریه و لیبی عنوانا جمهوری بودند و الان هم جمهوری هستند؛ فقط یک شخص کنار رفته ولی با یک دنیا هزینه جانی و مالی که برای ملت‌اش بر جای گذاشته است!

فلذا مشکل کشور ما قانون و اجرای آن است نه براندازی و شورش و انقلاب و این قبیل حرف‌ها که در آخر بازنده‌ی آن ما ملت خواهیم بود و غریبه‌های بی‌خیال و بی‌عِرق برندگان این میدان بلبشو خواهند بود! هر ملتی هم از این حرف‌ها می‌زند ما نباید بزنیم چون پیِ همه‌ی این تجربه‌ها به تن‌مان خورده است. کشور ما مشکل قانون و مجری قانون دارد! درست نگاه کنیم و تلاش کنیم که مشکل کشورمان را بطور اصولی حل و فصل کنیم و نه انحرافی! ما مردم ایران صغیر نیستیم که چند سال یک‌بار برای‌مان آقابالاسر تعیین کنند! خودمان باید چگونه بودن و چه کسی بودن را تعیین کنیم!

ادامه دارد - اگر زنده باشیم.

🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

29 июня 2025 10:25

🌓 باری جناب ازغدی، در همهٔ تقابل‌های تاریخی حسب اینکه کدام سو بایستی همه‌چیز فرق می‌کند؛ از این‌جهت حق با توست اما این شامل حال خود تو هم می‌شود، چشم باز کن ببین تو خود کدام سو ایستاده‌ای و سنگ که را به سینه می‌زنی و در مقابل که را سنگ می‌زنی! اینکه همیشه به واقعهٔ عاشورا اشاره می‌کنی و از حقایق آن برای هستی و حیات نظام حاکم مایه می‌گیری نشان عاشوراناشناسی توست چه هیچ حواست نیست امام حسین نه سمت حاکم زمان بلکه مقابلش ایستاد و عاشورا را رقم زد و حال تو سمت حاکم زمان ایستاده‌ای و هر حرف و حرکتی علیه‌اش را محکوم می‌کنی و هیچ هم احتمال نمی‌دهی یکی در این میان حسینی و عاشورایی باشد و بعد شمر را شماتت می‌کنی که اهل تشخیص نبود و رفت سمت حاکم ایستاد و حسین را کشت! راستی چگونه با چه صلاحیتی از حسین و عاشورایش سخن می‌گویی وقتی جایی درست خلاف جای حسین ایستاده‌ای؟! چگونه می‌شود هم کارگزار حکومت بود و هم حسینی و حسین‌شناس؟! مگر اینکه حقیقت و حکومت را درهم و برهم متجلی بینی که در اینصورت من ترا با یک چنین توهمی تنها می‌گذارم! عجب است اهل علم و اندیشه اگرکه در حقانیت منظر و موضعی که دارد هیچ تردیدی نکند!

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

24 июня 2025 10:35

🌓 امروز صبح خبر آتش‌بس ایران و اسرائیل و شهادت خواهرزاده‌ام در جریان آخرین حملات اسرائیل به تهران را هر دو باهم می‌شنوم! در این شرایط چیزی به ذهن‌ام نمی‌رسد و به‌واقع چیزی برای گفتن ندارم! گاهی می‌توان همه‌ی حرف‌ها را در یک جمله یا حتی یک کلمه خلاصه کرد و آن یک جمله یا کلمه را هم نگفت! 🖤😔

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

20 июня 2025 17:20

🌓 به مناسبت ۲۹ خرداد سالروز درگذشت دکتر شریعتی

#دکتر_شریعتی
#دکتر_سروش

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

17 июня 2025 18:32

🌓 بازداشت راهش نیست چون هیچ بازداشتن از راه نیست، بازداشتن از نقد و نظر هم نیست بلکه برعکس باعث بازخوانی و بازپخش نقدها و نظرهاست؛ بازداشت اگر راهش بود هیچ کجا هیچ انقلابی رخ نمی‌داد و هیچ رژیمی عوض نمی‌شد. بسی نشان حاذقی‌ست اینکه نظامهای حاکم خود نقد و نظر را ترویج دهند و از آنها بهره برند و اگرنه دستکم تحمل کنند؛ تحمل حسن بزرگی‌ست که منتقدان برای نظامها رقم می‌زنند بویژه آنها که چندان محاسنی از خود ندارند. گرفتن و زندانی کردن متفکران منتقدی که سخن گفتن به صلح و صلاح را به سلاح گرفتن و جنگ ترجیح می‌دهند ظلم بزرگی‌ست در حق سلام و کلام. جای منتقد که زندان نیست، زندان جای مجرم و مفسدست که اگر هیچ منتقد و معترضی در کار نباشد از فرط ازدیاد از در و دیوار بالا می‌روند. زندان خالی از منتقد هیچ نشان ضعف و زبونی هیچ نظام حاکمی نیست بلکه نشان ظرفیت بالایش در شنیدن نقدهاست. #مهرآیین‌ها را رها کنید و به زبان انتقاد در جامعه احترام بگذارید، چه نقد و نظرست که جامعهٔ انسانی را از تبدیل شدن به جامعهٔ گوسفندی بازمی‌دارد؛ باری، سرکردن با منتقدان سخت است ولی هزاران بار باارزشتر از حکمرانی بر خیل گوسفندان است.

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

16 июня 2025 20:20

🌓 حالیا ما داریم در لحظات حساس برهه‌ای از زمان سر می‌بریم که مسلما چندی بعد شرح حال‌اش کتاب تاریخی خواهد شد و نسل‌های آینده‌ی ما آن را در دست خواهند گرفت و صفحات آن را ورق خواهند زد و در کمال تعجب در بخشی از آن با عنوان "بی‌بی بیا و برای‌مان دموکراسی بیار" تصویری از انفعال و استیصال امروزین بخش قابل‌توجهی از ملت ما در رسیدن به آزادی را در ذهن خود مجسم خواهند ساخت و تحققا بابت چنگ‌انداختن‌مان به دامان بیگانه برای رسیدن به رهایی داوری‌ها در مورد ما خواهند کرد- آن‌هم بیگانه‌ای که امروز خود ما هم کتاب تاریخی از شرارت‌هایش را در دست داریم و صفحات پرشمار خون‌بارش را هی این‌ور و آن‌ور ورق می‌زنیم، با این‌حال از سر ناچاری و از فرط نفرت از نظام حاکم «منجی خود» می‌انگاریم‌ و سخت به آمدن‌اش دل‌خوش داریم! یقین دارم آن روز آن نسل با خواندن تاریخ تحولات این روزها و دانستن وقایع بعد این روزها بسی غرق حیرت و اندوه برای کمیت و کیفیت حمیت و غیرت نسل ما سرها تکان خواهند داد و پی‌درپی هم تحلیل‌های تأسف‌بار خواهد نوشت! از این جهت من اینک از دل تاریخ در عین حال که به نشانه‌ی تأیید یک چنین واقعه‌ای دست‌کم در نزد برخی از مردمان و نخبگان و رهبران سر حقیر خویش را فرومی‌اندازم و به‌نوبه‌ی خود از این بابت از آن نسل پوزش می‌خواهم، به یادگار برای‌شان می‌نویسم: عزیزان! بخوانید و بدانید که ما نسل‌های گذشته‌ی شما می‌دانستیم که مردم‌سالاری مرحله‌ای از توسعه‌ی درونی هر ملت و مملکتی‌ست و در حقیقت درونا باید محقق شود تا پایدار گردد با این‌حال نه که نتوانستیم باهم بجوشیم و بکوشیم و درونی‌اش سازیم و از طرفی هم برای به‌دست‌آوردن‌اش عجله داشتیم، بسی شتاب‌زده عمل کردیم و برون‌سپاری‌اش کردیم و رسما از بی‌بی خواستیم او این را برای‌مان به ارمغان بیاورد و تا مدتی هم خود در دست نگه‌دارد و هر وقت تشخیص داد به حد کفایت رسیده‌ایم باقی‌اش را به خود ما یا شما محول سازد! به‌هرحال ما نیروهای تاریخی این روزگار وسعت و قدرت عمل‌مان تا همین حد بود دیگر! شما ببخشید! 🙏😔

#جنگ_ایران_اسرائیل

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

14 июня 2025 10:58

🌓 دیروز روز عجیب و غریبی بود برای ایران، ایرانی که سخت دل‌ام برایش سوخت که بس بی‌کس و بی‌یار و بی‌دفاع آسمان آبی و آرام‌اش از بامداد تا شامگاه افتاد دست دشمن، هرچه خواست کرد و هرکه خواست کشت و هرچقدر توانست توان دفاعی و نظامی و امنیتی ما را زیر سؤال برد! باری از دشمنی که زاده‌ی زر و زور است و جز زور زبان دیگری حالی‌اش نیست انتظاری جز این نیست، ای‌دریغا یک چنین دشمنی را ایدئولوژی برای‌مان به ارمغان آورد و عمری دشمنی با او همه ثروت و سرمایه‌ و فرصت لازم برای رشد و توسعه‌ی ملت و مملکت را به باد داد و همه دوستی‌ها در درون و برون را تبدیل به دشمنی کرد و تا بدین‌حد ما را باهم بیگانه ساخت که حالا خیلی‌ها در درون نه فقط دشمن‌اش نمی‌انگارند بلکه دوست‎اش می‌خوانند و دست برایش تکان می‌دهند و از او می‌خواهند با همین فرمان پیش رود و کشور را از چنگال دشمنی که بدتر از دشمن خارجی‌اش می‌بینند رها سازد! تصور اینکه چه شد به اینجا رسیدیم هیچ دشوار نیست، ساختار سیاسی که سخت گرفتار و بیمار ایدئولوژی شود ته‌اش می‌شود همین حکومتی که هیچ جز احکام و الزامات و اقتضائات ایدئولوژی نه می‌بیند و نه می‌شنود و خود همین او را از همه‌چیز و همه‌کس دور می‌سازد و ناگزیر شکاف‌ها در میان می‌اندازد و سرانجام به همین‌جایی می‌رساند که بخش اعظمی از مردمان‌اش از فرط رنجش از او از دشمن خارجی حمایت می‌کنند و علنا از سردارکشانی که به راه انداخته ابراز شادی می‌کنند و هزاران‌هزار پست برایش می‌گذارند! اصولا و اساسا برای یک جامعه و جامعه‌شناس چیزی دردناک‌تر از این پاره‌پارگی و باخودبیگانگی آن‌هم در شرایط جنگی نیست! باری، گریزی از این واقعیت نیست که خیلی‌ها این جنگ را جنگ خودخوانده‌ی حکومت می‌دانند و نه ملت، برای همین مسئولیت عواقب آن را هم هرچه باشد به پای حکومت و ایدئولوژی دشمن‌سازش می‌گذارند وگرنه کیست که از هجوم بیگانه به خاک کشورش شاد باشد؛ با این وجود حقیقت اینست که هیچ بیگانه‌ای برای هیچ سرزمین و مردمان‌اش آزادی و آرامش به ارمغان نیاورده و باز نخواهد آورد- بویژه بیگانه‌ای که ثابت کرده در قاموس‌اش چیزی بنام احترام به دیگری و اعتنا به حق و حدود و حریم دیگری و رحم به دیگری وجود ندارد! در نهایت اگر راهی برای آزادی و آرامش وطن می‌جوییم ضرورتا آن را باید میان این واقعیت و این حقیقت بجوییم و لاغیر!

#جنگ_ایران_اسرائیل

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

09 июня 2025 18:08

🌓 در جستجوی راهی برای رهایی 5️⃣7️⃣
✍️ حسین شیران

بحث "اصلاح یا انقلاب" البته که بحثی دیرپاست با این‌حال جوامع بسته و خسته از نظام‌های توتالیتر همچنان درگیرودار این بحث‌اند، چه هنوز پشت سد سیطره‌ی سرخ و سیاه حاکمان گرفتارند و هیچ تکلیف‌شان با خودشان و با حکومت‌شان روشن نیست که سرانجام چه کنند و چگونه با کدامیک از این دو- انقلاب یا اصلاح- پیش روند و به‌هرشکل از سد پیش‌روی‌شان گذر کنند.

ایران ما هم که همچون قرون گذشته درگیرودار حکومت است و جمهوریت‌اش دکوری‌ بیش بر دکان سیاست‌ مطلقه‌ی مفسده‌اش نیست ناگزیر درگیر این بحث است؛ برخی بر این باورند که نظام حاکم هیچ اصلاح‌پذیر نیست و همان‌طورکه با انقلاب آمده با انقلاب هم باید برود؛ به باور این‌ها جایی که فساد سیستماتیک گشته، اصلاح آب در هاون کوبیدن و وقت تلف کردن است.

و در مقابل برخی دیگر معتقدند که انقلاب بس سخت است و هزینه‌های سنگین دارد و فردایش هم هیچ معلوم نیست چه باشد و که باشد و از این‌که هست بدتر نباشد. اصلاح درمان است و درمان اگر جواب نمی‌دهد یا مصلحان و درمان‌گران در کار خود جدی نیستند- خود مفسد و وابسته‌اند و نقش بازی می‌کنند و وقت می‌خرند، و یا که اصلا این‌کاره نیستند و بی‌راهه می‌روند.

درهرحال این اختلاف‌نظر جدی‌ست و به‌جد باعث تفرقه و تأخیر در تعیین خط‌مشی و تعلل در خود مشی و تعویق و تعلیق در هرگونه تغییر و تحول است و این خود مهلتی‌ست خلق‌داده به حاکمان که چندصباحی بیش‌تر سر قدرت بمانند؛ از این سبب هیچ بعید نیست حاکمان در هر دو سو نفوذ کنند و بحث‎شان را کش دهند و بی‌جهت اراده و انگیزه و انرژی‌شان را هدر دهند.

چاره چیست؟ چاره جز گذر از این دوگانگی نیست، گذر از دوگانگی هم جز با "فراتلفیق" ممکن نیست؛ تنها فراتلفیق است که معایب هردو را فرومی‌ریزد و مزایای هردو را فرامی‌گیرد و از تقریب و تلفیق آن‌ها در سطحی فراتر از سطح صفر- سطح تقابل و تضاد ایده‌ها و ایدئولوژی‌ها، محصول جدیدی به‌دست می‌دهد به‌نام "فراایدئولوژی‌" که حقیقتا بهترین ایده برای عمل در هر زمانی‌ست.

باری، در یک چنین شرایطی نه اصلاح بدون انقلاب فایده‌ای دارد و نه انقلاب بدون اصلاح؛ ما به طرح و تدبیر و یا همان فکر برتری نیاز داریم که هم محاسن انقلاب را داشته باشد هم محاسن اصلاح را؛ و بدین‌طریق با حفظ نظم عمومی دگرگونی‌هایی عمیق در نظام سیاسی رقم زند و سطح سلامت و کفایت آن را برای همیشه بالا برد- بی‌خوف تکرار تاریخ، با کمترین هزینه و کمترین هرج‌ومرج.

(باقی در بخش بعد)

#راهی_برای_رهایی
#فراتلفیق‌گرایی
#فراوفاق‌گرایی
#فراایدئولوژی
#فکر_برتر
#اصلاح_یا_انقلاب

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

04 июня 2025 18:10

🌓 باری تا همین چندوقت پیش حتی تصورش هم سخت بود روزی برسد در ایران اسلامی با یک حکومت دینی شیعی علوی علنا یک هیئت عزاداری این‌گونه مورد حمله و اهانت قرار گیرد! اما این هیچ غیرقابل پیش‌بینی نبود دستکم برای آنها که از اول مخالف ورود سیاست در دین و دین در سیاست بودند چه در هر دو حال نتیجه را خرابی و خسارت هر دو می‌دانستند و حال خرابی و خسارت هم دین و سیاست و هم ملت و مملکت ما دستکم برای آنها هیچ جای تعجبی ندارد. ترکیب این دو اگرچه در بادی امر به باد ایدئولوژی جهد و جهاد و جنب و جوشی خاص می‌آفریند ولیکن با رویش و خیزش اجتناب‌ناپذیر «باد مخالف» خیلی زود بهار ایدئولوژی می‌گذرد و خزانش از راه می‌رسد؛ این قانون اجتماعات بشری‌ست که هرکه و هرچه از حد و حریم خویش بگذرد و به حد و حریم دیگران دست اندازد خود بدست خویش فرآیند شکل‌گیری و رشد و توسعۀ «اضداد خویش» را کلید می‌زند و سرانجام روزی گریبان خود را دست همین اضداد می‌بیند. حکمرانی امروز روحانیون را روحانی‌ستیزی دیروز پهلوی‌ها رقم زد- چه بقول نیچه نکشت و قوی‌ترشان کرد، بدین‌قرار حکمرانی فردا را هم ستیزه‌گری‌ها و ضدپروری‌های حکومت امروز تعیین خواهد کرد.

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

02 июня 2025 19:14

🌓 اثر متیو، پیام و پیامدهایش
✍️ حسین شیران

شاید شنیده باشید اینکه می‌گویند: این عادت روزگار است به آن‌که بیش‌تر دارد بیش‌تر می‌دهد و به آن‌که کم‌تر دارد کم‌تر. باری این باور خیلی‌ها در سراسر جهان است و برخی آن را نه فقط عادت روزگار بلکه خواست خود خدا می‌دانند و بر این ادعا آیه‌ی ۲۹ از فصل ۲۵ انجیل متی را گواه می‌گیرند که صراحتا می‌گوید: "آن‌که دارد به او بیش‌تر داده خواهد شد تا به فراوانی [هرچه بیش‌تر] برسد و آن‌که [چندان] ندارد آن‌چه دارد هم از او گرفته خواهد شد"؛ به این سبب "مرتون" جامعه‌شناس آمریکایی این روال و روند را "اثر متیو" می‌نامد و به بررسی پیامدهای اجتماعی آن در جامعه می‌پردازد؛ پیش از هر چیز ببینیم انجیل متی از چه رو یک چنین اصل و اساسی را مطرح می‌سازد.

متی تمثیلی از عیسی مسیح نقل می‌کند که در آن مردی پیش از سفر 3 تن از خدمت‌گزاران خود را فرامی‌خواند و به یکی 5، دیگری 2 و آن دیگری 1 سکه می‌دهد تا در غیاب او به‌کار گیرند؛ بعد از سفر، اولی 10، دومی 4 و سومی همان 1 سکه را تحویل می‌دهند؛ ارباب می‌پرسد: چه کردید؟ اولی و دومی می‌گویند: خرید و فروش، سومی می‌گوید: از ترس اینکه مبادا از دست‌ برود زیر سنگ پنهان‌اش کردم؛ ارباب از بی‌عرضگی سومی خشمگین می‌شود و آن 1 سکه را هم از او می‌گیرد و به اولی می‌دهد. بدین‌وسیله متی به نقل از عیسی می‌خواهد بگوید که ارباب (خدا) بر اساس تفاوت در استعدادها و توانایی‌ها و کارآمدی‌های افراد است که به یکی بیش‌تر و به یکی کم‌تر می‌دهد. ...

مرتون منکر تفاوت در استعدادها و توانایی‌ها و کارآمدی‌های افراد و منتقد توزیع امتیازات بر این اصل و اساس نیست- به‌هرحال به‌قول افلاطون برابر دانستن نابرابرها هم درست نیست و خود مصداق بی‌عدالتی است، او که مشخصا در حوزه‌ی جامعه‌شناسی علم از پیامدهای ناگوار این اثر سخن می‌گوید، منتقد جریانی‌ست که طی آن امتیازات به‌نحوی نابرابر بر اساس ویژگی‌های غیرعلمی همچون شهرت، محبوبیت، موقعیت، روابط و مناسبات و ... توزیع می‌شود؛ مثلا در یک پروژه‌ی علمی‌پژوهشی همه‌چیز به نام استاد ارشد تمام می‌شود و جوایز و امتیازات و اعتبارات آن هم بیش‌تر به سمت‌وسوی او سرازیر می‌شود- تا دیگران- حتی اگر او کم‌ترین نقش را در آن پروژه داشته باشد.

اما تنها حوزه‌ی علم نیست و در باقی حوزه‌ها هم کمابیش اثر متیو ساری و جاری‌ست و طی آن بیش‌ترین امتیازات به‌وجه غالب سوی آنها که بیش‌تر دارند سرازیرند؛ جالب اینکه خود ما هم جزئی از این جریان‌ایم- اینکه همواره یا اغلب از فروشگاه‌های برند خرید می‌کنیم، در رستوران‌های بنام غذا می‌خوریم، در تالارهای معروف جشن می‌گیریم، از خوانندگان شهیر آهنگ و از شعرای بزرگ شعر و از نویسندگان نامدار کتاب می‌خوانیم، از چند سخنور سرشناس نقل قول می‌کنیم و از چند بازیگر خاص فیلم می‌بینیم، به نامزد خاصی رأی می‌دهیم و تنها پیج و کانال خواص عضو می‌شویم و مدام پست‌هایشان را لایک می‌کنیم، ... یعنی که خواه‌ناخواه ما هم آب در آسیاب این اصل و اثر می‌ریزیم!

اصل و اثر متیو، چه بازی روزگار باشد، چه خواست خدا، چه ناشی از فعل و انفعالات آگاه‌ناآگاهانه‌ی ما و چه طرح و تدبیر و تبلیغ خود داراها (از هر نوع‌اش)، در هر صورت و با هر توجیه و توضیحی که بخواهیم برایش ارائه کنیم، شکی نیست که کارکردش تماما به نفع داراها تمام می‌شود و باعث انباشت هرچه بیشتر سود و سرمایه در نزد آنها می‌شود و اساسا از این سبب است که به این اصل و اثر "مزیت تجمعی" هم گفته می‌شود. بدیهی‌ست مزیت تجمعی به باز غنی‌تر شدن اغنیا و باز فقیرتر شدن فقرا می‌انجامد و این یعنی تشدید نابرابری‌ها و تولید و توسعه‌ی شکاف‌های اجتماعی و طبقاتی که ما اینک در حوزه‌های مختلف در بطن و متن جامعه شاهد آن هستیم و هیچ‌جوره هم حریف‌اش نیستیم.

در این‌که سرمایه سرمایه می‌آورد شکی نیست، بر اصل و رسم رقابت هم هیچ حرفی نیست، سخن بر سر توجهات اولیه و فرصت اولیه و موفقیت اولیه و سرمایه‌ی اولیه است که طی اثر متیو از خیل خرده‌پاهای هر حوزه دریغ می‌کنیم و به‌نحوی افراطی همه را پای کله‌گنده‌ها ریخت‌وپاش می‌کنیم؛ شکی نیست این روال و روند باعث در سایه‌ ماندن و استعدادسوزی‌های فراوان در زمینه‌های مختلف می‌شود. حواس‌مان باشد ما هم به‌نوبه‌ی خود در کم‌وکیف این جریان دخیل‌ایم. چه خوب است گاه‌گداری هم که شده از همه‌چیزداران و همه‌شکل‌برخورداران هر حوزه روی گردانیم و اندکی هم به نوپاهای بی‌همه‌چیز آن حوزه توجه کنیم. ایمان داشته باشیم این یک مسئولیت اجتماعی است. 🙏

#Matthew_effect
#Robert_K_Merton
#اثر_متیو
#مرتون

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

16 июля 2025 09:33

⏺️ آرمان‌شهرگرایی (یوتوپیانیسم) Utopianism

🌓 آشنایی با ایسم‌ها 1️⃣8️⃣
✍️ جان آندریوس John Andrews
🔄 حسین شیران

این احساس که همه چیز کامل است یا که می‌تواند باشد؛ این اصطلاح از عنوان کتاب "اتوپیا Utopia" برگرفته شده است که "سر توماس مور"1 در سال 1516 با الهام از کتاب "جمهوری افلاطون" آن را نگاشت- همو که در سال 1535 توسط هنری هشتم گردن زده شد. اتوپیا توصیف‌گر‌ جزیره‌ای خیالی در اقیانوس اطلس است که در آن نظام‌های اجتماعی، سیاسی و حقوقی همه در حد کمال هستند؛ اما این در واقع بازی با کلمات است: اشتقاق آن می‌تواند هم از کلمه‌ی یونانی eutopos به‌معنای "مکان خوب" باشد و هم از outopos به‌معنای "لامکان [ناکجا]" (eu به‌معنای "خوب"، ou به‌معنای "نه" و topos به‌معنای مکان). "سوسیالیسم آرمان‌شهری"2 هم که مارکس و انگلس در اشاره به تمام ایده‌های سوسیالیستی رویایی خویش به‌کار بردند، مبین این تصور [خیالی] است که اگر سرمایه‌داری مالکیت ابزار تولید را به کارگران یا دولت [برآمده از آن‌ها] بدهد بیکاری و فقر از بین می‌رود. شاید هیچ جای تعجبی نباشد این‌که آرمان‌شهر معمولاً به‌عنوان مترادفی برای خیال‌پردازی یا غیرواقعی بودن استفاده می‌شود.

1. Sir Thomas More
2. Utopian Socialism

#ایسم‌ها
(برای مشاهده و مطالعه‌ی بخش‌های قبلی و آشنایی با ایسم‌های بیشتر از این لینک استفاده کنید)

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

14 июля 2025 16:25

🌓 جامعه‌شناسی دولت 1️⃣
✍️ حسین شیران

"جامعه‌شناسی دولت" که می‌گویم یعنی که می‌خواهم مشخصا از رابطه و تأثیر متقابل "جامعه" و "دولت" بر هم‌دیگر و تأثیر کم‌وکیف این رابطه بر توسعه یا عدم توسعه‌ی "مملکت" سخن بگویم؛ ارزش و اهمیت یک‌چنین بحثی همانا در این حقیقت نهفته است که عامل توسعه و پیشرفت در هر کجا منحصرا دولت است و از این سبب سعادت یا شقاوت یک جامعه تحققا به کفایت یا عدم‌کفایت دولتی که بر آن حاکم است بسته است؛ حقیقت دیگر این‌که کفایت و عدم‌کفایت دولت هم به لیاقت یا عدم‌لیاقت جامعه‌ای که از آن برخاسته بسته است.

منظورم از "جامعه" انسان‌ها و ساختارهای عینی و ذهنی موجود و مستقر و روابط مستمر میان آن‌ها در یک مملکت است- جامعه زنده به رابطه است و بدون رابطه مرده است؛ منظورم از "دولت" هم نهاد اداره‌کننده‌ی مملکت است که بدین معنا می‌تواند شامل گذشته و باصطلاح دوران پیشاصنعتی هم باشد ولیکن منظور ما این‌جا مشخصا دولت در دوران صنعتی و پساصنعتی‌ست که اغلب با عنوان "دولت مدرن" شناخته می‌شود. سابقه‌ی دولت مدرن در ایران، همان‌طورکه می‌دانید، حدودا از سال 1304 زمان ظهور رضاخان بدین‌سوست.

بدین قرار گستره‌ی بحث ما این‌جا این یک‌صدسال اخیر است که کشور حدود و ثغوری بمراتب ثابت‌تر و هویتی بمراتب راسخ‌تر و رسمی‌تر یافته و در این مدت با وجود دو حکومت مختلف و چهار حاکم مطلقه کمابیش می‌توان از «یک قرن دولت مدرن» سخن گفت و کارنامه‌ای برایش درآورد که متأسفانه با همه جست‌وخیزها و پیشرفت‌هایی که نسبت به گذشته رقم خورده، در مقایسه چندان رضایت‌بخش نیست و در مجموع می‌توان گفت کماکان این توسعه‌نایافتگی‌ست که در کشور پایدار است و هنوز از توسعه‌ی پایدار خبری نیست که نیست!

طبق آخرین آمار، شاخص فلاکت ما اکنون در ایران بعد یک سده سابقه‌ی دولت مدرن به 42.2 درصد رسیده و این بطور میانگین حاصل نرخ تورم سالانه‌ی 34.5 درصد و نرخ بیکاری 7.7 درصد است و به تنهایی خود حکایت از دشواری معیشت ملت در این مملکت دارد. انبوه مسائل و مشکلاتی که مستمرا در سایر حوزه‌ها داشته و داریم را هم اگر باهم در نظر بگیریم در کل گریزی از این نتیجه‌گیری نخواهیم داشت که دولت‌های ما توان گذار جامعه‌ی ایرانی از وضعیت گرفتاری به رهایی را نداشته و ندارند چه برسد رفاه! بر این اساس ضرورتا باید پرسید: چرا؟

باقی در بخش بعد

#جامعه‌شناسی_دولت
#جامعه‌شناسی_توسعه

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

09 июля 2025 11:06

🌓 به این تصاویر خوب نگاه کنید؛ آنچه ما امروز جامعهٔ ایرانی می‌نامیم مربوط به ایرانی‌ست که حدودا از صدسال پیش بدین‌سو بدین حدودوثغور ثبات یافته و پیش از آن بس قبض‌وبسطها بخود دیده و بس تغییر و تحولات ازسرگذرانده است؛ حتی در این صدسال با حدودوثغور ثابت هم هیچ آرام‌وقرار نداشته و درونا درگیر کش‌وقوسها و افت‌وخیزهای فراوان بوده است. عامل اصلی و اساسی این بی‌ثباتی‌ها مشخصا حاکمان و حکومتها بوده‌اند که تاریخا از 3300 سال پیش‌ازمیلاد تاکنون پی‌در‌پی هم بقوهٔ قهریه قدرت را از دست هم قاپیده و با همان قوه بر بلاد و بندگانی بس متغیر و متفاوت در فلات ایران و حتی ماورای آن حکمرانی کرده و هست‌ونیست و کم‌وکیف زیست‌شان را تحت تأثیر منویات خود قرار داده و می‌دهند. در این آمدوشدها علنا دشمنی هر حکومتی با حکومت یا حکومتهای پیشین عملا رشتۀ استمرار را در این مرزوبوم بارها و بارها بریده و امکان انباشت سرمایه از هر نوعش را به امتناع تبدیل کرده و رشد و توسعهٔ پویا و پایدار از هر جهت را دچار اختلالات و انقطاعات فراوان کرده است. توسعه نهادی عاقل و آرام می‌خواهد که ما چندان بهره‌ای از آن نداشته و نداریم! مسأله اینست.

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

04 июля 2025 08:55

1️⃣ عصر عصر رسانه است و کار رسانه هم طبیعتا رساندن اخبار و اطلاعات به انبوه مخاطبان است؛ حالیا ماییم و این ‌همه رسانه در داخل و خارج و این همه اخبار و اطلاعات که شب و روز از جهات و جبهات مختلف با اسباب و اساس متعدد بر سرمان می‌ریزند، همه هم خود را محق و موجه و مستند جلوه می‌دهند و بدین‌قرار می‌خواهند ذهنیت و عینیت ما را آن‌سان که خود می‌خواهند و خود نیاز دارند سروسامان دهند!

در ارزش و اهمیت و ضرورت رسانه هیچ تردیدی نیست اما این هیچ نافی آفات و آسیب‌هایش نیست. تأکید و توصیه بر استفاده‌ی محدود و منطقی و مقرون به آگاهی از رسانه است؛ وقت و بی‌وقت پای رسانه نشستن و اخبار و اطلاعات گرفتن و گفت‌وشنود کردن درباره‌ی آن‌ها خروجی‌اش «رسانه‌بندگی» و «خبرزدگی‌»ست که متأسفانه حالا خیلی‌ها گرفتار آن‌اند و این البته ناشی از سیاسی‌شدن‌های بی‌حدوحصر مردمان ماست!

این درست که سیاست در کم‌وکیف زندگی ما بس دخیل است اما سیاست‌گرایی و رسانه‌گرایی هم درحقیقت حدی دارد- بویژه برای عوام که هیچ ضرورتی ندارد تا بدین‌حد سیاست‌زده و رسانه‌گرا باشند؛ حالیا همه بنوبه‌ی خود کارشناس سیاسی و تحلیل‌گر مسائل جامعه و جهان شده‌اند و همه‌جا حتی آن‌جا که نباید و نشاید، بحث سیاسی می‌کنند و اطلاعات سیاسی رد و بدل می‌کنند، هیچ خسته و سیر هم نمی‌شوند!

براستی چرا باید زندگی مردم عادی تا این حد تحت‌الشعاع سیاست باشد و رنگ‌وبوی سیاسی بخود بگیرد؟ سیاسی شدن عوام فایده‌اش چیست جز زِر و زار و زور زدن‌های بیهوده و سلب آرامش ذهن و عین و عدم استفاده‌ی بهینه از اوقات و لحظات زندگی؟ وقتی می‌توان بسی فارغ از سیاست و دور از سیاه و سفیدنمایی‌های سیاسیون قدری آسوده زیست چرا به‌چه دلیل باید این فرصت را با سیاست‌گرایی تباه‌ ساخت؟!

به‌نظر می‌رسد در مواجهه با این حجم از رسانه‌بندگی و سیاست‌زدگی، جامعه‌ی ایرانی نیازمند قدری رسانه‌گریزی و سیاست‌زدایی است.

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

03 июля 2025 12:34

🌓 اگر جرأت نمی‌کنیم حرف بزنیم دست‌کم از کسانی که جرأت کرده و حرف می‌زنند حمایت کنیم. 🙏

#مصطفی_مهرآیین
#کارزار 👇

https://www.karzar.net/236523?fbclid=PAQ0xDSwLSfYxleHRuA2FlbQIxMQABp5J_CUDW_cT7ElXn_2cd4KISWz_z1e-3yVx3E-0WqbmElw5lSS-R7jX9SE_x_aem_fSL-hn6O3nt8vi_DkstB4w

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

30 июня 2025 10:43

🌓 در جستجوی راهی برای رهایی 6️⃣7️⃣
✍️ حسین شیران

ایدئولوژی‌های حاکم بر جوامع بشری نه‌که اغلب از طریق انقلاب به قدرت می‌رسند بدوا از فرط هیجانات ناشی از پیروزی توهما همه خود را از هر نظر برتر و برحق می‌دانند و همه حقایق عالم را منحصرا در ید خود می‌پندارند و غیرخود هرچه هرکجا که هست را عاطل و باطل می‌انگارند و "مرگ بر"ها برایش سرمی‌دهند و بدین‌ترتیب نه فقط خود را از مواهب و برکات باقی حقایقی که اصولا در نزد باقی ایدئولوژی‌هاست محروم می‌سازند و از این‌رو از درون به‌مرور درگیر کمی‌ها و کاستی‌ها و کجی‌ها و ناراستی‌ها می‌شوند، از بیرون هم سیل خشم و خشونت و خصومت‌ها را به‌سوی خود سرازیر می‌سازند و به‌کرات خود را در معرض انواع تهدیدها و تحریم‌ها و تهاجمات داخلی و خارجی قرار می‌دهند.

در یک چنین مخمصه‌ای که هم‌اینک نظام جمهوری اسلامی حاکم بر ایران هم خواه‌ناخواه گرفتار آن است رهبران ایدئولوژیک با وجود همه‌ی جنگ‌ و جدال‌ها و گیر و گرفتاری‌ها و پیامدهای ناگوار بلکه گاه فاجعه‌بارِ تصمیم‌ها و تدبیرهایشان معمولا هیچ کوتاه نمی‌آیند و شعار "یا مرگ یا پیروزی" سرمی‌دهند و کماکان بر تداوم راه و روش‌ها و منش‌های ایدئولوژیک پیشین اصرار می‌ورزند و بدین‌قرار با تشدید مسائل و مشکلات و منازعات داخلی و خارجی، عرصه را بس تنگ‌تر کرده و نظام حاکم را تا مرز سقوط پیش می‌برند و همراه با خود یک ملت و مملکت را هم به قهقرا می‌کشانند به‌ویژه اگرکه سقوط به‌دست دشمن خارجی اتفاق افتد و سایه‌ی سیاه‌اش سال‌ها بر سر ملت و مملکت باشد.

در سقوط ایدئولوژی‌های حاکم حرفی نیست، این سرنوشت محتوم آن‌هاست که هیچ نمی‌توانند همگام با تغییرات و تحولاتِ زمینه و زمان در مبانی و مواضع و موضوعات خود بازنگری و بازاندیشی کنند و سرانجام در برهه‌ای از تاریخ کم می‌آوردند و همان‌طورکه به جبر آمده‌اند به جبر هم می‌روند و جای خود را به دیگری می‌دهند؛ در این میان مسأله‌ی ما رنج‌های بی‌شماری‌ست که از رفت‌وآمد و افت‌وخیز نظام‌های ایدئولوژیک بر ملت‌ها و مملکت‌ها می‌رود! آیا هیچ راه رهایی از این رنج هست؟ آری، هست: "گذار از ایدئولوژی به فراایدئولوژی" و وادادن و جادادن به حقایق و خلایق رانده شده و مغرض و منحط و منحرف خوانده شده و رسیدن به "فراوفاق"، و این تنها با "فراتحلیل و فراتلفیق" ممکن و میسر است و لاغیر!

حالیا برای تحقق یک چنین فرآیند و یک چنین فرآورده‌ای در ایران ضرورتا باید "نیروهای فراایدئولوژیک" در هر سه ضلع ملت، دولت و حکومت فعال شوند و در این برهه‌ی حساس نقشی تاریخی ایفا کنند؛ بیش و پیش از همه بخش عاقل و عاقبت‌اندیش نظام باید ترس و تعارف را کنار بگذارد و در گذر از تمامی تندروها و تن‌پرورها "طرح گذار از رهبر به جانشین رهبر" را مطرح سازد و جانشین رهبر- همچو شیائوپینگ در چین، سریعا به یک سری اقدامات و اصلاحات بنیادی دست زند و نظرا و عملا با تصحیح و تعدیل مبانی و مواضع، زمینه را برای گذار به شرایطی بهتر و برتر فراهم سازد؛ مطمئن باش اگر تو خود آن‌گونه که شاید و باید تغییر نکنی دیگران آن‌گونه که خود خواهند تغییرت می‌دهند! ...

(باقی در بخش بعد)

#راهی_برای_رهایی
#فراتلفیق‌گرایی
#فراوفاق‌گرایی
#فراایدئولوژی
#ملت‌دولت
#اصلاح_انقلابی

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

27 июня 2025 10:10

🌓 حس و حال‌ام به این پیامکی که همینک به‌دست‌ام رسید، همچو آن دست پیامک‌هایی‌ست که پلیس فتا خود می‌گوید حاوی لینک‌های غیرواقعی‌ست و به‌هیچ‌وجه نباید رویشان حساب کرد! "ملت عزیز" و "پیروزی بر این" و "پیروزی بر آن" و "سیلی سخت" و ...!

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

22 июня 2025 13:59

🌓 این صحنه از فیلم «اتوبوس» (یدالله صمدی، ۱۳۶۴) را هیچگاه فراموش نمی‌کنم: وقتی که «پیربابا» مرشد و مصلح روستا نومید و خسته و دلشکسته از دودستگی‌ها و دشمنی‌های دیرین نعمتی‌ها و حیدری‌ها و سال‌ها کرکری و کل‌کل و کلنجار رفتن‌شان با یکدیگر در حال ترک روستا می‌گوید: "من هر کاری از دستم برمی‌آمد کردم فایده نداشت. فکر کردم یک مدتی بحال خودشان بگذارم بلکه سر عقل آیند. بعضی وقتها باید سر به سنگ بخورد تا گوش شنوایی پیدا شود." حال‌که شاهد رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل و آمریکا هستیم یعنی که تلاش همه پیرباباها و مصلحان جهان برای جلوگیری از جنگ هیچ فایده‌ای نداشته است! «کنت» می‌گفت: با علمی‌صنعتی‌شدن جوامع بشری روحیهٔ جنگاوری بشر منکوب و جنگ برای همیشه منسوخ خواهد شد! ساده‌دل او که مرد و ندید علم و صنعت نه فقط مانع جنگ نیست بلکه مایهٔ توسعه و تقویت و تشدید آنست. تاحال‌که هیچ‌چیز هیچ‌جوره نتوانسته بر روحیهٔ جنگ‌طلبی بنی‌بشر فائق آید و تحققا از زمان قابیل تاکنون اختیار جهان و اقتدار عمل در آن عمدتا دست اشرار بوده و اخیار گاه حتی قادر به مخالفت نبوده و نیستند چه رسد ممانعت، وگرنه یک تاریخ و این همه جنگ؟!

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

19 июня 2025 17:52

🌓 این توئیت الکساندر #دوگین فیلسوف سرشناس روسی و یار غار و مغز متفکر رفیق پوتین است که در ارتباط با جنگ جاری اسرائیل و ایران با بی‌تفاوتی آشکاری می‌گوید: "این دوئل آن‌هاست، بگذار باهم بجنگند"! دوگین به‌خاطر نظرات غرب‌ستیزانه‌اش محبوب اگرنه همه دست‌کم بخشی اعظمی از نظام حاکم از جمله جبهه‌ی پایداری‌ست و از این جهت بارها به ایران سفر کرده و در جمع محبان‌اش قرار گرفته و حتی در صدا و سیما سخن‌ها گفته است! البته که در یک چنین شرایط جنگی با یک چنین روزهای سختی که بر ما حاکم است دوست و دشمن واقعی به‌خودی‌خود از هم بازشناخته می‌شوند و این خاصیت خوب میدان است، اما مهم بازشناختن دوست و دشمن از هم در شرایط عادی و روزهای آرام و آسان است و به‌واقع این است که هنر است؛ افسوس که خیلی‌ها که از قضا تصمیمات‌شان خیلی روی زندگی خیلی‌های دیگر اثر دارد از این نظر یعنی شناخت دوست و دشمن از هم در ضعف به‌سر می‌برند!

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

17 июня 2025 08:49

🌓 عراقچی می‌گوید: تنها یک تماس از واشنگتن لازم است تا نتانیاهو را ساکت کند! آری، اما این اذعانی بس دیرهنگام به قدرت تأثیرگذاری و کدخدایی آمریکاست! آقای عراقچی! این را بدانید که دیرفهمیدن هم جرم است و شما مجرم‌اید که دیر می‌فهمید و دیر اذعان می‌کنید! آری، آمریکا کدخدای جهانست همانطورکه شما کدخدای ایران‌اید؛ هیچیک از ایندو بمعنای برحق بودن نیست اما واقعیتی‌ست که هست و بدوا باید واقعیت را پذیرفت تا بعد به سمت‌وسوی حقیقت‌اش برد؛ حالیا هر آن حس‌وحالی که شما به کدخدایی آمریکا بر جهان دارید مردم ایران به کدخدایی شما بر ایران دارند؛ چاره چیست؟ چاره اگر جنگ است شما با آمریکا بجنگید به مردم ایران هم حق بدهید با شما بجنگند؛ اگر نیست واقع‌بین باشید و سازوکارهای خود را بدوا بر اساس واقعیات درون و بیرون جامعه تنظیم کنید؛ در این میان تنها به نجات خود و نابودی دیگران نیندیشید- این اندیشه و اقدام ایدئولوژیک است و خروجی‌اش همینست که می‌بینید- از درون و برون در جنگ‌اید؛ راه رهایی از مخمصه‌هایی این‌چنین اندیشه و اقدام «فراایدئولوژیک» است؛ به‌صرف کاربست این شعور شما می‌توانید یک جهان را به صلح و آرامش برسانید.

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

16 июня 2025 11:29

🌓 حال که جمهوری اسلامی ایران در رویارویی مستقیم با اسرائیل تنها خود مانده و خود، و جز خود هیچ یار و یاوری ندارد، ای‌کاش از همان اول هر آن‌چه تا به‌حال کرورکرور به‌غیر خود خرج کرد را خرج تقویت بنیه‌ی اقتصادی و نظامی خود ایران می‌کرد و نتیجتا امروز در یک چنین شرایطی در پیش چشم جهانیان ایرانی به‌مراتب قوی‌تر و قهارتر از این‌که هست را به نمایش می‌گذاشت، با ملت ایران هم سر این موضوع این‌همه مشکل نداشت! حالیا حیف آن‌همه هزینه‌های سرسام‌آور که سالیان سال بی‌ملاحظه‌ی داخل و نیازهای داخلی از کف ایران و ایرانی خارج ساخت و پای حماس غزه و حزب‌الله لبنان و حشدالشعبی عراق و انصارالله یمن و بیش از همه بشار اسد در سوریه ریخت و ته‌اش هم هیچ چیزی از قِبل آن‌ها عایدش نشد که نشد! اگر همه‌ی این‌ها به‌خاطر این بود که محور مقاومتی در خارج ایران شکل گیرد و جنگ به داخل کشیده نشود از همان آغاز با سیر و سلوکی که طرفین در ارتباط باهم در پیش داشتند و مدام بحث «سر مار» در میان بود بسیار قابل تصور بود که ناگزیر روزی این اتفاق ناگوار خواهد افتاد، و حال که افتاده و جنگ رسما داخل ایران کشیده شده، نه فقط حیف آن‌همه هزینه که پای نیروهای نیابتی هدر رفت بلکه حتی حیف آن‌همه هزینه که صرف خود سپاه قدس- نیروی نیابت‌پرور در جهان، شد! به‌راستی دستاوردش چه بود جز برخی حرکات ایذایی که به‌واقع اذیت‌اش بیش‌تر متوجه این‌سو بود تا آن‌سو- نمونه‌اش همین «طوفان ألأقصی» که قشنگ از حال و روز غزه معلوم است که طوفان نه آن‌سو بلکه تحققا این‌سو وزیده و اقصی نقاط غزه را سخت درنوردیده است و حال اگر منصف باشیم امروز هر آن‌چه در غزه بر مردمان گرسنه و سرگردان‌اش می‌گذرد دست‌کم بخشی از مسئولیت‌اش با جمهوری اسلامی ایران است که با سوءتدبیرش هم آن‌جا و هم این‌جا ملت مستضعف پرورد! امروز با وجود این‌همه هزینه‌ خبری از نیروهای نیابتی نیست- همه نابود و ناکار و یا همچون سوریه ناباب شده‌اند و اکنون تنها ماییم و توان داخلی که اگر میلیاردها دلار ثروت و سرمایه‌ی بربادرفته به‌هنگام در داخل کشور هزینه می‌شد قطعا امروز از هر نظر قدرتمندتر و متحدتر از این‌که هستیم بودیم؛ جهان سیاست حول محور قدرت و سلطه می‌چرخد و در آن تنها تصور قدرت برتر است که بازدارنده است و نه هیچ چیز دیگری! واقعیت تلخی‌ست اما همین است که هست!

#جنگ_ایران_اسرائیل

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

12 июня 2025 15:07

🌓 مسائل اجتماعی به بیان کارتونیست‌ها 8⃣2⃣

#مسائل_اجتماعی
#تحلیل_آزاد
#یک_تصویر_هزار_حرف
#کارتونیست

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

05 июня 2025 18:32

🌓 بیش از ۶۰۰ روز است که غزه غرق خون است، زیر آتش، زیر محاصره، زیر بار سنگینی از سکوت! سرزمینی که با تمام وجود فریاد الامان سر می‌دهد اما هیچ گوش شنوایی برایش نیست که نیست! مردمانی در حال گرسنگی و آوارگی و دفن شدن و محو شدن‌اند و جهان و جهانیان بی‌تفاوت به نظاره نشسته‌اند! این‌جا روزها را نه با تقویم بلکه با تعداد اجساد می‌شمارند! هر بامدادی آبستن فاجعه‌ای جدید است و هر شامگاهی بخشی از شهر را در سوگ فرزند فرو می‌برد. هوا لبریز از بوی باروت و اندوه است. آوارها نام کسانی را فرامی‌خوانند که زمانی می‌خندیدند و رویاها در سر داشتند. نه! این یک جنگ نیست، یک قتل عام است، نیست‌ونابودسازی آهسته و سازمان‌یافته‌ی یک ملت است، یک نسل‌کشی واقعی‌ست که به‌صورت زنده از رسانه‌ها پخش می‌شود و با این وجود باز نادیده گرفته می‌شود! باری، اهالی غزه نه پنهان بلکه در برابر دیدگان جهانیان کشته می‌شوند و این تنها یک تراژدی نیست، بلکه لکه‌ی ننگی‌ست بر دامن بشریت، زخمی‌ست که تاریخ هیچ‌گاه آن را نخواهد بخشید. (ترجمه‌ی زیرنویس)

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

03 июня 2025 15:30

🌓 مناظره‌ی «کارل مارکس»- مدافع سوسیالیسم و کمونیسم و منتقد و مخالف نظام سرمایه‌داری و «آدام اسمیت»- مدافع بازار آزاد و نظام سرمایه‌داری (ساخته‌ی هوش مصنوعی)؛ حق با کدام است؟

#آدام_اسمیت
#کارل_مارکس
#کاپیتالیسم
#سوسیالیسم
#کمونیسم

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

29 мая 2025 19:22

🌓 ثابتی را فارغ از اینکه از کجا به چه طریق با چه پشتوانه و درصدی از آرای مردمی بالا آمده در مجلس حضور یافته، اگر بصورت مقطعی با این دست از سخنان و کنش‌ها و واکنش‌ها بخواهیم داوری کنیم باید بگوییم این تیپ ایدئال نمایندگی یک ملت است و اصولا و اساسا از یک نمایندهٔ مجلس یک چنین جرأت و جسارت و جربزه‌ای انتظار می‌رود وگرنه با مسامحه و مصافحه و ملاحظه‌کاری و مصلحت‌جویی و منفعت‌مداری نمی‌توان مدافع منافع و مصالح مردم در برابر انگل‌ها و افعی‌ها و مافیاهای پرشمار جامعه بود. ثابتی اگرکه وامداری‌اش به این و آن جناب و جریان را فراموش کند و اینگونه بی‌پرده و بی‌پروا پیش رود بلاتردید خود را روزبه‌روز به اردوگاه مردم نزدیک کرده، درصد بالایی از آرای مردمی‌ را ازآن خود خواهد ساخت. امیدوارم این جنب‌وجوش فصلی و فرمایشی و نمایشی نباشد و ثابتی و امثال او بسی بیش از این‌ها بر این مدار و قرار بچرخند و اندکی به مجلس مرده و سرسپرده روح و رمق و رونقی بخشند. کم دیده و داشته‌ایم از این دست حی و حرکاتی از نمایندگانی که دسته‌دسته آمده و رفته‌اند و در کمال انفعال بی‌شرمانه خانهٔ خود را آباد و خانهٔ خلق را ویران ساخته‌اند!

🆔 @Hossein_Shiran