Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

18 February 2025 17:26

سرفصل‌های دورۀ جامع ویرایش متنوک
با ۱۴ عنوان و ۱۴۴ زیرعنوان

۱) زبان‌شناسی برای ویراستاران (۲۸ زیرعنوان)؛
۲) دستورزبان زبان‌شناختی (۱۰ زیرعنوان)؛
۳) ویرایش زبانی (۱۵ زیرعنوان)؛
۴) عربی در فارسی (۵ زیرعنوان)؛
۵) حشو و گرده‌برداری (۱۰ زیرعنوان)؛
۶) رسم‌الخط و املا (۱۵ زیرعنوان)؛
۷) فاصله‌گذاری (۱۹ زیرعنوان)؛
۸) نشانه‌گذاری (۲۲ زیرعنوان)؛
۹) ارجاع‌دهی و کتابنامه (۷ زیرعنوان)؛
۱۰) قواعد شکسته‌نویسی (۵ زیرعنوان)؛
۱۱) نقد غلط ننویسیم (۵ زیرعنوان)؛
۱۲) معرفی کتاب‌های تخصصی (۳ زیرعنوان)؛
۱۳) تمرین کارگاهی و عملی (۲ جلسه)؛
۱۴) اصول پاراگراف‌نویسی و صدها نکتۀ دیگر... .

🎁هدایا و مزایای رایگان ثبت‌نام در دورۀ جامع ویرایش😍

🎞نظرات و نتایج دانشجویان ما:👇
@Matnook_01
👩🏻‍💻ثبت‌نام سریع و آسان:👇
@MatnookAdmin3
@Matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

17 February 2025 17:44

🔺فریبا نوایی، از آمل، ارشد هوش مصنوعی، از ویراستاران مؤسسه

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

16 February 2025 18:09

🔰 دورۀ جامع ویرایش متنوک یک دورۀ تخصصی با موضوع ویرایش و درست‌نویسی است که آن را بر پایۀ دستورزبان زبان‌شناختی آموزش می‌دهیم.

🔰 در این دوره، که با روش جدید ما (دستورمحور) ارائه‌ می‌شود، هر کسی با هر شرایطی می‌تواند ویرایش و درست‌نویسی را در ۳۰ ساعت بیاموزد.

🔰 بیش از ۶۰ درصد از منابع و مطالب این دوره جدید است و در هیچ کارگاهی در ایران تدریس نمی‌شود. همچنین براساس تحقیقات ۱۵سالۀ ما و تجربیاتمان در آموزش به بیش از ۵٫۰۰۰ دانشجوست که به‌صورت کاربردی، فشرده، و پیشرفته در اختیار ویرایش‌آموزان قرار می‌گیرد.

🔴 این دوره صرفاً برای کسانی است که در نگارش و ویرایش سردرگم‌اند و علاقه دارند با آموختن نکات جدید، اطلاعات خود را در زمینۀ نگارش، ویرایش، درست‌نویسی، و دستور زبان ارتقا دهند و پیشرفت کنند تا بتوانند متن‌های خود را در کمترین زمان ممکن، به سلیقۀ خود، و بدون هیچ هزینه‌ای ویرایش کنند و در نتیجه، آثارشان بهتر و بیشتر دیده شود.

🔍 ۶ نکتهٔ مهم دربارۀ دورۀ جامع که قبل از ثبت‌نام باید بدانید:👇
t.me/Matnook_com/4963

👩🏻‍💻 مشاوره و ثبت‌نام:👇
@MatnookAdmin3
🎞 نظرات دانشجویان ما:👇
@Matnook_01
@Matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

15 February 2025 13:56

۵ فعل ممنوع در نامه‌های اداری
+ جایگزین فارسی آن‌ها که باید بدانید!
#متن‌آوا #ویرایش_زبانی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

13 February 2025 11:50

مبتداسازی در جمله‌؛ چیستی و چرایی

در دستورزبان زبان‌شناختی، به فرایند انتقال یکی از بخش‌های جمله به آغاز جمله «مبتداسازی» می‌گویند. مبتداسازی برای برجسته‌ کردن بخشی از جمله به کار می‌رود که موضوع اصلی گوینده یا نویسنده است و در نظر او اهمیت بسزایی دارد. مثال (زیرخط‌دارها مبتداسازی شده‌اند):
قرن ۴: «شبیب کارش (= کار شبیب) چنان بزرگ شد که همۀ خوارج، که بر حَجاج بیرون شدند، از وی بتر نبود.» (بلعمی، تاریخ طبری، ج ۵، ص ۱۵۶۹)
قرن ۵: «پدر ابراهیم کارش (= کار پدر ابراهیم) بتگری بود.» (نیشابوری، قصص‌الانبیا، ص ۴۳)
قرن ۹: کار امروز را مباش اسیر (= اسیر کار امروز مباش) / بهر فردا ذخیره‌ای برگیر (جامی، هفت اورنگ، ج ۱، ص ۳۲۲)
قرن ۱۱: «امروز را فردا در پی است (= فردا در پی امروز است).» (حبله‌رودی، جامع‌التمثیل، ص ۲۹)
قرن ۱۳: «درخت آلوزرد ثمرش (= ثمر درخت آلوزرد) خوب و درشت و آب‌دار و بی‌کِرم می‌شود.» (تحویلدار، جغرافیای اصفهان، ص ۴۴)
قرن ۱۴: «سالارالدوله کارش (= کار سالارالدوله) بالا گرفته‌است.» (معیّرالممالک، وقایع‌الزمان، ص ۳۷)
معاصر: «جنبش کارگری وظیفه‌اش (= وظیفۀ جنبش کارگری) بیرون کشیدن رهبری از دست استثمارگران است.» (به‌آذین، از هر دری، ج ۱، ص ۱۲۵)
معاصر: «خدا علمش (= علم خدا) فعلی است، نه انفعالی.» (الهی قمشه‌ای، حکمت الهی، ج ۲، ص ۲۵۸)
معاصر: «کیف رضا را قفلش را (= قفل کیف رضا را) بریدند.» (پرویز دوایی، باغ، ص ۱۰۷)
معاصر: «شریفه چادرش (= چادر شریفه) می‌لغزد رو شانه‌اش.» (احمد محمود، داستان یک شهر، ص ۲۵)
معاصر: «عشق منطقش (= منطق عشق) دیوانگی است.» (از اینترنت)

یادآوری:
۱) جمله‌ای که در تصویر پیوست آمده‌است نمونه‌ای از همین فرایند مبتداسازی است و درست است: مجموعۀ روحانیت کارش ادامۀ کار انبیاست. تفاوت این جمله با جملۀ «کار مجموعۀ روحانیت ...» در این است که عبارت «مجموعۀ روحانیت» موضوع اصلی گوینده بوده و بر آن تأکید داشته‌است. بنابراین، برای برجسته‌سازی، آن را در آغاز سخن خود آورده‌‌است.
۲) برخی از ویراستاران (بخوانید «ویرگولاستاران»)، از سر ناآشنایی با دستور زبان‌شناختی و ناآگاهی از ویژگی‌های ساختاری زبان، مبتداسازی را ـ به گمان‌های واهی (از جمله این‌که نوعی گرده‌برداری است) ـ نادرست می‌دانند و با ویرایش و تغییر جمله، نادانسته، برجسته‌سازی و تأکید نویسنده را از میان می‌برند. أعاذنا الله و ایّاکم من شرور أعمالهم و خرابکاری‌های أنفسهم!
#دستورزبان #زبان‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com
/channel/Matnook_com/5006

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

05 February 2025 07:15

پاسخ آزمون: 👇
/channel/Matnook_com/5010

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

02 February 2025 13:08

۱۰ کتاب مفید در دستورزبان فارسی
به مناسبت ۱۴ بهمن، زادروز ژیلبر لازار
استاد فقید زبان‌شناسی و زبان فارسی
(ویراست دوم)

۱) فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی، علاءالدین طباطبایی، فرهنگ معاصر؛
۲) دستور زبان فارسی، علی‌اشرف صادقی و غلامرضا ارژنگ، به‌زودی ویراست جدید از انتشارات کتاب بهار؛
۳) دستور زبان فارسی معاصر، ژیلبر لازار، ترجمۀ مهستی بحرینی، با توضیحات هرمز میلانیان، نشر هرمس؛
۴) دستور زبان فارسی: واژگان و پیوندهای ساختی، مهدی مشکوة‌الدینی، انتشارات سمت؛
۵) دستور زبان فارسی ۱، تقی وحیدیان کامیار (با همکاری غلامرضا عمرانی)، انتشارات سمت؛
۶) دستور زبان فارسی ۱، حسن انوری و حسن احمدی گیوی، انتشارات فاطمی، ویرایش چهارم (همراه با تمرین، پرسش‌های چهارپاسخی، و نمونه‌سؤالات آزمون‌های سراسری)؛
۷) صرف در زبان فارسی، حسین سامعی، انتشارات کتاب بهار؛
۸) ساختمان واژه و مقولۀ دستوری: تشخیص مقولۀ دستوری واژه‌ها براساس ملاک‌های صرفی، علاءالدین طباطبایی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات؛
۹) تاریخ زبان فارسی*، محسن ابوالقاسمی، انتشارات سمت؛
۱۰) دستور تاریخی زبان فارسی، محسن ابوالقاسمی، انتشارات سمت.
★ تاریخ زبان فارسی پیش‌نیاز دستور تاریخی زبان فارسی است.

یادآوری:
۱) کتاب اول برای کسانی که نمی‌خواهند همۀ کتاب‌ها را بخرند و بخوانند به‌تنهایی کافی است.
۲) این کتاب‌ها کمابیش خودخوان‌اند و بیشتر برای اهل قلم، به‌ویژه ویراستاران، مناسب‌اند.
۳) این ۱۰ کتاب، به نظر من، شما را از شرکت در کارگاه‌های دستورزبان بی‌نیاز می‌کنند و به‌ترتیب بهترین‌اند (چه‌بسا دیگران کتاب‌های دیگری معرفی کنند).
۴) کسانی که در دورۀ جامع ویرایش گروه متنوک، با تدریس من، شرکت می‌کنند از خریدن و خواندن این کتاب‌ها هم بی‌نیاز می‌شوند، زیرا ویرایش را با سبک ابداعی خودم بر پایۀ دستورزبان زبان‌شناختی آموزش می‌دهم و سرفصل‌های اصلی و لازم دستورزبان را هم کاملاً می‌گویم.
#کتاب_خوب_بخوانیم #دستورزبان
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

30 January 2025 19:36

فاصله‌گذاری ۲۴ واژهٔ «یک»دار
و پرکاربرد در داستان و رمان

یک‌جور / یه‌جور
یک‌‌جورهایی / یه‌جورایی
یک‌جوری / یه‌جوری
یک‌‌خُرده / یه‌خُرده
یک‌راست / یه‌راست
یک‌روند / یه‌روند
یک‌ریزه / یه‌ریزه
یک‌سِری / یه‌سِری
یک‌‌طور / یه‌طور
یک‌طوری / یه‌طوری
یک‌‌عالَم / یه‌عالَم
یک‌‌عالَمه / یه‌عالَمه
یک‌قدری / یه‌قدری
یک‌‌کم / یه‌کم
یک‌‌‌کمی / یه‌کمی
یک‌کوچولو / یه‌کوچولو
یک‌‌مقدار / یه‌مقدار
یک‌نَموره / یه‌نَموره
یک‌‌نمه / یه‌نمه
یک‌‌وقت / یه‌وقت
یک‌‌وقت‌ها / یه‌وقتا
یک‌وقت‌هایی / یه‌وقتایی
یک‌‌وقتی / یه‌وقتی
یک‌هو / یه‌هو

یادآوری:
واژه‌های قبل از کج‌خط صورت غیرشکسته است و واژه‌های بعد از کج‌خط صورت شکستۀ آن‌ها.

ببینید: فاصله‌گذاری ۳۳۵ واژه و عبارت «یک»دار.
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

23 January 2025 18:51

«دستباف» یا «دستبافت»؟

۱) «اسم + بن مضارع» یکی از الگوهای ساخت‌واژی است که گاهی واژه‌هایی با معنای مفعولی از آن ساخته می‌شود (اسم، در این ساختار، ابزاری است که فعل با آن انجام می‌شود و به آن «کُنش‌ابزار» می‌گویند):
بخارپز: پخته‌شده با بخار؛
دستباف: بافته‌شده با دست؛
لگدکوب: کوبیده‌شده با لگد.
۲) «اسم + بن ماضی» یکی دیگر از الگوهای ساخت‌واژی است که از آن نیز واژه‌هایی با معنای مفعولی ساخته می‌شود (اسم در این مثال‌‌ها نیز کنش‌ابزار است):
دستبافت: بافته‌شده با دست؛
زربافت: بافته‌شده با زر؛
مردم‌نهاد: نهاده‌شده به‌دست مردم.
۳) «دستباف» و «دستبافت» هردو صفت مفعولی‌اند و می‌توانند با ارزش یکسان به‌ کار روند. اما بسامد «دستباف»، با استناد به پیکره‌های زبانی، بیش از ده‌برابرِ «دستبافت» است و از قدیم‌ترین زمان‌ها در معنای مفعولی به‌ کار می‌رفته‌است: حُلّۀ دستباف نیسان را / بُسَّدین پود و زمْردین تار است (مسعود سعد سلمان). بنابراین «دستباف» بر «دستبافت» ترجیح دارد.
۴) در لغتنامۀ دهخدا و فرهنگ بزرگ سخن (انوری)، «دستبافت» را به‌درستی به «دستباف» ارجاع داده‌اند؛ درصورتی‌که در فرهنگ فارسی (صدری افشار)، «دستباف» را به «دستبافت» ارجاع داده‌اند. در فرهنگ آوایی فارسی (گیتی دیهیم) نیز تنها «دستباف» و تلفظ‌های آن آمده‌است.
۵) این دو واژه را می‌توان با نیم‌فاصله هم نوشت: دست‌باف؛ دست‌بافت.
#واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

23 January 2025 18:12

فاصله‌گذاری «هر»

«هر» با واژﮤ بعد از خود بافاصله نوشته می‌شود: هر آن، هر بار، هر چند وقت یک بار،
هر دو تا، هر روز، هر سه نفر، هر کتابی، هر لباسی، هر لحظه، هر هفته، و ... .

یادآوری:
۱) تنها این واژه‌های «هر»دار با نیم‌فاصله نوشته می‌شوند: هرآنچه، هرآینه، هرآیینه، هراَزچندگاه، هراَزچندی، هراَزگاه، هرجا، هرچند، هرچه، هرطور، هرکجا، هرکدام، هرکس، هرکسی، هرکه، هرگاه، هرگونه، هروقت، هریک.

۲) الگوی «هر + اسم + ـ‌ ه» همیشه با نیم‌فاصله نوشته می‌شود: هرروزه، هرماهه، هرساله.
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 January 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۳۳۵ واژه و عبارت «یک»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۲ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۳ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 January 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۲۵۷ واژۀ «پُر»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۱ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۲ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 January 2025 18:05

۱) دورۀ جامع ویرایش چیه اصلاً؟
@Matnook_com
یه دورۀ فشرده و پیشرفته‌س که:
- فنون ویرایش و نگارش‌و ۳۰‌ساعته یادت می‌دیم؛
- تا حالا به بیش از ۵٫۰۰۰ نفر آموزشش دادیم؛
- ۶۰% از مطالبش جدیده و هیچ‌جا گفته نمی‌شه؛
- براساس تحقیقات و تجربیات ۱۵سالۀ ماست؛
- و با روش جدید ما (دستورمحور) ارائه می‌شه؛
- به‌ محض تهیه هم در دسترست قرار می‌گیره.

۲) با دیدن این ۳۰ ساعت ویدیو چی یاد می‌گیریم؟
@Matnook_com
بعضی چیزهایی که در دورۀ جامع یاد می‌گیریم:
- نکته‌های زبان‌شناسی برای ویراستاران؛
- مهم‌ترین قواعد دستور زبان زبان‌شناختی؛
- اصول پاراگراف‌نویسی و درست‌نویسی؛
- قواعد ساده‌سازی و ویرایش زبانی جمله‌ها؛
- نشانه‌گذاری، فاصله‌گذاری، املا و رسم‌الخط؛
- روش‌های گفتاری‌نویسی و شکسته‌نویسی؛
- شیوه‌های ارجاع‌دهی و تنظیم کتاب‌نامه؛
- نقد کتاب‌های ویرایش، به‌ویژه غلط ننویسیم؛
- معرفی کتاب‌های تخصصی و جدید در نگارش و ویرایش؛
- تمرین عملی مهارت‌آموز بر روی متن؛
- و ده‌ها عنوان و زیرعنوان کاربردی دیگر... .

۳) اگه سؤال داشتیم، از کی بپرسیم و تا کِی؟
@Matnook_com
تهیه‌کنندگان دورۀ جامع ویرایش:
- هر سؤالی که داشته باشن، می‌تونن مستقیم
از خود استاد بصام، مدرس دوره، بپرسن.
- تا یک سال هم پشتیبانی فنی شخصی دارن
که راهنمایی‌شون می‌کنه.
- یک ساعتم مشاورۀ رایگان با خود استاد دارن
برای ویراستار شدن و چاپ کتاب یا ورود به بازار کار.

۴) به‌جز این‌ها دیگه چه چیزهایی دریافت می‌کنیم؟
@Matnook_com
با تهیۀ دورۀ جامع ویرایش، این‌ها رو می‌گیری:
- جزوۀ چاپی ۱۰۰‌صفحه‌ای رایگان با پست رایگان؛
- کارگاه ادغامی دستور زبان جدید، رایگان؛
- دورۀ ورد و اکسل و ترفندهای آن‌ها، رایگان؛
- بستۀ رایگان ۱٫۲۰۰-فایلی شامل کتاب‌ها، برنامه‌ها
و هرچی یه نویسنده، ویراستار یا مترجم نیاز داره؛
- استخدام نفرات برتر + دسترسی دائم به فیلم‌ها.

۵) چه کسانی شرکت کرده‌ن و نظرشون چی بوده؟
@Matnook_com
تا حالا بیش از ۵٫۰۰۰ نفر دوره رو تهیه کرده‌ن که:
- یا نویسنده و مترجم بوده‌ن و می‌خواسته‌ن
کتابشون‌و به سلیقۀ خودشون، در کمترین زمان و
بدون هیچ هزینه‌ای ویرایش کنن یا می‌خواسته‌ن
ویراستار بشن و کسب رزومه و درآمد کنن.
- از خانوم‌های خانه‌دار دیپلمه هم بوده‌ن تا
دکتری زبان و ادبیات فارسی (همه می‌تونن).
- نظراتشون‌و اینجا ببین: @Matnook_01

۶) چطوری دوره رو تهیه کنم؟
@Matnook_com
برای تهیۀ دورۀ جامع ویرایش مؤسسۀ متنوک:
- به این شناسه پیام بده: @MatnookAdmin3
تمام اطلاعات لازم برات ارسال می‌شه
و می‌تونی دوره رو با ۵۱% تخفیف تهیه کنی.
- اگرم سؤالی داشتی، همین شناسه جوابت‌و می‌ده.
- ظرفیت محدوده. پس همین الآن اقدام کن. ❌دورۀ بعدی ۵۰% افزایش شهریه داریم! 😊

یه بار برای همیشه از شر هرچی اشکال نگارشی و ویرایشی داری خلاص شو!

سید محمد بصام
مدرس ویرایش و مدیر گروه آموزشی متنوک
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 January 2025 15:18

۱۰ داستانک ۱۰کلمه‌ای!
نویسنده: محسن سرخوش
@fiction_12
۱: تمام عمر آرزوی عروسی داشتم، اما بچه دارد لگد می‌زند.
۲: شوهرش مُرد. مَرد همسایه با خنده‌ای اندیشید: عجب بیوۀ زیبایی!
۳: پدر: کوبیدن بشقاب‌ به دیوار‌. مادر: جهازم بود. بچه‌ها: گریستن.
۴: از تایلند برگشت. در فرودگاه، سوغاتی برای زنش جانماز خرید.
۵: سال‌ها پدر را تنها حمام کرد، نصف برادرانش ارث برد.
۶: یک هفته مرخصی داشت. صبحِ روزِ اول ریش‌هایش را تراشید.
۷: شب یک‌ میلیون کادوی عروسی داد. صبح پول نان نداشت.
۸: کلاه‌گیس را برداشت. چشم‌های آدمِ توی آینه خیس بود.
۹: دادگاه گفت جمعه سهم پدر. بقیۀ هفته سهم مردان کوچه.
۱۰: توپ یک شیشه را شکست، چاقو دَه دل کوچک را.
#ادبیات
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

19 January 2025 20:24

مقالۀ «فرهنگ بسامدی فارسی؛ اثری نیازمند ویرایش یا تألیف دوباره؟»، غلامرضا مستعلی پارسا و سید حمید حسنی، نامۀ فرهنگستان،‌ دورۀ ۲۲، شمارۀ ۲ (تیرماه ۱۴۰۲)، ص ۷۶-۱۰۰، در نقد و بررسی کتاب فرهنگ بسامدی فارسی (اینجا)
#کتاب_خوب_بخوانیم
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

18 February 2025 17:24

۱۷۰ غلط‌ املایی رایج
(ستاره‌دارها نادرست‌اند.)

*آزوقه ← آذوقه
*آواکادو ← آووکادو
*احتزاز ← اهتزاز
*اختلاص ← اختلاس
*ارازل ← اراذل
*ارجینال / *اورجینال ← اریجینال / اریژینال
*ازدهام ← ازدحام
*استحظار ← استحضار
*اصراف ← اسراف
*اصطحکاک ← اصطکاک
*اطراق ← اتراق
*اظطراری ← اضطراری
*الحمدالله ← الحمدللّه
*الویت ← اولویت
*انشاللّه ← ان‌شاءالله
*انظباط ← انضباط
*ایدئال ← ایده‌آل
*بارگزاری ← بارگذاری
*بچه‌گانه ← بچگانه
*بح‌بح ← به‌به
*بحر خیابان ← بَر خیابان
*برخواستن ← برخاستن
*برگذاری ← برگزاری
*بزار / *نزار ← بذار / نذار (از «گذاشتن»)
*بغچه ← بقچه
*بلاخره / *بلخره ← بالاخره
*بنیان‌گزار ← بنیان‌گذار
*به قطع یقین / قطع به یقین ← به قطع و یقین
*بهبوهه ← بحبوحه
*به‌ذاته ← بذاته
*به‌رأی‌العین ← برأی‌العین
*به‌شخصه ← بشخصه
*به‌عینه‌ ← بعینه
*به‌نفسه‌ ← بنفسه
*بیافتد / *بیوفتد ← بیفتد
*بیافروزد ← بیفروزد
*بیاندازد ← بیندازد
*بیاندیشد ← بیندیشد
*بیانگارد ← بینگارد
*بیانگیزد ← بینگیزد
*بی‌مهابا ← بی‌محابا
*پاچه‌خواری ← پاچه‌خاری
*پلمپ ← پلمب
*پهباد ← پهپاد
*پیارسال ← پیرارسال
*تاس ← طاس
*ترجیه ← ترجیح
*تزئین ← تزیین
*تکنسین ← تکنیسین
*تکّه‌کلام ← تکیه‌کلام
*تِلورانس ← تولِرانس
*توجیح ← توجیه
*تورک ← تُرک
*توفان ← طوفان
*توو ← تو(ی)
*تهکّم ← تحکّم
*جذرومد ← جزرومد
*جناغ سینه ← جناق سینه
*چک‌نویس ← چرک‌نویس
*حاظر ← حاضر
*حتّاکی ← هتّاکی
*حدالامکان ← حتی‌الامکان
*حلیم ← هلیم
*حیات خانه ← حیاط خانه
*حیاط وحش ← حیات وحش
*خاروذلیل ← خواروذلیل
*خاستگاری ← خواستگاری
*خدمت‌گذاری ← خدمت‌گزاری
*خط‌مشی‌ای ← خط‌مشیی
*خلَع ← خلأ
*خوارش ← خارش
*دردودل ← دردِدل
*دغدقه ← دغدغه
*دقّ‌ودلی ← دقِّ‌دلی
*دمق ← دمغ
*دوبی ← دبی
*دوروزمانه ← دورِ زمانه
*دیدبان ← دیده‌بان
*راجبه ← راجع‌به
*راکتور ← رِآکتور
*رزالت ← رذالت
*رزل ← رذل
*رنگ‌‌و‌رو ← رنگِ رو
*روزمره‌گی ← روزمرّگی
*رییس ← رئیس
*زجّه ← ضجّه
*زخم‌وزبان ← زخمِ‌زبان
*زِرته / *ضِرته ← ضِرطه
*زِرس / *زِرص قاطع ← ضِرس قاطع
*زوزنقه ← ذوزنقه
*زیباشناسی ← زیبایی‌شناسی
*ژولای ← جولای
*سانتریفیوژ ← سانتریفوژ
*سایبان ← سایه‌بان
*سپاس‌گذاری ← سپاس‌گزاری
*سپرده‌گزاری ← سپرده‌گذاری
*سعی‌ای ← سعیی
*سئوال ← سؤال
*شکرگذاری ← شکرگزاری
*شئ ← شی‌ء
*ضَرّادخانه ← زَرّادخانه
*ضرب‌العجل ← ضرب‌الاجل
*ظل آفتاب ← زل آفتاب
*عبداله ← عبدالله
*عبدالهی ← عبداللّهی
*علاقمند ← علاقه‌مند
*علی‌رقم ← علی‌رغم
*عیاق ← ایاق
*غراضه ← قراضه
*غیره‌وذلک ← غیرذلک
*غیض ← غیظ
*فارق از ← فارغ از
*فالوعر ← فالوور / فالوئر
*فراقت ← فراغت
*فرفوژه ← فرفورژه
*فمنیست / *فمنیسم ← فمینیست / فمینیسم
*فن‌آوری ← فناوری
*فوش ← فحش
*فیثاغورث ← فیثاغورس
*قانون‌گزاری ← قانون‌گذاری
*قائله ← غائله
*قتل‌وعام ← قتلِ‌عام
*قوائد ← قواعد
*کج‌دارومریض ← کج‌دارومریز
*کشکِ‌بادمجان ← کشک‌وبادمجان
*کورد ← کُرد
*کوله‌بر ← کول‌بر
*لب‌تاب ← لپ‌تاپ
*لحجه ← لهجه
*لشگر ← لشکر
*مابه‌ازا ← مابِازا
*مارموز ← مارموذ
*ماکارانی ← ماکارونی
*مبداء ← مبدأ
*متالوژی ← متالورژی
*مثه ← مثِ
*محجوب‌به‌حیا ← مأخوذبه‌حیا
*مُحَیّا ← مُهَیّا
*محی‌الدین ← محیی‌الدین
*مخمسه ← مخمصه
*مذبور ← مزبور
*مرحم ← مرهم
*مشمول‌الذّمّه ← مشغول‌الذّمّه
*مصلّی تهران ← مصلّای تهران
*مضخرف ← مزخرف
*مطمعن ← مطمئن
*معزل / *معظل ← معضل
*ملات ← ملاط
*ملاحضه ← ملاحظه
*مَلقمه ← مَلغمه
*مناضره ← مناظره
*مِنَسّۀ ظهور ← مِنَصّۀ ظهور
*منشاء ← منشأ
*منظبط ← منضبط
*موزی ← موذی
*موقه ← موقع
*مهراب ← محراب
*مؤذّب ← معذّب
*میابد ← می‌یابد
*ـن (*حتمن و ...) ← ـاً (حتماً و ...)
*ناتور دشت ← ناطور دشت
*نسیب ← نصیب
*نیاندازد ← نیندازد
*نیوزلند ← نیوزیلند
*نئشه / *نشعه / *نعشه ← نشئه
*وحله ← وهله
*ـه‌ایی (*پروانه‌ایی و ...) ← ـه‌ای (پروانه‌ای و ...)
*هکّاکی ← حکّاکی
*یاروغار ← یارِ غار
*یهو ← یه‌هو (یک‌هو)
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

17 February 2025 17:43

۲ نکته دربارۀ نشانه‌گذاری نقل‌قول

نکتۀ اول:
اگر نقل‌قول مستقیم را پس از یک جملۀ مستقلِ فعل‌دار آوردیم،
۱) پس از آن جمله، دونقطه می‌گذاریم؛
۲) سپس نقل‌قول را در گیومه می‌آوریم؛
۳) و نشانۀ‌ پایانیِ نقل‌قول را داخل گیومه می‌گذاریم. مثال:
- امام علی می‌فرماید: «نوشتۀ تو رساترین سخنگو از جانب توست.»
- سیاستمداری گفته‌است: «ارزشمندترین استعداد این است که دو واژه به‌ کار نبریم وقتی تنها یک واژه کافی است.»

نکتۀ دوم:
اگر جمله‌ای را با «به‌ قول ...» و عبارت‌های مشابه آن آغاز کردیم،
۱) پس از آن عبارت، ویرگول می‌گذاریم؛
۲) سپس نقل‌قول را در گیومه می‌آوریم؛
۳) و نشانۀ‌ پایانیِ جمله را بیرون از گیومه می‌گذاریم. مثال:
- به‌ گفتۀ ارنست همینگوی، «مست بنویس، هشیار ویرایش کن».
- به نظر برخی از حکیمان، «نوشتۀ آدمی نشانۀ خرد و برتری اوست».
- به‌ قول معروف، «قطره‌قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود».
#نشانه‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

16 February 2025 16:28

دربارۀ واژۀ «ناطور»

«ناطور» واژه‌ای عربی و به معنای «پالیزبان و نگهبان کشتزار» است. املای *ناتور نادرست است. املای واژه‌ها را تنها باید از فرهنگ‌های معتبر گرفت و نباید آن‌ها را تغییر داد. با این حال، در ارجاع‌دهی، املای کتاب‌ها را ـ حتی اگر نادرست باشند ـ تغییر نمی‌دهیم و به همان صورت چاپی می‌نویسیم (املای اَسناد هویتی و حقوقی را نیز همچنین). پس اگر مثلاً از ناتور دشت (کتاب سمت راست در تصویر) نقل می‌کنیم، نباید این املای نادرست را ویرایش و اصلاح کنیم.
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

15 February 2025 13:49

سه قاعدۀ املایی

۱) واژۀ پایان‌یافته به «ء» (مانند «شیء» و «جزء») به‌علاوۀ «-ی» چگونه نوشته می‌شود؟ این‌گونه: شیئی، جزئی.

۲) واژۀ پایان‌یافته به «أ» (مانند «خلأ» و «مبدأ») به‌علاوۀ «-ی» چگونه نوشته می‌شود؟ این‌گونه: خلئی، مبدئی.

۳) واژۀ پایان‌یافته به «ی» به‌علاوۀ «-ی» چگونه نوشته می‌شود؟ این‌گونه: قوری‌ای،‌ مانتویی‌ای، قهوه‌ای‌ای،‌ تیزپِی‌ای.

«سعی» چطور؟ «سعی‌ای» یا «سعیی»؟ اینجا را ببینید.
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

06 February 2025 08:38

«هم‌زادپنداری» یا «هم‌ذات‌پنداری»؟
مسئله این است!
#واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

03 February 2025 08:31

از رفتار دیگران آزرده نشو، آگاه شو؛ آن‌ها در حال معرفی کردن خودشان هستند.

نکته:
۱) میان دو جمله‌ای که تضاد یا تقابلی را نشان می‌دهند ویرگول می‌گذاریم.
۲) میان دو جمله‌ای که دومی با اولی معنا می‌یابد نقطه‌ویرگول می‌گذاریم.
#نشانه‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

31 January 2025 10:30

🎵 Une Femme Amoureuse
🎼 ترانه‌ای زیبا و خاطره‌انگیز از میرِی مَتیو (زادهٔ ۲۲ ژوئیهٔ ۱۹۴۶)، خوانندهٔ فرانسوی سبک پاپ، که آن را در سال ۱۹۸۰ اجرا کرده‌است.
#منهای_ویرایش
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

30 January 2025 19:36

دربارۀ واژۀ «بربری»

«بربر» نام گروهی از هَزاره‌های مهاجر افغانستانی است که حدود ۱۳۰ سال پیش، از ناحیه‌ای به نام بربرستان یا هزاره‌جات، به ایران کوچ کردند و به «بربری» و «خاوری» معروف شدند («خاوری» یعنی «آن‌که از ناحیۀ شرق یا خراسان است»). آن‌ها نانی به نام «پنجه‌کَِش» می‌پختند که در ایران به «بربری» شهرت یافت. امروز نیز در برخی از شهرهای ایران به نان «بربری» «پنجه‌کش» می‌گویند.
#واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

23 January 2025 18:45

🔺نرگس بیگدلی، کارشناس مهندسی ICT، از کرج

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

22 January 2025 21:13

«اِتباع» چیست؟

«اِتباع» در لغت به‌ معنای «پیروی کردن» است و در دستورزبان فرایندی است که از رهگذر آن نوعی واژۀ مرکب ساخته می‌شود. این واژه‌ها معمولاً از دو بخش معنادار و بی‌معنی تشکیل شده‌اند، مانند «شلوغ‌پلوغ» و «پک‌وپهلو». این ترکیب‌ها را «ترکیب اتباعی» هم می‌نامند، چون بخش بی‌معنیِ آن‌ها به‌تنهایی به کار نمی‌رود و از بخش معنادار تبعیت می‌کند. بخش بی‌معنی را «تابع» و بخش معنادار را «متبوع» می‌نامند. بخش بی‌معنی (مانند «پلوغ» در «شلوغ‌پلوغ» یا «پک» در «پک‌وپهلو») برای تأکید بر بخش معنادار یا تقویت معنای آن می‌آید.
ترکیبات اتباعی دو دسته‌اند؛ آن‌هایی که واژگانی‌اند و در فرهنگ‌ها می‌آیند، مانند «ساخت‌وپاخت» و «چاله‌چوله» و آن‌ها که به‌عنوان واژه در فرهنگ‌ها نیامده‌اند و موردی به کار می‌روند، مانند «قاشق‌ماشق» و «ماشین‌پاشین». در دستهٔ اخیر معمولاً اگر واژۀ معنادار با «م» آغاز نشود، واژهٔ بی‌معنی با «م» آغاز می‌شود و اگر واژهٔ معنادار با «م» آغاز شود، واژۀ بی‌معنی با «پ» آغاز می‌شود. البته روشن است که همیشه چنین نیست و واژه به واژه فرق می‌کند.
ترکیبات اتباعی بیشتر در متن‌های غیر‌رسمی به کار می‌روند تا رسمی و همیشه با نیم‌فاصله نوشته می‌شوند.
در زبان عربی هم ترکیبات اتباعی به کار می‌رود، مانند «حسن بسن»، «شیطان لیطان»، و «حارّ یارّ».
برای آگاهی بیشتر از ترکیبات اتباعی، این کتاب را بخوانید: اتباع و مهملات در زبان فارسی، مصطفی ذاکری،‌ مرکز نشر دانشگاهی.
#دستورزبان #فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 January 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۲۶۵ واژۀ «هم»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۱ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۲ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 January 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۴۵۶ واژۀ «بی»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۱ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۳ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 January 2025 18:04

🔺مهدیه کوهی‌کار، نویسنده و منتقد ادبی، از ویراستاران مؤسسه

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 January 2025 15:02

فاصله‌گذاری ۱۵۵ پیوند مرکب‌

«پیوند» یا «حرف ربط» عنصری دستوری است که میان دو یا چند واژه، گروه، یا جمله‌ پیوند برقرار می‌کند. این پیوندها یا از نوع هم‌پایگی‌اند (که جمله‌ها را هم‌پایه می‌کنند) یا از نوع وابستگی‌اند (که معمولاً در آغاز جمله‌های پیرو می‌آیند).
پیوند هم‌پایگی: هنگامه ثروتمند است، ولی خوشبخت نیست.
پیوند وابستگی: چون برف می‌بارید، دانشگاه را تعطیل کردند.
پیوندها به‌لحاظ ساختار دو گونه‌‌اند: ساده (مانند «اما» و «چون») و مرکب (مانند «برای این‌که» و «چنان‌که»).

فاصله‌گذاری رایج‌ترین پیوندهای مرکب:
آن‌چنان که، آن‌جور که، آن‌طور که، آن‌گونه که، از این جهت که، از این حیث که،‌ از این رو که،‌ از آن جهت که، از آن حیث که، از آن رو که، از آنجا که، از آنجایی که، از زمانی که، از وقتی که، از هنگامی که، اگر چنان‌چه، اگرچه، این‌جور که، این‌طور که، این‌گونه که، با این‌که، با آن‌که، با توجه به این‌که، با توجه به آن‌که، با وجود این، با وجود این‌که، با وجود آن‌که، با وجودی که، بدان ترتیب که، بدان ‌جهت ‌که، ‌بدان ‌خاطر ‌که، ‌بدان دلیل که، بدان ‌سبب ‌که، ‌بدان ‌علت ‌که، بدین ترتیب که، ‌بدین ‌جهت ‌که، ‌بدین ‌خاطر ‌که، بدین دلیل که، ‌بدین ‌سبب ‌که، ‌بدین ‌علت ‌که، برای این‌که، برای آن‌که، بعد از این‌که، بعد از آن‌که، ‌به ‌اعتبار ‌این‌که، به ‌اعتبار ‌آن‌که، ‌به ‌اندازه‌ای ‌که، ‌به ‌جهتی ‌که، ‌به ‌حالتی ‌که، ‌به ‌حدی ‌که، به ‌شرط ‌این‌که، ‌به ‌شرط ‌آن‌که، ‌به ‌شرطی ‌که، ‌به ‌شکلی ‌که، ‌به صورتی که، به ‌طرزی ‌که، ‌به‌طوری‌که / به ‌طوری ‌که، ‌به ‌قدری ‌که، ‌به ‌قِسمی ‌که، ‌به ‌گونه‌ای که، به ‌مجردی ‌که، ‌به ‌محضی ‌که، ‌به ‌مقداری ‌که، ‌به ‌میزانی ‌که، ‌به ‌نحوی ‌که، ‌به ‌نوعی ‌که، ‌به‌ازای ‌این‌که، ‌به‌ازای ‌آن‌که، ‌به‌جای ‌این‌که، ‌به‌جای ‌آن‌که، ‌به‌جهت ‌این‌که، ‌به‌جهت ‌آن‌که، ‌به‌خاطر این‌که، به‌خاطر آن‌که، به‌دلیل این‌که، به‌دلیل آن‌که، به‌سبب این‌که، به‌سبب آن‌که، به‌علت این‌که، به‌‌علت آن‌که، به‌عنوان ‌این‌که، ‌به‌عنوان ‌آن‌که، به‌لحاظ ‌این‌که، ‌به‌لحاظ ‌آن‌که، ‌به‌مجرد ‌این‌که، ‌به‌مجرد ‌آن‌که، ‌‌به‌محض ‌این‌که، ‌به‌محض ‌آن‌که، بی‌آن‌که / بی‌آنکه،‌ پس از این‌که، پس از آن‌که، پیش‌ از این‌که، پیش از آن‌که،‌ تا ‌اندازه‌ای ‌که، تا این‌که، تا آنجا که، تا آنجایی که، تا آن‌که، تا جایی که، ‌تا ‌حدی ‌که، ‌تا زمانی که، تا موقعی که، تا وقتی که، تا هنگامی که، جز این‌که، جز آن‌که، جوری که، چراکه، چنان‌چه، چنان‌که، چندان‌که‌، چون‌که، حال ‌آن‌که، درحالی‌که / در حالی که، در حینی که، در زمانی که، درصورتی‌که / در صورتی که، در موقعی که،‌ در وقتی که، در هنگامی که، زمانی که، زیراکه، صرف‌نظر از این‌که، صرف‌نظر از آن‌که، طوری که، علی‌رغم این‌که، علی‌رغم آن‌که، غیر از این‌که، غیر از آن‌که، قبل از این‌که، قبل از آن‌که، گرچه، مگر این‌که، مگر آن‌که، موقعی که، وقتی که، هر جور که، هر جوری که، هر طور که، هر طوری که، هر کجا که، هر گونه که، هر وقت که، هر وقتی که، هرچند که، هرچند، هرگاه که، همان‌جور که، همان‌طور که، همان‌قدر که، همان‌گونه که، هم‌چنان‌که، همین‌جور که،‌ همین‌طور که، همین‌قدر که، همین‌گونه که،‌ هنگامی که.
#دستورزبان #فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

19 January 2025 20:17

فرهنگ بسامدی فارسی: واژگان پایه برای زبان‌آموزان
نوشتۀ کوری میلر و کارینه آقاجانیان استیوارت
دربردارندۀ ۵٫۰۰۰ واژهٔ پرکاربرد فارسی امروز

یادآوری:
پیشنهاد می‌شود قبل از خواندن این کتاب، ابتدا نقد آن خوانده شود (اینجا).
#کتاب_خوب_بخوانیم
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com