Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

19 January 2025 20:10

یاد ایام...
امروز دنبال فایلی می‌گشتم که ناگهان به فایل کتاب فرهنگ بسامدی فارسی برخوردم. یاد شش سال پیش (سال ۱۳۹۷) افتادم که دقیقاً در چنین روزی (سی‌ام دی‌ماه) میزبان دو دوست فرهیخته و دانشمند، جناب آقای حسنی و صفرزاده، بودم و ساعاتی را در مؤسسۀ متنوک و سپس در خانۀ تاریخی یزدان‌پناه قم گذراندیم. این چند عکس برای همان روز است. آن روز صحبت از نایاب بودن کتاب فرهنگ بسامدی فارسی پیش آمد. از طریق دوستی، فایل این کتاب را به دست آوردم و به استاد حسنی تقدیم کردم. بسیار خوشحال شدند. فایل آن کتاب را در فرستۀ بعدی به اشتراک می‌‌گذارم. بعدها دیدم که نقدی هم به قلم جناب حسنی و شخص دیگری بر این کتاب نوشته شده‌است. آن را هم به اشتراک می‌گذارم. امیدوارم برای دوستان مفید باشد.
#منهای_ویرایش
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

13 January 2025 18:02

دربارۀ واژۀ «پدر»

واژۀ «پدر» در فارسیِ میانه و باستان pitar (پیتَر) بوده و از هندی‌واروپایی -pətér* (پِتِر: لفظاً به معنای «پاینده» و «حامی») گرفته شده‌است. father در انگلیسی و Vater در آلمانی و Πατέρας (پَتِراس) در یونانی نیز برگرفته از همین «پِتِرِ» هندی‌واروپایی و هم‌ریشه با «پدرِ» فارسی‌اند. (محمد حسن‌دوست، فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، سرواژۀ «پدر»)
#واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

04 January 2025 07:51

اگر شما هم از ویراستارانی هستید که واژهٔ «درصد» را به عدد می‌چسبانند، لازم است قواعد درصدنویسی را کامل و درست بیاموزید: شش قاعدهٔ درصدنویسی.
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

02 January 2025 09:52

جزوهٔ چاپی و رایگان دورۀ جامع ستارگان ویرایش متنوک را اینجا ببینید.
@Matnook_01
@Matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

31 December 2024 17:29

نکته‌ای دربارۀ حرف اضافۀ «در» و «تو»

حرف اضافۀ «در» به گونۀ خاصی تعلق ندارد و کمابیش در گفتار و نوشتار رسمی و غیررسمی به‌ کار می‌رود، ولی حرف اضافۀ «تو» / «توی» فقط در گونۀ گفتاری و غیررسمی کاربرد دارد. بنابراین از آن در جایی استفاده کنیم که سبکی گفتاری و غیررسمی داریم، مانند برخی گفت‌وگوها (دیالوگ‌ها) در داستان و رمان.
ببینید: t.me/Matnook_com/4318.
#گفتاری‌نویسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

30 December 2024 14:08

شکسته‌نویسی «را»
در گفت‌وگوهای داستان با دو قاعده!
#گفتاری‌نویسی #املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

26 December 2024 18:44

🔺حامد شکوفگی، دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس، از تهران

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

14 December 2024 16:24

الوعده وفا!

عبارت «الوعده‌ وفا» معمولاً برای یادآوری قول‌وقرار دیگران به‌ کار می‌رود: «وقتی‌ که آمد، به او گفتم: الوعده وفا. ربابه را طلاق بده.» (صادق هدایت، سه قطره خون، ص ۱۶۲)
«الوعده‌ وفا» تغییریافتۀ این حدیث امام علی است: «الکریمُ إذا وَعَدَ وَفیٰ.» (جوانمرد چون پیمان بندد، به‌ جای آرد.)
#واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

11 December 2024 17:43

@Matnook_01

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

11 December 2024 17:41

🔺راضیه فانی، پژوهشگر دورۀ پسادکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان و مدرس دانشگاه

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

10 December 2024 15:23

✅دورۀ جامع ستارگان ویرایش متنوک یک دورۀ تخصصی با موضوع ویرایش و درست‌نویسی است که آن را بر پایۀ دستورزبان زبان‌شناختی آموزش می‌دهیم.

✅در این دوره، که با روش جدید ما (دستورمحور) ارائه‌ می‌شود، هر کسی با هر شرایطی می‌تواند ویرایش و درست‌نویسی را در ۳۰ ساعت بیاموزد.

✅بیش از ۶۰ درصد از منابع و مطالب این دوره جدید است و در هیچ کارگاهی در ایران تدریس نمی‌شود. همچنین براساس تحقیقات ده‌سالۀ ما و تجربیاتمان در آموزش به بیش از ۵۰۰۰ دانشجوست که به‌صورت کاربردی، فشرده، و پیشرفته در اختیار ویرایش‌آموزان قرار می‌گیرد.

💎سرفصل‌های دورۀ جامع ویرایش (۱۴ عنوان، ۱۴۴ زیرعنوان)

👩🏻‍💻اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام آسان:👇
@MatnookAdmin3
🎞 ویدیو شرکت‌کنندگان قبلی:👇
@Matnook_01
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

07 December 2024 15:37

جدول فاصله‌گذاری فعل‌های فارسی
یک بار برای همیشه فاصله‌گذاری تمام فعل‌های فارسی را یاد بگیرید و همه را درست فاصله‌گذاری کنید.
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

05 December 2024 18:23

دورۀ جامع ستارگان ویرایش گروه متنوک
بخش ۵۶: گیومه (قسمت ۱)

آنچه در این ویدیو می‌آموزیم:
- گیومه از کجا آمده‌است؟
۱) گیومه‌گذاری نقل‌قول مستقیم
- تعریف نقل‌قول مستقیم و غیرمستقیم
۱-۱) گیومه‌گذاری نثر
یکم: کمتر از ۴۰ واژه
دوم: بیش از ۴۰ واژه
- نقطه، قبل از گیومه یا بعد از آن؟

آنچه در قسمت‌های بعدی آمده‌است:
۱-۲) گیومه‌گذاری نقل‌قول داستانی
۱-۳) گیومه‌گذاری نقل‌قول متون کهن
۱-۴) گیومه‌گذاری نقل در نقل
۱-۵) گیومه‌گذاری شعر
یکم: شعر کلاسیک (سنتی)
دوم: شعر نو
و ۵ کاربرد دیگر گیومه...
#نشانه‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

05 December 2024 14:24

پیشوند تصریفی «بِـ ـ» و «نَـ ـ» در پیوند با فعل‌های آغازشده با الف (مانند «اَرزیدن»، «اُفتادن»، «اِنگاشتن») به این صورت نوشته می‌شوند: بیرزد، نیرزد (نه *بیارزد، *نیارزد)؛ بیفتد، نیفتد (نه *بیافتد، *نیافتد)؛ بینگارد، نینگارد (نه *بیانگارد، *نیانگارد). پس: بیا سرت را بر سینه‌ام بگذار تا این زندگی به رنجی که می‌کشیم بیرزد.
#دستورزبان #املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

01 December 2024 13:15

کانال پرمحتوای «زبان‌شناسی همگانی» برای علاقه‌مندان به دانش زبان‌شناسی:
/channel/linguiran/3
#زبان‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

16 January 2025 17:37

...گی، نه *...ه‌گی!

واژه‌های فارسیِ پایان‌یافته به واکۀ e (در خط، «ه») در پیوند با پسوند «ـ‌‌ی» به‌صورت «...گی» نوشته می‌شوند، نه «...‌ه‌گی»:
خانوادگی، نه *خانواده‌گی؛
رانندگی، نه *راننده‌گی؛
همیشگی، نه *همیشه‌گی.
واژه‌های عربی یا آن‌ها که بخش پایانی‌شان عربی باشند نیز همچنین:
بی‌علاقگی، نه *بی‌علاقه‌گی؛
بی‌ملاحظگی، نه *بی‌ملاحظه‌گی؛
جملگی، نه *جمله‌گی؛
ذِلّگی، نه *ذِلّه‌گی؛
روزمرّگی، نه *روزمره‌گی؛
عُمدگی، نه *عُمده‌گی؛
غریبگی، نه *غریبه‌گی؛
فوق‌العادگی، نه *فوق‌العاده‌گی؛
قلعگی (= «ساکن قلعه»)، نه *قلعه‌گی؛
نشئگی، نه *نشئه‌گی.
ببینید: ۳ اسم با «ـ‌گی»، مابقی با «ـ‌ای»!.
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

13 January 2025 13:01

«روحانیت» ممنوع!

#دستورزبان #ویرایش_زبانی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

03 January 2025 08:05

روش برخورد منطقی با آدم بی‌شعور! 😅

سه نکته:
۱) واژه‌هایی مانند «جلو» و نیز مانند «دو»، در حالت اضافه، هم با «ی» نوشته می‌شوند و هم بدون آن: جلوی در / جلو در؛ دوی ماراتن / دو ماراتن. ولی معمولاً «ی» را در متن معیار نمی‌نویسند.
۲) همیشه و همه‌جا بنویسیم «در»، نه «درب». اینجا را ببینید.
۳) کسرۀ «تولید‌مثل» خفیف است و بی‌فاصله نوشته می‌شود. اینجا را ببینید.

بندۀ خدا از شدت عصبانیت، «گاراژ» را *گارژ نوشته‌‌است. حق هم دارد.
#املا_رسم‌الخط #فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

02 January 2025 09:51

گفتاری: آن‌طرف / این‌طرف خیابان
رسمی: آن‌سوی / این‌سوی خیابان
محاوره: آن‌ور / این‌ور خیابان

این سه تا هم کاملاً با نیم‌فاصله:
این‌طرف‌وآن‌طرف،
این‌سووآن‌سو،
این‌وروآن‌ور.

ببینید: فاصله‌گذاری «آن» و «این».
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

31 December 2024 07:35

چنان‌که در سطر اول تصویر می‌بینید، حرف اضافهٔ «تو» (/tu/) از ضمیر «تو» (/to/) به‌آسانی قابل تشخیص‌ است، زیرا «بافت زبانی» ابهام‌زداست و خواننده را راهنمایی می‌کند: یواش می‌ریزه تو چنبرهای غلیظ توی قوطی. همچنین، به کمک بافت، حرف اضافهٔ «رو» (/ru/) از «رو» (= «را») به‌سادگی قابل تشخیص است (سطر چهارم و پنجم): تخته‌ها رو باز می‌کنیم و سیمان رو [یا: سیمان‌‌و] می‌ریزیم رو پاش. [...] بپا روش نریزی. پس نگرانِ تشخیصِ «تو» (ضمیر) از «تو» (حرف اضافه) و نیز «رو» (= «را») از «رو» (= «رویِ») نباشیم. الزامی هم ندارد که حرف اضافهٔ «تو» را همیشه به‌صورت «توی»، و حرف اضافهٔ «رو» را «روی» بنویسیم. اما هرگز نباید بنویسیم «توو»، چنان‌که «رو» (/ru/) را نمی‌نویسیم «روو».
تصویر از کتاب گوربه‌گور، اثر ویلیام فاکنر، ترجمۀ نجف دریابندری (نشر چشمه، ص ۲۰۱) است. پیشنهاد می‌کنم این کتاب را سه بار بخوانید؛ یک بار برای داستانش، یک بار برای ترجمه‌اش، و یک بار هم برای نکته‌چینی از متن سراسر گفتاری‌اش.
ببینید: نکته‌ای دربارۀ «به‌عنوانِ».
#املا_رسم‌الخط #گفتاری‌نویسی
۱۴‌۰۰‌‌/‌‌۰‌‌۳‌/‌۰‌‌۲
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

27 December 2024 10:43

دیت با پارتنر ممنوع! ⛔

#فارسی_چه_بدی_داشت_که_یک_بار_نگفتی!
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

26 December 2024 18:37

ساخت ‌«هرچند ...، اما ...»، که در آخرین جملۀ سیمین دانشور نیز به‌کار رفته، از ساخت‌های نحوی رایج در زبان فارسی است و معمولاً برای تقویت مفهوم تضادی که در جمله وجود دارد به‌کار می‌رود:
«اگرچه اندر آن عالَم نیز تن را نصیب است، ولکن اصلْ دل است و تن تَبَع است.» (غزالی، کیمیای سعادت، ج ۲، ص ۱۴)
گرچه شیرین‌دهنان پادشهان‌اند ولی
او سلیمان زمان است که خاتم با اوست (حافظ)
بنابراین، چنان‌که برخی از ویراستاران پنداشته‌اند،‌ این ساخت نحوی (یا «اگرچه ...، ولی ...» و مانند آن) نه حشو است و نه گرده‌برداری و نه نادرست.
#ویرایش_زبانی #گرده‌برداری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

14 December 2024 16:24

#فارسی_چه_بدی_داشت_که_یک_بار_نگفتی!

شاید شما هم دو واژۀ «اپیدمی» و «پاندمی» را شنیده یا دیده باشید. این روزها هم که بیماری‌های ویروسی (مانند آنفولانزا و کرونا) بیشتر است، گاهی این دو را می‌شنویم. «اپیدمی» و «پاندمی» دو اصطلاح پزشکی‌اند که فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای آن‌ها معادل‌ فارسی تصویب کرده‌است. پس بهتر است همه‌جا از معادل‌ فارسی‌شان استفاده کنیم.
épidémie / epidemy
همه‌گیری: شیوع بیش از حد یک بیماری یا عارضه در جمعیتی معیّن
epidemic
همه‌گیر:‌ ویژگی آن دسته از بیماری‌ها که به‌طور ناگهانی در میان مردمان یک ناحیۀ خاص شایع شود.
pandémie / pandemic
دنیاگیر: ویژگی بیماری‌ای که در چند کشور همه‌گیر شده‌است و احتمال می‌رود تمام دنیا را آلوده کند.
pandemicity
دنیاگیری: حالت دنیاگیر بودن یک بیماری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

11 December 2024 17:42

«فرفوژه» یا «فرفورژه»؟

«فرفورژه» (fer forgé) واژه‌ای فرانسوی و به معنای «سازه‌های آهنی، مانند در و نرده و پنجره، با طرح‌‌های معمولاً هنری» است. «فرفورژه» (مانند برخی دیگر از وام‌واژه‌های فرانسوی) صورت نویسه‌گردانی‌شدۀ* fer forgé است (نه مطابق با تلفظ فرانسوی آن)، زیرا واج /ر/ در فرانسوی /غ/ تلفظ می‌شود. املای «فرفورژه» (با دو «ر») رایج‌تر و پربسامدتر از «فرفوژه» (با یک «ر») است. بنابراین دقیق‌تر و درست‌تر آن است که «فرفورژه» بنویسیم (هرچند در گفتار برای تلفظ آسان‌تر /فرفوژه/ می‌گویند).
★ «نویسه‌گردانی» (transliteration) فرایندی است که از رهگذر آن، حروف یک خط، به‌طور متناظر و یک‌به‌یک، با حروف خط دیگری نوشته می‌شود. برای نمونه، «شبدر» به حروف لاتینی به‌صورت šbdr نویسه‌گردانی می‌شود («نویسه» معادل فارسی «حرف» است).
#واژه‌شناسی #املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

10 December 2024 15:24

سلسله‌چالش‌های ویرایش گروه متنوک (۶)

در این ویدیو، با نوعی تقسیم‌بندی جدید از فعل مرکب و اهمیت آن در ویرایش و نگارش آشنا می‌شوید که هر اهل قلمی باید آن را بداند.
این را هم ببینید: ۶ نکته دربارۀ گیومه که شاید ندانید!
#دستورزبان #ویرایش_زبانی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

07 December 2024 15:38

🔴برای همیشه با تمام اشکالات نگارشی و ویرایشی خود خداحافظی کنید!

🔰دورۀ جامع آموزش ویرایش و درست‌نویسی مؤسسۀ‌ متنوک با ۵۱% تخفیف ویژه و ظرفیت محدود!

📚۱۴ سرفصل اصلی با ۱۴۴ زیرفصل:
زبان‌شناسی ▫️ دستورزبان ▫️ ویرایش زبانی و ادبی ▫️ حشو و گرده‌برداری ▫️ عربی در فارسی ▫️ املا و رسم‌الخط ▫️ قواعد فاصله‌گذاری ▫️ اصول نشانه‌گذاری ▫️ شیوه‌های ارجاع‌دهی و تنظیم کتاب‌نامه ▫️ قواعد شکسته‌نویسی ▫️ اصول پاراگراف‌نویسی و روش‌های ساده‌نویسی ▫️ نقد کتاب‌های ویرایش به‌ویژه غلط ننویسیم ▫️ معرفی کتاب‌های تخصصی و جدید در نگارش و ویرایش ▫️ تمرین کارگاهی متن‌محور

🌟مدت دوره: ۳۰ ساعت (نمونۀ آموزش)
🌟۲ کارگاه در ۱ کارگاه: دستورزبان + ویرایش
🌟جزوۀ چاپی ۱۰۰صفحه‌ای کارگاه، رایگان (اینجاست)
🌟بدون پیش‌نیاز و محدودیت زمانی و مکانی
🌟پشتیبانی و ارتباط مستقیم با استاد دوره تا یک سال
🌟تضمین کسب‌وکار: همکاری با نفرات برتر دوره
❌تخفیف ۲٫۰۰۰٫۰۰۰تومانی و هدایا (اینجاست)

👩🏻‍💻مشاوره و ثبت‌نام: @MatnookAdmin3
🎞نظرات دانشجویان ما: @Matnook_01
@Matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

07 December 2024 15:36

۴ درس کاربردی برای اهل قلم:
۱) جمله‌های «دیریاب» و «زودیاب»؛
۲) ساده‌نویسی چیست؟؛
۳) مثلث سه‌میم در ویرایش؛
۴) فرمول «کام» در نگارش و ویرایش.
#ویرایش_زبانی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

05 December 2024 14:26

🔺مهسا کریمی، کارشناس حسابداری، از اصفهان

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

03 December 2024 06:18

انواع ویرایش

به یک اعتبار، ویرایش را از دو جهت می‌توان بررسی و تقسیم‌بندی کرد:
۱) از جهت کیفی: صوری و زبانی؛
۲) از جهت کمّی: حداقلی و حداکثری.

در ویرایش صوری چه می‌کنیم؟
مهم‌ترین و رایج‌ترین کارها: اصلاح غلط‌های املایی؛ یکدست کردن رسم‌الخط؛ اصلاح فاصله‌گذاری؛ اصلاح یا اِعمال نشانه‌گذاری؛ اِعمال قواعد عددنویسی، فرمول‌نویسی، آوانویسی، حرکت‌گذاری، و کوته‌نوشت‌ها؛ بررسی تیترهای اصلی و فرعی، سرصفحه‌ها، پانوشت و/یا پی‌نوشت، عناوین بخش‌ها و فصل‌ها، جدول‌ها، نمودارها، عکس‌ها؛ تنظیم و اصلاح پاراگراف‌ها، نقل‌قول‌ها، و ارجاعات درون‌متنی و/یا برون‌متنی مطابق با شیوه‌نامه‌های معتبر (مانند APA)؛ تنظیم و تصحیح کتاب‌نامه.

در ویرایش زبانی چه می‌کنیم؟
مهم‌ترین و رایج‌ترین کارها: معیارسازی متن بر پایۀ موضوع و مخاطب؛ ساده‌سازی و روان‌سازی؛ کوتاه کردن یا بازنویسی بندهای پیچیده و دیریاب؛ حذف، کاهش، یا تلخیص مطالب تکراری، غیرضروری، نامستند، مبتذل، و نامتعارف؛ اصلاح، تنظیم، و جابه‌جایی مطالب برای انسجام متن و رعایت سِیر منطقی آن (ترجیحاً با هماهنگی و مشورت با نویسنده)؛ افزودن برخی مطالب مفید یا فراموش‌شده در متن، پانوشت،‌ یا پی‌نوشت؛ رفع خطاهای دستوری، ساختاری، و جمله‌بندی؛ ابهام‌زدایی از عبارت‌های نارسا و نامفهوم؛ انتخاب برابرهای مناسب (در صورت لزوم)؛ بازخوانی کامل متن (دست‌کم دو بار).

یادآوری:
در ویرایشِ صوری همیشه حداکثری ویرایش می‌کنیم (یعنی کامل و مطابق با شیوه‌نامه) و در ویرایشِ زبانی گاه حداقلی و گاه حداکثری. به خاطر داشته باشیم که اصل در ویرایشِ زبانیْ حداقلی است (یعنی اصلاح زبان متن با کمترین تغییر)، مگر متن یا بخشی از آن نیازمند ویرایش حداکثری باشد.
#ویرایش_زبانی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

01 December 2024 13:15

🔺معصومه تقی‌زاده، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی و مترجم ۸ عنوان کتاب

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com