2664
کانال رسمی کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران http://www.historylib.com/ http://www.sohalibrary.com/ https://ebookshia.com/ https://t.me/Ebookshia
مقاله در مجله علمی پژوهشی «پژوهشنامه تاریخ» از مجلات دانشگاه آزاد اسلامی _شماره 67 تابستان 1401) منتشر شده است.
Читать полностью…
بزرگترین مجموعه کتابهای درسی قبل از انقلاب در کتابخانه آیت الله بروجردی در مسجد اعظم قم است. اکنون فهرست اینها در این دو مجلد به کوشش آقای جلیسه و خانم امید فراهم آمده است. جمعا 3708 عنوان (بدون تکرار) در این دو جلد همراه با فهارس خوب منتشر شده است. این اثر می تواند زمینه تحقیق و پژوهش را در بسیاری از زمینه ها فراهم کند. کتابها عموما از دوره قاجار و پهلوی است.
Читать полностью…
هارون الرشيد في الشعر العباسي.
إعداد : زينب إبراهيم ربيع
الناشر : جامعة اليرموك - الأردن
تاريخ النشر : 2016
عدد الصفحات : 245
/channel/dewan55
قدیم هم وزیر علوم بوده......
Читать полностью…
بازی طشت و خایه، از خاقانی تا نیوتن
یک بازی علمی که از قدیم رواج داشته و خاقانی آن را در یکی از قصایدش آورده داستان طشت و خایه ـ بیضه مرغ ـ است.
داستان از این قرار است که در قدیم، بازیگرانی بودند که در جشن ها، مردمان را سرگرم می کردند. یکی از بازی های آنان، بازی طشت و خایه بود. شکل بازی از این قرار بود که یک خایه یا همان بیضه مرغ را برداشته، تهی کرده، و درون آن «شبنم و افشک» قطرات آب می ریختند و در آن را کاملا می بستند. آنگاه آن را در یک طشت رویین یا مسین می نهادند. زمانی که هوا گرم می شد، (یا با آتشی که زیر آن روشن می کردند)، این قطرات آب داخل تخم مرغ، تبدیل به بخار شده و بیضه از داخل طشت برخاسته به بالا می رفت. هرچه این گرما بیشتر بود، این خایه بیشتر اوج می گرفت.
مردم عامی که شاهد ماجرا بودند، تصور می کردند، بازیگر، با نیروی افسونگر خود، این خایه را به بالا فرستاده است.
اکنون اگر شما مدخل «طشت و خایه» را در دهخدا هم ملاحظه فرمایید، این یک سطر توضیح در باره آن آمده است. این اقدام بر اساس یک روش علمی است، گرچه در فیزیک قدیم، شاید توجیه روشن علمی بسان امروز نداشت، اما روشن بود که یک اتفاقی است که می تواند توضیح علمی داشته باشد و دست کم می توانست علامت سوالی در ذهن ایجاد کند.
اکنون خاقانی این نکته را در این شعر آورده و چنین گفته است:
طشتی است این سپهر و زمین خایه او
گر علم طشت و خایه ندانسته ای بدان
این بازی، می توانست یک پرسش علمی، با پاسخی که بسا تدریجا می توانست دقیق تر باشد، داشته باشد و فضای آن را از «بازی» به «امر واقعی» سوق دهد، آنچنان که مردمانی که شاهد و ناظر ماجرا بودند، تصور نکنند که «افسونی» در کار است.
اما کار بازیگر بازی بود نه توضیح علمی!
پاسخ فریب کارانه ای هم که برای این کار شگفت در ذهن مردم بود، و این که این کار نوعی افسون است یک مسیر غیر علمی بلکه ضد علمی بود.
اما اکنون که یک شاعری مسأله را مطرح کرده، آیا ممکن نبود این سوال مطرح شود که چرا این تخم مرغ بالا می رود، تخم مرغی اندکی قبل روی زمین بود حالا به هوا می رود؟ مثل این که سیب به درخت است و به زمین می افتد؟
این بار خاقانی، بحث را به کلی به مسیر دیگری می برد و اساسا «پرسش علمی» را نابود می کند.
او در شعر خود طشت را همین سپهر و زمین را همان بیضه دانسته و برای ما توضیح می دهد که همه چیز این عالم مادی ـ زمین و قواعد آن ـ کشک است. زمین عاقبت به آسمان می رود و هیچ چیزی از او نمی ماند، بهتر است دل به آن نبندید و بدانید و آگاه باشید که عالم ماده بی پایه و اساس است.
قصیده شماره 157 او که این بیت در آن آمده، یکسره پرهیز دادن از عالم ماده، و بردن آدمی در عالم معنا با تفسیری است که او دارد. اگر قرار است طاق و رواقی بسازیم، بهتر است آن را در «دروازه عدم» بنا کنیم، چرا که:
بر نوبهار باغ جهان اعتماد نیست
کاندک بقاست آن همه چون سبزه ی جوان
و این که اساسا این زمین ««خاکدان دیو» است و نباید دل را فریفته او کرد «آبی است بد گوار و ز یخ بسته طاق پل». بنابر این اصلا قابل اعتماد نیست و باقی اشعار.
ببینید ما چگونه فرصت های دست یابی به دانش را با این قبیل نگاه ها از دست داده ایم.
دار زدن شيخ فضل الله
گفتند شيخ را به دار زدند و شيخ الرئيس از اينجا كه بيرون آمد به عجله به تماشا رفت.
مطلب بزرگ بود و باور نمىشد. دو مرتبه آمدند شيخ را با درشكه به خانه اش بردند. سه مرتبه آمدند شيخ را به استنطاق بردند. چهار مرتبه دو نفر از فكليها كه موعود بودند وارد شدند. گفتند اينكه دير شد ما در مدرسه دار الفنون براى تعرفه رفته بوديم ديديم صداى زنده باد اسلام، پاينده باد عدالت بلند شد. آدم فرستادند معلوم شد شيخ فضل الله را در ميدان توپخانه به دار زدند. رفتيم جناب شيخ را بالاى دار زيارت كرده آمديم. معلوم شد يك ساعت و نيم به غروب مانده شيخ را با درشكه به عمارت خورشيد و كميته جنگ بردند. سه ربع به غروب مانده آورده به دار زدند. پسرش ايستاده بود و به قفقازيها در كشتن پدرش كمك مىكرد (بعد اين پسر را هم به سزا رساندند. در حياط عدليه كشته شد «حاشيه مؤلف به خط نوتر») و بعد از آنكه به همان ژيمناستيك كشيدند دست زده هورا كشيدند. با سايرين دست مىداد و مبارك باد مىگفت. موزيك هم زدند و قفقازيها و مجاهدين ديگر رقص مىكردند. مردم ديگر زنده باد عدالت مىگفتند. غروب پسر شيخ اذن داده نعش را پايين آوردند و به خانه خودش بردند.
تا امروز در ايران كه مملكت اسلامى است همچو كارى نشده بود. اما حالا اگر مجلس برپا شود از بابت دردسر و زحمت علما در نشر قوانين خلاص است و شايد دست علما از امورات دنيوى و دربارى و مملكتى كوتاه شود.
خاطرات عین السلطنه: 4/2705
حمله همزمان به «تشیع ـ صفویه» و چسباندن اینها به یکدیگر، به سیاست رایج مذهبی مخالفان ایران تبدیل شده و دهها عنوان کتاب شبیه به این انتشار یافته است.
Читать полностью…
https://www.youtube.com/watch?v=_mN-pMJCKaQ
گفتگو با احمد الجلاد، متخصص کتیبه های باستانی مناطق عربی
https://www.farhangemrooz.com/news/63388/
Читать полностью…
در نعت رسول الله (ص) / از خواجوی کرمانی
صل علی محمدٍ دُرّة تاج الاصطفا
صاحب جیش الاهتدا ناظم عقد الاتّقا
بلبلِ بوستانِ شرع، اخترِ آسمانِ دین
کوکبِ دُرّیِ زمین، درّیِ کوکبِ سما
تاج‌دهِ پیمبران، باج‌ستانِ قیصران
کارگشایِ مُرْسَلِین، راهنمایِ انبیا
سیدِ اولین رسل، مُرْسَلِ آخرین زمان
صاحبِ هفتمین قران، خواجهٔ هشتمین سرا
هستی امرِ «کُنْ فکان»، مقصدِ حرفِ کاف و نون
برق‌روِ بُراق‌ران، خاکیِ عرشِ مُتَّکا
شمعِ سراجهٔ أبیت، اخترِ برجِ «لَوْ دَنَوْت»
تارکِ دنییِ دَنِی، مالکِ مُلْکَتِ دَنِی
رخت به ورطهٔ بلا، تخت به ذروهٔ علا
خانه به گوشهٔ فنا، دانهٔ خوشهٔ بقا
تازی شیرِ بی‌لقب، مکّیِ هاشمی‌نسب
مُعْتَکِفِ سرایِ وحی، اُمِّی اُمَّتی سرا
طَیِّبِ طیبِ آستان، طایرِ کعبه‌آشیان
گوهرِ کانِ لا مکان، اخترِ برجِ کبریا
روضهٔ آدمِ صفی، آدم روضهٔ رضا
صوفیِ صفّهٔ صفا، سِرّ و حدیقهٔ وفا
ز ابرویِ چون هلال او تافته نعلِ ماهِ نو
وز رخِ مه‌مثالِ او یافته مشتری بها
مُشْتَعِل از جبینِ او، شمعِ سراچهٔ هُدی
مُنْتَسِم از نسیمِ او، غنچهٔ باغِ اهتدا
خورده به آب رویِ او، نوح درودگر قسم
کرده به خاکِ کویِ او، آدمِ خاکی التجا
مُنْهَدِم از عروجِ او، قبّهٔ قصرِ قیصران
مُنْهَزِم از خروج او، خسروِ خطّهٔ خطا
ابطحی‌ای که چون عَلَم بر حَرَمِ وجود زد
از پیِ پای بوس او، گشت نه آسمان دو تا
صومعه‌ای که نیستش زمزمهٔ درودِ از او
هست چو دیرِ مؤبدان، لایقِ نفت و بوریا
چون دُرّ اگر یتیم شد، بود بهایِ او فزون
زانک خرد فزون نهد، دُرّ یتیم را بها
منزویانِ شام بین از هوسِ ردایِ او
پیشِ رواقِ نیلگون، بسته غشاوهٔ عشا
بُرده چو زهره اشرف پارهٔ عطف دامنش
بهرِ طرازِ آستین، چرخِ زُمُرُّدین قبا
ای زمضیقِ «کُنْ فَکان»، سویِ مکانِ لا مکان
رانده و باغِ سدّره را دیده به دیده منتهی
رویِ تو، قبلهٔ مَلَک، کویِ تو، کعبهٔ فَلَک
مختلفِ تو، قَدْ هَلَک، معتقدِ تو، قَدْ نَجا
صدرِ تو، مصدرِ امان، زخمِ تو، مرهمِ روان
دردِ تو، موجبِ دوا، رنجِ تو، علّتِ شفا
شاه‌نشانِ قدسیان، تخت‌نشینِ شهرِ قُدس
ای شهِ مُلْکِ اصطفا، وی لقبِ تو، مصطفی
آینهٔ سپهر را مهرِ رخِ تو، صیقلی
دیدهٔ آفتاب را خاکِ درِ تو، توتیا
روحِ امین چو عرض کرد آبِ رخِ تو بر رُسُل
در تکِ چاهِ آب شد یوسفِ مصری از حیا
شاهِ فلک چو بنگرد طلعتِ ماه‌پیکرت
ذرّه‌صفت دراوفتد بر سرِ بامت از هوا
ای شده آبِ زمزم از خاکِ درِ سرایِ تو
کعبه ز توست به شرف، مَرْوِه ز توست باصفا
عقل چو دید که آسمان، پیشِ تو در رکوع شد
نزدِ قیامِ قامتت، داد صلوة را صلا
دستِ عنایتی که ما مفتقریم و تنگ‌دست
خوانِ شفاعتی که ما مشتهی‌ایم و ناشتا
خواجو اگر نداشتی برگِ بهارِ عشقِ تو
بلبلِ باغِ طبعِ او هیچ نداشتی نوا
ضایعه درگذشت اندیشمند و عالم فرزانه، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدرضا رضوان‌طلب ریاست «موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک» را تسلیت می گوییم.
مراسم وداع: تهران، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، روز دوشنبه 10 مهر 1402، ساعت 9
مراسم تشییع و تدفین: مشهد مقدس، حرم مطهر رضوی، صحن کوثر، رواق حضرت زهرا (س)، سه‌شنبه 11 مهر 1402، ساعت 12 (پس از نماز ظهر و عصر)
از [فقیه] در باره مردی سوال شد که زنش را طلاق داد، و آنگاه به جماعتی گفت: «اگر من این زن را بزنی کنم، مرا موغ [مغ] خوانیت، و ترسا و رافضی و سنگ سار کنیت». بعد با او ازدواج کرد. حکمش چیست؟ فقیه گفت: توبه و استغفار. به فقیه گفته شد: آیا این سخن او به معنای راضی بودن به مجوسی گری و نصرانی گری نیست که در این صورت کافر خواهد شد؟ فقیه گفت: خیر. معنایش این است که دیگران می توانند و حق دارند با این کلمات به او دشنام دهند و اگر دشنام دهند، معذورند [چون خودش خواسته است]. گفتند: آیا این به منزله قسم نیست که مثلا گفته باشد: اگر من این کار را کردم مجوسی ام؟ گفت: خیر، برای این که آن را ـ مجوسی یا ... ـ به خودش نسبت نداد و از خودش نشمرد، فقط به آنان گفت، اگر من چنین کردم این را بگویید
(قرن ششم هجری)
فرزند عزیز نور دیده و سرور سینه انبته الله نباتا حسنا نعمة الله در پنجم ماه ربیع الاخر روز جمعه در وقت چاشت متولد شد ، سنه [831] احدی و ثلاثین و ثمانمائه من هجرة خیر البریة
Читать полностью…
تخصص ویژه در تکفیر داریم و این قتل عام پاکستان هم نتیجه آن است.
Читать полностью…
این گزارش دومین سال افتتاح دانشگاه تهران است.... در سال 1315ش
در این گزارش در باره علت تأسیس دانشگاه تهران می نویسد.....
مادران دیگر دچار درد جدایی فرزندان نخواهند شد. آنها دیگر به اروپا نخواهند رفت، زیرا اروپا به اینجا آمده است. یعنی آن دانش و فرهنگی که فرزندان ایران در سرزمین باختر به جستجوی و تحصیل آن می رفتند.... در همین سرزمین باستانی بهم رسیده است. از این رو باید این عید بزرگ معارفی را تهنیت و تبریک گفت.....
روزنامه اطلاعات 14 بهمن 1315 ش
امروز از ساختمان «کتابخانه های تخصصی آیت الله العظمی سیستانی» در قم، درخدمت حضرت حجت الاسلام و المسلمین شهرستانی بازدید کردیم. 90 هزار متر مربع ساختمان، در 15 طبقه. تاکنون 50 درصد اسکلت تمام شده و ان شاءالله در سال 1410 خورشیدی تمام خواهد شد. بدون شک بزرگترین پژوه کتابخانه ای در ایران است که با یک تیم خوب معماری و مهندسی و همزمان با اقتباس ایده های خوب از کتابخانه های بزرگ کشورهای همسایه و جز آنها در حال ساخت است. سرمایه فعلی این کتابخانه در حال حاضر حدود 750 هزار کتاب در نزدیک به ده کتابخانه تخصصی است.
Читать полностью…
چرا شاه اسماعیل پسرش شاهزاده سام میرزا را به ایالت خراسان گماشت:
جهت ملاحظه دین داری و اندیشه شریعت پروری سریر سلطنت ممالک خراسان ... را به شاهزاده جهان .... ابوالنصر سام میرزا [واگذار کرد].
تعابیر قشنگی است بنام دین و شریعت
http://ghoolabad.com/article/197-erfan-yazdi-manuscript-mirza-shafi-yazd
Читать полностью…
طب قدیم رو زنده کردند، این نجوم رو هم زنده می کردند تا به کلی...
هر اقلیمی در تیول یکی از سیارات است.
فارس و شیراز و اصفهان و کاشان و کرمان .... در تیول مریخ
مجموعه ای از آثاری که آقای دکتر هادی انصاری ترجمه کرده اند. همه این آثار در حوزه تاریخ اسلام و حرمین است. امروز دوره ای از آن را به کتابخانه تاریخ اهدا کردند.
Читать полностью…
سید محسن امین نویسنده کتاب اعیان الشیعه، در سفر به ایران در سال 1312 ش در کرمانشاه
Читать полностью…
امروز همراه شماری از دوستان از دانشنامه جهان اسلام بازدید کردیم. تاکنون ۳۱ جلد منتشر شده است.
Читать полностью…
💎 معرفی کتاب «مولد النبی: دین‌داری مناسکی در میان اهل سنت» اثر ماریون هلمز کتز
Katz, Marion .H. (2007). The Birth of The Prophet Muhammad: Devotional Piety in Sunni Islam (1st ed.). Routledge.
❌✔️ به کوشش: مهدی فهیمی
میلاد پیامبر اسلام [ص] فراتر از یک رویداد مهم و تاریخی، از اهمیت دینی(چه در وجه اعتقادی، چه در وجه عبادی) و اجتماعی بالایی برخوردار است. این کتاب با پیوند مطالعات اسلامی با مردم‌شناسی تاریخی در پی ترسیم تصویری چندوجهی، واضح و مستند از موضوع است و تحلیلی انتقادی از مناسک جشن مولد النبی از قرون میانی تا دوران مدرن ارائه می‌دهد.
ایده‌ای که نویسنده در صدد دفاع از آن برآمده این است که منشأ جشن میلاد در کنشی نوآورانۀ توسط یک مرجع قابل‌شناسایی یافت نمی‌شود، بلکه به‌عنوان ادغام تدریجی مجموعه‌ای از روایات و شیوه‌های عمل به آموزه‌های دینی که در نهایت به هم نزدیک‌شده و فرمی متفاوت، بسیار منعطف و جذاب از مناسک را شکل‌داده‌اند تبیین می‌شود.
اثر پیشِ رو این انگاره که جشن مولد النبی اساساً توسط سلسله‌های حاکم بنیان‌گذاری‌شده را به چالش می‌کشد و استدلال می‌کند که مولد النبی توسط طیف وسیعی از افراد پرورش داده شده است که قدرت سیاسی نداشته‌اند. در این راستا توضیح می‌دهد که سلسله فاطمیان، جشن مولد النبی را به عنوان یک مناسبت دولتی برگزار می‌کردند. در دوران میانی اسلام شخصیت‌های برجسته اهل‌سنت نیز مراسم مولد النبی را برگزار می‌کردند که. این جشن‌ها احتمالاً از مصر فاطمی به مناطق دیگر گسترش یافته است. با این حال، نویسنده تأکید می‌کند که جنبه‌های خاص و مناسک جشن میلاد و همچنین روایات مولد النبی، با سنت شیعه امامیه پیوندهای نزدیک‌تری دارد. جشن میلاد در میان شیعیان به پیش از ظهور جشن‌های میلادی که فاطمیان داشتند بازمی‌گردد؛ این موضوع ریشه در سنت غنی و عمیق احادیث عبادی تشیع دربارۀ میلاد پیامبر [ص] و ائمه [ع] دارد.
⬇️دریافت گزارش و معرفی کتاب
✔️ ماریون هلمز کتز دانش‌آموخته دکتری از دانشگاه شیکاگو استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه نیویورک است. علاقه‌مندی پژوهشی او درباره مسائل احکام، جنسیت و مناسک اسلامی است. او از اساتید مدعو در سومین مدرسه تابستانی انعکاس بود.
#انعکاس_کتاب
@inekas
مولد النبی (ص) به زبان کردی 👇🌷👇🌺🌸👇
Читать полностью…
وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ ما تو را جز برای رحمت جهانیان نفرستادیم
Читать полностью…
متنی از قرن هفتم. قسمت آخرش شگفت است...
Читать полностью…
یا ز سرت خرقه تقوا بکش
یا قدم از راه تمنا بکش
تحریر فی عشرین شهر شوال المعظم فی سنة 1115 فی محروسة اصفهان فی مدرسة مرتضی قلیخان.
الديوان : ديوان أبي الطيّب المتنبّي وأخباره
مَجمَع الملك سلمان العالَميّ للغة العربيّة
/channel/arabickotob
دولت سعودی در عهد ملک سلمان، مراکز مختلفی را برای تقویت زبان عربی در جهان ایجاد کرده است. یکی از کارهای آنها بازچاپ شماری از دیوان های مهم است که از آن جمله همین چاپ از دیوان متنبی است. مجمع ملک سلمان، همزمان با نشر کاغذی، اقدام به نشر الکترونیکی کتاب هم کرده است.
مسابقه تألیف کتاب در باره تاریخ معاصر از طرف وزارت معارف و اوقاف در بهمن 1315 خورشیدی. روزنامه اطلاعات
Читать полностью…